Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 21, 26 May 1900 — Page 1

Page PDF (585.45 KB)

This text was transcribed by:  Lynn Nakagawa
This work is dedicated to:  For my friend, Ken Gordon.

KE ALOHA AINA

UA MAU KE EA O KA AIA I KA PONO

HOOKUMUIA 1 MEI 20, 1895

BUKE VI.                    HONOLULU, POAONO, MEI 26, 1900.   HELU 21

 

KULANA MA AFERIKA HEMA

AIA NA BERITANIA KE NEE MUA LA.

 

Ke Emi Hope La ua Boa -- Na Lono no Kenerala Beta a me Robata.

 

         Ua loaa mai la keia mau hoike malalo iho nei ia makou maluna mai la o ka mokuahi Alameda, a no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu ke unuhi aku nei makou me ka awiwi nui, penei:

         Kroonstad, Maokuaina Kuokoa Alani, Poaono, Mei 12. O ka hoea ana mai ia o Haku Robata i anei, ua apo ia mai la ia me ke ohohia mui e na Beritania e noho ana malaila. He 300 mau kanaka o ka Mokuaina Kookoa i makemake e haawi pia. O ka uwapo ma ka hema aku aole i hoopoino ia, aka, o ka uwape nui nae e hoekokoke ana i ke@taona ua hoopoioio ia. Ua puhi aku na Boa a me ka puuli Iriki i ka hale @koahu i ke ahi ma ka la ineninei, a elike me na koike aina kamaaina o ke taona, he lehulehu wale o lakou i pau i ka ona. Aia na Boa he nee la no ka muliwai Vaal. Ana o Kenerala French ma ka kikina akau aku o ke iaona ua hoouna aku he puali no ke oki ana i ka laiea emi hope o na Boa, ua hooko ia aku keia auoha ma ke aumoe o ia po, aka, mahope iho nae o ka hala ana o ke kaaahi hope o na Boa.

         A aiai ua maki mai na koa Beritania he 16 mile ua komo aku no nae lakou iloko o ke taona, iloko o ke ola kino maikai. He nui na poe i hopu ia i hana ino aki i na Beritania. Ua hala aku la o Peresidena St@yn no Lindley, ke kahua poo aupuni hou aku la o ke aupuni Kuokoa.

         O na pio e paa ia la e na Beritania ua hoike mai lakou he nui na mokuahana i ikeia mawaena o na koa Transvaal a me ko ka Mokuaina Kuokoa.

 

KE KAPITALA HOU O KA MOR@NA KUOKOA.

 

L d na, Me@. O I@dley aku la ka kapitala hou o ka Mokuaina Kuokoa, aia oia ma kahi he 45 mile ma ke hikina hema aku o Kroomstadt, kona kapitala mua iho nei. A ua manao ia he wahi kupono loa keia no ma puali e hoomaha ai e auhee la manuia o Kenerela Brabant a me Kenerala Rundle.

         Ua hoamaopopo ia he 3,000 kanaka mai Natal mai i hoopuipui ae i ke kulana o na Boa ma Kroonstadt ma kela Poalima, a ke hui ia lakou a pau ma kahi o 10,000 kanaka a me 20 pukuu ani i haalele iho la ia Kroonstadt i ka wa a Haku Robata i hoea aku ai.

 

LAWE IA O DUNDEE E HULA.

Lah@ana, Mei 15. Ua hoopuka ae la ke Keena Kaua i keia mau hoike i loaa mai la mai a Kenerala Bula mai:

         Dundee, Mei 15, hor 1 p. m. Ua lawe ia ae la o Dundee e makou, ma kahi he 2,500 Boa i haalele iho i anei ma ka la inehinei no @i enene kahi a lakou e hoomaha ia. Ua aneane e pau loa na hale ma Dundee i ka haoia.

 

         MEE HOU O HULA.

         Ladana. Mei 17, hora 3@ a. m. Aia o Bula ke nee la no Nu kakela. Ua hoomaopopo ia he 25,000 o na kanaka malalo ona, e kue@la @i na enemi mawaena o 5,000 a i ole 6,000. A ua kokoke hoi oia e komo aku iloko o Transvaal, no ke kokua ana aku ia Haku Robata ma kana huakai nee, eia o Kenerala Bula i wa ma kahi he 252 mile mai Johannesburg aku, ahe 25 la i koe a hoe, aku ilaila, kekahi kulanakauhale nui o Transvaal.

 

E KAHEA IA ANA NA POE A PAU E KUMU I KE KAUA.

 

         Ladana, Mei 1@. Ua loaa mai nei he telegarapa mai ka mea kakau mai o ke Time@, ma ka la pule nei e olelo ana:

         Ua lohe ia mai ma kekahi halawai malu i malama ia e na luna aupuni Transvaal, ua hooholo ia iho ia he olelo hooholo e kauoha ana i na poe a pau e noho ana maloko oia aupuni me ka nena ole i ke ano o ka lahui, e kokua no ka hoopakele ana i ka lei uhalika. Eia ua Boa ke ike nei ua kokoke @a lakou i ko lakou hopena a nolaila, na ehi haluku aku lakou i na kanaka no ka hookomo ana iloko o na pualikoa.

 

AIA NO O MAFEKING KE PAA LA.

 

         Ladana, Mei 16, hora 4:30 a.m. Ua hikike lawa i ka ai a hiki i ka la 10 o Iue, o keia na huaolelo hope i loaa mai a Konela B@den-Powell, ke alihikaua wiwo ole e paa la ia Mafeking, i hoouna aku ai ma ka la 7 o Mei. He elima la mahope ua lele kaua aku la na Boa i ke taona, a ua olelo ia ua loaa ia lakou ka holopono, aka, aole nae he hoike i loaa mai no kona lele kaua ia ana a i ole kona hopena, koe wale no na hoike i loaa nia Pretoria i loaa ole ole na hilinai ana maanei.

 

KIPAKU IA KE KANIKELA PUKIKI.

 

         La hana, Mei 15. Ua hauwawa ia ae ia i keia la, ua kauoha aku la o Peresidena Krueger i ke Kanikela Pukiki no ka haalele ana iho i ka Repubalika Transvaal.

 

HE HIOHIONA KUPANAHA MALOKO O KA LUANINI.

 

         Trenton, Mei 14. Ma ka po nei na hoea ae o Harry Tidd, he kana ka opio kuai laau, ma ke anaina halawai a ka hoomana Bethany Presbyterian, a ua kaia ia oia e ka hiamoe. Oiai oia e hiamoe ama ua ku  ae la oia iluna a wehe ae la i kona kuka me kona puliki. He elua mau wahine e noho pu ana ma keia kuhu me ia, a ua nee aku la no ke kihi. I keia wa i wehe ae ai oia i kona a i kala me ka wahe pu ae i kona palule. A i kona wa e hoohoholo ana i kona lule wawae no ka wehe ana aku, ua uwa ae la kekahi mau wahine, a ua ia mea i hoopui wa ae i koma hiamoe. Ua holo aku oia no ke keena halawai me kona lule wawae e kaualako ane. A malaiia i haawi ia aku ai kona lole e ka mea malama puka.

 

KE HOOPUIPUI LA I KONA MAU MOKU KAUA

 

         Wasinetoma, Mei 3. Ua loaa mai la ua hoike maanei i ka poai o ma luna kana moana, aia o Rusia ke hoomakaukau la no ka hoopuipui ana i kona mau aumokukaa ma Asia. Ua hoikela mai kekahi manao ia ka hoomahuahua ana o Rusia i na mokukaua ma ka Hikina Loa na loaa mai ia he mau mahina ae nei i hala, a e unuhi ia mai ana na anamokukana o ke Kawi Waenahonua a me ke Kai Eleele, no ka hoolako ana aku i mau mokukaua no keia wahi e manaoia nei.

         O ka mokukaua Petropaulovaki, he mokukaua hakakaka o 10-960 tona a me ka mokukaua Giliaka, aia laua ke holo la ma ke alahele no Pota Ata. O ka mokukaua Admarala Machinov, he mokukana palekila holomama, i manao ia no ke kahua o Asia, aia oia ke hoomaemaeia la ma Cherbonrg. a he elua mau mokukana e ae e hoounma pu ia aku ana. O ne moku pakui hou e kanoha ia aku ama no Pota Ata aole ia i maopopo maanei.

         Ua maopopo i na luna aupuni i kamaaina me ke kulama o ka Hikina Loa, aia o Rusia ke hoomakaukau la no kekahi @ana. Aole he makemake o ke aupuni St. Peteroboro e hakaka i keia wa, a aia oia ke hooikaika la ma na ano a pau e loaa ai ka maluhia.

         O ku waihona o Iapana, aia iloko o ke kulana e hiki ole ai ke kaua i keia wa. Elike ma na mea e hoomaopopoia nei, eia o Rusia ke liuliu nei no ka hakaka me ka hoolako mau ana mai i na mokukuua. I keia wa na oi aku no ka ikaika o na aumokukaua o lapana i ko Rusia, aka, me na hoopuipui mau ana nae a ka inoa @ope i ka hoouna ana i na kokua ua hoomaopopo ia e like a like ana ko laua ikaika lua e hoonau ia ana ka hoohakalia ana i ke k@ua.

         Ua malamaia ka hookahakaha a na mokukama Iapana. O na hoike i loaa mai na Pelekane, he malu loa keia palaau kaua ana aole he luna aupuni o na @ e i ae ia e kau aku maluna o na mokekaua.

 

NEE MUA O BULA.

 

         Cape Town, Mei 8. Ua haiku ia aia o Bula ke neo la no @gersbury, a aia ua Boa ke e,i hope la.