Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 9, 3 Malaki 1900 — Page 5
This text was transcribed by: | Patty Mancini |
This work is dedicated to: | For Uncle Bill Correa |
KE ALOHA AINA
KE ALOHA AINA, POAONO MARAKI 3, 1900. @
KA NOONOO IA ANA O KE KULANA
AUPUNI NO HAWAII NEI.
Wasinetona, Feb. 19. Mahope iho o ka noonoo ia ana o na ninau kumukanawai maloko o ke Senate i keia la, ua hapai ia mai la ka bila e pili ana no ke kulana aupuni o Hawaii.
O Cullom, o Ilinoi, ka mea iaia keia kumuhana, e hoakaka ana ia i na pauku i hoomakaukau ia, e hoike ana me ke akahele i na olelo o ka bila.
Ua kue mai o Tillman i ka @, no ka mea, na hookuu wale ia na ana waiwai a me na ana naauao i na poe koho a me na poe paa oihana, oi i no nae keia aupuni e kue ana i na Mokuaina Hema i ka loaa ana o keia mau pono like i ko lakou poe koho.
Ua pane mai o Cullom, ua noonoo akahele ia keia kumuhana e ke Komite, a ma ke ano no ka malama ana i ka pono o na mokupuni a me kona mau makaainana mai ka hoohaunaele a me ke pi loke ana, ua apono ia iho la keia pono i hoohaiki ia i na poe koho. Aole he mau hana kapakahi e hoike ia ana i kekahi lahui, a i ole, i ke kulana o na kanaka maloko o Hawaii. Malalo o keia bila ua hana kaulike ia ha mea a pau.
Ua hoakaka mai o Cullom i ke kumu i hapai koke ia mai ai keia bila e noonoo ia, ma o ka hana hoopoino no ia a ka ma'i ahulau ubonika ma Honolulu. Aia he kanakolu eka o ke kulanakauhale i puhi ia e ke aupuni, i wahi e pale aku ai mai ke palahalaha loa ana aku o ka ma'io. He ewalu tausani poe e noho la iloko o ka hoomalu, i hoonele ia me na home a na aahu. a e kokua ia la e na makaainana o Honolulu. Ua noi ikaika mai na poe Hawaii no ka hana koke ia ana o na kanawai e haawi ana ia lakou i ka mana o ke aupuni mai. me ka manaolana e hana koke ia ana, aka, me ka noonoo akahele ana no nae.
I ka hoea ana mai o Cullom i ka panina o kana poo manao, ua ala mai la na paio hahana ana no ke kuleana o ka Ahaolelo e kukulu ai i Aha Kumukanawai o Amerika Huipuia maloko o kekahi teritori. Aole i holopono keia kumuhana imua o ke Senate a hiki i ka hora 5:15 p. m., malama ia he halawai mana hooko, a ma ka hora 5:25 p. m., i hoomaha ai.
Huli ke au o ke kaua mahope o na Beritania, ke anoano loa aku la na Boa e lele i kuahu.
Aia maluna aku o 1,200 ka nui o na Kenerala o Rusia, he heluna keia e hoika io mai ana no i ka nui hewahewa o na kanaka o Rusia e noho la iloko o ka oihana kaua, no ka mea, e hoomalu ana kela a me keia Kenerala he mau tausani kanaka.
NA KOKUA NO KA
POE PILIKIA.
Ua loaa mai nei mai na poe puuwai aloha hoakanaka mai o ka apana o Hilo, ka huina o $150 00 i lolu pakahi ia e kela a me keia no ka poe pilikia o Honolulu nei. Ua hoouna pu ia mai ia makou ka papa inoa o na poe a pau na lakou ia mau kokua, mai na komite ioai, no ka manao ana e hoolaha pak@hi ia aku na inoa maloko nei.
Aka, mamuli o ko makou manao iho keia e kapae nei; o hoopiha wale ia no hoi auanei na kolamu o ka pepa, oiai, aole o kanamai, he haneri a oi; no ka mea, he nui no na wahi e ae i hoouna mai i ka papa inoa o ka poe kokua oia mau wahi. Ua waiho pu ia no nae mamuli o keia kumu. Nolaila, e kula mai e na makamaka.
Ua hoounaia mai keia huina dala i hoike ia maluna ae i ko makou Puuku, a ua waiho ia aku ia iloko o ka waihona o ka poe pilikia e malama ia nei ma ka lima o ka Puuku o Ka Hoi Kokua Manawa lea, Mrs J. F. Bowler; a ke lawe mai nei makou i na hoike ano nui o na mea i haawi ia ma ka lima o na komite nana i hele aku i waena o ka lehulehu, penei:
Mai na poe mai o Waiakea:--
Mrs. M. A. Kaluaola, (komite) $4 85
Mai na poe mai o Hilo Taona:--
Mrs. Annie Lewis, (komite) 71.15
Lulu huikau me na Pake:--
Mrs. Annie Lewis, (komite) 7 55
Hilo Taona me P@ueo:--
Mrs. Hattie Nailima, (komite) 41.60
Lulu huikau me na Pake:--
Mrs Hattie Nailima, (komite) 4.10
Mai Hilo Paliku:--
Mrs. Pua Ananaia a me Mrs.
Sam Kapahua (komite).......17.35
Na Lulu Huikau e ae, .............3 40
Huina e pau..........$150 00
ma ka aoao o ka poe i hoopoino ia, ke haawi aku nei KE ALOHA AINA i ka manalo a nui i na poe nana keia ma i kokua aloha i na hoakanaka o ka ili hookahi i hoopilikia ia e na hana weliweli a ka mai puulau b. bonika, ka mea nana i puluni pau aku i na wahi pono kino a me na lako a pau o ka noho ana. a lilo i poe kuewa hoopiliwale i keia mau la e ike ia aku nei.
KA HOAPILI O KO'U HOA ALOHA
HE WAHINE UA HALA.
I KE ALOHA AINA.
Welina oe:
Ma ke aumoe o ka Poaha, Feb. 22, 1900, ua kipa ae la ka Anela o ka make ma ka ipuka o ka home o ko'u makamaka oiaio ma ke kino a me ka uhane, ma o John William Kaimana, a kaili aku la i ka hanu oia mai ko kino aku o kona hoapili he wahine, a waiho mai la iaia ma hope aku nei e u ana i ka ukana nui o ke aloha. Ae no hoi paha.
A aloha wale ia la hoi e Kaunuohua, he puu wale iho no hoi ia. O ka io maoli hoi keia o na io, a o ka iwi hoi o na iwi, a o ka hoa kakeie hoi o na po kehau anu o ka ho oilo Aloha wale.
Ua hanau ia o Mrs. Kaale, na Kaawa a me Mokunui, ma Wainaku, Hilo, Hawaii. i ka la 23 o Iune, M. H. 1854, alaila, ua loaa iaia na makahiki he 44 a me 8 mahina.
He makuahine maikai, he waipahe olu o na manao, he lokomaikai a he oluolu ma na ano a pau o ka noho ana mawaena o ke kane a me ka wahine, kona mau hanau mua a me na keiki a me na moopuni he nui wale a me na hoa aloha no hoi e kipa aku ana ma ko laua home i piha i ke aloha, na malihini hoi e kipa aku ana i ona 'la.
Ua waiho mai la oia he kane a me kona hauau mua he wahine, a o kona mau hanau mua he mau kaikunane, ua hala mua laua i ke ala ana e imi aku nei mahope.
He ma'i akepau kona ma'i i make aku la, ua nui a lehulehu wale na la o ka noho hoomailo ana a ka ma'i iaia, a hala wale aku la oia.
Ua nui ka imi ana i kona ola i na kauka haole, a pela pu no hoi i kahi laau o kakou Hawaii, aole nae i waiho mai o make iaia.
Ua kuu ino la na la o kona auwe ana i na luhi a me na ehaeha o keia ao inea, a hala aku la mao no ka hoomaha ana no ka manawa pau ole.
I ka hiki ana o kona mau makahiki i ka 16, ua mare oia me Maihui kana kane e noho mai la i ka uka o Olaa.
He makuahine hoahanau oia no ke kihapai laahia o ka ekalesia o Haili.
Nolaila, ua hala aku la ka hanu ola mai ka hale kino ae, a hookuu mai la i ke kino lepo no ka palaho mau loa.
No ka lepo mai ke kanaka a ke Akua i hana ai, a pela no i hoi aku la ka lepo no ka lepo/
Nolaila, Nana no i haawi mai e noho pokole ma ka honua nei, a Nana no hoi i ku mai la a hoihoi aku la ma kahi mau.
Na ka lokomaikai o ka Haku o Iesu Karisto e haawi mai i na hoomama ana i na Kaumaha, ehaeha, a luuluu hoi ou e ke kane, ka hanau mua, na kaikamahine, na moopuna he nui wale, a i ka nui a me ka lehulehu o na hoa aloha. Aloha wale oia i holo aku la.
Nolaila, e hoonani ia ke Akua ma na Lani Kiekie Loa. a he malu hoi hoi ma ka honua nei, a he aloha no i kanaka @ Amene.
Owau iho no me ka wailuaka,
JOHN I. KANOA,
Wailuku, Hilo, Hawaii, Feb. 24, 1900.
KUPILIKII KULANA O NA BOA
AIA O ROBATA KE NEE LA
NO KE KAPITALA.
Au Hou o Bula i ka Muliwai Tugela
no ka Eha o ka Manawa
ma ke Alahele o Ladysmith.
Maluna o ka mokuahi Alameda i hoea mai la i keia kakahiaka Poakolu i loaa mai ai ia makou na lono hope loa o ke kahua kaua o Aferika Hema, a no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu, nolaila, ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui, penei:
Ladana, Feb. 21. Aia he 40,000 koa Beritania ke uhai la mahope o Cronje me ka hoomaha ole, malalo o ke alakai ana a Kenerala Robata, i hoea aku la ma kekahi kulana paakiki maloko o ka mokuaina Kuokoa o Alani, a aia o enelani ke kali me ka hamau no na lono hope e pili ana nona.
A hiki i ka hora 2 o keia kakahiaka, aole he lono i hoike ia ae e ke Keena Kaua e pili ana i ka nee kana mawaena o Kimberley a me Bloemfontein, koe wale no, o ka hoike i loaa mai, aia ke kahua hoolulu o ke alihikana nui o na Beritania ma Paardeberg, ma kahi he kanakolu mile ma ka hikina aku o Jacobsdal, e kokoke ana i ke alanui nui e hoea aku ai i ke kapitala o ka Mokuaina Kuokoa, nona ka mamao he kanaha mile wale no. O Haku Kitchner ke alakai o na puali e uhai la i na Boa, aia me ia na pualikana lio o Kenerala French a pau, na mahele koa eono, ehihu, eiwa, a me ka puali McDonald's Highland Brigade.
O ka nui o na koa o Kenerala Cronje, aia no ia ma kahi o 10,000. Elike me na lono i loaa mai la, he 10,000 koa o ka Mokuaina kuokoa e haalele la ia Ladysmith a me Colenso no ka hoopuipui ia Kenerala Cornje.
Ladana, Feb. 21, hora 5 a. m. I keia mau manawa aole he mau lono i loaa mai a Haku Robata mai e pili ana no kona hopu ana ia Cronje ma kana uhai ana mai Kimberley aku no Bloemfontein, o na noonoo apau i kei la, aia ia maluna o Ladysmith a me ka hoao eha ana a Kenerala Bula e hoopakele ae iaia, Eia na poe a pau o Enelani ke manao io nei e loaa ana iaia ka lanakila i keia wa, no ka mea, aia oia ma kahi he mau mile ke kokoke aku ilaila mamua o na wa i hala ae nei. Ua lawe pio ia ae la he lehulehu wale o na kulana maikai ma ka hema o Tagela, a ua haule pio pu hoi ke kulanakauhale o Colenao iloko o kona lima me ke kue ole ia mai, a o na lono hope loa i loaa mai la, aia oia ke au hou la i ka mulimai Togela no ka eha o ka manawa me o mau pualikoa. Ina e hiki ana @ kana mau pukuniahi nunui @ kau maluna o kekahi puu a m@ puu paha ma ke kapawai akau @ ka muliwai na hikiwawe loa @ ke hoopakele ia Ladysmith.
Mawaena o C. leaso a me @ Ladysmith he mau wahi hoolu@ kaa, oia o Pieter a me Neithro@ Ina he mau hakaka ana i @ ma na puu no ia e hoopuni a @ ia Pieters. O ka Kenerala B@ mau hoolala ana, oia no ka @ ana aku imua me ka hookau@ ole e hoopakele ia Ladysmith @ malaila loa aku no Laings @ me ka hapa o kona mau kana @ a o ke koena iho e hoouhaia a @ ana no ka hoopuipuni ana @ Robata.
AHUWALE O BULA MAY LADYSMITH MAY.
Ladysmith, Feb. 20, (ma@ hoke hoailona). Ua hiki ia @ kou ke ike aku ia Kenerala @ e nee mai ana no ka hoopakele @ ia makou. Ua hoohauoli la @ taona a ke manaoio nei maku@ loaa ana ia makou ka laua @ He malie a maikai keia la a @ ka makou mau ohenana na li@ makou ke ike i na koa helewai @ e nee hakaka ana iluna o na @ a ua makaikai pu aku ma ko@ ke kipoka ana a na poukuniahi @ ka ike pu aku hoi i ko lakou @ we pio ana ia Blows Hill ma@ La Pule nei. Ua makaukau @ makou mau puai no ka h@ ana aku me ia, a ke ike ia nei @ na hiohiona hauoli maloko @ pa @aua, me ka helu ana i na @ hora he hoea mai ai ka hoopakele@
UA AE MAI LA E UK@
Nui keia puu dala a Amerika @ ae mai nei ia lakou nei e uku@ koi poho o ka pauahi iho ne@ ka wa keia o ka Papa kahu @ wai o Kaumakapili e waiho @ ai i ke koi no ke poo o ka @ kini i hoopoino ia e ka he @ hema o ka Papa Ola.
Aohe o ke koi hoomea, ko @ a nui i loaa hou ona heiau ua @ oi aku i ka mea i pau iho @ ke ahi; a i ole no hoi oukou@ hoopilikia hou mai i ka lehu@
Ke ike mai la no oukou @ poino pu kahi hapa o ka @ me ka luakini, a ke komo @ nei ka hapa nui o ka lahu@ ka auamo pu ana i na pili@ loaa i keia poe hoakanaka @ lulu ana mai i na wahi mea @ ia lakou.
E na komite oia hana, mai@ hoomaauea oukou, koi a nui @ tausani dala makepono ke@ hale o ke Akua, kahi a na @ ka o hele ai e hoomana ia @ Sabaota. ka mea nana i ha @ lani me ka honua a me ko@ e piha ai, ka mea nana i @ mai i ka waiwai no na poe @ wai nei na lakou i hoopoi@ ia i ke ahi, he ole ke d@ wale ae no i kahi mau @ pono ole: aka, he pono @ ua ke Akua a me ke kanaka @