Ke Aloha Aina, Volume VI, Number 8, 24 February 1900 — Page 3

KE ALOHA AINA

E HOOMAU I KE KUPAA NO KE ALOHA I KA AINA.

(Helu 3.)

 O ke aloha oiaio i ka aina, he mea nui ia; a oia no ke kumu e mau ai ke kupaa ana, i ole ia haawina, aole no e mau ke kupaa ana, ua hina, a lilo wale ma o maanei.

 Ke mau nei kela haawina iloko o ka hapa nui o na Hawaii ponoi a hiki i keia manawa, mai kela makahiki 1893 mai; oia hapa nui, aia iloko o ka poe ilihune a me koe uuku o kahi naauao, a he hapa lao hoi na Hawaii ponoi naanao i koe iho me ia mahale.

 O ka lunaikehala o ke kanaka aloha aina oiaio, aloha lahui oiaio, aloha alii oiaio, a aloha oiaio i ke Kuokoa a me ka Hae o kona aupuni, he lunaikehala hoopalaimaka ole kona, aole e paweo, aole hoi e puiwa wale a hikilele, ke onou ia mai imua ona na hana hookamani o ke kulana haahaa loa.

 Aka, e mohala mau ae no kona ano iloko o ke kulana kikahukahu ole, mai na hana kumakaia mai a na enemi.

 Iloko o ka M.H. 1893, na puahi no na hana hoopilikia a ka poe kakao i na hana a ka poe kipi, ma ka hoopii ana imua o ka aha no ka poe hookaa ole i ka auhau kino. A iloko oia wa, ua hoike ae kekahi poe Hawaii aloha aina oiaio i ko lakou hopo ole no ia mau hana hoopilikia, ma ko lakou ae ana e hele e hana paahao. A o kekahi mau mea o lakou, ua kakau ia ko lakou mau umauma me ka uhi, i na hua olelo “aloha aina.” Ke paa nei a hiki i ka make ana, alaila, pau.

 Ina pela ka paa ana oia mea he aloha aina oiaio iloko o ko lakou mau puuwai, a hiki i ka make ana, he mea hanohano nui ia, e oi ana mamua o ke kanaka i make me ka nele ia heawina.

 O keia no kekahi o na kumu nui a koikoi loa, i aloha ia ai o Hon. Joseph Nawahi e ka lahoi Hawaii A na ike pono kakou ia mea. O@a hoaloholoha nona i hiki mai imua o kaua wahine mai ka lahui mai, aia maluna o ke kanaawa, hui pu me ka na nupepa, piha ka haneri a oi.

 O R.W.Wilikoki, ka Elele a kakou e ka lahui Hawaii ma o ka Ahahui Kalaiaina la, he kanaka aloha aina oiaio oia ma na ano a pau. Mamuli oia ano, ua hooikaika oia e lanakila maluna o ka poe kipi oiaio i ke Aupuni Moi o kona aina, aole nae i loaa ka lanakila; o ke kumu oia lana kila ole, oia ka lako pono ole i ka makaukau e kinai iho ai i na poe kipi i ke Aupuni Moi o Hawaii nei.

 A i keia manawa, aia oia i ka aina nui palahalaha o Amerika kahi i keehi ai na kapuwai, a ke paio la ma ka olelo ana, ka pane ana, a ma ka hana ana, no ke pono o ka aina ana i aloha ai, o Hawaii nei; ka mea hoi a kekahi mau nupepa kuloko o kakou nei i olelo ae ai, “He waiwai ole ka Elele ke hele hou, aohe ana hana he noho wale iho no, aohe leo, a pela aku.”

 I keia la, ke ike pono nei kakou me ko kakou mau maka ponoi iho no. he waiwai maoli ka, kona hiki ana i Amerika, ma ke ano he Elele i hooikaika ia e ka Ahahui a na Elemakule naaupo, haae lewalewa, a lilo he Elele na ka lahui Hawaii. A o kana e hana ia me kona kokoolua, nou ia e Hawaii Ponoi, mai Hawaii a Niihau. A pehea kakou e hana aku nona?

 E kokua mai hoi kakou kela me keia kane, wahine, keiki, e like me ka mea e loaa ana, a hoouna mai i ka Puuku o KE ALOHA AINA ia Mrs. E.A. Nawahi; a ia D. Kalauokalani no hoi. A loaa mai ma ko laua lima, na lana hoi ia e hoouna aku i Wasinetona, a loaa aku o R.W. Wilikoki; a pela e pau ae ai kahi mau hemahema oia aina malihini ana e noho mai la, no ka hooikaika ana i ko kakou pono e ka lahui Hawaii.

EDWARD KEKOA.

(A keia pule ae.)

 

AOHE HE LOHE IA MAI.

 Mai ka huli hoi ana mai o Peresidena Wood mai Hilo a me Kahului mai. ma kela pule aku nei a hiki i keia la, aole he mau lono ano nui i lohe ia mai no keia mau wahi i manao wale ia ai na hookawowo iho la ua ano bubonika nei.

 No Kahuiui ua ike ia ua kupu io ae ka ma’i bubonika malaila, ma o ka make ana he ehiku mau ola makamae, mahope o ke kaa ma’i pokole ana; aka, no Hilo, ke kanalua loa nei no kekahi poe na make io o Mrs. Serrao i kela ma’i waliweli, ma ke ike nae a na kauka o ka Papa Ola, ua komo pu mai la ia wahi iloko o ka hoomalu ia ana no keia make i hoohuoi ia. A nolaila, ke kali nei na mea a pau no na lono hope e loaa mai ana mai kela mau kulanakau hale mai.

 

Kauka Ookawara.

(HE IAPANA)

Kauka Lapaau i na Ma’i a pau me na Ma’i Pili Ili.

 MANAWA HANA: Hora 9 a.m. a hiki i ka 12 m. Hora 7 p.m. a hiki i ka 8 p.m. No na La Sabati hora 9 a.m. a hiki i ka 12 m.

 E loaa no oia ma ka haleo Liliha Piikoi me ke Aianui Kukui

 

NA LONO HOPE NO BULA

AIA KE HOOKOKOKE LOA AKU LA I LADYSMITH.

Ke Pahola la ka Ma’i Bubonika ma Auseteralia, a Pela pu hoi ma Noumea.

 Ma ka hoea ana mai la a ka mokuahi Aorangi ma ke kakahiaka Poakolu nei, mai Sidane, Auseteralia mai, ua lawe mai la oia i keia mau lono malalo iho nei, a no ka pomaikai o ko makou mau makamaka heluhelu ke hoopuka aku nei makou me ka awiwi nui penei:

 Ua hoopuka ia he lono telegarapa ma ka Hale Mele Hou ma Brisbane, ma ka hora 10:30 o ka po o Feberuari 8, e pili ana no ka nee ana o Kenerala Bula e hoopakele ia Ladysmith.

 Poakahi--- Ua kaalo aku la oia ma kela aoao o ka muliwai Tugela

 Poalua--- Hopu pio ia he eha mau kulana ikaika o na Boa maluna o na kualapa, mahope hoi o kekahi hakaka hahana ana.

 Poakolu--- Ua hoao mai la na Boa e lawe hou ae i ko lakou kulana i lilo pio ai, aka, na holopono ole nae ia, ma o ka hoea ana mai o na kokua i na pualikoa Beritania, a ia wa i oki pu aku ai o Bula i kona alahele maloko o na puali o na Boa, a aia oia i keia wa ke nee la no Ladysmith.

 Ke kokoke loa aku la o Bula i Ladysmith. O keia ka lono hope, KA MA’I BUBONIKA MA AUSETERALIA

 Sidane, Feb. 1. He ma’i i hoohuoi ia i manao wale ia he bubonika, ke kiai makaala ia nei mai ka Poaono mai. He haole oia nona ka inoa o Arthur Payne ua hoike ae oia i kona kulaua ma’i ma ka Poalima, me kekahi eha ikaika loa ma kona opu. I keia la ua lawe ia aku oia i ka halemai, a ma ia wa i ike ia ai he puu ma kona puhaka.

 Adelaide, Feb. 1. Aole he mau ma’i bubonika hou i puka ae maanei, a ua hamama hou ae na haukipila. O na hoike hope loa mai No@mea mai, no ka la 16 a hiki i ka la 23 o Ianuari, he elima mau make hikiwawe i ike ia malaila i ike ia mai ka bubonika mai iwaena o na kanaka. a elua hoi mau ilikeokeo ma’i aia malalo o ke kiai makaala ia ana.

 

 Ua wehe hou ia ae ka balekuai papale o Murata. mahope o kona hoomaemae ia me ke puhi kukaepele ia ana o na waiwai a pau. A ma keia Poaono iho e hoomaka hou ia ai ke kuai hoe m@ nui ana o na waiwai a pau. Nolaila mai poina i ke kipa ae malaila.

 

HE NOOLELO WALOHIA NO KA LEDE ELENORA

Ka Ui Nohea i Hookaawale ia mai ke Alo aku o na Makua.

A I OLE

Ka Wahine Opio i Auamo i na Koikoi a Kona Makuakane i Hana ai.

MOKUNA IV.

ILOKO O KA HALE PAAHAO

 He oiaio anei e ka makua maikai e loaa anei i kuu keiki na huikala ia ana no ka hewa i hookauhihi waleia aku maluna ona? Wahi a ka wahine aoo i ninau aku ai me na waimaka e hoopulu ana i kona lihilihi.

 Me na maka kaumaha huli ae la na Guderika nei, a pane aku la me ka leo malie.

 Aole e hiki ia’u ke hooiaio, no ka mea, aole no kakou i ike ina mea a kela a me keia hora e lawe mai ana aka, e hoolana i ka manao malia e lawe mai ana lakou i na mea e hauoli ai kakou.

 Nana aku la o Guderika i na wahine e uwe haalipo ana, a ua hiki ole iaia ke kaohi mai i kona mau waimaka e haakokohi ana i kona lihilihi, no keia mau hiohiona walohia.

 A maanei i haalele aku ai ua kahuna nei i ka rumi a ka ohana i hoehaeha ia e noho ana no ka haawi ana aku i wa no lakou e luana ai.

 No Wile O’Leary aole he mau noonoo kaumaha iloko ona, no ka la weliweli e hookokoke mai nei, no ka mea, aia kona mau manao ana i na wa a pau e loaa no iaia ka lanakila, a ma ia wa i haawi hou aku ai i na hualoelo e hoomama ia ai ka puuwai o na mea i hoehaeha ia i ka i ana aku.

 O mai kanalua no ko’u’huikala ole ia, no ka mea, o na poe a pau i kipa mai e ike ia’u. ua hoike oiaio mai lakou ia’u aole he hopohopo no ko’u kulana, a mawaena o ia @oe ka luna pahaohao kekahi. A nolaila, e @nu nele e hoopau i kela mau waimaka. E kuu Nele aloha @ hooki i kou uwe.

 E kuu mama ua lawe @u mai anei olua i kahi kaa no kakou e hoi aku ai, oiai, e mama aole o’u makemake o hoi maluna o na kaa lawe ohua. E piha ana lakou me na poe makaikai i hoea mai no ka makaikai ana i ka la poni k@aaiua. a e lilo ana hoi au i mea naua nui ia mai e lakou.

 Ae, e kuu keiki maluna no maua ona i hele mai ai.

 Ke hauoli nei au no kona hoea pu ana mai la me olua. a i ko’u hiki ana aku i ko kakou home iloko o ka ulu laau, ke manaoio nei au aole loa ku e haalele hou i kona mau paia aloha.

 No kekihi mau manawa loii ka luana ana o ua ohana nei iloko o ke aloha kupouli ua ku ae la ka wahine opio a pu iki aku la i ka ai o kana kane me ka i ana aku me na waimaka e helelei mai ana mai kona lihilihi mai.

 E haalele ana au ia oe e kuu aloha.

 Aole e kuu Nele mai haalele mai koke mai ia’u, wahi a k@na Wile i panai aku ai.

 Aole e hiki ia’u ke ho@iolhi, aku me oe, no ka mea, o ka eha hora keia o ka maua kaawale ana mai mai ka kaua lei aloha mai. A ia wa no i koele mai ko leo o ka hele mai ke keena mai o ka luna nui e hoike mai ana o ka hora 12 @onoi ia o ke awakea.

 Ae, ua loihi io no ko olua noho ana maanei, aka, ua maalo hikiwawe loa ae nae lakou i kuu manao @ me he mea la ia’u he hookahi wale no hora o ko kakou luana ana iho nei.

 Ua pono e kuu Nele, i pae hou mai ai ka leo o ka @aahao, e hoi aku a muki iho i ka milimili a kakou no ke aloha o kona papa e noho ne iloko o ka ehaeha. A mai poina e lawe pu mai i ka luhi a kaua i muki a hupoi hou aku au iaia. aka, no mama nei e noho iho oia nie a’@ e kaana pu i na kaumaha, no ka mea, oia hookahi kai ike i ke aloha kulipolipo o ke keiki.

 I ka hookuu hemolele ana mai o Wile i kana wahine aloha e hoi aku no kahi o ke kamaiki e noho ana. ua kulou iho @a@a Nele nei a honi hope aku la i kana aloha kakia iwi a puka aku la iwaho.

 I ko laua noho kokoolua ana in@ ua ninau aku la kona makuahine i ke keiki.

 Aole anei i hoike mai ka makua Guderika e hoi hou mai ana oia i keia auina la?

 Ae, ua hoike mai oia pela. aka he manao nae ko’u e kali na oia no ko’u huikala ia mai, a pela oia i ulolohi loa ai.

 

 Ma ka Poaono nei i lawe hele ia mai ai na laau hoomake iole ma na kauhale elihe me ke hoike a ka Papa Ola.

 E hoomau hou aku ana ka Mauna Loa ma keia mua iho ma ka holo ana no kona mau awa maa mau, mahope o ka mo ku loihi ana ma ka nuku o Mamala.

 

WEHE HOU IA

Ka Halekuai o KUKIMA.

Helu 210. Alanui Nuuanu.

 Eia me makou na Lole M@li@a o na Waiholuu like ole, ua Kalakoa Pale Pakaukau Lilina. Lihlihi Paku keokeo, Vitoria Law@a, Oganadi Ma@o, Pahu Lole, Silika Pake. a pela aku.

 E kipa mai a e wae no oukou iha i keia mau waiwai hou. E loaa no ma ke kumukuai emi loa, oiai. n@ hala aku la na la o ka @iou.