Ke Aloha Aina, Volume V, Number 45, 11 November 1899 — HE IKE NO KA I KA NAUKI. [ARTICLE]

HE IKE NO KA I KA NAUKI.

He eHooH makahiki i h«la »© *■ ■ ■ nei, aia kakon iloko o ke knniuha a me kaamHha o ka ni»nao, mamuli o ko knkoo akpuui , ana e hoea uiai he kiuo ūolookon o lfa AraerikH mea e han» mai ai mftlnDa o kukou, ma o ka hoo mnemae a holoi kona kinH mai na ekaeka iie a kon» mau oiwi ponoi i hana ai maluna o ka lepo o Hawaīi. Aka, o ka mea nae i ike la ilo ko oia maiiawa, o ke kani o ka aka ri ka poe e malma o na hann a pau o ka aina-, tne ko lakoa hnupu ole, aia no he wa a ke Akua Maua Loa e hoololi ae ai i ke »q okanee ana o ka lakou niHU hnru, a o ko la kon mau maii»*» hauoli hoi, e lilo ia 1 mea uulukai iloko o ko lakoa waihona noonoo, me ka haawi aiia iho hoi i na manao kaniuhu e hoea 10 mai ana paha ko lakoo Lopena ma ke knhoe ana no ka waapa aupuni o Hawaii, ka mea hoi a ui.uuu i hoike mau ai, aia kakou iluko o ka lehu ahi o k» mihi a i» e Ka uon >i >ma aku ī ko ua lani Loopa» keie »na ae 1h kakon iii»tioko mai o dh lima o ka poe hao wale elike me k» laiiui Iseraela, ma ka lima o Par-»o ī AigupiU. Ua hoike aku no makou me ka iiuna ole, ua hoohui ia kakou me ko kakou ae ole, eiike me ka mohai ia ana o ke kino o kekahi poe aliiwahine o maluua o ka paepae okipoo no ko lakou hopena mau lr,a, m«a»uli o na manao kuko hewa i ulu ae iloko 0 ka naau o na nioi piha haaheo a puni hanohauo, i w>ihi e hoona la ai ia mau mau'ao e uluku aua iloko o lakou, a ua i><e io no lioi 1 na hopena wehweli i ki« aka maluna o ke kino haia ole oia poe, a pela hoi makou i hoohahke ae ia !a Amenka, e kokua ana i na hana i ku ole i ko kakou hoihoi. A oiai hoi, ua haole pu ka kakou mau koi malalo o ka olelo hooholo a Newlaud, iho m&i ko ■ / kakou hae mai kaup;kH mai o na paha h*e ma ka la 12 o A«- ' g»te, 1898» iloko o ko kakou mau | waimaka e knlu p»kakahi ana j wai ko kakou rai« lihilihi iho, e ! hoiko ti)hi aua i ka waUnia o k<>| kakou mai: puuwai i ke ciolia 4 ī

| no ka makee aina ni-nio' iloI:o 0 kona kuokoa, makee alii iloko 6 kona aloha nni ia, a makee hoi J ka lahui, i kn mea i kn ai ka hale aupuuī mplnna-o Papaina njai kinohi mai o ko kakou maft hulu kupona i moe aku la i ka hiamoe a Niolopua lioko o keia man kaumaha a me na luuluu, ua nele a pio auei ko kakoa manaolana ana e loa* ana no i«» kakou he pono, ina la he aupum hooloīi ia ae, a i ole, 0 ko kakou aupuui maa man paha, elike me ua U mamua akn o ka huok*huli aupuui o 1593, ka I i» hoi i ike uiua loa ai kakou i n>t hooko wanana ana a ko kakou mau kanaka kilo aupuni o na la £ mi wale, elike me Keopulupulu 1 kahoahoa ai i kana keiki, e hoonaanawanui i ka alo ana iloko o ke ehuehu o na h,ana ino a ] ko laua haku, a ke pa ka ill i ke k;ii no ke kai ba hoi ua aina? Oia mau mea nae a paa, ua hoo- l ko ia ia mahope mai, ī ka wa i, Ti\o ai o keia mokupuui malaloo ka muna hoomaīu o Kamehamehn ka Na'i Aupuni. O ko kakou mau kaumaha a, me na luulun, ua hoomama ia mai uo la maloko o ka olele hooholo i hoohui ia ai kakou, na ka Ahaolelo lahui o Amerikae hana i mau kanawai no kakou, a nona no hoi ka mana kaleana knkulu, anpnni, ina paha he aupuuī alii, a ano e ae paha i oi aku ka maikai mamua o ke aupuni liepuhalika Hawaii, ka pula kaumaka a kakou e lia nei. A pehea, ua hala anei ko ka-' kou iiui, ua make hewa anei ko kakou kupaa ana, a ua poho anei' ko kakou hoomanawanui aaa?, Aoie; AoIt!! Ke uiuiki naai nei na Ik ra o ka hauoli, a ke hekau oei n.i la lai malie o ka mauaolana, rne ka pu-a ana mai o na' ieo naheuahe, ua ike ia ka ou-j kou ehae'ia iloko o ka lelu ahi 0 ka hookeai, a o ko oukou mae j Inuiuu hoi iioko o ka haawina o, ka palekaea. ! A no ka mea hoi, ua hapapa|| mai ko Amerik* mana a kaolii.i iho la i ke kaa o na Luila 0,. na hana hooponopouo aupuni, o | ke aepuui a kakou i hoowahawa- i ■, I he ai, oia hoi, o ka hana koho ba- ,j lok j manaoia i iuau Seuato a Lu i nauiakaainana no kakou, ua hoo- ! huli j>u ia mai la la e ka mana o kn Per<esuXt?ua o Amerika # a o ua kuai aina aupuni uhauha a nae na hoohuialima makahiki loihi | ana, ua moe malie aku la ia i ke ' | kai o ka haku, a no ia mea, ke | luhe nel ko kakeu oiau pepeiao j 1 na hauwalaau o ua 1 īlrtko o ka hauoli, e nauki aua ao ko Amorika haua koke ele mai i j ko kakou poao, a oia use ka kakou i koi ai i kiuoiii, a i kaa aku ! ! i hoi ma ke lakou aoao ia Laa-f I

'rr— — v ' i wina i keia la, a eia hoi kakou ke iai malie uei, mamuli no„ o ko kakon-manaolaua kahiko, nona ke kupaa e hoomanawanui'ia nei a hiki ī lieia la. tJa kokoke mai na la e pae aku ai ko kakon mau kupuai i ka «ina maloo, a e hele lanakila'aku ai hoi me ka hopohopo oie. A ioa pela io na haawina e hookau la akn ana maluna o ka poe i kaefta j ko laS?i ikaika, alaila, na waiwai ka makon paio ana me ka hopo ole, a na kopoao hoi lakon e haawi la i na baawina elike me ia a ka- 1 kon i auamo ai i na la ae. • Ua nln mau no ko makou ma-' nao me ka mahiehie, e bana ia ! ana no ko kakou pono, a ke ike a hoom»opopo nei kakou, ina e loaa ana ka pono i kela poe o Manila e noke mai Ia i ka hakaka, a pela hoi me ko Porto Bico, ] | alaila, e pahola like it mai anai | no ia haawina hookahi maluna o | [ kakou, aole he mea e nele ana ia j poe i komo maoh iloko o ke ehuehu o ka pauda, alaila, pela no p. ha kakou e ulolohi ai ka loaa ana ia kakou o ka pono. Aka, aole nae ia he mea iloko o ko makou houpo, oiai, he wa iio a hoea mai na ouli o ka hopena.