Ke Aloha Aina, Volume V, Number 45, 11 November 1899 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

POAONO,  NOVEMABA  11,  1899,

______________________________

 

 

KE  -  ALOHA  -  AINA

Hookumuia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nu-

pepa na ka Lahui Hawaii.

______________

 

EDWARD L. LIKE.

Lunahooponopono.

EMMA A NAWAHI

Puuku o KE ALOHA AINA.

______________

 

HONOLULU . . . . NOV.  11,  1899.

______________

 

HEAHA  KA  KAKOU  E  HANA  AI ?

________

 

          Ke kono mai nei keia ninau i ka kakou hana poao e hana ai, oiai e kau aua ka huna ea maluna o ko kakou maa kino.  He @ na hana e lawelawe ai ke ka@ i mea e pono ai kona noho ana, a me kona ohana pu, aka, aole nae oia ka mea i makemakeia ma keia ninau, a aole hoi no ka mea kino hookahi, aka, he pili laula ka ninau, a no ka lehulehu hoi ke kao-na ma ua ano a pau, a nolaila makou e hapai nei me ko maikou manao, e waiho lahalaha aku imua o ko makou lahui, no ke kaana ana i ka pono o keia ninau.

          O ka kakou haoa ka mea i makamake ia ma keia ninau, ua pili no ka mauao nui ia kahou ka lahui aloha aina, ka poe e noho hoomauawanui nei no, no ka pono o ko kakou, aina, a kakou no e kali nei me ke pale ana aku i na olelo holo@ a ko kakou mau enemi, ua kapae ae kakou ia mau ano olelo mahope o ko kakou ku, a no ia kumu no e ike ia nei kakou e @ hoomau ana @ o ke ap@ o ke aloha aina.

          Hookahi no @ a kakou ua@ Likelikela loa e hana ai, oia hoi, e kapaa a hiki i ka wa hope loa no ka ninau o Hawaii, elike me ko kakou kupaa a hiki i ka wa hope loa no ka ninau o Hawaii, elike me ko kakou kupaa ana mai kinohi mai, pela no hoi kakou e hoomau aku ai ia haawina naui maluna o kakou a pau, oiai, ke akakuu mai nei ka pa ikaika ana o ka makani o ua ma nao noohui aupuni, a ma kahi o na manao ikaika a hauoli o ka poe nana kakou i kulai a Lelelei, ke ike ia aku nei ko lakou mau manao pioo e holoke ana ia a ia nei, me he poe @i@iu la no ka waonahele.

          Ua hoea mai lakou i ka wa hope loa, a ia wa hoi e akaka ai ka mea e @ aua, o lakou paha ka poe ma ua manao hoowalewale i ka noonoo, a o kakou pana ka poe e ku ana e paio maluua o ke kahua kaulike o ke kuokoa o ko kakou aina, he mau mea keia e ku aua imua o ke alo o @ poe a paa, ke hooikaika nei no hoi kakou mahope o ko ka koa pono, aole ma na h@ mahuahua, e hiki ai ke hoolakalaka ia na manao o ka poe ia la kou ka mana o ka haawi ana mai ia kakou o ua pono la.

          Aka, mamuli o ka loaa ana, aia no he mau hoike oiaio e pili ana no ka hookahuli aupuni hilahila ole o 1893, ka mea hoi i huna maoli ia kona oiaio, mai a maka mai o ka pee nana e imi, a e hana nei i keia hana nui a pohihihi, a makou hoi i k@ ai, o ka ninau e pili ana ia Hawaii, he ninau ano nui ia, nana i hoolaueue aka i na manao pili kalaiaina o ko Amerika poe kilo aupuni, a i hoolilo hoi i ko lakou noeau a akamai i mea ole, i na poe no lakou ke akamai i oi aku imua o ka nahe@, a o ua poe la, eia no ia ke noho mai nei me ko lakou mau maka keleawe o ka hookamani.

          O kekahi no hoi o ka kakou mau hana nani a kaulana, oia ko kakou haawi ana i na la no ka hoomuuae na i ka Mea Nana kakou i nana, mamuli o kona haawi ana mai i ka ikaika iloko o ko kakou mau puuwai, e hooku paa ana i ko kakou manao, a e hoolilo ana hoi i ke aloha o ka aina i paleumauma no ko kakou wa pilikia, a i ole pela, e kipa ae maloko o ko kakou mau keena mehameha, a e nonoi aku me ka naau mihi, mamuli paha o ko kakou mau hewa i kau mai ai na poino he nui w@ o ko kakou mau hokua pakahi, a na ke ahouni o auanei o na Mana Kahakulu la, e haawi mai ia kakou i ke alahele o ka malaelau, e loaa ia kakou ka lanakila.  O ko makou manaolana keia, a o na kokoia o ke au o ka manawa, ka mea nana e hoike mai i na hopena o ka kakou mau koi.

______________

 

KE  KUHINA  KALAIAINA  HOU.

________

 

          Mahope pe iho o ka @alo ana aku o na maua o ke Kuhina Kalaiaina o kahi Repubalika Hawaii mai kona noho hoa ana no ka Aha Kuhina, mamuli o kona haalele ana mai i keia ola ana; ua pahola koke ae la na loaa, ua loaa ke Kuhina Kalaiainna hou, a o ua mea la hoi i hoolele ia aku ka hauli, he hoa eia no ka Hale Senate o ke aupuni Hawaii o keia la i @ ia, elike me na hoike-ike moouhane a ka nupepa Avahitaisa i hoikeike ae ai, a e kau ana hoi ma koua kihi akau keia mea haapalapala: "John A. MeCandles."

          Aka, i ka hoolana ana o na auwaa, no ka ui a ninau aua @ o ka la, ua hamau iho la @ loku ana o na ale ahiu o ka @, ua pau iho la hoi ke kani @ ana o na leo ahiu o ka makani a lai pu, me na leo hanehane e p@ ana, e hoole ana, aole oia ka moho no ia kulana, aka ei aku no imua, kikoo ia a hoonoho ia ae, a pela iho la i nele ai ka ulu mua i pele ai i ka hanohano no ia kulana.

          I ka moana no ke kaupu kahi i lele mai ai, ua makaukau e o uka nei o ka aina, oia hoi, i loa no i ka mokuahi Auseteralia a pili i ka uapo, na loaa iho la ke kanaka i makemakeia no ia wahi oia hoi o Alex. Young, kekahi no o na poe naua i kukulu i ke Aupuni Kuikawa a Repubalika Hawaii hoi, a me he mea la, oia no puha ke kumu o ka hookauluaia ana a hiki i kona hoea ana mai la.

          He kanaka Sekotia oia ma ka hanau ana, a he malihini paehewa mai hoi no ka imi waiwai ana maluna o keia aina nani, i pita i ka momona o ka waiu kopaa, a i keia la he kanaka kuonoono a he Kuhina Kalaiaina ae la hoi.

______________

 

E  MALAMA  I  KO  OUKOU  LUHI.

________

 

          Iloko o no lea uwalo o na makapeni o ko kakou aina nei, e kuhikuhi ana i na hoa kanaka, i ke alahele e loaa ai ke kuonoono a e pomaikai ai hoi ka noho ana ohana, elike me na ilikeokeo a kakou e ike nei, he poe kuonoouo maluna o ka lepo o Hawaii, e hoomakaulii ana i na hunahuna materia o ka hapaumi, na kenikeni, a hiki i ka heluna o ke dala, me ke kapae ana ae i ua uhaai ana o ka hoomaunauna, a pela aku.

          Ke ike nei kakou i na poe Puke, no lakou kekahi mau halekuai nunui oloko nei o ke kulanakauhale, ua ike a na kamaaihu ko lakou mau helehelena imua o ko kakou mau maka, he poe kalewa maia, uala, wai momona, hala kahiki, a pela aku, elike me Sing Loy, kekahi o na Pake waiwai oloko o ke kuianakuuhale nei, ua hooikaika kino oia ma ka huli waiwai ana i na la kinola iloko o ka ehaeha, aka, iloko o keia mau la, eia oia ke nohoalii nei maluna o ke ulakolako, a aia malalo o kona malu he mau Pake hana, e hooko ana i kona leo no ka luhi ana i poola ai no ke kahi mau makahiki ae nei i hala.

          Ua lawe mai makou i kela a kamailio ai u, mamuli o ko makou ikemaka i ka hana a kekahi poe opio, e uhauha ana i ka ho u o ko lakou mau lae, no ka pomaikai o hai, aole nona iho a me koua ohana, oia hoi, i ka wa e loaa, mai ai ke dala a kekahi poe, ua hoomaka koke ke kuai ana i na mea ano ole, e laa ua tini @, ua omole waipa a me na omole @ini a iloko o ka heluna mahuahua o aa dala i loaa mai, iloko wale no o ka manawa pokole, ua hui wale aku kahi poe i kauhale, me ka loaa wahi puu i'a ole o ka makete a me ka pahu poi a ka Pake malalo o na hana uhaai palena ole, me ka noonoo ole iho, ina paha he ohana ko ia mea, e aho o hoohawa mua oia i ko ka hale mamua o koua hele auwana ana aku ma na hana e hoopoino ai i ka ohana.

          Aole makou i lawe mai i keia manao, i mea e hoeha aku ai i ka noonoo maikai o ko makou mau hoa kanaka, aka, mamuli o @ makee aku i ka pono o na wahi ne'a me na keiki e noho ana maka home, ihe-ke kau ana aku o ka manao, e hoi aku ana ko la kou makua, ke ka e hoi me ka hua o kona luhi o ka hele ana e hana a pau ka pule, aka, i ka wa nae  oia mau manaolana, aia hoi, he puolo e ka nele a me ka hoka ka mea i hoihoi ia aku e ia no ka pono o ka poe e noho ana ma kauhale, a o ka hope, e ike anu kona mau maka i ka pilikia.

          E hoomanao ia, eia ka hapanui o na poe Hawaii ke uku ia nei e ko lakou mau haku me na aku maikai a kiekie no hoi o ka pule a ma ka mahina paha, aka, o ka hopena nae oia mau uku maikai e loaa mai ana, ua lilo aku la ia ma ka uku ana i na aie o na mea waiwai ole, e  hoonele ana i kona opu iho me ka ai, ka i'a, a pela aku.  I kekahi mau la o kela pule aku nei, ua hele aku kekahi kanaka opio i ka hana poola, ma ka haua mokuahi, a i ka ohi ana mai o kana mau wahi kenikeni, ua hoomaka koke ka inu i ka rama, a hoeha aku la i kana wahine opio me ka hala ole, mamuli o na manao ooloku e paila ana iloko o kona waihona noonoo, mamuli o na manao lili no kana wahine, a ua noonoo ole ia ae ia mau inea ana i luhi ai, no ka hooko ana i kona mau manao ia puwale.

          Nolaila, e na makamaka o pio e malama i ka hou o ko oukou mau lae, i ole ai e pilikia ka noho ana, ma ka hoomakaulii ana e loaa ai ke kuonoono, nolaila, e hoomanao, ina makemake oe e kapae aku i na ehaeha o ka luhi o kou malama pono i na hunahuna dala, ka mea e loaa ai o ka noho ana kuonoono a ulakolako, a e pakele ai hoi ka opu mai ka pololi mai a ka ai, aole keia he mau olelo wahahee, aka, he mea oiaio, a oia hoi ka makou i anoi ai, e hoao kakou e malama i ka ho-u o ko kakou mai lae.

______________

 

E  HOLO  AKU  ANA  NO  WASINETONA.

________

 

          Ua ike iho makou maloko o ka nupepa Hawaii Herald o Hilo, e haalele aku ana o Mr. A. B. Lobenstein ma keia mua koke iho no Wasinetona malalo o koua mau hoolilo ponoi no ka holo ana aku no ka hooikaika ana i ka pono o na Hawaii.

          O kekahi manao ano nui o kana huakai, no na mea pili no ia i na aina aupuni, me ke kumuhana e pili ana no ka ae ia mai e loaa ka mana koho i na Hawaii, ua manao ia aole oia e halawai ana me na keakea ia ana.  A ina e hoole ia mai ana ka haawi ia ana o ka mana koho i na Hawaii, e loaa pu ia haawi i na ilikeokeo i hanau ia ma Hawaii nei.  E holo ana oia i Wasinetona no ka pono o ka lehulehu, aole hoi ma ma ke ano he mea e hooikaika ana no ka pono o kekahi hui.

______________

 

Ua loaa mai nei he lono no ka pakele mahaehune aua o ke ola o Lunakanawai J.  W. Kalua, mai @ i ka wai ma kekahi kahawai o iao, oiai, oia e hele no kekahi aoao, ua lilo oia mailuna aku o kona lio, aka, ua pae aku nue oia ma kela aoao o ke kahawai.

______________

 

[AD]

 

HALE  HOOLAKO  " KA  HUB. "

________

 

Mea hookomo mai i na Waiwai mai na Hale Hana Nui o Amerika Huipuia.

________

 

          Na Paalole Huluhulu Pelekane Cueviots o na Kane o na waihooluu ahiehie a me hauliuli, i okiia iloko o na paikini hou, a i uhiia me na @ satinia.  He Paalole naui kela no ka haohau ana.  O ke kumukuai maa mau he 10.50 a me 12.50.

 

Ka Hub, ua hoemiia 6.50 a me 8.50.

____________

 

           Na Paalole Nani loa o ua kane a kekahi mau halekuai e kuai nei no ka $15 a me $20, e loaa no ia me ka emi loa ma  Ka Hub.  Ua @auaia kela mau Paalole mai na lole Worsted, Sergas a me Kasi@.

 

Ka Hub, ua hoemiia 10.50 me 12.50

______________

 

NA  LOLE  KAMALII,  ME  NA  PAPALE.

________

 

E HAMAMA ANA A HIKI I KA HORA 8:30 P.M.

J.  S.  SPITZER

ALANUI HOTELE KOKOE@ I KE ALANUI PAPU.

 

 

 

 

________________