Ke Aloha Aina, Volume V, Number 39, 30 September 1899 — Page 1
This text was transcribed by: | Lisa Takatsugi |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
BUKE V. HONOLULU, POAONO, SEPATEMABA 30, 1899 HELU 39
KA NUPEPA KE ALOHA AINA
E hoopuka mau ia aku ana mai ka Peakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.
Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi he 5 keneta.
E loaa no ka pepa maike Keona aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na Luna Lawe Pepa.
E pai ia no na Olelo Hoolahe, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi e hooepa ia ke ole e hookaa mua ia ka uku pepa.
E hoouna pololei mai i na Nuhou na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.
Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kakahi manao ma na kolama o keia Pepa, malalo o kekahi inoakapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.
Ka Nupepa Puka Pule
Ke - Aloha - Aina
Hookahi makahiki... $2.00
Eono mahina... $1.00
Ekolu mahina... .50
Hookahi mahina... .20
EMMA A. NAWAHI.
Puuku o
Ke - Aloha - Aina
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono a Hope Puuku
S.P. KANOA.
Hope Lunahooponopono.
O na kauoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai o ka Puuku ma Honolulu.
Nuhou Kuwaho
Maluna o ka mokuahi Auseteralia i loaa mai ai ia makou he mau hunahuna o na aina mamao, a oia hoi ka makou e hoopuka aku nei me ka awiwi nui penei: PANIKUIA E KA UA NA HOOLALA A OTIS
Wasinetona, Sept. 18. Elike me na lono pili aupuni i loaa mai rei i ke Keena Kaua i keia la, ua hooko oleia ka Kenerala Otis mau hoolala ana no ka hoenee ana aku i na pualikoa mamuli o ka hoomau ana o ke kau ua. He manao hopohopo kena aole he mea e hana ia ana e na pualikoa Amerika mamua o ka la 1 o Novemaba. Eia ke kali nei ke aupuni me na manaolana e loaa mai ana he mau hoike makamaka loa no kekahi mau hoouka kaua i malama ia. Ma ka la 1 o Novemaba, e loaa ana ia Kenerala Otis he 18,000 kanaka hou mawaho ae o na koa e noho la malaila, a he hoomahuahua hou ana ae hoi i na kanaka e hele ana maluna o ke kahua kaua i ko keia wa.
HOOKOLOKOLOIA O ADIMARALA MONTEJO.
Madarida, Sept. 19. O ka hookolokolo ia ana o Adimarala Montejo, ke kahi o na alihikaua mua o na mokukaua Sepania ma Pilipine, i haawipio aku hoi ia Adimarala Diuwe mahope o ka poino ana o ua makukaua Sepania ma ke kaua o Cavite, ua hoomaka ia maanei i keia la.
O ka hoopii e koi ana ia e ahewa ia ma ka hoopaahao ana a pau ke ola me ka hoopau ia mai ka oihana aku. O ka olelo pale e waiho ia mai ana ia ma ka la apopo.
LANAKILA NA KIPI MALUNA O NA KOA AUPUNI.
Carcas. Venezuela, Sept. 16. O Cipriano Castro, ma ke poo o kekahi pualikoa kipi, ua hakaka aku lakou a hiki i ka lanakila ana malua o kekahi kahua kaua hookahe koko weliweli loa ma kahi kokoke i Tecuyo.
Ua lawe ae oia ia Velencia a me Puerto Cabello, a ua manao ia o na make a me na hoeha ia e hiki aku ana ia i ka 1600. Ua hoikeia ae o Senor Ferrer, ke Kuhina Kaua, ua make. O Peresidena Andrade, i haalele iho ma Poaha nei no ke alakai ana i na pualikoa aupuni ma Valencia, ua olelo ia ae e hoi mai ana oia i Caracas.
POHA HOU KE AHI MALUNA O KA MOKUAHI AMERIKA MARU.
Kapalakiko, Sept. 16. Ua loaa mai nei i ke Toyo Yusen Kaisha, a i ole ka laina Mokuahi Iapana, he leno mai ka mokuahi Amerika Maru mai, ua huli hoi hou aku la oia no lokohama me kona lua nanahu e a ia ana e ke ahi. O keia lono ua hoea mai ia ma Ladana ae i keia la.
Ua loihi kahi a ka moku i holo ai mai ke awa aku me ka manao ana, o ke ahi i oili ae i kona lua nanahu, mamua koke iho o kona hoea ana aku i Iapana mai Horgkong aku, ua pio loa.
Ua haalele aku ka mokuahi Amerika Maru me ka manao ia ma ka la apopo e hoea ai oia i Honolulu, aka, ua loaa mai la nae na lono i keia kakahiaka ua hoi hou aku la oia ihope, me ke poha hou ana ae o ke alii hooweliweli ana i ka moku.
HOOPOINOIA HE MOKU PILIPINE.
Wasinetona, Sept. 14. O keia malalo iho ua lono i loaa mai i ke Keena Kaua Moana; Manila, Sept 14. I ke Kuhina Kaua Moana, Wasinetona:
O Davidson, e noho hoomalu ana i ka Paragua, ua hoike mai nei oia i kekahi kaua hahana ma Balemao. Ua nui na wahi o ka moku i hookui me na poka pu raifela he lehulehu wale, aka, aole nae he ola poino. Ua hoohamau aku ka Paragua iloko o iwakalua minute, mai ka 400 a hiki i ka 900 i-a. Ua hopu ia he mokuna Pilipine me ka hoopoino ia aku e Davidson.
WATSON.
E KIPU IA ANA.
Manila, Sept. 11. Ua hoopuka ae na nupepa o Kopala Damhoffer a me Coniue he koa no ka mahele B, o ka regimana 16, ua hookau ia aku ka hoopai o ka make maluna o keia mau koa e ka aha hookolokolo koa a me McBennett he iwakalua makahiki hoopaahao no ka lima ikaika ana maluna o kekahi mau wahine Pilipine ma Manila he mau mahina i hala ae nei. Ua hoopiha ia na kanaka me ka inaina no keia hana karaima i hana ia. Ua hoopuka hou ao ua nupepa ua hoike ae o Kenerala Otis ua loaa mai nei he apono ana no keia hoopai mai ia Peresidena Makinile mai, a ua makemake oia e hookuu akea i ka pepehi ia ana o na koa i ahewa ia e make i wahi e hoopau ia ai keia hana karaima.
MAKE ILOKO O KA LUAKINI.
Berlin, Sept. 14. O na lono i loaa mai Kaleseh, ka panalaau o Rusia, e olelo ana, he 32 poe i opa ia a make ma kekahi pioo i ike ia maloko o kekahi luakini, ma o ka haule and o kekahi ipu kukui. O keia poe i make he mau wahine a me na keiki. He nui na poe e ai i hoehala.
WAIKAHE NUI.
Berlin, Sept. 14. O ka waikahe nui eia ia ke pahola nei me ka nui o na poino ma ka hema o Germania a me Auseturia. O ka akau o Zwiekau, ua uhi pu ia, mamuli o ka poa ia ana o ka uapo alohao ma Isar, mawaena o Muelldorf a me Rohroback, ua haule aku he kaahi iloko o ka muliwai a make iho la he elima poe. O na wahi o ka Danube, ua hoolapa ia. He uapo ma Payerback kai hiolo, a he umi poe i lawe ia aku e ka wai.
HE ULIA POINO.
Ma ka hora 9 o ke kakahiaka Poalua, ma ke alanui Papu e kokoke ana i ka uwapo o Poka ma, ua halawai iho la kekahi kanaka nona ka inoa o Kikiona, me kekahi ulia poino weliweli nana i kaili aku i kona hanu ola, malalo ponoi no o ka huila o kana kaa e kalaiwa ana.
E kalaiwa ana o Kikiona he kaa i piha me ka nanahu no ka mo uahi Mikahala, a i kona wa e hoohuli pe ana no ke komo ana aku iluna o ka uwapo, aia hoi, ua hihia aku la ka huila o kona kaa me kekahi kua malaila, a ia wa no i haule aku oia ilalo, aka, sole he poe kokoke ma ia wahi i haawi aku i na kokua ana, ua kahea aku lakou iaia, aole oia i ala mai, a i kela wa no i nee aku ai ka lio imua ne ka huki pu aku i ke kaa, a ia manawa no i pu aku ai ka huila o ke kaa maluna o kona kino, a mamua o ka paa ana o ke kaa ua haule aku la ka huila ma kekahi aoao.
O kahi a ka huila i pu ai mai na wawae no ia a hiki ike poe ua napeheoia i ka ua i laa aku ai, mamua o ke kaumahi o ke kaa i ka nanahu, he hapalua hora kona aili una a make loa aku la. Aloha no
KUEMI NA MOKU AMERIKA
E KA PUKUNIAHI A NA PILIPINE
Aole i Hookeia ka Makemake o ka Mokukau. Kaletona e Hoopoino i ka Pa a na Enemi.
Manila, Sept. 16. O ka mokukaua Kaletona i ke kakahiaka Poaha nei, ua halawai aku oia me ka mokukaua Zafiro e kiai ana ma kahi kokoke i ka mokupuni Grande, ma ke Kaikuono Tubig, me ka manao ana e hoopoino i ka pukuniahi ma Olangapo e hoohana ia ana e na Pilipine. Ua ku iho ke Kaletona mamua o ke taona, a o Zafiro ua holo aku oia no ka akau. Ma kahi he 5000 i-a, ua kipoka aku ia ke Kaletona, a ua paani koke ia mai. O ka poka mua a ua kipi i pahu ai ma kahi ne ia he waapa wale no ke kaawale mamua o ka Zafiro, a o ka elua mawaena o na kia o ke Kaletona. Ua hoomau aku ke Kaletona i ke kipoka ana me na pu ewalu inina me ke akahele a hoopoino koke aku la i ka lepo e poai puni ana i ka pu, a ke kapena hoi o ka mokukaua i manao ai na poino ua pu la.
Ua hookokoke aku ka moku iloko o ka aina, a ma kahi he 3000 i-a mai ka pu mai, ua hoomaka hou mai na kipi e ka i na pok?ahu, ma ka haule iho o kekahi mau poka ma kahi kokoke loa i ka mokukaua. Ua kuemi hope aku na mokukaua, o ka Zafiro, ua hoi aku oia no Manila, o ke Kaletona no ke Kaikuono Subig.
O ke kiana mai a ua kipi he akamai loa, a ua manao ia aole paha ua na kanaka i hoikaua i keia pu. He pauda eleele kai hoohana ia me na poka pahu eono a i ole eiwa iniha. He kanaono kumamaiwa ka nui o ka poka pahu i ki ia e ke Kaletona.