Ke Aloha Aina, Volume V, Number 38, 23 Kepakemapa 1899 — Page 5

ʻaoʻao PDF (856.73 KB)

This text was transcribed by:  Keala Parker
This work is dedicated to:  Awaiaulu

KE ALOHA AINA

 

mea hoi i komo kino ai ka inakou makapani iloko o ka hoino ia mai e na enemi, ka mea hoi a makou i hoololi ole ia i ko makou mau manao alakai a hiki i keia la, no ka pono o na mea a pau e nolio ana maluna o ka lepo aloha o Hawaii.

 

KA HOIHOI AUPUNI KUMU, OIA HOI KE AUPUNI MOI

            O keia paha ka pula kaumaka hiki ole ke wehe ia ae mailoko ae o na maka o na poe i apo ia me kela inoa maemae hookahi wale no, ke aloha aina, a ala hoi iloko ona na manaopaa i hui ia me ka manaolana, aia no he hoihoi aupuni ana e hoea mai ana ma keia hope aku, ke alakai ia na loea o ka Ahaolelo Lahui o Amerika me na manao hoopono, e hookaokoa ana i na hana hewa a kona mau kanaka i lawelawe ai ma keia aina.

            Ua ike no makou ma na wahi a pau a makou i kaahele ai, a i hui hoi a launa pu me na poe oo o ka aina no ka ninau ana aku i ko lakou manao no ke kulana aupuni e ku nei, na hoike maoli mai lakou i ko lakou manao hoowahawaha maopopo, mamuli o ke kulike ole o ka manao o ka hapanui e hoohiolo i ke ku ana o ke aupuni i ike ia i na la i hala, he noho aua maluhia, hiki ole ke hoopuiwa ia ka manao no ka hoopilikia ia mai o ko kakou noho ana oluolu me ka lanakila pu.

 

KOHO BALOTA LAULA

            A in a hoi ua manao ia, aohe hoihoi aupuni moi ana i koe mamuli o ko kakou hoomaopopo maoli ana ae no hoi i na hana e lawelawe ia mai nei iloko o keia mau la, alaila, aole anei hoi he mea pono ia Amerika ke haawi kaoko@ @ koho balota laula @ ka lehulehu a me ke kakau, ma ka olelo ponoi o ko kakou aiua, he mea ole ka lawe ana mai i ka ike ma ka olelo o kekahi aiua mamao, i kahua e loaa ai ka mana koho i kekahi lahai nona no kona mau pono a pau.

            Ua olelo mau ia e na poe kue ia makou, aole e loaa ia pono ia kakou, aia wale no a lawe kakou i ka hoohiki hookupa me Amerika, alaila, o ka wa ia e haawi wale ia mai ai oia pono kaokoa i ka lehulehu, ma ke ano, he poe kuleleiwi kakou mai kekahi aina e mai. O keia ka makoa i ao aku ai me ka iako, imua o ko makou lahui aloha, mai hoao e hoomokuahana i ke aloha o ka aina hanau e hone ae ana iloko o ko oukou mau puuwai, i mea e loaa mai ai kekahi pono i ike ia e haawi ia mai ana no me ko kakou lawe i ka hoohiki a ma kekahi ano e ae paha.

            O ka loaa ana o ka pono koho i kela a me keia kanaka pakahi me kae kaupalena ole ia, oia ke alahele naauao loa a kekahi apuni nui a ikaika e hana mai ai maluna o kakou, nona hoi ka mana e hoomalu nei maluna o kakaou, mai ka la 12 mai o Augate, 1898, a hiki i keia la.

 

KE AUPUNI KUOKOA

            A in a hoi na nele ae la ka manao paa mua o ka lahui oia ka hoihoi aupuni moi a me kona ukali mai, oia ka loaa o ka pono koho i kela a me keia kanaka pakahi, aole anei hoi e pono e loaa ia kakou i aupuni kuokoa, malalo o ka hoomalu ana mai a kekahi mau mana nui a ikaika o ka honua nei e like me Amerika, Enelani, Farani, a pela aku.

            O keia ka upu hope a ka makou makapeni, e like me ka loaa ana o ka pono kuokoa ia Cuba ka poe hoi i hakaka me ka leo weliweli o na pukuniahi, pu raitela, aole anei hoi pela na Hawaii i hana ai mai kinohi mai, he maa kana hoi i loaa ole i ko Cuba a me na paemoku Pilipine, oia hoi, o ka oi o ka makapeni, oia hookahi wale no ka kakou mea e paio nei me Amerika a hiki i keia la, a ke manaoio nei makou e loaa ana no ia kakou ka lanakila ma keia kumuhana hope ke nele kakou i na mea mua.

            E hoakaka mau aku ana makou i keia mau alakai manao ana, i mea no e hoomau ia ai ka malamalama iloko o ka houpo o ko makou mau makamaka, a i kumu no hoi e hoololiloli ole ia ai o ko kakou mau manao paa mai kinolii mai, a pela mau aku no a hiki i ka noho ana o ka Ahaolelo Lahui, a ilaila kakou e ike a u nui a me ke au iki a mai lilo hoi keia i mea e hoahewa ia mai ai makou e na makamaka heluhelu.

 

LILO KA RIO I OKU LAWE KOA

            Ma na lono i loaa mai nei maluna o ka Nipoon Maru, aole e hoea mai ana ka mokuahi Rio Janeiro ma ka la 26 o keia mahina elike me kona papa kuhikuhi manawa holo, mamuli o kona lawe hou ia ana ae la e ke aupuni Amerika i moku halihali koa i Manila. Mahope o ka pau ana o kona ukana i ka hoolele e lilo aku ai oia malalo o ka hoomalu ana ke aupuni. Ua manaoia ma ka la 25 Sepatemaba nei, e haalele aku ai oia ia Kapalakiko me ka piha koa no Manila.

 

MAU LIMAHANA SEPANIA

            Mawaena o na limahana Pukiki i hoea mai nei, he mau limahana Sepania kekahi, a ua hoike mai na alii o ka moku Vitoria, he nui na haunaele i ike ia maluna o ka moku iaia ma ka moana, ma Potugala mai, he ekoluhanau a me hookahi make na mea i ike ia maluna o ka Vitoria.

            Ua lawe ia mai na noonoo ana no keia mau kanaka ino imua o na hoa o ka Aha Kuhina, aka, aole nae he mea i hooholo ia ma ia halawai ana, ma ka Poaha nei, a ma keia kakahiaka Poalima i hooleleia mai ai lakou no ka pa hoomalu o kahakaaulana.

            Ua puhi ae na Sepania i ka lakou hana keleawe i ko lakou wa i haalele aku ai i ka moku. O ka nui o na limahana kane he 205, wahine 56 a me 82 kamalii.

 

HE ELIMA MAU MARE I KA LA HOOKAHI

            Makai o ka pa hoomalu o kahakaaulana, ua hipuu ia ae ma ka berita laahia o ka mare e ka Makua Valentine, he elima mau paa mare mawaena o na lima hana Pukiki a ka mokuahi, Victoria i lawe mai nei, he mau aloha keia i hana ia maluna o na alo hulala o ka moana i ko lakoa wa e holo mai ana no anei nei. Malaila o Kanikela Kenerala Canavarrao a me Mekia Camara kahi i makaikai ai i keia poe limahana. Ua malama ia na lealea like ole mawaena o na limahana mahope iho o ko lakou no ia ana.

 

HE HANA HILAHILA OLE

            Ina he oiaio na lono i hoike ia mai ia makou e kekahi makamaka a makou i hillnai ai, no kekahi mau hana hilahila i hanaia ma ka po Poaono, ma ka hale ma lana o kahi o kuai opu hipi ia nei o Kualaku, ma ke kihi o na alanui Maunakea a me Moiwahine, a cua keia o alalo iho:

            I ke aumoe o ka po Poaono nei oiai hoi na kiheue wai haleolelo o ka wai hoomalule kino maluna o Keahi k. a me Kamaka kana wahine, a me ko laua mau hoaloha e haukake pu nei na makau a ka lawaia i Wailua, a e hooki'a mai ana hoi na daimonio a ka ona maluna o na mea a pau, a ke pii pu ae la me na leo mele hauwalaau i ku ole i ka hoihoi o ka poo e noho ana ma ia wahi.

            Aia o ka lihi lou ke o'e la, me ke kaomi pu ana aku o na lima o ka palaualelo, maluna o ka waiwai lau a kona hoaloha, oiai hoi lakou la e holo ana i ke kula o Mailehuna, e waka ana i na huli lio ea manawa oia no ka wa i lohe ia aku ai o kekahi leo, e hooho ana. E kaawe ana au ia ui. E kaawe ana au ia'u.

            Me keia mau hooho leo ana. na holo aku la oia ma kahi poliuli no ka hooko ana paha i kela mano puuwai eleele, a oia no ka wa i holo ai o keia wahine e huli i kana kane, a kihua aku la oia i kana wahine, aole au i kaawe ia'u, eia no wau. A pela iho l i hoopau ia ai na manao uluku o kana wahine.

            He mea pono i na makamaka ke ai pakiko, i ole e hanini aku mawaho aku o na palena kupono o ka noho maikai ana, mai lawe mai i na hana hoopilikia ai i ka noho ana ohana, me ke pale loa aku i ke kome ano iloko o na hana e poino ai, elike me keia a makou e hoike nei, aole ma ka manao hoino pilikino aku, aka, ma ke ao ana aku o ka hoaloha i ka hoaloha.

 

KA MOKU LAWEKOA COLUMEBIA

            Ua hoea mai nei ma ka hora 4 o ka auina la Poaono nei, ka moku lawekoa Columebia me elima puali oo ka regimana 34, no lakou ka huina o 560 me ka lakou hana, a maluna o ka mokuahi Beligian King, e lawe ia mai ai ke koena o na puali i koe he ehiku o keia regimana.

            O keia regimana 34 oia kekahi o na aegimana i kahea ia mai nei e Peresidena Makinile no ka holo ana e kaua me na Pilipine, a e hoopau ia aku no hoi lakou i ka wa e hoea mai ai o ka maluhia maluna o na paemoku Pilipine. He lehulehu wale o na koa e holo nei i komo mua i ka ehu o na poka ma Cuva, i ka wa o ke kana i poha ae ai mawaena o Sepania a me Amerika Hnipuia.

 

PACIFIC IMPORT COMPANY

PROGRESS BLOCK ALANUI PAPU

-------------------

E HOOMAKA ANA NA KULA MA KEIA MUA KOKE IHO

No laila, ke hoike aku nei Makou ua Lako Makou me na Lole Kama

 

Na paa Lole Holoi o na Keikikane $1.5o pakaha,

Na lole wawae holoi o na Keikikaue 35 kenota o ka paa.

Na Palule o na Kamalii mai ka 25 keneta a pii aku.

Na Papale Lole o na Kamalii 21 keneta pakahi.

---------------

Eia pu Makou hé Heluna Nui o na

 

Lole Kaikamahine Keokeo me Waihooluu mai ke 59 keneta aka

Na Papale Hele Kula o na Kaikamahine 25 keueta.

Eia  pu matou ke hoikaike nei i na Waiwai o na ane lke ole.

Na Palekoki o Waho o ua Leda he nui wale.

Na Koloka hou o au Lede a kahi no a wehe ia.

 

Ke kaonoia aku nei oukou e naue koke mai e maikaikai i na waiwai nui hewahewa.

Na Palule Keokeo maikai i Aiaua ole ia 50 keneta.

 

EHOOMANAO NO NA LA POKOLE WALE NO KEIA KUAI HOAMI NUI, E HELE MAI

PACIFIC IMPORT CO.