Ke Aloha Aina, Volume V, Number 20, 20 Mei 1899 — Page 5
| This text was transcribed by: | Hartwig Hermann |
| This work is dedicated to: | to Agnes |
KE ALOHA AINA
KE ALOHA AINA, POAONO MEI 20, 1899. 5
---
malani wale ae no i ke ano o ka hoomaemae ana, no ka wa kinohi wale no, alaila, ua oi loa aku no ka pono o ka lawe ia ana o ka mea ino elike me ka Pele a me Eleu e hanai nei i na i'a iwaho o ka nuku o Mamala, a he emi mai no paha kona mau hoolilo mamua o keia, alia nae hoi kakou e pupuahulu loa, a hiki i ka hoea ana mai o ka hopena o keia hana a ke aupuni.
---
KA HANA HOOPALALEHA A KE AUPUNI.
---
Ua lilo i mea hookahaha i ko makou mau manao, no na hana ulolohi a ke aupuni, ma o ke kaa ana na ka Hui Kaa Hapaumi no e haawi i uku makana no ka mea nana e huli, e noii a hoike aku ia lakou, ua loaa ka limakoko nana i hana kela hana manaonao o ka pepehi kanaka, (aia nae paha a make loa ke kino uhane, alaila ke aupuni haawi makana) o keia mau la koke aku nei no i hala aku la.
E olelo ia mai ana paha makou heaha ke kuleana o ka nupepa ma ia mea, oiai, aole ia o kana hana i haawi ia aku ai, wahi a ka mea olelo mai. Pela io no paha ka manao o ka poe i hoomaopopo ole i ko makou kuleana no makou iho, ua hiki ia makou ke kaupaona i na hana a pau i ku i ka pono o ka lehulehu, a oia poho, oia ka makou e olelo nei, i ko ke aupuni hoopalaleha, a kaa na hai e nana i ka hana a ka oihana makai, me ko lakou la ho-a iki mai ma kuono, a aia loaa mai ke kolohe ia hai oia auanei ka wa o na lima a me na wawae o ka oihana makai e kapapa ai, me ka hoike ana ae i ke akea, na loaa ka mea a lakou i luhi ole ai, malalo o na dala o ke aupuni e uku nei ia kakou i na wa a pau, me ka pololei.
He mea kahaha io no hoi paha na hana o neia ano, aia a loaa aku he kino make ua pepehi malu ia, a e waiho ana na palapu maewaewa maluna o ke kino o na mea la i loaa aku ai, alaila, oia iho la ka wa e hoonui ia ai ka uku makana no ka imi a me ka huli ana i ka limakoko nana i hana ua hana ino la, ua hanu ia na poopoo pohaku, ua pinana ia na laau, ua kiei ia na kuahiwi, a ua ha-lo ia hoi na alu kahawai, me ke ake ana o na poe no o ke aupuni e poaa keia makana kaulele mawaho ae o ko lakou mau uku mahina.
Ua lilo no keia mau makana i haawi ia ae, i huipa hoeueu no ka mea e ake ana e loaa ona wahi hookanaaho nona a no lakou paha, mawaho ae o ka mea maa mau, e hoohiaa ana i ko lakou mau maka i ka po a me ke ao, aole he manaoia, o ka wa ai a me ka wa hiamoe. O ke kaa ana na kekahi mea mawaho ae o ke aupuni e hana i kela hana no ka pono o kekahi uhane ola i pakele mahunehune mai kona ola mai ka powa ia ana iloko o keia la mau la e nee nei, he hana kupono loa ia na ko ke aupuni aoao e makaala ai, ka mea hoi a makou i olelo ai, oia ka wa kupono loa o ka haawi ana i na uku makana hoohoihoi ma ko ke aupuni aoao, a ke huipu ia aku hoi me ka ka poe mawaho ae o ke aupuni, ua mahuahua kela e makepono ai ka luhi ana.
Ilaila, ka makee ola o ka lehulehu ma o ke aupuni la e ike ia ai, hanu ana hoi paha na makai kiu, Kaapa, na makai kau lio, olohani na puali makai kumau, aohe wahi poopoo ponalonalo aku i ka huli la, he mahuka nona a holo paha nona ma kekahi wahi okoa aku kona pakele. Ke ka@ aku nei kakou i na hoike a na makai kiu, a ke hoolono nei hoi ko kakou mau pepeiao, ina paha ua paa ae la ka mea a mau mea paha nana i hana kela limakoko maluna o kela kalaiwa kaa hapaumi, aka, a hiki mai i keia la, he neo ia ma na ano a pau.
---
KE KA'I HUAKAI NUI A NA PAPA KULA SABATI.
I ka hora 3.30 o ka auina la Poaono nei i malama ia ai ke kai huakai nui a na papa kula Sabati ma kekahi mau alanui o ke kulanakauhale nei. Mamua o ka hiki ana mai o ka manawa e malama ia o keia huakai hookahakaha, ua hoonani ia ae na pou telepona me na kahakahana lole ualaula, melemele, keokeo a me holu, ma na alanui Hotele, Rikeke a me Moi. Ma ke kihi o na alanui Hotele a me Rikeke e kau ana he kahakahana lole keokeo mai kahi aoao a kahi aoao o ke alanui m na huaolelo, "E hoonani i ka Haku, na lahui a pau." A ma alanui Rikeke a me Moi, e kau hou ana no he kahakahana lole me na huaolelo "E mau kona noho alii ana, a e noho alii pu kakou me ia." Ma ka lanai o ka Hale Mele Hou i kukulu ia ai he wahi no na kahunapule e noho ai, a ma ka puka pa e komo aku ai i ka luakini o Kawaiahao e kau ana na huaolelo, "Ua mau ka ea o ka aina i ka Pono."
I ka hiki pono ana ae o ka manamana kuhikuhi minute i ka hora 3:30 oia koke no ka wa i haalele aku ai na haumana kula Sabati o na lahui like ole i ka hale paikau koa kahi hoi a lakou i hoakoakoa ai a maki mai ia no kahi a na kahunapule e kali aku ana no lakou.
Ua alakai ia mai eia huakai e ka hana o ke kula o Kamehameha, a mahope mai ona na haumana oia kula, i ukali ia mai e na Papa Kula Sabati o ka Methodist, na haumana Kula Sabati o Kawaiahao, ka Papa Kula Sabati Christian Church, ka Papa Kula Sabati mai o na Iapana, ko Kapalama, ko na Pukiki, Pake, Kaumakapili, Kaukeanohou, Kula Kaikamahine o Kamehmeha, a o ka Papa Kula Sabati hoi o Waikane ka hope loa. Ma ka hae a na Papa Kula Sabati e paa ana e maopopo ai ko lakou mau inoa.
Ua haawi ae kela a me keia papa kula Sabati he hookahi himeni ma ka lakou olelo makuahine i ka wa i hoea aku ai ma ke alo o na kahunapule, a mailaila i nee loa aku ai lakou no loko o ka pa luakini o Kawaiahao, kahi i malama ia ai he huaolelo hoolana manao e Rev. G. L. Pearson.
Ua hoopiha ia ae na alanui e na poe makaikai ma kahi i malamaia ai o keia kai huakai nui.
---
LOAA NA KIURE.
---
No kekahi mau la i hala ae nei ka huli ia ana i mau kiure no ka hoolohe ia ana o ka hihia o na Iapana pepehi kanaka elima o Kahuku a hiki mai la ma ka hora 4:40 o ke ahiahi Poakolu nei, akahi no a piha pono na hora he 12. He nui a lehulehu na poe kiure i lawe ia mai imua o ka aha hookolokolo, a ua nui no hoi a lehulehu na kumu pale a lakou i waiho mai ai e hiki ole ai i ke aupuni ke apo aku ia lakou i mau kiure. O. E. W. Jordan nona ka halekuai e ku nei ma ke alanui Papu, ka hope loa o na kiure i ohi ia, mahope hoi o kona haawi ana aku he kumu pale nona e hiki ole ai ke lilo i hoa no ka aha kiure, mamuli o kona ano kuli, aka, aole nae i hoolohe ia mai kana kumu pale.
Ma ka hora 7:30 i hoomaka ai ka hoolohe ia ana o ka hihia o na Iapana pepehi kanaka. He Pake i hoeha ia ma ia haunaele kai lawe mua ia mai e hoolohe kana hoike, a ma ka hora 10 o ka po i hookuu ia ai ka hookolokolo ana.
Eia na kiure maloko o kekahi hale ma ka Hotele Hawaii e noho nei me ko lakou kiai paa ia, aole e launa kamailio me ka poe o waho aku nei. E hoohala ia ana he mau la loihi e lakou ma keia hihia ano nui, aka, na manao ia no nae e pau ana ia mamua o ka la 11 o Iune.
O na kiure i loaa iho la, oia o J. W. Tregloan, W. R. Sims, Jno. Effinger, Theo. Wolfe, T. E. Krose, Henry Roth, J. J. Sullivan, A. W. Howe, Fred W. McChesney, C. B. Huston, Charles H. Atherton a me E. W. Jordan. He lehulehu o keia poe i lilo iho la i mau kiure i ake ina he alahele kekahi e hiki ai ia lakou ke pale i ka noho ana i mau hoa no ka aha kiure.
---
AOLE I HALAWAI ME KA MOKU POINO.
---
Ma na lono i loaa mai nei maluna o ka mokuahi Auseteralia, aole i loaa ka moku poino Elihu Thompson i ka mokuahi Moana. Ua kaalo ae ka mokuahi Auseteralia ma ka aoao o ka Moana he mau mile mawaho mai o ka ipuka gula, ma ka hora 1:45 a. m. o ka la 5 o Mei, aka, aohe nae he moku a ka Moana e kolo ana mahope ona. Ua hoike mai kona kapena he maikai ke oia o na mea a pau. Ma ke alahele mai nei hoi o ka mokuahi Auseteralia no Honolulu nei, aole no oia i halawai me ka moku poino. Ua manao wale ia e hoouna ia mai ana he mau moku kolo no ka huli ana i ka moku poino. Elihu Thompson i ka wa e h@ aku ai o ka Moana i Kapalakiko, a e loaa ana he uku makana kiekie i ka moku e loaa ai oia.
Ua koho wale ia aole e hiki i ka Moana ke hoohakalia ma ka huli ana iaia, mam@ @ nui o ka lilo. No ka mea, e uku no oia he $125 i kela a me keia hora o na eke leta o ha@le hope ai. A he mau la loihi hoi e hal@ hope ana i@ oia a hoolilo ana @ ke kolo aua i ka Elihu Thompson, a he puu dala mahuahua hoi kana e uku ai i ka oihaua Leta.
---
He lono k@ loaa mai nei ua ole ae he ha@ ma@ na limahana ma@ o @ ma kela pule aku @ @ .Mr. Neill @ @ kekahi lapaua @ ka @ ka@
----
PACIFIC IMPORT COMPANI.
ALANUI PAPU, MODEL BLOCK.
HE LETA ANO NUI!
PACIFIC IMPORT CO.
S. Ehrlich, Luna Nui,
Honolulu, H. I.
ALOHA OE:
Ke hoike aku nei makou ia oe ma ke kauoha a ka PAPA HOOKO no ke kuai hoemi loa aku i na MAMALU me ka nana ole i na poho. E pulumi pau aku.
G. Abrahamson,
Kakauolelo.
Kuai Kuikawa o na MAMALU
Nolaila, e eluelu e n@ue koke mai, i loaa na kumukuai emi mua loa.
PACIFIC IMPORT CO.
---
KUAI HOEMI NUI NA MAMALU LIKE OLE
Silika, Satina, Gloria, Alaparch, etc.
---
O kona misiona -- he kupanaha ke hoomaopopo iho --
e nui ana ke poho, aka, pela wale no e hiki ai ke hoopau ia na Waiwai he nui wale.
Aole makou e hopehope, na ka mea, na koi ia makou e luna pela.
Ma ka la 1 o Iulai, 1899, i makemakeia ai keia mau waiwai MAMULU e pau. Ke kahea ia aku nei eukeu. E hoomaka ia ana ko kuai hoemi nui ma ka
Poakolu, Mei 10, Hora 10, a.m..
E hoopuka ia aku ana no ua kumukuai i ike mua oleia ma Honolulu nei, a ina oe e kipa mai ana e ike no oe i kekahi kuai holomoku nei au i ike ole ai mam@. He wahi ua keia, a he mea kupono ina mea a pau e loaa ona MAMALU -- he mau tausani o lakou a makou e kuai nei -- e hele koke mai i loaa na Mamalu maikai.
MAMULU NANI mamua $1.00 e kuai la aku no ke 50 keneta.
" " " 2.00 " " @ "
" " " 2.50 " " @ "
NA MAMALU SILIKA O WAHINE me na KANE ma ke $@ a @ aka.
Ewa o ka Luakini Katolika