Ke Aloha Aina, Volume V, Number 1, 7 January 1899 — Page 1
This text was transcribed by: | Arnold Hori |
This work is dedicated to: | Hawaiian Historical Society |
KE ALOHA AINA
Ke Aloha Aina
HILO BAY, HAWAII
UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO
HOOKUMUIA I MEI 20, 1895
BUKE V. HONOLULU POAONO, IANUARI 7, 1899. HELU 1
KA NUPEPA KE ALOHA AINA
E hoopuka mau ia aku ana mai ka Poakahi a ka Polima o na pule a pau o kela a me keia mahina.
Ka Uku Pepa, he 20 keneta o ka pule. No ke kope hookahi he 5 keneta.
E loaa no ka pepa maike Keena aku o KE ALOHA AINA, a mai ka lima aku o na L@na Lawe Pepa.
E pai ia no na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa, me ke Dala kuike. Aole nupepa ma ka owili pakahi o hoouna ia ke ole e hookaa mua ia l@ uku pepa
E hoouna pololei mai i na Nuhoa na Kumumanao, na Olelo Hoolaha, na Kanikau a me na Mele Inoa i ka Lunahooponopono o keia Pepa.
Aole loa e hoopuka ia a hoolaha ia kekahi manao ma na kolamu o keia Pepa, malalo o kekahi inoa kapakapa ke ole e hooike mai i ka Lunahooponopono i kona inoa ponoi.
Ka Nupepa Puka Pule
Ke - Aloha - Aina
Hookahi makahiki . . . . . . . . $2.00
Eono mahina . . . . . . . . . . . . $1.00
Ekolu mahina . . . . . . . . . . . . . .50
Hookahi mahina . . . . . . . . . . . .20
EMMA A. NAWAHI
Puuku o
Ke - Aloha - Ama
EDWARD L. LIKE.
Lunahooponopono a Hope Puuku
S. P. KANOA.
Hope Lunahooponopono.
O na kanoha Nupepa me na hookaa Dala, e hoona pololei mai i ka Puuku ma Honolulu.
1899
ALEMANAKA
SABATI. POAKAHI. POALUA. POAKOLU. POAHA. POALIMA. POAONO.
IAN. 1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 27 28 29
29 30 31 . . . . . . . .
FEB. . . . . . . 1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 . . . . . . . .
MAR. . . . . . . 1 2 3 4
5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 31 . .
APR. . . . . . . . . . . . . 1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 . . . . . . . . . . . .
MEI . . 1 2 3 4 5 6
7 8 9 10 11 12 13
14 15 16 17 18 19 20
21 22 23 24 25 27 28
28 29 30 31 . . . . . .
IUNE . . . . . . . . 1 2 3
4 5 6 7 8 9 10
11 12 13 14 15 16 17
18 19 20 21 22 23 24
25 26 27 28 29 30 . .
HOOPUKAIA NO KA POMAIKAI
O NA POE HELUHELU O
KE ALOHA AINA
SABATI. POAKAHI. POALUA. POAKOLU. POAHA. POALIMA. POAONO.
IULAI . . . . . . . . . . . . 1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30 31 . . . . . . . . . .
AUG. . . . . . 1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 27
27 28 29 30 31 . . . .
SEPT. . . . . . . . . . .. 1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
OCT. 1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31 . . . . . . . .
. . . . . . 1 2 3 4
NOV. 5 6 7 8 9 10 11
12 13 14 15 16 17 18
19 20 21 22 23 24 25
26 27 28 29 30 . . . .
. . . . . . . . . . 1 2.
DEC. 3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31 . . . . . . . . . . . .
Nuhou Kuwaho.
KOKUA O SPE@OKEI@ I NA POE POINO
Kapalakiko, Dec, 20. Ua haawi aku la o Claus Sprecklers, he $25,000 no ke kokua ana i na poe mahiai iloko o ka pilikia o Monterae a me San Luis Obispo. Ua waiho ia aku keia puu dala @lo@ o ka lima o A. B. Spreckleis@ Kiaaina Badd@ Meia J. D. Phelan o Kapalakiko a me F. W. Dohrmann o ka Ahah@t Kalepa na lakou e mahele aku iwaena o na poo pilikia.
Ma ke teritori e waih@ la n@waena o Chualar a me Paro @bles aia i keia la he @00 mau ohana iloko o ke kulana pepilikia. Aia ka aina ka waiho on@mea la me ka mea ulu ole malu@i ona. O ka lau o na laaa oka, u@ loli ae ia a ka hauliuli, a o na okumukumu o na mea ulu i kan@ ia he eiwa mau makahiki i hala ae nei, oia wale no ke ike ia aku ana e ku mai ana iwaena o ka lepo papaa la.
Ua hoao aku kekahi kanaka a noho ona ana maluna o 100 eka e aie i $100, aka, aole i loaa mai a hiki wale no i ke $50, aole no i haawi ia mai.
HAALELE NA POE FABANI IA EASHODA
Cairo, Dec, 19. Ma ke kakahiaka o ka la 11 o Dekemaba, i haalele aku ai o Mekia Marchaud a me kona mau pualikoa ia Fashoda, a i ka wa i huku ia o ka hae Farani ilalo, ua huki ia ao la na hae Beritania a me Aigupita. Ua hoi aku na paalikea Farani no ka muliwai Sohai.
HANA MAU KE NUI MA KINA.
Ladana, Dec. 20. Elike me na lono i loaa mai @anakai mai, ua law@ pio ae la na poe kili i ke taona o Chang Yi, he kanalima mii ema ke komokana hema Yineh ka apana o IIoo Po, ma ke kapa akau o ka @uliwai Yang-tis-Kiang a he elua haneri mile maluna aku o Chin-Kiang Foo. Ua luku hoomainoino ia e lakou he kahunapule Farani a me hookahi ha@ nari hoahanau.
KA MOKUKAU IAPANA CHI@SE.
Kapalakiko, Dec. 18. O ka mokukana holomama Chitose, i kapili ia iho nei e ka Hui Hana Hao, no ke aupuni o Iapana, ua hoao ia kona holo ma ke kaikuono ae nei, ma inehinei. Aole i kuupau ia kona holo. aka ua hooholo ia oia elike me ka mea mau mai Hunters Point aku a hiki i Red Rock, Ma ke ano o kona holo ana malalo o ka hapalua o kona mau paona maha, a@ ike ia aole e kaualua ka hiki aka o kona holo i ka 22 1/2 nota i ka wa a kuupau ia ai kona holo.
@alalo oia o ka hookele ana a Kapena O. Mia@r Goodal@ a oia aka ana no lioi ke hookale, ma kana huakai hoao i kona mama holo. Aia maluna ona na aliim@ku Iapana a pau, a ua hoohanoli ia lakou no ka naui o kona pahee ana maluna o ka ilikai.
HE LELE BALUNA MAI ENELANI AKU
NO FARANI.
Ladana, Dec. 21. Ma ka la inehinei, ua lele aku kekahi baluna mai ke Crystal Palace, Sydenham, Ladana aku, kaalo ae la i ka English Channel, a hoea aku Ia i Fecamp, Farani, ma kahi he 27 mile ma ka hikina hema akau aku o Havre. Ua olelo ae ka nupepa Daily Chronicle, nona kekahi kanaka malana o ka baluna. ua holopono ka lakou hooh@na elike me ka Porofesa Audree @ nao, no ka hookele ana i ka baluna.
KA LA HANAU O KAPIOLANI.
O ka Poaono aku la i hala Dekemaba 31. 1898, oia ka piha ana o na la hanau o ka Moiwahine Kanemake Kapiolani, kekahi hoi o na Alii nui a koikoi o keia Paeaina e ola nei.
@e mea oiaio, eia no oia iloko o ke ola kino maikai, e loaa hou aku ai iaia he mau heluna makahiki lehulehu hou aku ma keia mua aku.
Aole no i hoonele ia na paina ma kona home ulaul@ kia Waikiki, elike no hoi me ke ano mau, a na kipa aku no kekahi poe e ike iaia, a oiai hoi, hookahi wale no Keikialii imua o kona alo e noho nei, oiai hoi kekahi o kana mau keiki, ala no i Hulihee i ka pohu lai o Kona.
O keia pule ae kona wa e kau aka ai maluna o ka mokuahi Mauna Loa, i ukuli ia e kana keiki David Kawau@uakoa no ko lakou home alii ma Kailua Kona. E ukali ia kaua huakahi e ka oluolu a hiki i ka pao ana i ka aina.
O ka lawehala hope loa i hopu la o ka makahiki 1898 i hala aku la, he haole koa i ulahia ia ka wai hoomalulu o ke @uaipa, a O ka lawehala mua loa hoi no ka @ @kahiki 1899, he haole no, aka. aole n@e he@oa
UA KIPA MAI LA A HALA AKU
LA NO MANILA.
Ma ka mokuahi Gaelic i hoea mai ai i Honolulu nei, ma ka @aao Poaono nei. i h@ @iai ai @uianela Hob@an, kekahi o @ea i ike ia o kel@ hoouka kana @ioana i malam@ ma ka nuku o @ kaikuono@ @antiag@ mawae@ o na mokukaua Amerika a me na papu Sepania o uka e ki aina. @ mea hoi nana i hoopiholo i ka mokuahi Merimaka ma kahi haiki o ka nuku o ka awa, no ke pauika ana aku @ wahi e hiki ole ai i n@ mo@akaua Sepania o Adimarala C@v@a, ke puka mai iwaho.
A mahope o kona hoopih@o noa i ka moku iwaena o na poka e h@ olo makawalu ana ma kona ao@ a me kona mau wahi luina kakaik@ ua paa iho la oia i ka hoou ia @ @a Sepania, a hoopaa ia ma ke Kakela Morro, aka, ua hooku@ ia mei mae oia mahope mai.
Mamuli o keia hana wiwo ole ana ua lilo oia he mea nui i ka puuwai o ka lahui Amerika a ua h@ a aku na hookipa pumehana a@a iaia ma na wahi a pau ana i kipa ai ma kona alahelo no na mokupuni Pilipine.
E holo ana oia i Manila @o ka
hoao ana e @ pakel@ i na mo@kaua
Sepania A@nar@ia Di@e i
hooniholo ai ma ke kaiku@ne e Manila
He kanaka op'o wale no o Lutan@la
Hobs@n, a@a, @kaalana @ @i@ kona
wiwo ola i ka ao hi@koa.
KIPA E @NE IA KUNINA
DAMON.
Ma ke kakahiaka o ka P@hi
nei, ua hoea aku la he @uulu Pukiai
nui no lakou ka huina o 300 i
ukali ia e ka lakou bana malale hei
o ke alakai @oa a J. M. Viv@ a haawi
aku ia Kuhina S. M. Damon no
gena mau hana kekua i ka kakou
@hui, amahope o ka pau @a o na
@iolelo ana a J. M. Viva@ m@ ka
@ao o u@ Pukik@ ua haawi @i la
@ Kuhina Damon, he mea @@ia lima
pa@nehina ana me lako@ @ mai
la @ hou no k@ lakou hale h@i