Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 52, 24 December 1898 — Page 3

Page PDF (902.69 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Moiliili Hongwanji Mission

KE ALOHA AINA

 

KE  ALOHA  AINA,  HONOLULU,  DEKEMABA  24   1898.

 

Mai ka aoao 2 mai.

 

  No makou iho, ke olelo nei makou, ua piha maoli no ka naau o keia poe i ka lili a me ka manao ino, o ua mau @an@ la, oia ia i puka ae la maloko o na kolamu o ka nupepa Hoaloha, he nupepa hoi i mailani ia ka ihiihi o kona mau kolumu, i ka wa e noho ana o Demona makua i Lunahooponopono, na kaawale loa na manao kalai pili aupuni mawaho loa, a ua hoopiha ia kona mau kolamu me ka wai meli o na mea pili i ke ola uhane A @ ka nana iho iloko oia mau ia, aole ehaeha ka manao, aole he mau hoino pilikino, aole he mau manao kuamuamu, aole hailiili, aole hoi he mau olelo ino e ehaeha ai ka naau, a e lilo ai i mea hoowahawaha na ka naau.

  O ka makou keia e hakilo nei, a o ka puana keia a ka moe e hoea pinepine mai nei, ma ka puka pu mai o na olelo hoonaikola a ku i ka hoihoi ole, me lakou no ko lakou ino, a e noho no kakou iloko o ko kakou mau ma nao kupaa, elike me ko kakou lilo ana i ohana hookahi na ke aloha i ka aina, ke alii a me ka lahui, pela no kakou e hoomau ai.

 

HE  HANNA  HILAHILA  OLE.

 

  Ua ike iho makou i kekahi pane i hoopuka akea ia ae ma na kolamu o ka nupepa Ka Loea Kalaiaina o ka Poaono nei, o ninau ana, "owai kela poe o makou, o ka nupepa KE ALOHA AINA? O Puuku, Lunahooponopono, Hope Lunahooponopono kiai loko ma no anei? A i ole, he poe okoa ae paha mawaho o lakou?"

  Ua olelo hou ae oia, o Puuku ma no ua makou la, wahiana, oia ka ka mea nana e hookahe nei i na manao awaawa imua o ka lahui, no ka hoomau ana aku i ka hana hoouna Elele i Wasinetona, a ka Aha Elele o ka Hui Kalaiaina i hooholo iho nei, e anamo hou ka lahui i ke koikoi o keia huahelu a lakou i noonoo iho nei a hooholo he $2,000 ka huina, a i manaoia hoi, i pono ia no ka Elele o ua Hui la i wae ai, oia no hoi ka Peresidena o ua Hui la.

  E pono paha e hoomaopopoia ka manao o ka mea nana keia ninau. "owai kela poe o makou." I ka halo ana iho a kalena ae i ke akea, he mea oia na ike ia, aole oia no ke kai hohonu o na manao alakai nupepa, ke kuleana hoi o ka Lunahooponopono e ku ai a hoike i kona manao laula e pili ana no ia hana hookele iloko o keia au holomua o ka naau, a malalo oia kahua, aohe kuleana o ka Puuku, ma ke komo ana mai iloko o na manao alakai o ka nupepa, elike me ke kuleana o ka Lunahooponopono a me kona Hope, e kamailio akea ai maloko o na kolamu o ka nupepa a laua e alakai ana imua o ka lahui, a no laua hoi, a i ole, no ka mea hookahi paha ke kuleana e hiki ai i na nupepa a pau i noho ia malalo o ka noho ana o na Lunahooponopono e lawelawe i ka pono o ka lehulehu.

  Oiai no hoi, ina he mea ike ka mea haku o na mea pane a ka Aha Elele o ka Hui Kalaiaina, alaila, ua hiki iaia ke ike iho maloko o na nupepa Hawaii a me haole, i hoopuka ia mai kinohi mai a hiki i keia la, o ka Lunahooponopono nupepa ke kanaka kuleana hookahi, e kakau pela, ma na manao alakai imua o ka lehulehu, a pela hoi i kuleana ai ka Lunahooponopono o KE ALOHA AINA a me kona Hope, e kakau mau i kela mamalaolelo, "makou" a ka makamaka hoi e hoohewahewa mai nei, me ka hoohuikau pu ana ae nei i ka inoa o ka Puuku o keia pepa.

  Ua hoike mua aku makou, i ka wa o ko makou noho hooponopono ana i ka pepa, o ko ka Puuku kuleana wale no i hoakaka ia ma na kolamu o keia pepa, oia na mea e pili ana i ke ola o ka pepa, ka hoomau ana aku i kona ku ana, a pela aku, a koe na mea i kakauinoa ponoi ia iho eia, a ma la kuleana, ina ilaila ka mea kakau o ka Loea, i hoohainni ae nei i kona mau manae paio kohu ole, ina na oi loa aku ko makou mahalo , aka, aole nae pela, ua lawe maoli ae nei no oia i ka inoa o ka Puuku o keia pepa a hoolilo maoli mai nei i hoa paio, he mea hiki ole i kekahi Keonimana noonoo maikai, ke hoolilo i kekahi wahine i hoa paio nona, koe wale no, ka poe kulana haahaa loa o na manao lili kohu ole.

  Ua hoonaauao aku makou imua o ka lahui, he mau haha hookaumaha wale no keia a ka Hui Kalaiaina e manao nei, na lilo mai la nae ia na ka Puuku o keia pepa ia mau hana., o ka hoopakele ana i ka lahui, oia ka makou e ao pinepine aku nei, oia nae ia e pane ia mai nei. Na ka lehulehu e ike iho, owai ia ka mea pololei o ka Hui Aha Elele hookaumaha a hoopaakiki anei o ka Hui Kalaiaina, a i ole, o ka makou paha.

 

  Ua manaoia ma ka noho hou ana o ka halawai a @ a Aha Kuhina, e lawe ia mai ai ka noonoo no ka hooloihi hou ana aku i na uwapo Irmgard a me Nuuanu no waho iki aku o ke awa.

  Eia o Isoshima, ke hoomi kuikawa nei, no elua pule wale no, mamuli o kona ake ana e loaa i na mea a pau he mau papale hou na na la nui e hookokoke mai nei, e nana ai i kana hoolaha e puka aku nei.

 

E  HOLO  IO  AKU  ANA PAHA

 

  Ma ka hoea ana mai o ka Auseteralia i kakahiaka Poakolu nei ua lewe pu mai la oia he mau lono no na hana a na Komisina Hawaii, i waiho ia aku imua o na Hale Ahaolelo elua o Amerika, a ma hoike ae hoi ka nup[epa Buletina oia auina la, ua loaa pu mai la he lono ia S. B. Dole, kekahi iaia o ke Komisina Hawaii a holo aku no ke kahua hana ma Wasinetona, no ke koena o ka lakou mau hana i lawelawe ai, a malia paha, maluna mai o ka mokuahi Pekina o ka la apopo (Poalima) e loaa mai ai na hooia ana oia kauoha mua.

  Aohe a makou olelo ana nona, oiai, he manu mua no oia ua paa mua no kona nuku i ka aha a o kona leo a me kona waha, aia ia mao, he makole maanei, a nolaila, e hookuu aku i na auna o na poe like ole, e hele lakou me he poe la ua lele mua ko lakou uhane i ko lakou wa no e oia ana, a na kana hana no o haawi iho i na ahewa ana iioko o kona lunaikehala.

 

E  HOLO  AKU  ANA  NO  MANILA

 

  Wasinetona, Dec. 10. E hoomahuahua hou ia aku ana ka ikaika kaua moana o Adimarala Diuwe, ma o ka hoopuipui hou ia ana me kekahi mau mokukaua liilii. E kauoha ia aku ana ka mokukaua Beninetona e ku la ma Honolulu, e holo aku no Guam, ma ka mokupuni Ladrones, no ke ana ana i ke awa i wahi hoolulu no na mokukaua. I ka wa e pau ai e holo loa aku ai oia no ka hui pu a@a me ua aumokukaua o Diuwe. A ma ia manawa e hoea aku ai ka mokukana Helena i Manila, a o na mokukaua Concord a me Petrel e haalele aku ana i ke kiai ana ina wai o Kina, a hoi hou no Pilipine, ia wa i manao ia ai. ua lawa ka ikaika o ka Adimarala e hooko aku ai i na kumuhana a ka Peresidena e pili ana no Pilipine, e hopu ana i na poe hoohaunaele oia mau mokupuni, a e hookuu aku hoi i na poe Sepania e hoopaahao ia la e na poe kipi.

 

Aloha Karisimaka kakou!

  Maikai ae nei o Kukuluaeo ma ka po la Sabati hora 3:30 a. m. ua hanau mai la he kaikamahine nepunepu mai ka puhaka mai o Mrs. Cornwell. Hii moopuni hou no o Mike Harvey i kona mau la opiopio.

  Ma ka po Poaha nei i haawi ia ae ai ma ka halekuai o W. W. Dimond, he ahamele manawalea no ka pomaikai o na poe e kia ae ana ma kona halekuai e makaikai @ i kona mau waiwai nui hewahewa.

 

KA  LUNAKANAWAI  KIEKIE  I

HOOMAOPOPOIA.

 

  Loko Paakai, D e-9. O Lunakunawai Kiekie Zane o Uta. i haule no keia kau elua ma ke kuho Mokuaina ana mai nei, na maopopo l@a kona lilo ana aku i Lunikanawai Kiekie maloko o Hawaii, i ka wa e lilo ai oia mau mokupuni i Teritori ua manaoio ia maanei, ua ae ia aka keia wahi nona, ma o Senatoa Cullom la ka Lunahoomalu o ke Komisma Hawaii, he hoaloha kahiko loa hoi no Lunakaniwai Zane. O Lunakanawai Zane, he Lunakanawai Kiekie oia no k@ Teritori o Uta no kekahi mau makahiki, a ua @i pakela aku hoi kana poe i hookau ai i ka hoopai hoopaahao mamua o kekahi Lunakanawai e ae o ke aupuni. Ua i Lunakanawai Zane aole oia i noi aku i keia kulana, aka, e lawe no oia ke haawi ia mai iaia.

 

INAINA  NA  PAKE  I  KA   HANA

A  AGENA  BARAUNU,

 

  Ma ka halawai ana a na Pake kalepa, ma ka rumi o ka hale hui United Society, ma ka auina la Poalua nei, no ka noonoo ana i na haua a Agena Baraunu e hoole nei i ka lele ana mai o na Pake i loaa na palapala ae mai ke aupuni mai ka wa i hoohui ia ai. Ua hoopukaia ae he mau olelo ikaika, a ua puka ae ma ia halawai ka hoole hou ia ana o ke Kanikela Pake i ke komo ana aku iluna o ka uwapo no ka lauoa kamailio ana aku me kekahi mau Pake o ka mokuahi Kina.

  O ka hop[ena o keia kuka ana, na hooholoia, e haawi aku ia Agena Baraunu, i ka wa e hoea mai ai o na limahana ma keia mua aku mai Kina mai he $200 bona no kela a me keia mea pakahi, i ka wa e noonoo ia ana o ko lakou hihia imua o ka Aha Kiekie. Me he mea la, e hana ia aku ana ia ma o ka Hui la o Hakapila, ka Agena o na mokuahi mai Kina mai.

 

KA  PA  POHAKU  O  KAWAIAHAO.

 

  Ma ka Poakahi nei, i hoomaka ia ai ka wawahi ia ana o ka pa pohaku e hoopuni nei i ka luakini o Kawaiahao, ma ka aoao mauka o ke Alanui Moi, a pela no hoi ma ka aoao ma ke Alanui Puowaina. Eia na hoohanaia ana malalo o E. B. Kamaki. Ua pau aku la kona kulana hiehie o na la i hala; a ke m@alo hou ae oe ma ia wahi, e hoohuoi ana kou mau maka i ka luhia na makua a me na kupuna i hooluhiia ai e na mikanele, a i keia la, ua pau kona nani, a ua Ikaboda hoi kona ulumahiehie.

  Me he mea la, e hoohalike ia aku ana paha kona ano, elike me ka pa hao o ka Paahi, a Kakina ma i hoohiolo ai a mokai ilalo. A malia paha o @oohalike ia aku ko Kawaiahao kulana pela ma keia mua aku.

 

Nuhou Kuloko.

  Aloha Karisimaka kakou.

  He keak@ no ko ka Ofiuma i keia po.

  Aia ka mokuahi Peru ke holo la mawaena o Kapalakiko a me Panama.

   => E loaa no na Hae Hawaii Silika Nani ma ka Halekuai Golden Rule Bazaar. Alanui Papu.

  Mai poina i ka hoikeike kii hooleleaka maloko o ka Hale Mele Hou i ka po Poaono ae nei

  E hoi mai ana o Ilamuku Baraunu me kana wahine, ma ka Pekina o keia la mai Amerika Huipuia mai.

  Ma ka la 14 o Ianuari, e kuai kudala ia aku ai ka mokukuna Labrador malalo o ke kauoha a ke aupuni.

  I ka Poaono nei i malama ai na lealea heihei mauka o ke kula Kamehameha, a ua nui na poe i hoea ae malaila.

   => Eia na Alamanaka Hawaii maikai i ike mua olela ma Honolulu nei, ke kuaiia nei e ke Golden Rule Bazaar no ka 25 keneta pakahi.

  E hoololi ia ana ka papa kuhikuhi o na hana keaka ma ka hale keaka Ofiuma i keia po. A he nui na hana hoomakeaka e hoikeikeia mai ana.

  Eia ke kuai ia nei ke koena o na mea hana lima o ka aha fea o Kaumakapili , ma kekahi rumi e pii pu ana ma ka halekuai kamaa o Makanani.

  He 350 Iapana o ka mahiko o Koloa i haalele aku i ka hana ma keia pule aku nei, a he mau la mahpe mai, ua hoi hou aku lakou e hana.

  Ua manaoia ma ke kakahiaka Poakahi ae nei e kapalulu aku ai ka mokuahi Kina i Kapalakiko, no ka hookuu ana i kona mau limahana e hauoli Karisimaka malaila.

   => O kahi maikai a emi loa o na Kii Bebe a me na Kii Paani ona ano a pau ma kahi ia o ke Golden Rule Bazaar. E kipa mai a e makaikai i na Waiwai nui hewahewa.

  Makai o ka hale waapa o ka Moi i haalele mai ai i keia ola ana ka opuu makamae i oili ae mai ke kihapai mai o Mr. a me Mrs. John Hamauku, ma kela mau la aku nei. Aloha no.

  O ka hopena o ka kue mawaena o na luina o ka Waialeale a me ko lakou malama moku, na hoopau ia aku ka malama moku kahiko, a ua hoonoho ia aku he malama moku hou.

  I keia Poaono e hoea mai ai ka mokuahi Pekina mai Kapalakiko mai, a i ka La Pule aku ka @iiowera mai Vitoria mai, ua hookaulua ia ko laua manawa holo, pela na lono i loaa mai maluna o ka Auseteralia.