Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 23, 4 June 1898 — Page 6
This text was transcribed by: | Naomi Ajello |
This work is dedicated to: | to my Hawaii Hamachi Ohana |
KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 4, 1808
______________________________________________________________________________
AOLE E HOLO KA HOOHUIAINA.
______
Pokole ka Manawai no Lawe hou ana mei e Noonoo.
______
HA MANAWA WALE NO, NO KE KAUA E OILI AE AI.
_______
Hooweliweliia o Duwe e ke Kanikela Germania.
________
HOOMAKAUKAU NA NOKUKUA SEPANIA.
________
Hooleia ka Oiaio o na Lono i Hoea mua mai ai.
_________
Maluna mai la o na mokuahi halihali koa ekolu i hoea mai la ianei no ka hoopiha nanahu ana i
Loaa mai ai ia makou na nuhou hope loa, a no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu, ke hoopuka aku nei makouo me ka awewe nui, penei:
KANALUA IA KA HOLO O KA HOOHUIAINA .
______
NO KA MEA, UA HALA KA WA KUPONO.
Wasinetona, Mei 23. O ka ninau hoohuiaina o na mokupuni Hawaii ua ola hou ae la ia maloko o ke Senate, mai ka wa mai i manao ia ai e lawe ia mai ana ka olelo hooholo no Hawaii maloko o ka Hale, a o na hoaloha o ka hoohuiaina, ua hoopuka ae lakou i ko lakou mau manao onou aku i ka olelo hooholo maloko o ka Hale iloko o ka Aha Senat3e, no ka mea, i na e holo ana maloko o ka Hale, aole he manawa no ka hooholo ia ana maloko o ke Senate.
O na poe kue i ka hoohuiaina, aole lakou e ae ana no ke ola hou ana o keia ninau ma na ano a pau maloko o ke Senate mamua o ka hoomaha ana o keia kau, ua olelo koke ae kekahi mau Demokarata kue ua oi aku ko lakou pono e kuka no ka billa dala kaua mamua o ka noonoo hou ana i ka ninau o Hawaii.
O Senatoa White, kekahi o no mea kue loa i ka hoohuiaina, i keia la ua haawi ae la oia i keia mau mea ana i hoolala ai elike me keia malalo iho no kona kulana penai:
Mamua o ka akoakoa ana mai o keia ahaolelo, ua olelo ia ae i onou ia mai ana ke kuikahi me ka hakalia ole ma ka wehe ia ana o keia kau. Aole nae i hana ia pela. Aole i kahea ia keia kumuhana a hiki iloko o Uanuari. O ka paio ana ua hahana ia no kekahi manawa, alaila ua hoohaule ia iho la keia kumuhana, no ka mea o na hoaloha o ka hoohui aina ua pokole lakou me na poe koho, a aole hoi i hoala hou ia mai, mai ia manawa mai maloko o e Senate. Ina e hoao ia ana kekahi mea nona, ua kokoke loa mai ka manawa no ka hoomaha ana, no ka lawe hou ana mai e noonoo ma ka olelo hooholo, aole e hiki loa ke noonoo kupono ia a he hooloihi ana aku hoi ia i ka noho ana okeia kau ahaolelo a hiki i ka Makalii.
O ka manano ka ae ana aku i ka teritori, a i ole e hilinai aku maluna o ka olelo hooholo he mea kanalua loa ia. Ua komo mai o Texas ma ka olelo hooholo, aka, ua ae ia aku nae ia ma ke ano he mokuaina malalo o na kanawai i haawi ia aku e ka ahaolelo e komo mai ke ano he mokuaina hou.
O ka mea naanao e hana ai oia no ka waiho malie ana aku a hiki i ka wa e pau ai o ke kaua ana o Sepania, a ia wa e haliu hou aku ai kakou no ka noonoo ana ia mea.
HE MANAWA WALE NO KE KAUA E OILI AE AI.
Wasinetona, Maei 24. I keia la i nui ai na lonoo like ole e pili ana no kekahi kekahi kaua hahana i hoouka ia ma ke alahele makain, a ma ia lono i kohe ia mai ai, ua piholo na aumokukaua Sepania, mai O+Port-au-Prince mai keia lono i loaa mai ai, aka, a hiki mai la i keia manawa aole i loaa mai na hoike pilli aupuni i ke Keena Kaua Moana.
O ka nui o na mokukana o Amerika maloko o ke Kai Caribbean, he 60, a u manaoia he manawa wale no e oili ae ai o ke kana i ka wa e halawai aku ai o keia mau moku me na enemi.
HOOLE IA KA OIOAIO O NA LONO MUA I HOIKEIA MAI.
Wasinetona, Mei 22. O na lono i hoike ia mai i ka po nei no kekahi kaua moana hahana , ua hoole ia mai ia e ke Keena Kaua Moana i keia kakahiaka nui, e olelo ana penei:
Aohe oiaio o na lono i hoopukaia ae e pilli ana no kekahi kaua i malamaia mawaho aku o St. Nicholas Mole, Hayti, a mallokoo oia hakaka ana, ua piholo he umikumamalua mokukaua.
Ua hoopuka ia ae kiea mau lono no ka hoike ana aku i na ohana a me na hoaloha o na poe o luna o na mokukaua Amerika, i hoop@ ia ae. A e hoole loa ana hoi aohe he oiaio oia mau lono.
HOOMAKAUKAU E LELE KAUA AKU IA TEXAS.
Nu Ioka, Mei 22. He loono kai hoea mai la i ka nupepa Herlad mai Sana Antonio, Texas mai, e olelo ana: O ka noho ana o na Amerika ma ka Rio Grande eia iloko o ke kupilikii. Mai ka wa mua mai i hooopuka ia ai o ka olelo kaua me Sepania, ua pahola ae ke mau lono o ka lele kaua ana mai o na poe o Mekiko e alakai ia ana e kekahi mau Sepania maluna o Texas. Ua hooppuipui ae ke aupuni o Mekiko i kona mau koa a eia lakou ke ku makaukau nei.
MAKAUKAU NO KA LELE KAUA ANA I NA KULANAKAUHALE.
St. Johns, m ei 22. O kapena Long o ka mokupea Energy, i hoea mai la i keia la me ka ukana paakai mai Cadiz mai, ua hoike mai oia mamua o kona haalele ana aku ia Cadiz, he elua mau pule mamaua aku, aia na pakaua ke hoomakaukau la i na moku kokua
Colunbia a me Normania, a i kapa ia ka Rapido a me ka Pataria me na lako kaua.
O ka mea ana i hoommaopopo loa ai e hoouna ia mai ana ia mau moku no ke kipoka i na kulanakauhale o Amerika ma na kapakai, Ua olelo ae oia ua piha inaina loa na Sepania i na Amerika a me na Beritania.
E HAALELE IHO ANA NA MOKUKAUA SEPANIA NO MANILA.
Madarida, Mei 22. Me keia aupuni hou ua nui na hana i hauaia aku i ka pa kapili noku, a pela i na papu o ka home. Ua awiho ia na toopido iloko o ke kaikuono maloko o na awa a pua. O ka aha kuina hou ua hooholo lakouo i ka hoouna ana aku i na mokukaua Pelayo, Carlos a me Alfonso XIII, ka moku kiai kahakai Vitoria, na moku topido Audz, Preosepina a me Destructor, ka moku lawe kauoha Giraldi, ka moku lawe kauoha Rapido a me Pataria a me na mokuahi i hoolako ia me na lako kaua Joaquin de Pelago, Alfonso XII, Antonio Lopez, Ciudad de Cadiz a me Buenos Ayres. A e hoohui pu ia ku ana o Reina Cristina i hoolakoia ma Ferrol a me ka Leon XIII i holo aku la no Cadiz, mai Barcelona aku.
Ua hoikeia ae i ke akea e holo aku ana lakou no Mainila. O ka moku Pelay9o kai hopohopoia no ka hiki ole ke holo aku ma ke alawai o Suez, mamuli o kona hohonu loa.
UA HALA AKU LA NO KAHI I MAOPOPO OLE.
Nu Ioka, Mei 23. He lonokai hoea mai nei i ka nupepa Herald mai Kingston, Jamaica mai, i loaa pololei mai Santiago maie olelo ana: o ka hoea ana mai o na aumokukaua Sepania mawaho aku o keia awa me ke kipoka ana mai i kauoha koke aku i na mokukaua Amerika eha e ku ana ma keia awa e haalelo koke iho i anei.
I ka wa i komo mai ai o ka Adimarala Sepani Cervera, ua ike iho la oia, ua ike na Amerika i kona wahi e ku ana, a e hoi hou mai ana lakou no ke paniku ana iaia, nolaila, me ka hikiwawe i looaa iaia ua hooili koke iho la oia i ka nanahu a holo hou aku la no waho. No ke alualu ana i na mokukaua Amerika pakahi a i ole e hui aku me ka mokukaua o Adimarala Sampson no ka hakaka ana ma ka moana, a ua loheia mai ua hala aku lakou ma ke alahele e holo ana i ka akau.
HOOWELIWELI KE KANIKELA GEREMANIA IA DEWEY.
Nu Ioka, Mei 24. He lonoo kai hoea mai nei mai Manila mai, e olelo ana, ua hooweliweli ia ae o duwe e ke Kanikela Geremania maanei. O ke Kanikela mahope o ko laua launa kamailio ana me ke Kiaaina Kenerala, o Sepania, ua hoao iho la oia e hoolele mai he mau lako ai mai kekahi moku Geremania mai, aka, ua hoole aku nae o Duwe ia manao ana. Ua olelo aku ke Kanikela e hoolele mai no oia ia mau lako ai iuka nei o ka aina ma ke kokua ana a na mokukaua Germania e ku ana maloko o Manila. Ua olelo aku o duwe e kipoka aku no oia ke hoao mai lakou e kue. Aole i hoolele ia mai na lako ai.
E HOOKOLOKOLO KANAWAI KOA IA ANA.
Hongkong, Mei 24. O Montijo ke alakai o na aumaokukaua Sepania i hoopoino ia ai e Adimarala Duwe, e hookolokoloko kanawai koa aia aku ana oia no ka hohewale, a o ke kapena o ka moku lawe kauoha Cailao, i hopu is mai nei e kekahi o na mokukaua o Amerika Huipuia i kona wa e hookomo mai ana iloko o Manila, e kipu ia ana oia no kona haawi ole ana aku i na kue ana ma o ke kipu ana.
WAIHOIA NA TOPIDO ILOKO O KE AWA O SAN DIEGO.
San Diego, Mei 24. O Lutanela Meyer o Amerika Huipuia, i kauoha ia aku no ka hoopiha ana i ke awa o San Diego me na topido i hunaia iloko o ke kai, ua hoike mai oia i keia po ua pau kaua hana i ka hanaia.
______________________________________________
NA WAHI I HOOHALA MANAWA AI NO KOA.
_______
Malalo iho nei e ikeia ai na wahi i hoohala manawa ai na koa malikini o Amerika i ka auina la Poaha, penei:
1. He ahamele manawalea mawaho o Maki Ailana, mai ka bana lahui mai.
2. Hookuku kinipopo mawaho o Makiki malaila na keiki o ke kula o Sana Lui kahi i houhene ai me ka lakou bana.
3. Hamama na hale waapa i na koa no ka auau ana.
4. Hem au heihei wawe mawaho o Punahou.
5. He ahamele manawalea ma uka o ke kula Kamehameha mai ka bana mai no oia kula. A ua hamama hoi ka hale koikeike Bishop Museum ia lakou a pau.
______...______
LAUKANAKA KE KULANAKAUHALE NEI.
________
I KE KAKAHIAKA Poaha i hoolele ia mai ai kekahi hapa o na pualikoa a ua mokuahi ekolu i lawe mai nei no uka nei o ka aina no ka makaikai iki ana i ke kikowaena o na permaoku o Hawaii.
Ua hele makaikai ae lakou ma na wahi a pau e hiki ana i ko lakou mau wawae ke lawe, a ua haawi aku no hoi kekahi poe i ko lakou aloha no lakou ma ka hoonua ana aku i na mea ai, a he maluhia hoi ke kulanakauhale nei.
Ke haawi nei makou i ka mahalo i ka lahui Hawaii, no ko lakou hooulu ole ana i na hana hoohaunaele, aka, ua hele no lakou me ka mauhia, a pela no hoi na koa malihini i kipa mai la i ko kako aina aloha nei.
_______...______
HE MAU LUINA HOU.
______
Aia maluna o ke Kaletona, he 23 mau luina i kau ole iluna o ka mokikaua manaua, ua nui ko lakou poluea i na la mua o ka haalele ana aku o a makukaua ia Kapalakiko a holo mai la no keia awa, a ua nui no hoi na rula o ka moku i hakihaki ia e lakou, aka, mamuli nae o ka ike ia ana he poe hou loa lakou i maamaa mua ole i na rula o ka moku pela lakou i pakele ai mai ka hoopai ia ana, aka,ua haawi aku nae na a’o oolea ana, aole e hana hou pela.
_____...______
He elua mau luina o ka maokukaua Kaletona i hoao e mahula ao uka nei o ka aina, he hookahi i hoi hou aku iluna o ka moku a hookahi i au loa mai no uka nei o a aina, ua loaa aku no nae oia i ua makai, a hoopaa ia aku la i ka halewai.