Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 18, 30 ʻApelila 1898 — Page 8
This text was transcribed by: | Donnette Kapono |
This work is dedicated to: | Ioane & Haleaka Kaneaumoana Kaleopaa (Kane) Kanakaole |
KE ALOHA AINA
HE MOOLELO WALOHIA NO KE Keikialii Alabati
Ke Kaeaea o Pelekane A ME KA Ui Madelina
Ke Kukui Uwila o Ainapo
Hoohenoia no KE ALOHA AINA
Ano eia imua o kou alo he makana na ke alii opio i ka mea nana e hoike pololei mai i ka moe, a ke ku nei au a hooia aku, o kau na hoike pololei loa, a nau hoi keia mau mea a pau i hoomakaukau ia ai.
O keia hoi ka wa i ike ia kau ai ke poo o ua wahi kanaka pokole nei i ka luli ana ae, a me kona wahi kookoo no hoi i panee iki ae mamua o kona wahi kino, ani mai la oia, me ka hoike mai, aole ona makemake ia mau mea.
I ka wa no i pau ae ai kana ana ana mai i kona wahi kookoo, ia wa koke no oia i amio koke aku ai iloko o ka huikau o na makaainana e ku puuluulu ana, a maio loa aku la oia me ka ike ole ia, mahea akula la oia oia i nalo emoole aku ai.
Ua kena koke aku la ke keikialii opio e imi koke ia aku oia i loko o ke anaina, a e haawi koke ia aku hoi na pulama ana maluna ona, elike me kona makemake.
Mahope iho nae o ka huli ia ana, aole loa oia i loaa aku, oiai ua palemo aku la oia elike me ke Akule, ka i ʻ a ahai i ka hohonu.
Ua pau wale ka manawa ma ka huli ana, a o ka hopena, aole oia i ike hou ia, a hiki i ka wa i hoopau ia ai o ka manao huli nona.
A o keia no hoi ka wa a ka moi Uilama i hoopau mai ai i ka noho ana o ke anaina o ka poe kilokilo, me kona haawi pu aku i ola no lakou ma keia hana i houluulu ia ai ma ka paalii, me kona olelo pu aku ia lakou, aole i pololei ka lakou hoike elike me ka kahi kilokilo pahaahaa, a malalo oia kumu i hiki ole ai iaia ke haawi wale aku i na makana i hoomakaukau ia ai no ia hana.
O keia na hoi ka wa i haalele mai ai o ka lehulehu i akokoa mai, a hoi aku la kela me keia no kona wahi iho,me ka piha pahaohao pu hoi no na olelo a kahi kilokilo hookalakupua.
O ke keikialii Alabati a me kana wahine, eia ko laua mau noonoo ke hakoko hou nei iloko o na manao kupilikii, mamuli o ka hoike e kau hou mai ana no he mau ulia o ka poino maluna o lakou a pau loa.
A oia hoi kana i huli ae ai a hoike aku la imua o kana wahine, i ka i ana aku, aole kaua he mau mea malihini i ke komo ana iloko o na pilikia aka, ua kuluma iloko o ka poino, a pela aku ana no paha auanei keia mau ehaeha a kaua e auamo aku ai.
Ua lilo no hoi keia he mea noonoo nui ia ilo o ka pohai o ke aloalii, oiai, o lakou kekahi e komo pu ana iloko o keia mau haawina o ka ehaeha, ke hoea mai ka manawa e hooko ia ai ka wanana.
O ka opio hoi o ke kapa kila, ka hoapili o ke keiki opio o ke kuahiwa oia kekahi hoike nui ma ka aoao o ka ohana alii, a o ka pilikia hoi o kona hoaloha, e komo pu ana oia e auamo e like me kana hoike.
Mahope iho o ka hoohala ana o ka opio he mau la ma ke kulanakauhale alii, me kona mau makua alii, na kupuna a me ka lehulehu pu hoi, ua nonoi aku la oia i kona mau makua e hookuu mai iaia no ka hoi ana i kona home kuahiwi, kahi hoi ana i aloha loa ai, mamua o na wahi e ae.
Ua ae mai la kona mau makua iaia me na manao ooloku o ke aloha keiki oiaio, oiai hoi na wai hooni lihilihi e huepau mai ana mailoko lilo mau, me ka walania nui.
He mea oiaio no paha, he mea hoomokuahana keia i ka noonoo o na makua makee keiki, a oiai hoi aole i li ʻ u iho na la o kela mau olelo wanana, a hoeu koke no oia i ka hoi no kona one hanau ponoi, ka mea hiki ole ke kaohi ia mai e noho iho.
I keia wa pu no hoi i hoike ia aku ai keia manao imua o ka moi Uilama, a oia hoi kana i puana ae ai me ka leo walohia, i ka pane ana ae:
He wahi hana hoomokumokuahua keia, a ke hoea mai nei na hooiaio ana o kela wanana poina ole, aka, o ke Akua Alahe wale no ka mea i ike i na hooia ana o keia mea a nana no hoi e hoopakele ae ia kakou mailoko mai o ka lima o na enemi.
I ka wa i makaukau ai ke keiki opio, huli ae la oia a pane aku la i kona makuahine penei: E hoomanao, ma na meheu o ka pilikia, aia wau mahope o ko oukou meheu, a e hoao no au me ka ikaika i loaa ia ʻ u e hoopakele ia oukou a pau mailoko mai o ka pilikia.
E kuu makuahine aloha, ka mea nona au i omo iho ai i kou mau kulu waiu momona, me he wai hau la i hoonoono ia, ke aie nui nei au no ia mea, a malalo oia kumu, ua paa kuu manao, e hana no au no kou pono i na wa a pau.
Oiai au e haalele iho ana ia oukou iloko o ke aloha oiaio, e hoomanao pu iho, ke lawe pu nei au ma ko ʻ u alahele i na keehina hana o ka noonoo mau ana no ko oukou noho ana.
A ke nonoi pu aku nei hoi au ia oukou, e noho mau me ka makaala, oiai, aole i ike ia aku na poipo, na hoohalua ana a me na komohewa ana mai hoi, e hao wale ae ai i ko oukou noho ana maluhia ma keia mua aku.
Oiai keia mau olelo e kuka pu ia nei mawaena o ka makua a me ke keiki, eia no hoi kon kokoolua ke hoolohe pono mai nei i ka lakou mau olelo, a ua lilo no hoi ia he mea hoehaeha i kona manao.
I ka pau ana ae o na kukai olelo ana a ke keiki me ka ohana, aia kona mau ukali ke kali mai la iaia o kona makaukau, a i hakalia no hoi i kona leo a pane, o ka naue no ia.
Ua puili hope ae la ka makua me ke keiki, me na waimaka e hiolo ana i ke koikoi o me ka pilihua oia mea he aloha, ae, na ui ka walohia a me ka mokumokuahua io o ka naau, e like no hoi me ke ano mau o na makua makee ka walania o ka puuwai.
MANAO AKEA
MR. LUNAHOOPONOPONO
Aloha kaua:
O na dala a ka lahui i lulu iho nei no na Elele mahope iho o ko laua hoi ana mai a e paa ia nei ma ka lima o na puuku o ka Hui Aloha Aina a me ka Hui Kalaiaina. Aole loa he kuleana o kekahi Elele a mau Elele paha e kii aku a hoolilo mamuli o ko laua mau manao ponoi i kekahi o ia mau dala, ke ole e apono ka lahui no ia hoolilo, oiai, no ka lahui ia kuleana, aole no ka mea hookahi. Kai no paha e hoomanawanui kakou a hiki i ka la e hoike ia mai ai ua loaa ka lanakila ia kakou, alaila, lu, aohe mea nana e hoopaapaa, a ina e pelu hou ae ka akahi hapaha i koe o ka hana a laua nei i haalele aku nei, a i ka hapalua a i ole lawe kaokoa ae paha, alaila, ihea e oni hou aku ai, a auhea ke alanui e hiki ai ke oni hou aku, oiai, ke hoolilo nei a ke lu nei i kahi mea uuku i loaa ia kakou. Kai no o ia wahi mea uuku, a e hoopiha iho kakou, e aho la ia, i lilo ai ua wahi mea iki ala i mea mahuahua, a ku ke kaena iho ua makau o Hawaii lahua e oni nona iho.
O ko ʻ u mana o ae la keia, me ke akahele e pono ai, aole me ka puapuahulu, he okoa paha ka manao o koʻu mau hoa lahui e noho mai nei.
A me keia mau manao uuku ke haawi aku nei au i koʻu mahalo ia Miss Lucy K Peabody, Puuku o ka Hui Aloha Aina o na Wahine i kona paa ana i ka pono o ka lehulehu a hana ole i kekahi mea e hewa ai kona puuku ma o kona hoike ana ae nei i ke akea.
Me ka mahalo,
J. K. LUHIAU, JR.
Hamoa Plantation, Hana, Aperila 22, 1898.
Ma ka Poaono nei, ua hopu ia iho la e David Kaapa, he eiwa poe e pili dala ana ma kahi alanui ololi ma Ewa mai o ka haleinu rama Commercial.
Ma ke ahiahi o ka Poakolu, Apr 20, hora 6 p.m., ua haawi ae ka Elele D. Kalauokalani, he haiolelo maloko o ka luakini o Hoopuloa, pela na lono i loaa mai maluna o ka Mauna Loa.
HE KUAI HOEMI NUI MA KAHI O L. B. KERR
He emi loa ke Kumukuai o na Waiwai i hoopakele ia mai mailoko mai o ka Pauahi Nui o Ladana
Dekemaba 1897
Malaila o L. B. Kerr ia wa me kana mau dala a kuai aku la oia ia mau Waiwai a pau, a ke Kuai Hoemi ia aku nei i keia wa
Na Lole Aahu ma na kumukuai e hoopuiwa ana ia oe. Na Hainaka me na kaekae waihooluu he 20, 25 a me 35 keneta o ke Kakini. Na Dimiti Keokeo he 5 keneta o ka i-a. Oganadi he 12 1/2 o ka i-a. Na Dimiti kahakaha maikai loa 15 i-a i ka $1.00, Lawn Enelani 15 i-a i ke $1.00. Lihilihi Valenciennes he 25 keneta o ka kakini i-a.
Mai hoohala i keia wa maikai:
Ka Rumi Hana Papale.
O keia hale ua lako ia me na Paikini Hou o na Papale i hoouna ia mai Parisa a me Ladana mai, e loaa no ia oe na papala Parisa mamua o kou hele ana ilaila. Na Papale i kinohinohi ia mai ka 1.00 a pii aku.
L. B. KERR
Honolulu - Alanui Moiwahine - Honolulu
HAWAIIAN WINE CO.
FRANK BROWN, LUNA NUI.
28 me 30 Alanui Kalepa, Honolulu HI
KA HALE INU RAMA
'Wela ka Hao'
(THE FAVORITE SALOON.)
Malaila e loaa ai na WAIONA HELU EKAHI o kela me keia ano e kena ai ka puu.
Kihi o na Alanui Hotele me Betela
FRANK BROWN & WM J. CUNNINGHAM Na Ona
Na Rama maikai malaila wale no e loaa ai
april 19. 1898 tf.
J. M. Monsarrat.
(Maunakea)
LOIO A LUNA HOOIAIO.
Keena Hana: Alanui Kalepa, maikai iho o ka Hale Leta. tf.
H. F. Wichman
(Wikimana)
E loaa no na MAKAANIANI no na maka ma ke kumukuai haahaa loa ma ko makou Hale Hana Gula ma Alanui Papu.
apr, 18, 1898. tf.
UA NEE MAILA o Kauka J. Uchida
no ke Keena o Kauka Kojima, ma laila e lapaau ia ai na poe a pau e hele aku ana imua ona, ua makaukau hoi i ka lapaau ana i na mai a Kojima.
MANAWA HANA:
Hora 8 a.m., a hiki i ka hora 12 m
Hora 7 p.m., a hiki i ka hora 8 p.m.
No na la Sabati:
Hora 8 a.m., a hiki i ka hora 12 m
apri. 25, 1898 1m-dly.
OLELO HOOLAHA
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, aole loa au e uku i kekahi aie i hana ia ma koʻu inoa e kaʻu wahine mare.
SOLOMON A HIRAM.
Kakaako, Honolulu, Apr 18, ʻ98 2 wks - dly.
Allen me Robinson
He mau mea kuai
Papa, Na Lako Kukulu Hale, Pena a me Aila a pela pu no hoi me ka Nanahu.
Keena Hana ma Alanui Moiwahine
NA LAKO GULA HOU LOA.
I hoea mai nei maluna o na mokuahi mai Kapalakiko mai.
Ma koʻu Halekuai, malaila e hana ia ai na Pine, Komo, Kupee Lima, Uwati, a pela aku.
H. C. Biart.
Alanui Papu, Helu 404 1/2.
apr. 18, 1898 tf.
OLELO HOOLAHA
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau, aole loa au e uku i kekahi aie i hana ia ma koʻu inoa, no ka mea, ua haalele kumu ole mai kaʻu wahine iaʻu.
Owau iho no,
C. H. FOOK
Lahaina, Maui, Apr 12, 1898.
apr 18. 1m-dly.
OLELO HOOLAHA
Ke hoikeia aku nei ka lohe i na mea a pau, ua hoopau ia kau ko Sam Kaaikike noho ana i Luna Nana no ka kai lawaia o Kahala, a ma keia mua aku aole e hele wale ka lehulehu e lawaia, ke ole e loaa aku ka palapala ae mai oʻu aku, ina o ka mea kue i na pono o ka aina o Kahala, e hoopii no wau ma ke kanawai o ka aina.
W.C. AKANA KALAUKI
Luna Malama o Kahala holookoa
Honolulu, Aperila 20, 1898. tf.
OLELO HOOLAHA
Ke hoike ia aku nei ka lohe i na mea a pau o hookuu wale nei i ko lakou mau holoholona maluna o ka aina kula o Kaelepulu, Koolaupoko Oahu, e lawe koke aku i ko lakou mau holoholona mailuna aku o keia aina kula i hoike ia ae la me ka hakaha ole ma keia la i hoopuka ia ai o keia hoolaha.
O makou no me ka oiaio,
J. MAULIOLA
KAWELO
KAIHENUI
Aperila 18, 1898
.