Ke Aloha Aina, Volume IV, Number 15, 9 ʻApelila 1898 — IHEA KA IKAIKA E KU AI? [ARTICLE]
IHEA KA IKAIKA E KU AI?
A-% n.i'ii kc k;iUi»liao o ka j ; '..i :. 0 i-1 i;v :.. ti'. i:. u>v li(ī ]<'o : i.h(-li;j ii(- l.i Ij<> H;i %sai lloko o kft 1 ; ■ iai e ii fir;a i kooa walii e j Eii i! o ai l.oua rj;au kaiua wa- : wiii', h licokftliua pono ilīo. A oiai lioi, ua liulin ae uei na la i-j L.ala, o ka ike ia aoa. o ka liulia o ka poe i'kaika i ko lakoo icau makaukan kaua, uo ka l;ooana aku i;)h r;a lako i lieh- a , • i:<; ī 1 nuiiu o k«' alo o ko lalī' ū i;:..>i »•.')<■ Lii, <• laa ha niakmi-k.-iii aiio hou cj keia maw la e n»-*' , • ■ ; ; i '•!•• i ko na au k;i!iiko ; i hal;i !■..•< j Ca liiki 11 o keia k<- lawe ia ae | LooLalike me ke aupuui liepu- i i.aiikā Hawaii f j kn uei i keia la, ! ka mea nona ka ikaika a me ka j ii,ana e hoehaua-nei maluua o ka j iāLuikanaka o īlawaīi ka lalini , īiōi uo lakou ka hemahema j ike j j,i aia ko lakou mau alo a rae na j kua. e hiki ole ai k« kue aku i ka lakon mau enemi me ko lakou , mau puupuu lima, aole hoi me L.i laau habau s aka e pahaohao j ana nae paha ka leliuleLu fne ka | nin iu pu ibo : I hea ]» ka hoi e j ku ai ka ik«il:a o ka poe ikāika, j a n lioopaaia ai ka n'iuiia o ka la- \ kou inau mea kaua, mai ka ma- ; kaukaa ae a lakou i paulele ai V j He ciaio s ke ku nei keianinau, j a ke kikeke aku nei iloko o ka j naau o ka poe aloha aina oiaio, | iloko o na poe makee alii, a o ka ; oi loa aku hoi® iioko o ka pohai j o ka lahui Hawaii nawaliwali, ka poe hoi i nele me na haawiua hoopomaikai makamae ma na haua o ko lakou aina oiwi; ku aku la- , kou mawaho o ka pahipa o ka pomaikai, a nana aku i ko lakou man hea'loha. e ai kehakeha ann, e lu ana io a ia nei me ka' nana ole mai, i ke kaakaa aku o m maka o ka poe nona ke kuleaua, a lakou i manao ai o lakou ka oi, ke pookela a me ka ikaika ma na ano a pau, Mamuli o ko makou kaana polo aua, i ke koikoi o keia ninau i mauaoia hoi, lie mea pyno no hoi ke wehe ae i ke poliihihi o na manao e kau lie ao omamalu la o kakou, ua hik! no ia makou "fe hoakaka piha aku malalo o na alakai aua a ka uhane noonoo iloko o ko makou kino, e like me ua kuhikuhi i Laawi ia mai e ka Mea Nana kakou 1 hana, a oia hoī keia ; Ka
H a l:\ i. ka j-ut: i |>anlelo i k<< l-iia t i! .'iiī lak( , a f» ka lun, k;i i k;tik:i n k;i }.... 0 ka maun o Ieli( va, Kn muH, ka ikaikn o h\ po* i paulele i ke nlakolako o na mea ; r.;i i lianam t ka liiua o ke kauak.i, i* Lui ka j)ii, ka ka ha j«il!iikaUit H il .* IJH 1 .1 j»i!i j>« >ij.» loa k< ii« i Ji;t «Hpui.i i.iH t> kn lioiiUH, o Jjkr» iim' !S<'iMiii.i, j, l'ainui, AuM'iiku a iii(* kahī Hawaii, a ; botia l.oi kakou <• imna aku fīi !h* | inaa pualikoa kona, a iia lawa : hoi me na makankan kaoa o keia ! au hou e »ee nei, ua kaliki ia ko- ! ua maa aoao a pau, ine kona kw- ; nmkanawai pilia, a roe kona iua-u kanawai e hdoponopi>ric ai i koua noho mana ana iualuna o ka aioa. Ua ike pono kakou i ko lakon auo, a aole pah» hookahi men ji->ko o ka lahui Hawaii i nele ikei ua inea a pau i hanaia, oiui, ua hookamaainaia a ua piha j hoi na iuakahiki eiima o kona i kuekaa ana iloko o na home Ha- ; waii, me ka hoekaawili pu ana, j e ake ana, e oino aku ia kakou | iloko p ko lakou mana, ine ka i ; pu mai, eia ka pono la a rae ka j pomaikai, e komo mai kakou, e j hoohiki ae kakou, e lilo i mau j makaaiuaua no kahi Kepuhaiika ! Hawaii i hui ai hoi kakou me j Amerika» loaa l& kakou ke kui- • kahi hoohuiaina, loaa ka pomaii kai ia oukou na kanaka Hawaii, j ulu ke gulaa lau, opuu kedaimaj na a lala, a o ke dala hoi e hahi j wale ia ana ia e ko oukou mau ; kapuai wawae, ke maliu mai ouj kou i ko makou mau leo, wahi a j ka poe ikaika. 1 Nani no na olelo a ka poe i ka- ! kooia me ka mana o na mea īka- ! ika, hoopahee lakou i ko lakou j mau alelo me ka aila, i wahi e I puni aku ai kakou, aka, ua hoole I mai ka Haku ia niea, a ua hooi lilo i na olelo noeau i j)ika i ka I momona e make ai ko kakou mau J manaolana i mea ole. O'keīa ae | la ka makou wehewehe ana no ke i kulana o ka poe ikaika, ka poe ! i piha me na manao alunu, j ka pakaha, ka hao wale, a pela i aku, a ua hoopaa aku ka Haku ia | mau ikaika pau wale, me k» lai nakiia ole maluna o kakou ka laj hui nawaliwali, oia hoi, aole i I komo iloko o kakou na manao j haunacl<3 o ka mokualiana, ke | kuee, na hana ino, e hoolilo ana i - ko kakou noho ana kuikahi 1 mea ! ole, liamau kakou me he poe ma- ! nu Nunu !a, lanakila no kakou ? maluna o ka poe ikaika. ī O ka lua o na mahele o keia ■ manao ka ikaika o kaj)oe nawali- ' wali iloko o ka mana o lehova. j O keia ka kakon e ike nei, oia j hoi, ua pilia pono ka elima o na | makaliiki o ka noho 'mana ana o | ko kakou ixau hoa'loha ilikeokeo
muUiiia o lii» Uliui k.inuka Ik-W okoa o Han .iil, <■ h\ īiK-a puualni iw, oi:< ku h<»ppH]jua i.i un;\ o ktt ik;iik;\ o ku poe Inko, Ra hoonekia ai.a o ko lakou inanaolana» a we ka loaa f*ua īa kakou be lok.ihi iloko o ko kakou wa iiau;ili'.v;i]i !ri,\, h© ilihnnt; )oji, ukn, u;i nauā ujai la o lehma i ku maka <> k r > knkou liiiiii nanu, aia hoi, na loam iaiu kii itic <'i iiku, inn o ko kukon ku!n;ik;t T a o!<», umkeM* oU>-i ka hanolniuo, makee ole i ka nani pnn wah' a knpna ka manao aloha i ka aina kaln on i hanaīiia ai, i ka lālmi, kf koko nnna oe i hnopnlapuh"», anie ko Alii i komo pn ine kona man niakaainana itoko o na Lonweliweli ia, na hookaumaha iii/na hoopilikia waleīa make kino, a p>ela akn; a oia mao nīoa a pan, oia ka ke kanaka Hawaii ilihune !ia;ihaa lon, i piha rne na hnawina makamae ekolu, oia hoi ke alolia aina, ke alolia lahui anie ke aloha ah'i, e haaheo īoa nei maluna o ka lepo o kona aina inakuaiiine a hiki i keia Ia v ICa niea hoi a makou e oielo nei me ke kilakila, aohe ona kumukuai olinolino me na waiwai pau wale o keia ao, e hiki ai .ke kuai ia, ke uhauha ia a ke manao ia paha 'hē' mea hoopukapuka i wahi e loaa mai ai ria pomaikai 0 keia noho ana, oiai, he haawma lani ia i makana ia mai e ka lokomaikai o ke Akua, a i malama ia hoi mfi ka punah ,'le e kona mana iloko o ka naau pakahi o kela a rn'e keia i hiki ole ai i kekahi mea ke uhaai ia waiwai laa ana 1 haawi mai ai. Nolaila, e ka lahni Hawaii ilihnne, ka poe no lakou ka ikaika o ka manaolaua e ku nei a hiki i keia la, e hoihoi hou ia mai ana no ko kako.u aupuni kumu i kamaaina ai, i haihaioleio pu ai a i wae pono ia mamuli o ka lokahi o ka īahni kanaka, aole hoi malalo ō na olelo hookikina. Nolaila, e manaolana rnau, aia no he hoopākele kokoke loa nana e alai akn ika mana o ka poe ikaika, e kokua ana ia kakou i ka poe hemahema, pilikia a nele, oia hoi o lehova o na Kaua.