Ke Aloha Aina, Volume III, Number 42, 16 ʻOkakopa 1897 — HE MOOLELE HOONANEA -NO KE-Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. -A ME-Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELE HOONANEA -NO KEKeikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. -A MEKa Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo Hoohenoia no KE ALOHA AINA

Makeia huakai htie ana, ui hoomakaukau mua iho la oia i wahi mau mea ai nana s e lawa ai keia huakai bē!e fina noioko o ka ululaau, rne ka hookomo pu ana ibo ! mau wahi kapa meham nona. Eīike me ka hikīwawe o ka pa ana msi o ka maK&m mai ka hikina a ke komohana, pela no hoi ka hikiwawe loa oka naio ana aku o ke keiki opio mai ke aio sku p k<*na makuahine a me kona mau kupuna hookama, , Kuupau aku ia oia i ka hoio • kona lio boomarawariui ( a o ke pohapoha o na kapuai a meka io ka honua, oia ka kona e heolohe nei. Haia ae la he hapaiua hora o kona hooiohe ana, a he oia mau no hoi ka iohe o kona mau pepeiao i ke kamumu a me ke pohapoha o na kapuai o ka lio o ua keiki ala, me he mea la, e haliu hou mai ana ihope kona alahele. Aka nae, o ka nae i ike ia nona, e oee noau ana kona alo imua, me ka hoomaha o!e, ua like ka piina ne ka ihona iaia, me he honua palahalaha ala. 122 kuupau la ka ikaika hoonee o kona wahi holoholona imua elike me ka olopa ana o ka pela iho la keia huakai awiwi a keia keiki opio e haawi nei ī ka ikaika hoohana maiuna o kona iio, i maopopo ai hoi iaia ke aa e heibei me ka makani puahiohio. A iloko wale no ona hcra ekolu o kona ho!o sna me ka hoen.aha ole, ua hiki aku !a ka nui o kana mau mile i ka ai ka holonui i kona !io i ka 375, he mama hoi i oi aku i ka pa ana a kekahi ukiau makani ikaika, me ka hoomau ana ī kona kulana no umi minute, a o ka plha pono ana hoi la 0 oa m»ie he 400 iloko wale no o ekolu ho*; ra a oi, me ke okaka ole e ke emi ihy 0 kona ikaika no ia manawa 1 holo ia. 1 Kau pofto aku 1a oia maluna 0 ke- j kahi kahua one pa!abalaba, a oia no 1 boi kona wa 1 kaohi mai ai 1 ka holo a< kona iio, no ka haawi ana iaia he manawa nona e hoomaha ai» roa ka lele ana iho maiiuna maio kena kua. A eia nae ka #a i hooi loa ae ai oia 1 kona piena, ne ka lele ana i 0 a ia nei, nie ke akaka ole hoi iaia o kfTkumu o keia hana ana a kona lio iaia, oiai hoi, he kauwa hoolohe loa malalo o kana mau kauoha a pau i na la i bala aku, a iho !a hoi oia i rftanaoaia aole e hana< ano e mai ana kona hoahele īaia. No keia ;ro hi na 0 ta wihi Uo ne pela, webe ae la oia i ke kaulawaha j punuku ia ai o kona waha, me kona manao, oia paha ke kumu o kona hooph ana ae 1 ka bnhu i!cko o kona h© punahe!e. No keia mau hana ano e pela, nolaila, ulu ae !a ka manao iloko o ua keiki nei, e kau hou iho oia raa!una o kona ho a hele hou aku no mua, malia paha, osa ke kumu 0 keia ano e ana o kona iio.

A ellke me la manao e nape ana 110ko ona, noiaila. kau 10 ae la oia maluna o koha hokua, 9 o ka'wa 'no hoi ia i pau ae ai o ka hana ano e ana a ua wahi lio nei iaia, a me ka hoopa o!e hoi 0 ua keiki nei ma ka aoao 0 kona wahi lio punahele, oia koke no ka wa i uoioki koke aku ai oia i ka holo nui, a 1 kanana iho, ua oi palua a pakolu holo hope ana i kn mea mua, kulannlana ka paa i loa» iaia. A o ka hana poho wale no iaia, oia kona pili iho a paa iluna o ke kua o ka" 1 iio, a me ka h'uiu a-i.'hoi, kahi hoi e"hiki ai iaia ke kaohi iho i konā pauku kino a paa iluna me ka aule o'e, hsia* ae 1a"l30i be mau hora hou i oi loa i ko ka mua, ua hiki aku !a laua i ka pahu hopu o 1400 mile, iholo ia e laua iloko wa!e no 0 eono hora. H" hoike nui keia rna o ka hoomaopopo maoh ana iho o ua keiki neī, aole oia e hslo ana ms!una o ka honua !e--po paa, aka, me h'e mea la, aia oia ke kiani nei me ka wawae ® kona lio maluna ae o na lau laau. Hala hope se la na uluiaau loloa, ahuwale mai.la na kula oneanea lehu one, a eia hoi laua ke hookokoke !oa aku nei ma kekahi kahua lepo, i hiki >aia ke ike iho, aohe mea e ulu ana, a 0 ke kumu paha ma kana hoomaopopo ibo, oia no ka wela me he abi e puhi ana i na mea ulu o ka honua. | A ma keia wahi i kaohi hou mai ai 'oia 1 kona lio punahele, no ka haawi ana iaia i manawa not a e hoomaha iki iho ai. Oiai hoi keia ioa a laua' i alo mai a a oia hei kana e ise nei, aole ka naenae a me ka paiipauaho maluna o kona kmo. Aka, he oia mau kona kulana, me he mea ala, aole oia 1 kau ia, a ke heka" mai nei kona mau maka maluna i o kona haku opio. ! I ka loaa hou ana īaia he manawa kupono e kau hou «i maluna 0 ka bo— | kua o kona iīo, oia no boi kona wa | kau hou aku £ i, a liio hou aku la laua 1 ke au a ka hewahewa. Eia b«u oia ke ike nei 1 ka hana a kona lio punaheie, a he mea maopopo ole huj īaia ke kumu o keia hana kupanaha ana a kona wahi holoholona boomanawanm laia. | Aka. e ike aku ana kaua e kuu kamaka heluhelu ia mea, a oia hoi ke kumu nui o keia ahai kupanaha la ana ooa e kona lio punahele. I ka uhi ana mai o ka malu o ka po ua pae aku la laua laua ma keia aoao 0 ke kahua one, a laua 1 holo mai ai me ka haawi ole tbo he mau romute'e n»na pono ai i kona i<biho laula ae 1 / • ..V. ! mamua a mahope o" ko laūa kua. Oiai na eheu o ka po e hatu ana ma- ! luna 0 ka iii o ka honua, oia no ka wa 'i ike aku at oia i'ka' 'a uaai 0 kekahi i kukui iluna o kekahi kiekiena kiekie. Oia no hoi kona wa i hooholo iho ai i kona manao, e hele oia imua a hiki i kahi o kela kukui e a mai la, ina paha he hana kekahi e malamaia ana ma ia wahi no ka pono 0 ka lehulehu. Mamua ae 0 ko laua hiki ana aku ma sa wahi, e pono no i kou oaea kakau ke hoikeike aku i ke kulana 0 keia wahi a ke kukui e a mai nei, a me kona moolelo piha t ka pahaohao, a e ku ai no hoi kou mau aakoko i ka weliweli, ma»u!i o aa hana omokoko a

ka poe e nobo ana maluni u keia kiekiēna 0 keia wahi a ke kukui e a m ai la aoie ia he puumoaii mai ka honua ae, aka, he ha'e la ! hanaia kona kaupoku maihlo ioa ae 0 r t* eahi oawawa elua, a me īa ano iho * ku ai keia Kale hookalakupua, he 100 mile mai ke kahua one ak» a laua i haalele iho āi. Ua uhau ia keia hale me na pohaku [nunui a paakiki o ke kahawai, inamuh I o ka mana a me ka uāhoa 6 na hoo-'" i hana ia ana, malalo hoi o kekahl a'ii |powa, nona hoi-ke ano o kona kinō, ua | like me ka ilio puhuluhulu, ka piha o Ikonakmo ika huluhulu wale no. A o kona leo hoi, ua oi akli ka mana a me ka weliweli ia mamua o ka hiki ana 0 ke-kahi pualikoa ke ku aku imua 0 kona a!o e hookuku ai ma ka ikaika. He kanaka kupanaha loa keia, no ka mea, ua hiki no Ī3la ke umehi a akaa pu ap mai ka honua ae i kekahī kumu laau nui 1 mole kona mau aa i!a--10 o ka lepo 0 ka honua. Aka, o ka wikani o kona mau aako. ko a me ka ikaika kupanaha, ka mea nana i hookau aku i ka weli rraluna 0 na mea a pau i ike iaia. ,' ■. . He mama loa oia 1 ka hahai holoholona hihiu hae, a ke loaa aku lakou iaia, e pau »0 lakou i ka haehae ia m« kona mau lima ponoi, he hala i kona iima ko iakou. pakele, Mamuli o keia hana, ua heie nau keia kanaka ma ria wahi pih kulanakauhaie, a aihue mai la i na kane; na wahine a me na keiki e lōaa aku ana iaia, a pela iho la kaua e ike la aia be heiuna nui o 500000 e alakai ia ana e ua k»naka huiuhulu la. Ua a9 la aku lakou ma na hana pana pua, ka hoehakaka, ke kaka pahikaua a pela aku, me he poe keiki la i molia |,i ko lakou mau ola no ka pono o ko lakou haku noho kuahiwi, He poe hihiu hae !oa lakou, a ua biki o!e hoi ke hoolakalaka ia ko iakou mau manao hiena, i ka wa e halawai ai tre kekahi kino ana ke aiahele 1 ka wa a ka epio i hiki aku h ma ia wahi, oia ka wa e kani wawalo ana ka leo o ka o-le kahea - na , pau oioko o ua kahua hoomoana la e hoi la e hoi mai, mai ko lakou hele hoohaiia ana ma na wahi a pau. 1 A oia ho hoi ka wa a kona !io i pioo ae ai kona pepeiao, mamuli 0 koha lobe pono ana aku la f ka ieo kani kapaWi o ka o-le, me he mea la, e i ae aoa i kona haku, Kaua i ka holo kaa haikikala, I ka hna poepoe a e Kewaio Aia ilaila ko makou eueu, Ka Elaie 0 Maui Hikina. O keia kulana hou a kona lio e hoike la iaia, he maopopo loa, aia he hana ho« mamua o kona alahele, a o ka mea pano wa!«: no iaia, oīa kena makaaia nul mi na aeo a pau, 1 hiki ai ia ke ku a naio aku imua n kona mau enemi a pau. ka hala ana o na mmuie ht 30 ia iaua o ka hoomaha ana ana, ua ike iho !a oia, ua lawi ka manawa a me kona lio e ku hou iho ai maUila, a oiafhoi» aohe be mau !au nahele e hiki ai ke hoolawa i kona hoahele e hamu iho ai, Nolaila, hou *e U oia oialuaa 0 kona hokua, a hoomaka how aku !a no

ka nee ana no mua, ellke me ko lafca bele ana mai. ' I ko laua hookokoke ana aku i ka hale e oeoe nei, me he mauna la, oia no ka wa ? īke ia aknai ke aluka ir»ai o na ooekiai o luna o ua hale ala, a me he mea ala, ua ike ia mai la oia I e na poe kia». | N« keia kumu. kaohi mai la oia Ika | holo o kona lio, a o ka wa no. hoi ia i hooho mai ai • na mea a pau, me ka eo aui e wawalo ana ma na pa>a lani. He kiD) S He komohewa i kahi kapu oko kakou haku!! E hopu īaia a Daa, i ole i e hoohaahaa ia ke kulana 0 ko kakeu kahua h:o»roana. O keia mau olelo hooho e wawaloj heie nei, ke jke aku nei oia i kekahi poe maluna o na lio, ke hanu mai nei i kona meheu, a oia kana i hooloh ae ajJ 1 kona )cahua kakele maluna o kona iio no luna o ke kahua lehu one. A ellke me ka imo ana o ka maka, Ipela oia'i nalo aku ai me ka hikiwawe | loa, a no ka wa pokole waie no l,hoi ia emi ana, a hoea hou mai la no. Maluoa mai o ka i noai ai kekahi wahine opio makapo pupule i ukalHa mai ai e kana kane mare. Eia-ke loheia mai nti ma ka la iS o Novemaba aenei e boea maiai ke K.ama'hiwahine Kalulani ina.kapakai o Hawaii. j Ē malama ana ka Hui Moku Inlii bej iheihei ma ka la 16 ae nei e Nc-vemab3, ■O' ka heihei mua nana lala wale oo o ka hui, a o ka lus, ua ae ia na poe e ae |e komo pu naa kei'a heihel ! Ma ka po oka Poaone nei i mala- | ! maia al ka ahamele manawalea a na i ! papa kula sabati o Kaumakapili, ua hoopihaia ka hale olalo me na poe ma-1 kaikat* a be maluhia boi na hana i ta- ! welaweia. Ua ma!amaia ae he paina 'luau iuau- ! ka o Kapalama e Mr. Meemano a mel kona ohana, no ka hoomanao ana 1 ka' kanau o kana 'moopuna Miss Hattie! Meemano, ma k« awakea Poakahi netj Oi«i« ka Auslralia ma ka moana, ua;, hanau mai la mai ka puhaka t»ai g ke-1 kabi wahme haoie nona ka iaea o Mrs. Barroni, be kaikamahme, ua iuiu ae k& poe ohua o luna o ka he wau Uaia na ka waiihini hou a me koua uia, kuahiue, a ua kapaia kona i&qi Alv leialia iAiro&i.

v - % • t~-- - ~~~~ ■ . * Ma ka U i ae nel Nqyem?ba e hookoloieolo hope loa la ai o JDurrant pepehikanaka tna Wasine tona .■ ■ ■ ■ "'■ "■■ r ■ ■' '/. ■'" ' " Ma ka la 9 īlio ne», ua kā mokuahi Ausetf-ralu me ka mokukau/ Piladel.pia, ma ka be eha U bolo mai anei he pnaikai oa |>oe a pan o lAra o ka mokuleaua.