Ke Aloha Aina, Volume III, Number 21, 22 May 1897 — Page 6

KE ALOHA AINA, POAONO, MEI 22, 1897.

 

Na Palapala

 

            Aole e ili maluna o makou ke koikoi o na ahewa ana no keia mau manaoa i hoopukaia malalo o keia poo, aka, e ili no ia maluna i @a poe na lakou i kakau mai.

 

Koi-i-kua-mauna ke aloha i ke kanaka,

Ke ku i ka waawaa na Pele ka manawa,

Nahaha ia waa he awa ino,

No kula ia poe, ke hoe hewa nei e.

 

            Ae, e kala i au wale ka La i o-kikilo loa, ua ike mua KE ALOHA AINA i na hoe waa, he poe unahi hewa i kak pikapika o ka hee.  A ma ke kunihi o ka hoe ia i kaapa aku nei i Wakinekona he kauna a oi lakou.

            He ekolu eia iho i ke alo, a he ekolu no hoi aia aku la no i ke awa i pau mai la na waa o lakou i ka nahaha.  He wahi olelo na kohiko, i kani no ka Alae i ka wai, pela hoi ke kani ana a ia manu o kakou, unele! unele!! unele!!!

            Aka, e na hoahanau aloha, mai olioli wale oukou no na mea pahaohao e hike mai aua, a oiai, he mau mea kahiko wale no ia i kuluma i na lahui kanaka a pau.  Aka, e hoano hou ia ka kakou mau hana, a me ko kakou mau manao, ma ka hoohanau hou ia ana iloko o ke aloha o ke Akua.

            A no ka mea, o na mea e hike ana, aole ia nau, aole hoi na kou makemake iho, aka, na ke aloha o ke Akua, a o kona makemake wale ne ke hana ia, a i ku mai ua pono ala i mua e kou alo ea, e pelu iho i na kuli i ka honua, a e leha aku na maka i na mauna, kahi o kou pono e hoea mai ai, a e haawi aku i na hoomaikai ana i ka Amena, ka ho ike hoopono me ka oiaio, ke poo hoi o na mea a ke Akua i hana ai.

            E ahaaina olloli oe me ke Akua ma kou keena mehameha, ma ka pule, ai ole ia me kou ohana paha iloko o kou rumi hookipa.

            O keia na hana mua e lawelawe ia ai e kela a me keia poo ohana, “o ka haipulel ana,” a mahope iho kahi papaaina kupono no kela a me keia ohana pakahi e ahaaina oiloli kakou a pau mai o a o.

            A no ka mea, ua make ka kakou keiki a ua ola hou mai nei, nalowale hoi oia, a ua loaa hou mai nei.

            Nolaila, e hoomaikai ia ke Akua ma na Lani Kiekie Loa, he malu ma ka honua nei, a he aloha no i ka lahui kanaka Hawaii.  Amene.

                                    Samuel K. Kamakaia.

 

HE ULIA POINO.

 

            Mamuli o ke noi a na Kumu o ke Kula o Kamehameha, ina nae hoi he oiaio na lono olelo i lawe ia mai, e pii aku na koa o luna o na mokuhana Amerika e hoikeike i ke ano o ke kaua ana i imua o na haumana oia kula, nolaila, ua hookoia aku la ia nei.

            Ma ka hora 9:45, ua hike aku la na koa o na manuwa Amerika i uka olaila, oa hoomaka iho la ka uaikau ana o na pualikoa ma ke kahua kula, a i ka pau ana o na kapu ana he ekolu manawa, ia wa i hele mai na haumana o ke kula @ ke kuhikuhi ia ana aku i ka hoohana o ka pu.

             

A i ka wa a kekahi koa i hookomo iho ai ai i ka peka iloko o kana pu, ua kani hewa ae la ia a wela iho la ka wawae e linalani Lemoo, he haumana no ke kula.

 

HE ULA LEO I KUU LAHUI ALOHA.

 

            I nui ke aho a pa ka ili i ke kai, no ke kai ka hoi ua ola.  I nui ke aho a pa ka pule i ka lani, no ka lani mai ka hoi ua ola, ola ka aina, ola ka iahui, ola na mea hanu ola a pau mai Hawaii a Kauai.

            Hoi ke Koae kau i ka pali, hoi ka Ulili noho i ka lae kahakai, hoi ka Elepaio noho i ka lae laau, hoi ke Kolea noho i Kahiki, kai-olena ka aina mai Hawaii a Kauai, hoomaemae na home mai o a o, na wahi uakee a anapuu hoopololei ae, na wahi ahua ano kuahanunu, koi kahi iho i nemonemo maikai, hoomania ia na ala apuupuu, hoopololei ia na ala kekee, ka leo o ka mea e kala ana ma ka waowahele; “E mihi oukou, no ka mea, ua kokoke mai ke Aupuni o ka Lani.”

            E hooponopono ia kona mau kuamoo i pololei a e pau na mea a pau i ka hana hou ia e pono ai, e hoohanau hou ia iloko o ka wai bapetiso a me ka uhane, a e lilo no auanei ka lahui Hawaii, he lahui ano hou, ano hou ka hana, a e hoopahaohao aku no ka oukou mau hana ano hou i ke ao holookoa.

            Nolaila, e na hoahanau, na hoaloha a me na makamaka, kuu io a me kuu iwi, e noho hoomanawanui ana mai ka la hike a ka la kau, mai ka paa ilupa a ka paa ilalo, mai ka hookui a ka halawai, ano, i keia la, ua hoohalawai ia mai kakou me na manaolana ohohia hauoli, no ka pono o kou hoomanawanui ana, a e like me kau leo pule me na waimaka helelei no kou mau pono pili paa i lawe ia aku, pela no auanei e hoihoi hou ia mai ai ia mea i ka poho o kou lima a oi papalua aku na mea e loaa mai ana ia oe e ka mea hoomanawanui pauaho ole.

            Nolaila, i nui ke aho, moea i o Uli ala, a mai hoopalaleha i ka kakou mau leo pule, e pule hooki ole, e noi mau i ka po a me ke ao, a ina e hike ana, e haawi i kekahi mau la hookeai me ka manaoio no ka pono o kou aina, kou lahui oiwi a me ka nohoalii o kou aupuni.

            I ka wa pono, e ohi no auanei kakou i ka hua o ka kakou hana maikai ana, a na ke Akua no e Sila iho i na haawina pomaikai maluna iho o ka poe i aloha io @ ko lakou aina, ko lakou lahui oiwi a me ko kakou Mooiwahine, mai ke ao kumu ole a i ke ao pau ole. Amene.

                                                Samuel K. Kamakaia.

 

KA HANA INO A NA LUINA

 

            Ma ke kakahiaka Poakahi nei, ua mahuka mai la he elima poe sela mai lana mai o ka Piledelepia no uka nei o ka aina, a ma ke kokoke ana ae i ke awakea, ua paa iho la he ekolu o lakou i ka hopuia, oiai, lakou ma ka halewai, ua ula ae he uluaoa n@waena o na makai a meua poe sela la, a i ka meha ana iho o na uluku ana, ua ikeia aku la, ua eha ka lima o K@liona.

            Mahope iho la o keia, ua hoihoi la aku lakou ekolu; me kakahi maka e kiai ana ia lakou no luna o ka mokukaua Piledelepia, aka, i ka wa a ka waapa i ano mamao mai ai mai ka uwapo mai, ua kiola ia aku la oia iloko o ke kai, mahope iho la o keia, ua noho malie iho la lakou.

 

ELUA HANERI OLA I POINO.

 

            Aohe mea oi aku o ka weliweli a me ka manaonao i ike ia, mai ka pauahi mai o ka Hale Keaka ma Brooklyn, N. Y., elike me ka pauahi ma Parisa, Farani, i keia mahina no o Mei, i kekahi hale laau i hana ia ma Rue Jean Goujon, kahi e malamaia ana o kekahi hana manawalea e malama ia ano no ka pono oia hana aloha.

            E malama ia ana na hana fea malalo o na iawelawe ana a kak poe kuonoono o ke kulanakauhale Poo Aupuni o Farani, a o ka papa kuhikuhi o na poe i make, ua oi aku ia mamua o ka hanei elike hoi me kakahi mea i hoolaha ia maloko o ka Alemanaka de Gota.

            O ka hale i malama ia ai o ka fea, ua piha loa ia, a o na koo hoi e paa ai ka hale, he lahilahi ia a me ka nawaliwali, a no ia kumu ua mahele pu ia ae la ka hale ma kahi o na ipukukui e ka-kau ana, a oia ka hoomaka mua ana mai o ke ahi e a.

            Aole loa hookahi mea i ike i kahi i hoomaka mua ai o ke ahi e a, a o ke puhi ana mai o ka makani me ka hohono uahi ka mea i ike ia, a iloko o ka manawa pokole loa, aia hoi na mea a pao, e hookeke ana e ake o ka puka aku iwaho, me ka puiwa a hikilele hoi, a o keia wa hoi ka manawa i naholo awiwi aku ai kekahi poe no ka maka’u i ka make.

            He nui loa na wahine kulana kiekie i hoea ae malaila, i holo awiwi aku me ke ake e puka iwaho o ka hale.

            Ua pau i ka make he 100 a oi poe kino ola e waiho ana he mau heana na keia ahi.  Ua hoea ae malaila na poe kinai ahi a me na makai ku huina, a na lakou hoi i lawe aku i na kino make mailoko aku @l ka hale, he kokoke no hoi he 200 a oi poe i loaa i na palapu o keia pauahi, a ua make koke no mahope iho o ke kaawale ana mai ka hale apuahi aku.

            A mamuli o na lono hope loa, ha ka helu ia ana o na poe make, ua ike ia he i ao ko lakou nui.  He hookahi wale no Amerika i makek ma keia pauahi, oia o Mrs. theodore Friedlander.

            O na mea oi loa aku o ka laki, oia o Mrs. William Ostor, kekahi o na wahine Ona Miliona o Ameika, ka mea i haalele aku i na hana i malamaia he hapaha hora mamua o ka pauahi, a me ke Kauna wahine o Castellance, kaikamahine a Jay Gould mauli o kona paa i kekahi mau paina i haawi ia no kona hanohano.

            O ka hoahanau o ka Emepera wahine o Auseteralia, kekahi o na moeouu a keia ahi i hoomainoino iho i kona kino, i ka wa i loaa aku ai na kino make.  aloha wale lakou.

 

HE KANIKELA PAKE HOU NO KAPALAKIKO.

 

            Maloko o ka nupepa Pou Ahiahi o Kapalakiko, o ka auina la, Mei 4, ua hoike ae oia, o ke Kanikela-Kene@ala hou ne Kapalakiko oia o Yu Shi @ a me Kanikela Chang Ien Tong, o laua a i elua, eia laua ma ke aiahole ma Kina mai, no kahi i haawi ia mai ai o ko laua mau hookohu.

            Yi, ka moa mua, he mea oia i noho ma Honolulu a me Havana Cuba hoi i kahi wa, a ua lilo hoi oia i mea alakai ma na lawelawe hana ana ma na kapa kai o ka Pakipila.

 

MOOLELO O KA AHA EKALESIA O KA MOKUPUNI O KAUAI.

(Hoomauia.)

 

Mahele (i) Luakini me hale kahu, noi mai o r. Puuki e waiho ia keia kumuhana a makaukau ke Komite, hooholo ia.

            Mahele (o) Keiki a ka aha, aole.

            Hoike mai o O. P. Emekona e kula ia ana na kahunapule a pau Ioa ma ka malama o Iune, no elua hebedoma ka loihi ma Honolulu.

            Mahele (u) Kula Hanai, na J. M. Lydegate i ke kulana o ke kula o Malumalu School.

            Hapai ia ke kumuhana 7.  Heluhelu Haawina.

            Na R. Puuki a me G. B. Kahaleole i ka laua haawina,

 

            Noi o G. B. Kahaleole e hoopanee i keia aha a noho hou mai i ka la apopo hora 9 a.m., hooholoia.

            Hoolaha mai ke Komite Halawai, na s. K. Oili a me H. w. Pukao e malama ka hapalua hora haipule a ka aha.

            Hoopanee ia me ka pule a s. K. Oili

LA HANA 2.

            Ma ke kakahiaka o ka la 15 o Aperila i noho hou ai ka aha e like me ka hoopanee ana, malama ia kak hapalua hora haipule, pau ia, kahea inoa ia no lala o ka aha, heluhelu ia ka moolelo, aponoia, hapai ia na koena hana i koe.

            hapai ia ka mahele (i) o ke kumuhana 6.  O na hale kahu.  Na J. M. Lydegate i hoike mai, no na hale kahu o Hanalei a me Koolau, aponoia.

            Noi o R. Puuki e hoomau ia aku o J. M. Lydegate i Komite ona Buke inoa o na hoahanau, hooholoia.

            Hapai ia ka mahela (a) o ke kkumuhana 6, o na ekalesia kahu ole.

            Ma ke noi a O. P. Emekona e lilo o J. Kanono i Komite no ka ekalesia o Koloa, o J. B. Hanaike i Komite no ka ekalesia o Lihue, hooholoia.

            Koho ia o J. M. Lydegate i Komite no na hale kahu a me na halepule, hooholoia.

            Kohoia no o J. M. Lydegate i Komite paipai no na ekalesia o Lihue a me Koloa, e kanea i mau kahu no laua hooholoia.

            Ke haawi aku nei na lala o ka aha i ka mahalo o@ii k ke Komite o kek oia kahu ma kona eleu, oia no J. M. Lydegate, aponoia ka olelo hooholo.

            Hapai ia ke kumuhana 8.  Koho ana i na Elelel no ka Aha nui ma Honolulu

            H. W. Pukalo ka Elele mai Kapaa a hike aku i Koolau, U. H. Kanaole kona hope.

            Sol. Kealoha ka Elele mai Lihue a hike aku i Koloa, J. Kanoho kona hope

            Iosepa Maliekekai ka Elele mai Waimea a hike i Hanapepe, I. K. Kapuniai kona hope.

            J. S. Kaeha ka Elele o Hanalei, d. Puhi kona hope.

            Hapai ia ke kumuhana o.  Na mea keakea i kak pono.

            Nui wale na mea keakea i ka pono i hoike ia e na lala o ka aha.

Lawe mai o O. P. Emekona he oielo hooholo, hooholoia.

Oia ke mau nei no na kanawai o ka aina i hookumu ia iloko o ka pono, nolaila, e makaala kakou a ka @ ana i na mea e hoeke ia ai aa kauawai, ma ko kakou hoeueu ana i na luna aupuni e maiama ana i na kanawai, a pe@a @ kaiai ia ai na hewa ino e laha nei iwaena o kakou, apo@ @ olelo hooholo.

Hapai ia ke kumuhana io.  Na hana @ueu.

Noi mai o J. Kanoho, e waiho ia keia hana ma na lima o kela a me keia ekalesia, hooholoia.

Hapai ia ke kumuhana 11.  Ke kula kahunapule ma Kauai nei.

Ua hoike mai o J. M. Lydegate no keia kula ma Kauai nei.

Ma ke noi a O. P. Emekona e lilo o J. M. Lydegate i Komite imi dala no keia kula hooholoia.

Hapai ia ke kumuhana 12.  Kahi e noho ai keia Aha.

Ma ke noi a S. K. Oili, e noho keia Aha ma Anahola ma ka Poakoiu elua o Okatoba 1897, hora 10 a.m., hooholo ia.

Noi o O. P. Emekona, e hoouna aku o J. M. Lydegate a me J. Kanoho i na Haawina heluhelu i na kahu ma ka leta, hooholoia.

Heluhelu ia ka moolelo, aponoia.

Noi o S. K. Oili e hookomo ia keia moolelo ma ka nupepa Kuokoa a me KE ALOHA AINA, hooholoia.

Lawe mai o g. b. Meheula he olelo hooholo, hooholoia.

Ke haawi aku nei na lala o keia aha i ka hoomaikai i ka ekalesia o Waioli ma na mea e oluolu ai ke ola kino, hooholoia.

Noi o J. Kanoho e hoopanee i keia aha, hooholoia.

Na ka Lunahoomalu he mau olelo paipai i na lala o ka aha.

Hoopanee ia me ka pule o O. P. Emekona.

                                                G. L. Kopa,

                                                            Kakauolele

Waimea, Kauai, Apr. 24, 1897.

 

KA NINAU O CUBA.

 

Eia hou ae ia ka ninau o Cuba iloko o ke alo o na Senate i keia mau la, a me he mea la, e komo holookoa ana ka Hale iloko o na hana e pili ana no ia ninau.  O kekahi no keia o na ninau ano nu e waiho lapee ala iloko oia hale, a o ka kakou nae mea i ike, i ka wa e noho Peresidena ana o Kalivalana oia ko ka hale holookea apono ana i ke noi a na poe o Cuba, a i hooleia hoi e ko Kalivalana  ike kalai aupuni.

Nolaila, ua waiho pu mai la ka nee ana o keia ninau imua, a pau aku la ko Kalivalana manawa, komo mai nei o Makinile ma ke poo o ka noho hoomalu ana, a ke kau aku nei na maka o kahi poe e ike, heaha la kona manao kalaiaina ma keia ninau, e uhai ana no paha oia ma ka meheu o kona mua i hana ai, a i ole, ma kekahi ano okoa ae paha.  O ka makou hoi ia e kali aku, no ka mea, he mau loea like no ia mau kanaka a elua.

Ua loaa mai nei maloko o kekahi pelehu ma Ladana, iloko noi o kona pu@ moni ai kekahi ppohaku moni nooa ia waiwai he $25.

Elike no hoi me ka make ana o ke Kuikahi Panailike, pela no hoi ke Kuikahi A@ Uwao.  Pau heiu papaina i ka lua palu houkahi.

He @ mau koa marina no ka aunokuka@ Amerika e ko nei maanei kai hoea mai maluna o ka @  Kapalakiko mai.

Ma ke ku ana mai nei a ke Dora  i lohe ia @ ai, ua hoopaa ia o P. C. Can@ ma ka Halema Pupule Agn@ mamuli o koaa loaa ana i ka mai pupule.