Ke Aloha Aina, Volume III, Number 20, 15 May 1897 — PULUMI KA WAIKAHE I NA HOME NOHO. He Lehulehu o na Hale i Lilo i Moepuu na ka Waikahe. [ARTICLE]

PULUMI KA WAIKAHE I NA HOME NOHO.

He Lehulehu o na Hale i Lilo i Moepuu na ka Waikahe.

Guthrie, O. T. } Apr. 28. Hē waikahe nui kai paholā ae ma ka muliwai kahawai o epllonwood, i kēia kakahiaka, i ka w? a ka la i pahola mai ai māluna e ka honua, a kulai aku la i na haie he lehulehu wale, i emi ole iho ka huina naalalo o ka hane ri, a e larta hele ana maiuna o ka ili o ka wai me he apana pa- ; pala. He 2,000 poe aoh« o lakou mau home e hoomoe ai o ko lakou nāau poo, oiai ka waikahe e hoomau ana i kona anai ana me ka wehweli nui, a nolaila, ua pau aku la kekahi poe ma na wahi kiekie e hookana aho ai i ko lakou mau ola, mai ka liio ana i moepuu na keia waikahe. . He haneri a oi poe i piholo iioko o ka wa e lumilumi ia ana e ka wai ma kekahi wahi, a he mau tausani ka huina nui o ka poe i make a nalowaie loa, O ke alahele a ka waikahe i hoea mai ai, ua pulumi ae 'ia'i na home noho. ma na apana waena o ke kulanakauhale, mai ke awakea mai onehmei a hiki i ke aumoe nei, ka iho makawalu ana mai o na paka ua o Kulanihakoi, a ua hopohopo ia no hoi, malia paha. o pii ae ka wai o ka muliwai Cottonwood, 'a hanini maluna o ke kulanaKau hale, a e hooi mai ana oia i na poino maluna o ka lehulehu, Aka, mamuli o ke kiai makaaia ia*ana, ua ike ia, o ka wai o ka muliwai e kahe ana', holo pololei aku ia ilalo, a i ka wehe ana mai o ke alaula o ke ao, āia hoi, o ke o ka wai i ke'a manawa, rho ia maialo o ka umī kapuai, a o keia hoi ka wa a lakou i hoomahā tho ai i ko Ukou kulana kiai, a ma ka hora 6, aia hoi, ua heohileHele la ae la na mea a pau i ka leo halalu o ka waika he e kapapa ana ma ke)a a me keia aoao o ke alahe'e, me ka hapuku pau ana i na mea e loaa ana iaia. Ua hookani ia ae la na he!c pauahi, a aia hoi n? makai a me ka poe km Ho ke holo hele 1a iloko o ke ku)anakauhfile me ka hoojmkelē ana i ke ola o ka poe e loaa aku ana ia lakou ma ke alahele. U kekahi poe hoi, ua holo aku lakou a pee maloko o m an»; he mau minute helu wale no ke kaawa!*, mai ka wa a ka wlikahe e haluku ana, a e kekahl poe hoi, e hiamoe anaj no Ukou maloko o ko !,\kqu mau hale, ua hapai pu ia ae > ka hale, na kanaka a me ko Ukou mau pono a pau, a hoo. holo ia aku U iloko o ka ho-

honu lipolipe e ka wai o ka muliwai e kahe ana ka weliweli nui, a «a hikl ole hoi ke hoopakele ia ko lakou mau o!a, mamuli o ka lohi loa o ka manawa kupono e hiki ai ke hoōpakele ia, oiai hoi na laau hui e ku ana ma hai o ka muliwai e kulai la ana e ka waikahe me he piha-a moewai la •no uka li4o. I ka hoomaka ana mai o ka wai e kahe, ua hoakea ae oia ;•? kona ma kahi o hookahi mile ka laula, a he 20 kai puai ka hohoau iloko o ka nuku o ka muliwai. | Ma ka hora 9o ke kakahiaka, ua pii ae ke kiekie o ka wai a hiki i ke 30 kapuai maluna o ka fliwai ō ka muliwai [ a ia manawa hookahi no i kahe mahe aku ai ka wai me he auwai Ia mawaēna o ke kula r nakauhale me ka ikaika nui. A o keia hoi ka wa i ike ia aku ai, e ka-kau ana maiuna o oa lala iaau, a pela hoi me ka poe maluna o na kaupoku hale, ua pau loa iakou i ka pulumi iia aku me he opala la e lawe lia ana iloko o ka hohonu oka wai o ka muliwai. 0 George Willis a me H.A. Platt, he mau kanaka opfo la-j welawe oihana kalepa laua no loko o ke kulanakauhale, o lauai kekahi mau «lulo a keia wa Jkahe i lawe aku ai maloko o| ka inuliwai, a mamuli o ko īaua ikaika ma ka nu ana, ua iioao laua e koepakele i ko laua mau ola ma ka puliki ana ma ke kaula o kekahi waapa kahiko e lana aoa iloko o ka muliwai, me he mouo la a pili i kekahi kumu laau. A mai keia wahi mai hoi t hoopakele ia ai he ec.no poe me ko lakou ma\i oh i hoopakele ia, mai keia k\imu taau mai, oiai lakou e ko ia ana e ka wai rae ka ikaika nu% » ma kekahi hoī, he 30 a ol poe e pupue ana maluna ona. 1 ka wa a Eugene Gill a me Walter 01ds, i ike ai i kekahi poe ohana e lana ana maluna 0 kekahi mau apana papa, ua lele koke aku la laua iloko o ka wai, me ka manao," e hoopakefe i ko lakou mau ola, akn, ua poholo ? nalowale loa aku la ko iaua mau kino iloko o ka muliwai, me ka ike hou o!e ia aku, O Ge?rge Owen, oia kekahi poo nui ma ka hoopakele ana 1 ka poe pilikia, a he mea kuai bipi hei oia, a eia hoi ōia mal*>na o kahi waapa kahiko kahi i okuu pu ai me kona mau hoa, ua kahuli iho !a ka waapa a make ako !a ot» iloko o ka unake ana oke kanlka km oiaio He !ehu!ehuo na ohana \ pau 1 ka make iloko o kolakeu mau hale jy>noi iho, e!tke me kekah? wahme me eha mm keikl, »he hookahi keiki bebe, e u\ ana n"»' i ka waiu, o e!ima mahlna wa!e| no ka nui

O ks* waiwai 10 o na aiiia i hoopoino ia e keia Kaiakahinalii a ka waikahe, ua hiiei aku no ia i ka $1,000,0«0 a _oi, a he mau haneri tausani hoi ma na apana kuaaina mawaho aku o ke kulanakauhale, ■ Nui ka weliweli, a ina paha 0 Icakōū~pu kekahi malaila, mē ka kakou mau ohana keiki liilii, e lumai i* ana e na aleale knlioho o ka muliwai, aohe mea 01 aku o ka manaonao o ka manao elike me ia, a pela makou e nonoi ae nei i ko ke Akua ahonui, e hoomamao loa aku ia mau mea, mai na kahawai, na muliwai a me na kapakai o ko kakou aina aloha, mai keta mau poiiio weliweli ae.