Ke Aloha Aina, Volume III, Number 11, 13 Malaki 1897 — HAULE PA HU KA REPUBALIKA O HAWAII I KA LUA ANA I ELI AI NO KA MOIWAHINE. [ARTICLE]

HAULE PA HU KA REPUBALIKA O HAWAII I KA LUA ANA I ELI AI NO KA MOIWAHINE.

Ma ka eupepa Kuokoa kakoo aupuni Repubatika o ka la 5 0 Marakai nei, 1 hoalaala hou mai ai oia, «0 ka ninau haalele nohoaiii o ka Moiwahine Lilīudkalani, e pili ana i kela palapala Powa i ka Nohoalii o ka lahui Hawaii, a me ke AUiaimoku, e olelo .na o Kuokoa, ua mana a oiaio loa ua palapala la ii kakauioo» ia e ke Aht, a ua pau ko ke| Alii kuleana naa kaiNohoalii, mamuli 0 Kona kakauinoa ana, o ua palapala alai hookikina ia aku ai ke Alii e kakau, a e kaueha mai ana 1 ko ka lehulehu 'noonoo kauiike a hoopono e i keia mau mea. 1— E nana ia ke a me ke kufana hihnai ia o na hoike, na lakou *i kakauinoa aku i ua palapala haalele Nohoalii la a ke Alii, oia hoi o Iwana, Wihmana, Samu Paka, Kalua Kahookano, Kale Wilikini a me Paulo Numan», (haa#e!e īa iho !a ka inoa o Hakawela a n*e Kanale, na mea nana 1 hana 00 ke aha ?) '*— ,4 0 keia Palaoala, he palapala la n» kamea hookahi wale iho no i hana «o!e na ke Aupuni e ku nei i ltlo i hea b«na, h«opaa manao like roa na palapala ala, oa ko Liliuokalani manao ponoinoia," . o pa knaiu a Kuokoa i ho - kahua mai r.ei 1 kona kukuiu manau ana, maiuna o keia ninau, ke ku nei K* Aloha Aina ka. ao-o 0 ka Nohoahi a •« e ka MoiwiM*ine, a aku i ka Kui>kt»a jp*u alakai ana i ka noono.o 0 ka koulehu^enei:. O ke ko: ana mai a Kuokoa i ko. ka lehuiehu noeuoo kaulike a hoopooo 4 ma keia ua like |a me makou e ao aku ne} 1 ka lanui,. e nana mua ia ka paepae e kukulu iho a! i ka nuonoō, a :nakou # olei* ae nei oia ke kaulike, "O ka n"u:», "ke nana nes ke Kaulike 5 ka Lunā'kthsi?a o ke kanaka." i^ r The Bquify faoks fhe t '*) O ks ioa, *'E hahai ana fce Kauīike i ke Kanawai ("The Equitf fetlcxes r—n?rm 1« ko kā Mm w ku~ lina i Kor wa t kiikamnoa ai, t na he kuUna sa t Toaa ole ai Taia nt hooh«iki ā ina, a e noho ana Oia ma ke ano akea i hoo ; iTikia o!e ia ai k« nootuif f ka manao a me ke kine, a mamuli ni# noho hoopihkia ote h, u* k&kaumua aku Oia 1 ua patāp*ta ala, alakai nei ke Kanawai i ka maiu 0 ka wiihi a kat!v®ona ana t A;ii luna īkehala tt maa®**, e e'elo ia neī nu Kona kakaumoa m% t sk«, he ;m» l wanawa kā weWwehe au* •na »¥« f fce k«l»na kupitikti o ke A'n, '» Ktrt»a ini 1 kakauihoa j 1, oiai, be n.~ heMin* Kwi 1 ike ia e ka lehukhu h mm U ?lo*c e k* Hattps»ha.\ a ma'a J to Ikh o %a msm 0 ke Auj>ur,i Rcpu- 1 b*hki. Ow»t U i ko»no i!ok« 0 k*īu~ i lewihao t n»tl *n*» aeīe heomHki» t» *r» i ma*> nen u» īke noj ka )«a«lncH o;> n\ o le Kuok-* stj hmi, no U u*ea *»i* ee kekah; Wko <n# kaaiaa * ae AHi 1 ketv ib ;io , i*%U, euhea k« ianakiU « e kv k^kw\a ( o 4« ittna»lct>#la o ke Aiu ? m* u ke mii W! kt K«u tkt t 11 unAīke - i *a «i> »a Oa, IwMo im ke Kaal e -iio na o#*| 4 «M« ok '

2 —E hahai ana ke « ke Kanawai, ( u Tht Equity follow3thc law.") Ma ke Kaaawai, o na hana epa a pau_ na ke Kauhke wale no ka maaa e wehe Wel«a a«6 o ka epa i lioomaopopoia mi ke »o e ke Kanawai, o ka epa ho«ptlikia ma ke ab ana aku, a o kaf epa hana malu. 'Nol*fla, ka lawe ana mai o ka lehuleho a kaupaona iho i ko lakou noonoO kaulilee ana, e komo ana o ka «pa hoopllikia ma ke ae ana" aku, oia na mea i ae at fee A'h e kakauinoa oiai e noho pio ana ke Alii ia'niau la," ua pulea a hoolaha akea ae la na nupepa pih aupuni, e kiki poka ia na poe i hodu ia a e naa ana ia wa noke kipi, ao!e nae i hoike ae ke Aupuni i kona naanao Vue ia mau hoike nupepa, aole hoi i hoole aku im«a o ke Alii i ka oiaio ole oia mau mea, a i huipuia hoi rne ka «anao iaulaha o ka hoopai o ke kipi he make, ina aole ma ke kipokaia, alaila, ma ka li ia, e ole wale no na Kuhina o na aina e, e kealeea, oakele ai ke AHi a me ka tahui mai ke kku ana mn o kekahi oia mau hoopai, nolaila, ua lawa ia mau ao ana me ka hooweliweli aku i ke Alii, e hookolo ai ke Kaulike e !ito ia īaleauinoa »na i mea ole. A ma k» lāwe ana mai hoi i na~ ku- * ke ~Ku6koa i walho mai nei no ka noonoo a hooh 1o ana aku o ka 'ehulehu, no ka nana ana 1 ke koikoi o na Hoike i ia. Kc oielo nei makou ma ia wahi, aohe i lawa na mea e kono ia mai ai koka iehulehu noonoo kaulike ana, e !a«e ae he mau koikoi ia, a no na kamu, u„ ra haoie. ekolu, oia o Iwan». Wilimaaa me N* mana, aofe 1 lawa ke kaikoi o ko lakou maii kulana, e bojke mai na ke Aui ponoi i k?uoha e kii aku ia lakou i tiiau hoifce s o "ka mea i ike ia, ua hana malu ialeeia pslapa!a iwahe nei, use.ka hele mua o'e sku e nmau a e hqakika mua a lte A!ii, o ka niea i ike ia, na Hikawela i ohi a hapuku aku īkeia poe imua o ke Alii me k* palapal* i pau ī ke kakau 5a * wie fca Luna 'Huoiaio, oia oj Kanale, he hoike la no ka pa ~ e no iwaho nei i ka hanai.?, ine ka ike mua o'e o ke Aln i ni mea e hoolala u nei, K na keia poe mahaoi iho no i hele aku T»e Ve «:■. w nui e keiAi.i. nolaīla, nuhea e htki ai ke uu lawa ke !ak<» u Ko v i m«ū hoike^ A noSamu Y k* a eie Wihkina, aohe| hilinai ia no i*u», oiai, ia inu» ke aupu- j ot kahi t t»»ltro»it a na k. iaua iwi-j k«amo<n»k, i hu«i ai ke aupum a Usoj m«<t kp iu» imu aku, | No Ka'ua H,*K*ksno he k*nak<t kokoj Hawau piha uia, a h« ahuua iua mamua, 0 na hoike e *t« aka, he_ k*natua| koua kakau hoike ana, no ka| luea, e ana via i k v n* wa i| ku «k ; ai tn<ua o ke ak> o ke A'.u, uo | k« wak* u i ka hopu la mat e ke Ak- j p«»», e -hke tvc anee aht e a e ic| k\.*ks** §kvi j ka kt o ke j m, maha t* ka mea e pake;c «e a; t kaj Ik>|>u «a, a ota tio hot kon* wahi h«iu| mā *a h#n«, miiaiU ua haka .v\a u«| e h»ki ai ke aku t aa 1 j ke, e ana ke k*u ik< j*v*U« i ke ano k«o4oa o aa^ | N kv 'O i««a (»*«a-1 ua kv A-m ia„xk#k. «ai« 4iv «a «j tu.ii, «e e tv* A id4i !j!o . hv4 j , mat »«4 * «t t*&. 1 kt ? 1

' ' *iCc «ku Aloha " ia. Kuokoa, .hiki anei ia oe ke hooia», lo mah i—Aoh o Hakawela he _ kahu!i Aupuni Mot, a ba mea alakai .. i ke A'upuni ltepubaiika īa manawa? a—Hiki anei ia Kuokoa ke hooiaio Kiau aole oa Hakawela i haku i ua palap la la? —Hiki anei īa Kuokoa ke hooiaio mai, na ke Alii p moi i kauoha aku it e haku a / * - - - * ' f i ua p.,lapala 'la ? 4 —Hiki anei la Kuokoa ke hoomio mai na ke Alii i kauoha ia Ksnale ka-Luna Hooia'o e hele aku imua Ona ? O ka Kk Alomk Aina e īke nei, aole loa -t hiki ilTKnokoa ke hooiaio m»i, aole i ike mua ke Aupuni a kuka inua ia ri e Hakawela, e hiki ai i ke Knnkoa ke olēlo āiai, na ke Alp hoo'kahl no i hana Iho, me ka īke ole o kekahi alakai o ke Aupum, o ka mea oiaio, o Hakawela ka mea nana i haku ka palapila, a he ao Kanawai oia ■m<s ke Aoponi, oia pu kekahi i komo ma na ano a pau iloko o ua Aoponi la, a o ka olelo poloīei kē olelo ae, na k£ Aupum hookahi no i hana ua palapala 'la, me ka ike ole mai 0 ke Alii, a ma ka onou la ana Stkt3 e Hak*wela, me ka haawi ole aku t manawa no ke Aln e noon<īo *t } oiai Oīa lloko o ka halep«ihao, akahi no a ike ke Alii, he epa kiekie ia ma ke Kanawai, a o Kona hopena aole e nana ia mai e A nerika :i p». lapala makoluko!u nui wale o ka epa Aole i hoole i Koaa kakauinoa ana, aka, ke nlelo nei ke Alii, oia kakauinoa ana On», he epa ia ma ke Kanawai, e hooholo la ai e ke kaulik« e I*l6 i «ea oie. O ka Ke Aloha Aina kuenu paie| nui e hooiaio aku nti % oia keia; .1 na| ua ike ke Aupani Repabalika e ku nei»j aohe l;u!eans i koe o ke Alii ma N hoaln, a rha Kona mau ano ap»uj mamuli ke'a palapala haalele'Kea Se makaainana Oia i keii i !ike me na kanaka e ae; No ke, aha i KoV aku nei p ka Lc io ( Kuhina tre !;a tnara pīha o ke Rcpubalika j Amerik« 4 a me ke Kuik*hi e o!t !o ana, e uku ia,_ka XĪctwa hine 1 $to,ooo na kA makaHki, iua nae e hi'ololu o;atu<;ka manao uaikai 1 ka'muna o ke Aupum ō Amcrika Hui--1 ouia a me ka mana Aupun» ku'.oke o Iko Hawaii T*aeaina, mamu'i penoi no o na olelo o keia Kuikahi e ele.o nuepomai net, ua ae mai ke Aupuol 0 twa o keia puu daia ?jl he ma«ia Noho*lti, & kulean* mana piha oo ko ka lloiwahine i keia ii, ma ka man«6 oke K*naW*u I na e hool; ia ea olelo hoike e ae, aka, «e ia mai ka u: miōu u ka hihia, ua uke ia u.e k» ae ana n:ai i ka hīhu h»kv4oa. 0 ka b t v-e #na *ohe kulean* << ssa«a ī koe 0 la Mwwahine nia!r.na o k« v Hawaii, a»*, ua ae va mai n<e ka ina { $lo,csn? no ko ka Wo wahlae kule r*. 1, \t wa kf t * am> ae. ak?, n-a K.tu 4 M»*w*h I »* >»W« la e ie 1 ; r.\*\ aaa r.o«, i U I *«*W * ka Uvt«4hittc e u* | lk»tva 1« o*a me ka cpa« a Nc a»4tta | ko*»a kak*«ms>a aoa * m <** I e ktta a aa* mu ke 11» iMT4 k* U a |yi% I :*kt % fe#v-4ikv m « »«4 i

. Nolaila, ke troōtTolo nei ka Aha Kao- - like o K* Alowa ua Ulo J|cflij» _a ka i liakau ai i — mea ote, a z boloj lua u iuai na hoo- _ mttmo ana a ke Ku ikoa wa keia hope *■' .. - ' ■ ' ,«-■