Ke Aloha Aina, Volume III, Number 10, 6 March 1897 — Page 5

KE ALOHA AINA

 

 

o ka Ahaolelo Lahui o Amerika  me ke Poo o ka Mana  hooko oia aupuni.

  Nani ka hilahila ole o ka noonoo ana, a pela iho la e loaa ai ka mea a ka naau kuko hewa i iini ai. E maliu mai ana anei ko ke Akua ahonui a me Kona mana e hooko i na manao lapuwale i piha ko lakou mau naau me ka eleele a me ka make? Aole! Aole loa Oia e ae e hana pela!! A penei na lono i loaa mai:

  Nu loka. Feb. 13. Ua hoike ae ka nupapa “La” o Wasinetona, he lono kuikawa, a wahi ana: Mamuli o ka hoike ana mai o Kapena Palmer, ko ka Moiwahine Liliuokalani Kakauolelo a Puuku hoi, eia ke hoolala ia nei he hana lima ikaika ma na kapuai o ka Moiwahine me ka manao e pepehi malu Iaia, ma o kekahi mau mea la i haawiia aku e hooko i keia hana weliweli o ka hookahe koko, i ku i ke karaaima o ka pepehi kanaka ma ko lakou alahele e hoea aku ai. no ke kulanakauhale Poo Aupuni, (oia paha o Wasinetona, kahi a ka Moiwahine e noho nei.)

  E hiki io mai ana no lakou, a ua manaoio o Kakauolelo Palmer, i keia pule no i hoea mai lakou mai Honolulu mai, a o kekahi, oia no o Kuhina Kahina i pau, ua hehi mai kona mau kapuai wawae maluna o ka lepo p Amerika, a o lakou a pau, ua hiki no ke hoomaopopoia oia no na hoaloha o ke aupuni o Dole, (oia ke aupuni Repubalika oehaa Hawaii o na ano huikau) eia lakou a pau, ke ake nei e pepehi i ka. Moiwahine Liliuokalani, i wahi e hooko ia ai ko lakou iini no ka Hoohui Aina.

  O Kakauolelo Palmer ua ike mua oia i keia mau mea no kekahi mau la, a wahi ana: O ka hoonee ana aku imua no ka pepehi kanaka, eia ia ma na kapuai wawae o ka Moiwahine aka, aole nae i hiki mai ia hana a hiki i keia la, he kanalua ole nae ke hoike ae,e loaa mai ana no na hooiaio ana,oia ka Moiwahine Liliuokalani iloko o ke kulana kupilikii loa.

 Mai kekahi mea i maopopo ole kona mau helehelena ma kahi aoao mai, i loaa mai ai he mau mamalaolelo loihi maloko o ka telepona, i keia auina la, i hoouna ia mai e kekahi mea i maa ma ka olelo Hawaii. e hooiaio ana i kekahi olelo. i loaa mai ma ke eke le@a, o ke ola o Liliuokalani, aia ia ma ke kulana uihinihi loa.

  O ka mea kino kanaka i hoomaopopo ia he Hawaii, a he healoha nui hoi no Liliuokalani. O ka inoa o Kuhina Kahina i pau kekahi i komo ma keia kamailio ana.

  O keia kanaka i maopopo ole kona helehelena ma kahi aoao mai, ua hoike mai la oia o Kakina no kekahi iloko o ua poai ohumu la.

  Ma ka hora 8:30, ua kaheaia mai la o Kakauolelo Palmer, e hele aku ma kahi o ka telepona, no kekahi mau olelo i hoano okoa ia, mai ka mea hoohui telepona mai ma Wasinetona, ua makemake kekahi mea e kamailio pu me ia.

  Me ka hakaiia ole, ua hele koke aku la oia ma kahi o ke telepona, kahi hoi a ka mea kamailio e ku mai ana ma kekahi aoao mai, iloko hoi o kekahi hale malu, a ua loaa aku la iaia he mea e kamailio mai ana ma ka olelo Hawaii.

  O Palmer, aole e hiki iaia ke maopopo i ke ano o na mea i kamailio ia mai, a ua hana ia na huaolelo, ma ke pela ana i na huaolelo iaia ma ka olelo Hawaii.    

  Ua lawe mai oia a hoomapopo iho la, aia he ano nui mamuli o ke ano pihoihoi a me ka wikiwiki o kana kamailio ana mai, ua holo koke aku la oia i ka hale iluna, kahi a ka Moiwahine e noho ana, a malaila i hoonohonoho pono ia ai na huaolelo Hawaii i pela ia.

  Ua ano hakanu iho la ko ka Moiwahine mau helehelena. Ua ike iho ia he mau leta mai Hawaii mai, na keia ahai lono ana, i hoike mai i ka oiaio o keia mea weliweli.

  Ia wa, haawi koke ae la Oia i ke kauoha no Kona haalele koke ana iho i ka Hotele o Shoreham, o Kona mau wahi ukana, e opeope ana Oia no ka liuliu ana e haalele iho i ka hotele me ka hakalia ole.

  Ua lohe koke ia ae no, aole e haalele ka Moiwahine i ke hulanakauhale o Wasinetona, aka, e nee aku ana nae Oia no kekahi wahi i maopopo ole, ma kekahi wahi mehameha o ke kulanakauhale, ke hoao ia nei e huna Kona wahi e hele aku ai.

　 Ua hoike koke ia aku ia Kakauolelo Palmer, keia makemake o ka Moiwahine. e haalele koke iho i ka hotele. a kauoha koke aku la iaia, e hoouna aku i kekahi mea i Hale Keokeo. no ka hoike ana aku i ka Peresidona, e hoololi ana Oia i Kona wahi e noho ai.

  Ua hele ponoi aku o J.Palmer i ukali ia e ke Kakauolelo Hawaii a ka Moiwahine Joe Heleluhe.

  Ua hui aku o Palmer me Kakauolelo Pilikino a ka Penesidona, oia hoi o Thurber, me ka hoike aku iaia no ko ka Moiwahine makemake ana e haalele iho i ka hotele Shoreham.

  Ua hoopihoihoi koke ia ae ko ka hotele poe, i ka wa a Palmer i hoike aku ai ia lakou @o keia manao o la Moiwahine. a ua manao no lakou, aole e haalele iho ana ka Moiwahine ia Wasinetona no kekahi mau mahina e hiki mai ana.

  Ua manao io o Kakauolelo Plamer, o keia mau hoolala ana no ka pepehi ana i ka Moiwahine, ua komo pu no ka Peresidena o ka Repubalika Hawaii ma ia hoolala ana.

  Elua ana mau leta i hoike ia ae, e kau ana hoi ke kuni o Honolulu, o kekahi no ka la 28 o Ianuari, a o kekahi no ka la 29 oia mahina no, a oiai, aole oia i hoike ae i ka inoa o ka mea nana i kakau mai, aka ua olelo ae oia, ke hooikaika nui ala, ke aupuni o Dole, no ka hookikina ana i na kanaka malalo o ka Hoohui Aina.

O na poe o ka poai mahiko, ua ike lakou, he mea hiki ole ia lakou ke hoomau i ka lakou hana, koe wale no. ma ke komo ana mai o Amerika Huipuia e kokua ia lakou, no ka mea, o ko lakou waihona dala, aia iloko o kekahi kulana e hiki ole ai ke hoike aku imua o ke akea no kekahi mau mahina.

A o ke aupuni eia oia iloko o ka aie i kona mau limahana, ke uku ia nei lakou me ka pau pono ole o na uku mahina a hiki wale aku i na poe e ha pai ana i na pu, mamua o ke alo o ka Hale Aupuni.

O Dole, a me kona mau lalo ua nana lakou i ko lakou mau pakeke ponoi iho, me ka nana ole aku ia hai. Aka, o ka mea ano nui wale no, i loaa mai, mai Honolulu mai, oia hoi, o na mea e hiki ana ma na kapakai Pakipika, he manao ia, no ka hoao ana e powa i ke ola o ka Moiwahine, no ka mea, elike me ka loihi o ke ola ana o ka Moiwahine, pela no ka loihi o Kona kue ana aku i ka Hoohui Aina.

 

 

HEAHA KEIA O KEKAHI MAU LUNA AUPUNI?

 

 

Ua ike iho makou maloko o ka nupepa Avalataisa, eia kekahi mau hanaiahuhu a ke aupuni ke paio nei laua la laua iho, o ke Kuhina ma kekahi aoao, a o ka Lunakula ma kakahi aoao.

He mea oiaio, o ka Helu Kanaka mai ka pauku iwi a keia mau kanaka i aumeume ai, no ka hului pau ia o na holoholona holo ma ke kula. me na holoholona moe iloko o ka hale, a e hoohalike ia ko laua helu ana elike me ko ke kanaka.  

Malalo o keia mau hooimiapa ana, ua nuha ka Lunakula a kue i ke kanawai a kona mau hoa i hana ai. malalo o kona ike. he hana pono ole keia, e hoolilikia ana iaia i ka mea holoholona nui. a oiai no hoi oia. e paa ke Komisina hana aupuni kona.

Ua lilo no keia i mea paewaewa no ko lakou au hookele aupuni ana. no ka mea ua hakaka no lakou ia iho, a ua lilo hoi ka hana a lakou i malama ai i mea paani ia a hiki i ke ku ana imua o na. Ahahookolokolo, a o ka hopena, oia ka lanakila ana o ka mea holoholona maluna o ke Kuhina.

Pahaohao na hana e ike ia nei, a kupanaha no hoi na ouli hoohana o ka nee ana o na hana o keia aupuni hou i kukulu ia ai maluna o ke kanua kapekepeke a luliluli wale, ka mea hiki ke olelo ia, ina pela iho la ke ano o ka hoohana ia ana o kekahi aupuni, ua like ia me ka laau pokole o kona mole aole e emo maloo ia kumu laau, a pela no makou e ike nei, ina pela iho la ke ano o na hana, a aole e emo a hehelei ia aupuni. Aole keia he mea koho wale, aka, he ikemaka ma ke ano o ka hoohana ia ana o na hana e pono ai ka lehulehu.

 

 

HAKAKA MAWAENA O KEKAHI MAU KANAKA O KA HEMA.

 

 

Ua hoouna mai ka Hope Makai Nui o na Koolau ae nei Frank Pahia, mai Heeia mai, he lona telepona ma ka po Poalima nei, he hakaka mawaena o kekahi mau kanaka o na mokupuni o ka Hema, i hou ia e kekahi o laua ma ke poo a me ka a-i, a o kekahi hoi, ua nahae mai ke kuekue a i kekahi o kona mau manamanalima a ua loaa hoi na palapu inoino maluna o kekahi o laua.

Mamuli o keia pilikia i loaa mawaena o keia mau kanaka hupo o ka Hema, ua hoouna ia mai la ke kauoha no ke ku ana aku i na mea pilikia, no ka Halemai Moiwahine ma Honolulu nei. Ua hoouna iloko ia ke kauoha i kekahi i ko Larsen mau kaa lawe ukana, mala io o ka Makai Lokana mau hooponopono ana.

Ua hoea io mai no na hou pahi, mai Heeia mai. a ua kau koke ia ma ke kaa a lawe loa ia mai no ka Halemai Moiwahine. Aole makou i lohe hou mai ko laua kulana ola, aka, me he mea la no nae paha ua loaa no ka maha ia laua.

 

 

HAULE IA POHAKU HEKAU O PELEKANE.

 

 

O ka make ana o Sir John B. Thurston, oiai oia ma ke alahele mai Sidane ae a i Melebona, ua hoolele ia aku iuka o ka aina, mailuna aku o ka moku ma ka la 9 iho nei o Feberuari. He kanaka oia i hoonuanua ia me na wehi oihana like ole mai kona aupuni makuahine mai,ma keia aoao komohana o ka Moana Pakipika. He Komisina Kiekie loa oia ma na Panalaau o ka Hema. He kanaka oia i minamioa @@@ ia. a o kona ma ke poa, ua lilo ia i mea hookaumaha i ke aupuni makuahiae a E@elaai.

 

 

O KO KE AKUA MAKEMAKE KE HANA IA, AOLE O KO KANAKA.

 

 

O ke kulu koko o ka Haku i hookaheia maluna o ka laau kea, a i kiheahea aku hoi Kona koko hala ole e hooma-u ana i ka lepo o la honua, oia kulu koko hookahi wale iho no ka mea nana i haawi mai i na pomaikai uhane i na lahui kanaka a pau i manaoio aku i Kona inoa, ke loaa pu ai no hoi na pomaikai o keia ola kino ana.

He oiaio, ma kekahi mau helu o ka kakou milimili o ka pule i hala, ua kahoahoa aku ia i na oiwi aloha aina oiaio a pau, e pule me ka hookeai me ka manaoio no ke ola o ko kakou Moiwahine e noho mai la iloko o ke aluka o ka uluaoa o na manao lili huahua o ka pepehi kanaka.

He oiaio, i keia la, ua hoea mai na lono oia ano maloko o ka nupepa Kolonikala o Kapalakiko o ka la 14 o ka mahina i hala, he lono hoi e hoopuanuanu ana i ka holopuni ana a ke koko i ka puuwai o lahui Hawaii.

Nolaila, i na no o ko ke Akua makemake ia ea ! o Kona makemake no ke hana ia, a mai kaumaha, a piliaiku ka manao e kuu lahui oiwi aloha, a no ka mea, elike me Kona haawi wale ana mai i Kana Keiki puuahele e make ma ka lima paumaele o kanaka, i mea e ola ai na lahuikanaka a pau.

He oiai no, e loaa no auanei i ka lahui Hawaii ke ola, ke poino Oia mai ko ke Akua makemake mai, aole hoi mai ko ke kanaka makemake ae, aka, he mea manaouao, a he mea ehaeha hoi i ko kakou mau puuwai na lono o keia ano, aka, heaha la hoi kana, e kali aku kakou no ka hopena o nei lono maikai ole.

O ke Akua wale no kai ike i na mea a pau, a Iaia wale no kakou a pau e paulele aku ai, me ka hoopaa ana i nei manao hoakaka ma ka papa o kou naau, oia hoi, ina mai ke Akua mai nei haawina e upu ia nei no ka poino o ko kakou Moiwahine, a ike io kakou i ka hopena oiai oia mea, e hoonani aku kakou i ke Akua.

A no ka mea, e ka hope o Kaua haau i makemake ai, oia ke ola ou e ka lahui Hawaii, aka, ina ma o ko ke kanaka mekameka wale iho no, ke ku nei KE ALOHA AINA a hoola aku ma na ano a pau, aole e hooko ia ko lakou makemake, a o ka pono waie no ke hana ia a haule mai oa lani.

I ka hoepau ana i nei maeae hai aku ke uwalo aku nei KE ALOHA AINA i aa haipule oiaio a pau, mai Hawaii a Kauai i nui ke aho a mai hoopalaleha i ka pule ana i ke Akua me ka uhane a me ka oiolo no ke ola o le kakou Moiwahine, oiai ao nae, o ko ke Akua makemake wale no ke haoa ia.   

 

 

Holomua oa hana lulu dala a ka Ahahui Hookuonoo@o me Kaiepa o na wae aa o KA@@@@  iloko o ka @@hina i @@la ae, aneane e @@@ ka hoahu I@@@ aku e na lede mana o haea oia wahi.

Ua hoohanohano ia o Miss Heire Wilder, ma ka Poakahi @@@ e ka Il@@@@ @@ ka @@  loaa ana ake@@@@ ke @@@i makou o oia hookaki ko ke wahine i hana ka mana e hoo@@ i oa pau ia @@hala a pau, e ike ka @@oa me ko aa makai no kane mae nana aloha i ika ia i na holoholona i hoomaiaoiaa@ a @@ Peresidona hoi oia no ka Hamana So@@@@ ( Hui hoopakele i na hana hoomai@@@@@)