Ke Aloha Aina, Volume III, Number 9, 27 Pepeluali 1897 — HE MOOLELO HOONANEA —NO KE— Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane. —A ME- Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA [ARTICLE]

HE MOOLELO HOONANEA —NO KE— Keikialii Alabati. Ke Kaeaea o Pelekane.

—A ME- Ka Ui Madelina. Ke Kukui Uwila o Ainapo. Hoohenoia no KE ALOHA AINA

I ka wa i pa pooo tnai ai ke ala hui— hui o na pua ma kooa mau onohi maka ruai kela maiapua nam mai e waiho kahela mai ana i i.ua o kona alo, he mea e kona hauoli, a me na leo pule oia i kahoahoa ae ai i ki lokomaikai o ka Mea Mana Loa, i Kona kokua ana mai iaia raa k* hoopae maalahi ana ma; maiuna o kela wahi mokupuai p Ke Ao Keokeo, a i noho hoomalu ia hoi e ka Nalo Eleele, ka moi nona ka mana maluna o na holohpiona hihiu o luna o keia wahi mokupuni hoopahaohao o ke kai I ka wa i pau a» ka hoonuu ana a kona maka 1 ke aU waianubea o na pua, e kaomi ia mai ana e ke aheahe kehau o ke kikahiaka, oia kona wa i kiei aku ai mawaho o kona puka«mani, aia boi, ua hoala ia mai na man&o ano e iloko o kona umauma, mamuii o kona ike ana aku i na holoholo- &» oaoui e momoe ana. A o ko lakou mao oiho a me na maiuu, oia ka lakou uau lako kaua punahele ioa e malama ana i ko lakoa wa e ku kiai ai, ma ka hoopuni ana i ka halealii o i.o lak<w haku, Ua hoohalike ia no hoi ke ano o ka \akou ku ktat ana me na koa e malama ana i ke ola o ka mōi, ka ohana a me ka maluhia pu o ka halealii, . . , k&'pao ana o ka ke KeikiaHi nana ana i keia mau mea, kii aku ia oia i kona mau wahi aahu ana i kau aku ai mt ka paia o k» halē, kona wanao, »ia a pau kooa komo iole ana, alaila, kaiie* aku Oia i hoaheli, I ka wa oae ana i kii s_h aole n« pono kahiko ana t hele mai he wau mm huu wale no ke kau aoa ma w maw wabi. X3a Wo keta i mea e hoaoo e ai i kī maoao o ke Keikialn, a no ka hiki ok taia ke uumi iho i na maoao e hakukoj Sa iioko ona, «a pane wale *e 'a «u om peoei; Ano e no ka hoi, i ko maua hiki Wā iihim mk »»i maioko o kei* hale, ua wehe ae *a i ko'u nvau aahu a kau aku o» kāhi i hoiakaawale :• no »» nae», k« o»anao »i he kupue naoa c !aw€ tit ia i»ea i»ai-a*M aku, Aka, « kru *», ke kc nei He mea okoa ma wahi, i kupooo ole i ko'u wau iima ke laiiu afcu a hcoleh«tohy iho no'u 1 keu «ra a ke Keikii'ui e k»ukay. U i keia ®>au hu«Ofēio, m$ ks t»a *ra ' 4obe aku 4' t k< p#--r <n« o>«i. e kckr v leo me ka tra* i a «i#t o k» ha'e, n e \* s i>nt t:tur h ie Ke«k ( '<»f «>. •• ct(t p }v. in»k\ n a e ih r.ou |vnoi, N * k* mti, u* ha»i»- kf a p*u n*a »a wshs r ke tl», a w€ k* iho, Vc, •*u ke#a >* s*\ t

Ua hoopuiwa la ko ke. KeikiaHi manao mamuh o*konalohe pono ana aku i keia mau olelo. Aka, aole nae oia i awiwi koke aku t ke kii anai t komo j kela im.fiu a hlki i ka waj hemo m»j ai o ka puka i ke ka.maama o ka hale, oia hoi kahi keiki kilokilo. Ua pane hou mai la oia ike Keikika laa o ka me na ol.eto t hoopiha la Ika otuolu a' me ka waipahe: £ ke Keikialii opm, o na mea a pau qoaloko o keia rumi, ua noa la ia oe, aole he mea nana e hoopihkia ta oe, no ka raea» ua hookaawale ia k,eia mau mea a pau no kou pono e ke alii, e like me ka nui o ko'u hilinai maluna ou. Huli ae ia oia a puka aku !a iwaho mailoko aku o ka rumi o '<e Keikialii e noho nSi, a ibko oka wa pokole loa, uanaio aku la oia mai na maka akajo ke Keikiahi. E like me ke a lea mea nona kahale, e komo oia i na lole a pau e kau ana mnlpko ota rumi, oia kana ī iaiau aku ai i na aahu e kau ana kahi o kona mau iole i kau ai. I tojha hooauku ana iho, me he mea ia. ua ana mua ia no na i>aa lole a pau e kau ftna m« k» paia o kona rumi, a oia kana i namunamu iho ai iloko ona, be keu koi ha ke kupanaha o keia «ea be keiki e ae no ka paha ka&i o keia wahi, i kup«n»o ai keia mau paa iole n'u. : ' , I ka paa «na o kona aahu, m hoea hou mas 1« ua wahi keiki nei no k» lua o ka enanawa, a pane mai ia: E ka Haku o na Haku, a me ke Alii 0 na Alii, oa wakauKau &a mea a pau no ko kaua paioa kakahiaka, a i hakaiia wale no ia>e, ina ta he mea i kupono i kou manao e ke Ahi. Ua ku io ae la ke Keikiaiii īiuna, a kaūkoio aku la mahepe o kon:» kamaaina, i ptha i ka oluolu a me ka waioahe, a a»a hot iloko o kona houpo kahi 1 kapahli ai ō na mānio hauoll, no ka loaa ana i*bt he k*m«tna olueilu a puuwki he;>bf>, A»a ke ala waianuhea o na mea ai kt moani aaīa m>t I» kona. mau ea oluolu iloko o kona mau na ia mes i.huopu {Murut ae i na degsre a ka puu mom ai aii ke ana fctekie o ka mau-u Ua iawt lutfi,ac U Uua t kg Lua ooho. alk>oroaka iho U laua eai i ke iaua aina kakahiaki, e hke me ke atu m»u o na pamt t maUmaU. I waena » ka Uua paj;i« arj, ua aamailiO aku \% u« wahi keikt hookalaku pua aei tii»ua o ke Keikiaiu ai£ mau oīelo; £" btH."-h>be mai e ke Alu, a»at keu b ākt», * lilo *i e ī Hakii, t i A!!t tuauM o keii aina, o ni kauwa maialo o kou keīnawi ihat oa aku lnei ao oou »a mau mea a p >u. a o kov. leo auanēi k« t»ea mana nst!uaa e aa iok«a a pav maluaa e keia watu aina, a o ka mea e hoao ana e lue uiat I kou 'mana mt na «ne a j>au. e llke «e' ka mae» a me kekulēana iloaa iau, a« « koo»i» net maWea ou« me ia hūioa« «na, ai« lioko o kou epu tas, 4« «Mt*u «honu< me ke ai*vUa. h hoomatuc iho he aiua kt»a wa !»*>* ttK iw k*no cc4)»a ; ok « e kvk«ht m*.*. at«a v.koa akiu aki« e kt>« b<xAa<»: »«te a «>« i&a v A,ūk±\\ is am* &c{ i >a ; iekahi i kt,<u& 4*V4 «.. fe€ieh?>:-4 a.-C U *«# U aluua «huihk

i '.6*«i kou, kokua jra nai.waif| iau e htle a» t iTte fialawaf oe fne kekahi piliku kuhohonu, e īeahea koke ae i ko'u inoa, a e hoea koke mai no au iloko ajta imo ana a ka maka, ōee. ka palanehe nui i oi ska jnap)ua o mea kino kanaka, a makani paha, _ I ka pau ana o ka laua mau hooka.au i Olelo ana, ua lawe hoomakaikai.ia aku Ua oia ma na wahi a pau.,o Jc»ko o ka i haleahi, he ku i ka nani pa mea a pau, [i 01 aku.mamua o ka ha!eatit poaoi o ! kona mau.jpaakua, . . -J-,, I Aua Hlo'hoi ia i mea e hoōf toa ia" 1 aku ai kona hoohihi no kēia wahi liome I moki'puni ona. Ua lawe hela aku b ua wahi keiki ! nei i i opiooio ma ka nana aku, aka he elemakule haalele loa nae ma ke kulana, ma na wahi a pau o luna o kahi mokupuni ; £ hoikeike dna ina mea nani a pau - o iuaa o ua wah» p.*a nei i ke ehu oke kai, ahe mea e koaa hauoh nui i ka.liie an« o. kei» inau mea a pay_ oooa. I ka pau ana o ka laua nana ana i na' mea nani o Piiholo, ua ike pu aku ta hoi oi« i ka laka o na holoholona hihiu e momoe mai ana mamua o ko laua «īo a he mea kupanaha no hoi ia 1 kana ike aku. oiai, aole hookahi mea o lakou i i ko laua wa e maalo te tma mamua 0 likou. Na keia mea i hoopfhoihot K>ai ka ka nnoao o ke Keikialii, a me ka hookaulua ote iho, ua paneaku U oia i kahr opio hookalakooua e a!akai nei iaia mMnua: Mai ko'u hanau ana a hiki i keia la, a oiai ( hci au ma koa aina hanan, ua ike noau, a ua kamaaīna hoi ma ka hele du ana me ko*u makuakāne, he hihi'i na hok>holona e like me keie ano aole hoi hē hika, aka, ke ike nei au h« laka no ka hol,