Ke Aloha Aina, Volume III, Number 5, 30 Ianuali 1897 — Page 2

KE ALOHA AINA

Aloa Aina, Poaono, Ianuari 30, 1897

 

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he nu pepa na ka Lanui Hawaii

 

Edward L. Like,

Lunahooponopono

E.A. Nawahi

Puuku o Ke Aloha Aina

 

Honolulu, Ian 30, 1897

 

Mai Puni I na Hoowalewale

Ua ahai ia mai i o makou nei ka lohe a i hiki hoi ia makou ke hooiaio, aia io no he helehelena oia ano mamua mai o ko kakou mau alo kahi i ku mai ai, me ke keakea ana i ka holopono o na hana a ka lahui e hoomanawanui nei, a ma ia mea, ua hiki ole ia makou ke uumi iho i na mea huna i hanaia ma kahi malu, a e hoike ia no ma kahi akea, e like me ka olelo a ka Baibala.

 

Eia ka Ahahui Aloha Aina Oiaio, i kapa wale iho no ia lakou, ma ke ano o ka inoa, ua kukala akea ae nei i kona mau Luna Nui a me kona mau Luna Hoohana, ma na wahi a pau, a puni ka Paeaina, i wahi e manao ia mai ai, ua roho keia Ahahui ma Honolulu nei, a ua koho pono i kona mau Luna Nui a pau, e like me ke ano mau o na Hui i ku kulu ia a puni ka Paeaina.

 

Ma ko makou ano he kiaia he kakoo makaala no ka lahui i na wa a pau, ke hoike aku nei makou imua o ko makou lahui aloha, ua hiki mai ka wa a makou e hoike aku ai i ka mea oiaio, me ka hunahuna ole, aole hoi o ka po’ipo’i wale iho no malalo o ke po’i o ka ipukukui, me ka hoike ole ae i kona malamalama i ke akea.

 

E hoike aku makou, i wahi e ike mai ai ko Maui poe i manaoio, he lala keia Ahahui hou no ka Ahahui Makua i kukulu ia i kinohi, a i hiki ai hoi ia lakou ke manao, ua hana ia, a ua hoolala ia na hana me ka holopono, e like me ko ka Ahahui Aloha Aina mua i kukulu ia ai ka mea hoi a ka lahui i koho ai i kona Peresidena, Kakauolelo, Puuku, a pela aku.

 

Ua hoolaha ia ka inoa o ka Peresidena o keia Ahahui ua hoolaha i u ia me ka inoa o kona mau Luna malalo iho aka, mamuli o ka ikemaka ana o kekahi mau hoa i ka manao o keia Ahahui hui, oia no ke ake ana e kinai i ka nupepa Ke Aloha Aina, ma ke komo ana mai o kela a me keia hoa i hookohu ia aku e kakahi poe, aohe i ike ia a hoao e hooikaika i ka nupepa “Ke Aloha Aina Oiaio” ma na wahi a pua.

 

O keia Hui hou, aohe ona kahua i ku ai, aohe ka lahui i koho i kona mau Luna Nui, ma ka manao,i wahi e holomua ai ka nupepa, ma ka lawe ana o kela a me keia i mau mahele nona, pela iho la i ku ae ai keia wahi kino aka, imea hoikeike aku imua o ka lahui Hawaii.

 

Ke ao aku nei makou i ka lahui,  ke ao pu aku nei i ko Maui holookoa, mai hahai mahope o na oe e kalahea, nei maloko o ka nupepa “Ke Aloha Aina Oiaio”, e malama ia ana ma na wahi i hoike ia ae maloko o ua pepa la, he halawai makaainana ole wale no ke komo ana aku i lala, aole lakou o ko ka lahui kuleana, he poe la kou aia mawaho o ka Pahipa oiaio, ua like lakou me na Iliohae e hoopilikia ana i na pu-a hipa.

 

Nolaila, o ka hoao ana o kakou e hahai mahope o nei ano hana, e ake ana, i wahi e pau ai ka oukou mau dala i ka moni ia iloko o ka pakeke o ka poe nana i kukulu ae nei ia nupepa, a mamuli o ka ikemaka o kekahi poe i hoohanohano wale ia aku no ma ka inoa, he hana poho keia, ka hana nupepa, ua hoole kekahi poe i ka uku ana i na mahele, he uuku loa ka loaa mai a he puka liu okoa ko na hoolilo, nolaila, ua kanalua na mea a pau i kona ola loihi aku.

 

O ka makou wale no, mai hoao kakou e hoonioni i ka noho ana maluhia, malalo o keia, o ka Ahahui Aloha Aina a me Kalaiaina, o laua wale iho la no na Hui a ka lahui e ike ia mai ai e ko Amerika poe kilo aupuni, aole o keia wahi o u o hou, owai ia oia, a heaha la kona kuleana i na mea e pili aka i ko ka lahui mau pono?  Aole! Aole loa no!!

 

Nolaila, e ka lahui, mai ae mai i na hoowalewale ke hoea aku imua o ko oukou maka mahope auanei, hoolilo ia oukou i poe paani ia e keia poe me ke poho o ko oukou mau luhi, a o ka lakou nei no ka lakou e nana, aole o ko ka lehulehu mau pono.

 

E nana aku kakou imua, a e hoomamawanui mau ke ku paa, aole o ka hana i na mea e mokuahana ai ko kakou noho ana, i wahi e hiki ai i ko kakou mau enemi ke kuai i ko kakou mau pono.

 

Ka Hihia O Daimana

Ua lawe ia ae keia hihia koi a la wahine a Wile Diamana inoa o Luna kanawai Kaaka, o ka Aha Kaapuni, no ke malama ole o ke kane i ke ola, a me ka uka o kona leio o $250.

 

Maumule o keia hoi, ua a pono ha Aha @ieia lo e kau ana i ka olelo hooholo maluna e ka mea i hoopili ia a malama oia i @ $25 i kela a me keia pule.  no ka maiama@ ana i ke ola a keia wahine.  @ no la hoi he kakai o keia haiha mahine Kakepuni.

 

O Ka lili Ke Kumu

E ka lahui aloha aina, aole he wa e ae ike ia ai ka nui o na hoowalewale, i ko ka lahui kupaa ana mahope o ke aloha i ka aina a me ka lahui i like me keia, ua hoea mai no keia mau hana me kona mau hope. na maopopo loa.

 

Oiai, ua hoaoia a ke hoaoia nei ka Peresidena o ke Aloha Aina e lawe i ka waiwai kipe, a o ka pakela kupaa no e like me J. Nawahi, ua ko ole ia mau moeuhane kohu ole ana.

 

A eia hoi kekahi poe o na mokupuni ke hoao mai nei, e ikeia aku ko lakou noho mana ana maluna o kekahi poe aloha aina, he maunu e hoowalewale mai ai i ka poe puni kipe e kono aku ia lakou, e lawe i na dala he mau haneri, a he mau tausani no ke kuai ana i ka uhane e ka poe i komo aku me ko lakou mau apuhi ana.

 

Ke minamina nei makou i ka hoao ana o kekahi poe o ko lakou mau pono iho ka lakou e nana ia haalele i ka lahui e u-o-u-o aku mahope.

 

No makou iho aole o makou kanalua ke olelo ae he lili Moiwahine ke kahua o keia hana e hanaia mai nei.

 

Oia anei ka ka lahui e hana aku ai mahope nei?  Oiai, ke Alii, ka milimili o ka lahui aloha aina e na’i kino wahine ana ma ka aina malihini.

 

Ina o na hopena o ka pono o ka lahui, he hana kupono anei ia i “Ke Aloha Aina Oiaio?” na ka lahui ia e noonoo.

 

Ma ko makou manao, aole he mea pono i ka lahui iloko o keia mau ia, e nee nei e puni wale aku ia mau hana.

 

Heaha ka pilikia i kau iho maluna o ka lahui mai ka Hui Aloha Aina kumu i kukuiu ia e J. Nawahi? i manao ai kekahi poe kakaikahi e wawahi ae ia pono a ka lahui i kupaa ai iloko o eha makahiki i hala ae nei?

 

Aole anei no ka hoohihi o na maka a me ka naau e lawe i ka waiwai kipe e onou ia mai ana.

 

Ka Hua A Ka Lapuwale

Ina he oiaio na lohe i loaa mai ia makou a i hoikeia ae malok o kekahi mau nupepa namo o kakou, ua lohe ia mai e holo aku ana o Kakina i Amerika ma kekahi manawa o keia mau la iho, no ka hopu pio ana i ka Molwahine hala ole Lahuokalani no ka hewa i maopopo ole la makou.

 

A oiai o ko makou kuleana ia o ha hounaa@ ao aku i ka la hui ma kahi i kupono ia apana hana nolaila, ke ninau nei Ke Aloha Aina, ina he oiaio keia mau lono i ae eia mai alaila heaha ka ke @haraima nui i ha noia e ka Moiwahine, i kuleoua@ ai kela wahi Nepuhailika e hopu aku i ke kino o ke Ahi@

 

O ko ke Alii hoohiki ane: e kakoo i keia Aupuni?  Ina o ia ke kumu, alaila, ke olelo nei Ke Aloha Aina, he kumu moowini loa ia ma ka aoao o ke Aupuni, ina manaoia pela, oiai, ma ka maka o ke kanawa’ai ina he mau nana i kueia e na kanawai o keia aupuni, a i hana a lawelaweia ma kekahi aupuni okoa mai Hawaii nei aku aoleia he kumu e hiki ai i keia Aupuni ke hopu i ke kino o ke Alii.  Koe wale no ina iloko ponoi nei o ka aina kahi i hanaia ai o kekahi hana e kue ai i na kanawai.

 

A ke hoike mai nei keia mau hana a ka poe e paa nei i ke Aupuni i ko lakou makau honua i ke aka o ka Moiwahine, aole anei oia ka hua i loaa i na lapuwale, e lilo no ka lakou mau hana ino, i mea e lapu ai i ko lakou mau noonoo.

 

e hala la hoi ka olelo, ua pau ko lakou ike kalaiaina, e no ka pau uluahewa ae la na noonoo, a e  hana i na hana hua ole o ka pouli.

 

Oia iho la ka hua a ka lapuwale, aole e hoohua mai i ka hua maikai, aka he maka ko Iehova e nana mai ana i ka manao o na keiki a kanaka, a he mana hoi Kono e holoi aku a i na poe oia ano mai ka honua aku.

 

Ke lapu Nei Ka Hoohui Aina

Elike me na uhane lapu o na ilina, i ala mai hoi mai na iwi kupapau mai oloko o na heana, pela no ke ala ana mai o ka uhane lapu o ka Hoohui Aina.

 

O ka ninau Hoohui Aina, the kino kupapau make ia no na ilina o na ia hoolei opala ma ka aoao o ke pakaukau o na loea o Amerika, a ma Hawaii nei hoi he kino uhane ia e lapu mai nei, ua lohe mai makou, eia ke hoolala ia mai nei ua uhane la, ka manao ma kemake, e kono mai i kekahi poe o ka aoao Aloha Aina, e huipu, a kuka pu, i ke ano e lapaau ia ai ua uhane lapu nei e hookomo nou ai iloko o na iwi i hele a polopolona, me a manao e lilo hou ae i kiao kaaka ola.

 

Ua lohe mai makou, ua komo aku keia mau hoolaia ana ma ka Mokupuni o Maui, ua hoao iho nei ma Honolulu nei, a o la @ioaa ole, hookikina ia aku la i Maui o Kan@ma. i noho hoi hoko o ke kupaa me ka manao he poe puni wale ia. alole loa pela, aole e ae ana ko Maui mau kupa i keia ano hana o ka poe no i hoolilu ia lakou iho i mau mo@ puu ae ka uhane lapu u ha Hoohui Aina @aia ao keha@ poe i hoike ae i au lakou Aloha Aina @ ke kauleo aku nei Ka Aloha Aina.  na aloha @ a puai ka Paeaina, mai puni wale aku, mai ae e kakau i kou inoa ma ka lakou mau buke, mai ae e lilo kou pono i ke kumakaiaia, me ka olelo mai he poe aloha aina no kakou a pau, a he Hui Aloha Aina keia.

Mai hookokoike aku malaila, no ka mea, aohe mea nana e hoole ka maalea o ka nahesa, a i kona wa e nahu mai ai, e ike ana oe he moonihoawa ia, e lawe i keia rula a Ke Aloha Aina nou iho.

 

Ua oi ku ka noho ana i kauhale, mamua o kou hele ana i na halawai e kono ia mai ai oe e kumakaia i kou aina a me kou lahui.

 

Mai paupauaho a puni wale i ka olelo mai eia maanei ke ola e hoomau e ka lahui i kou kupaa ana, elike me ia i na makahiki eha i hala ae nei.

 

Ka Wailiula Pahaohao

Ua lilo i mea oi loa aku o ka hoopahaohao ia i ka ike a ka maka, ka hoea ana ae o kekai wailiula kupanaha, i ikeia iloko o na la omaka mua o ka Hooilo, ma Alaska Akau, wahi a ke Sana Lui Repubalika.

 

Eia iloko o keia wailiula, ke aka o na mea a pau, oia hoi na holoholona, ea aina, a pela aku, me he mea la, ua apo ia lakou a pau iloko o kekahi aniani hooleleaka, a ma kona ili e hoopuni ana, ua paa oia me na ao maluna iho o ke aka wailiula e anapanapa ana maluna o na pauku hau huihui o ka Hooilo.

 

O ka lokowai i hoohalikeia me ke aka pahaohao o na mea kino he lehulehu wale, ee laa ka wai e holomoku ana, me he mea la, e holo ana na moku me ko laikou nani, a e ike pu ia aku ana na aina.  a me ka poe ola e noho ana maluna o na pauku hau.  oiai ka mauu e uhi paapu ana maluna o na puu.  na okumukumu laau, na ululaau, a pela aku, a ma kekahi mau wahi e ae o ka ili o ka honua, a e kue ana hoi i ke ku ana o na mauna, i unipaa ia e ka hau o na ano waihooluu like ole, e pohai ana i knoa mau aoao a pau me ka nani nui.  O ka ohu a me ka ua makalii e kilinune ana ua hookaawale ia ae na e kekahi makani e pa ana mawaena o keia mau ohu halii e uhi aoa.@

 

I kekahi manawa e ike ia aku ana ke kino o na mea a pau e pii ana a kaiehu ia ana i ka @mo.  i kekahi wa ua hooloihi ia a hiki i ka 100 a oi kapuai, a i kekahi ea e ike ia aku ai na poe hololio mai ke ae a ke u kapuai ke kiekle@ a pela aku.  Kupenaka au@

 

Ua @ a ne o @@@@@@@ (un readable last paragraph).