Ke Aloha Aina, Volume II, Number 48, 28 November 1896 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

KE – ALOHA – AINA

Hoopu@ no ka

P@maikai o ka Lehulehu, a he Nu pepa na ka Lahui Hawaii.

 

EDWARD L. LIKE,

Lunahooponopono.

E. A. NAWAHI.

Puuku o KE ALOHA AINA.

 

HONOLULU, NOV. 28 1896.

 

KO MAKOU MANAO.

 

            Mamuli o ko makou noonoo me ke akahele nui, e ku ana hoi he mea nana i ka pono o ka lehulehu, ma ia ano, ua ku iho makou a hakilo maluna o kekahi hana lima nui a ka Puali Makai Kiu i hana ai ma ka po Poaono nei ma ka hale pahupahu ma Waikiki iho o ka rumi kuai rama o ka Nekina, i kokua ia hoi e ka puali Makai ku huina.

            Ua hopu ia ka lehulehu e ku ku ana ma kahi k@koke i ka puka e komo aku ai iloko o ua rumi la e hana ia ana he paani piliwaiwai a ano e ae paha malioko oia wahi, a hopu aku la na poe i lihi launa ole aku iloko oia mau hana, me ka maopopo ole ia lakou o ke kumu o ka hana ia ana pela, oiai lakou e ku nanea ana, a o kekahi poe hoi, @ ano malohi mai paha ko lakou mau kino mai ka wai hooulu kino ae.

            O ka haawi ia ana o ke kauoha e hopu wale i ka lehulehu me kekahi kumu kupono ole, mawaho ae o ka poe i komo iloko o na hana piliwaiwai, oia iloko o na hana piliwaiwai, oia ka makou e ku@ loa nei i keia hana i lawelawe ia iho la i ka po Poaono aku la, a oiai hoi, he kuleana ko ka lehulehu e @o a hooluana maluna o na noho o ua hale pahupahu la i hopu ia iho la, ma ke ano, he laikini ko ka mea nona ua rumi la i ae ia e ke aupuni no na paani lealea i ku i ka pono oia hana hoonanea iloko o ka puuwai o ke kulanakauhale nei.

            Haawi makou i ka mahalo i ke aupuni, ma o kona mau Makai Kiu la, i alakai ia e Davis Kaapa, ian lakou i hopu i ka ona nona ua wahi la i malama ia ka piliwaiwai, a me @ poe e paani ana ia wa, ua ike ia he piliwaiwai ka lakou hana, aole e hiki ia makou ke apono aku i ka hana a ia poe, oiai, he poe haihai kanawai lakou, a ua kupono ke hookau ia na ehaeha o ke kanawai maluna o lakou.

            Eia hoi kakahi, i keia wa e hele aluka nei ka lehulehu noloko o keia wahi no ka hoomaha ana iho, oia ka wa i komo mai ai o na Makai Kiu malalo o ko lakou alakai me ka pupanapana e paa ana iloko o ko lakou mau lima, ma ke ano, i ka wa e ulu mai ai o @ @ oia @ @ @ lawe kok@ ia ai ke ola o kekahi mea @ ku@ aku ana i ka lakou hana lima nui me ke kuleana ole.

            Ina he oiaio keia lono i lawe ia mai imua o makou, a @ ko makou @no he wahaolelo no ka lehulehu, ke kue nui makou i keia hana me ka oi o ka makakila, aole hoi ma @ ano pilikino, aka, maluna o @ kahua i lawelawe ia ai na hana hoopilikia maluna o kela poe @e 62, i lawe ia aku no ka Halewai, no ko lakou ahewa ia mai e ke kanawai.

            O ka lawelawe ana o kekahi puali makai kiu, a makai ku huina paha me ka waha @ ka lakou mau pupa@pa@a, i makaukau e ale i kekahi @ o@a iloko o ka lakou mau hana i lawelawe ai, oia kakahi hana lawe oia maopopo a ka oihana makai i hana ai ma kela po Poaono aku la i @ala, a oiai nae hoi, he kahua ia ua noa i ka lehulehu e komo aku ai a puka mai iwaho me ka hoopilikia ole ia, e like me ke komo ana aku o kekahi mea e kamau wahi kiaha bia a gini paha iloko o ka hale inu rama, a pela hoi ke kanaka i ike a maamaalea iki ma ia hana i komo aku ai e hoohala mana wa, no ka paani lealea ana.

            Koe ka poe i lawelawe no ka hana piliwaiwai, ua kupono no lakou ke hopu ia, a aohe a makou kokua ana no ia poe, aka, o ka poe i lihi launa ole ma ia hana, oia ka makou e pale nei no ko lakou pono, mai na dala bela mai a lakou i hele ai i kekahi poe e kokua mai ia lakou e hookuu ia mawaho nei a hiki i ka wa hookolokolo.

            Me keia mau mea, ua loaa aku la i ka poe nana i ku hope ke o@a o Hookahi Dala, mai ka elima dala bela mai, aole anei he pilikia mau wale o keia poe, mamuli o ke@a hana pupuahulu ana o ka Oihana Maikai, ua manao makou he pilikia kaulele ia mawaho ae o ke kaulike.

 

KA HUI HOOHUI AINA.

 

            Eia ka nupepa puka kakahiaka Avalataisa, ke pulalelale mai nei no ka hoala ana a kukulu ana i na iwi polopolona o ka Ahahui Hoohui Aina, me ka paipai ana i na hoa hana o ia auna e ala ae a hapai i ka hana a lakou i hoopau ai.

            He mea nui no keia a kakou e noonoo iho ai, oiai lakou nei ke ake nei e lapulapu hou ae i na paia o ka hale i helelei a lilo i ole, mamuli o ko lakou nei ike ana, he repubalika ka moho i puka mai la, a ma ia ano e hookoia ai ko lakou iini i na hoi e hiki ana.

            Malia paha o ke kumu keia e ala io mai ai o keia Hui, a hoala e lulu hou i mau dala, e @ ka poe i h@ I ka Lah@ @anui, e na’i nei no ka pohe o ko lakou aina.

            O ka makou e kau leo aku nei @ o na Ahahui Aloha A@ a @ @aiaina, e lawe @ noonoo i k@ kumuhana ano n@i no ka pono o ko kakou aina a oia@ hoi @ i Hoaolulu nei na Elele o na Ahahui Aloha Aina o na mokupuni, aole anei hoi, o ke@a kekahi o na kumuhana i kupono ke noonoo ia iloko o ka wa e noho mai ai lakou no ke koho ana i ka P@iena Kuwaena o ka Paeaina, no ka hoahu ana i puu @ no na hana e pili ana no @a ninau e ku nei, oia hoi ka hoihoi aupuni alii, ka mea hoi a kakou e alo nei me ka hoomanawanui i na hana hoopilikia wale ia mai he lehulehu wale.

            Ua lana ko makou manao, i@a kakou e h@o ana e hanaia e like me ke Hui Aloha Aina Kuwaena o na Wahine, ka hoahu i waihona no lakou, a i ka wa e hoea mai ai o na ninau ano nui no ka pono o ka aina, e waiho ana he puu dala mahuahua no ka lehulehu mai na hoahu liilii ana, i hoana okoa ia a lilo i mea nui.

            Aohe a kakou kaukai ana aku ma ka hele ana e noi hele i ko kakou mau hoaloha e komo like mai e kokua pu, no ka mea, ua ike no kakou, aia ma ko la kou naau he okoa loa, a mawaho iho he hoopalaimaka i kumu e ike oleia aku ai.

            O ka makou keia e upu aku nei e hana kokeia iloko o keia Aha Elele, a na lakou e hoi aku a hana ma ko lakou apana, i hele mai ai.

 

NA HANA HOOULUKU.

 

            Eia kekahi poe ke hele nei e hooikaika moho holo Peresidena no ka Ahahui Aloha Aina ma kekahi mau apana o ke kulanakauhale nei, me ka manao e papahi i ka lanakila ma ka la koho Peresidena, ma ka hapai hele ana i ka lakou mau inoa i manao ai, o lakou na moho nana e kaa na ulu o ke kahua oo-ihe o Hinakahua me ka ike no, aole i lawa ka pono no ia poe e hiki ai ke aua@o i ka ka lahui hana maluna o ko lakou mau hokua pakahi.

            He mea keia na makou i kahaha loa ai, mamuli o keia mau hana wawahi balota, make ano, e koho no lakou i mau Elele na lakou e hele mai ai e koho i ka lakou Peresidena i makemake ai, mawaho ae o na Elele i koho ia e na lala o ke Komite Kuwaena, i malama ia ma ka P@aono, Nov. 7.

            Ke ao aku nei makou i ka lahui, mai puni mai i keia poe e hele aku nei e hoikeike ia lakou iho, me he poe hipa @@@

            E akahele ka @ mau hana oiai kakou e na@ ana no ka loaa e k@ @ kupono nana e lawe @ i ka k@hina @nai ia, ma ka @haka o ka mea i @, @ kakou hoi a pau @ a@ aku nei, e hoea aku i ka pah@ @opa o na hana hope loa a ka lahui makemake ai @ hana pela.

            Ua manao makou, o ka haawi ana aku i ka mana iloko o ka lima @ na Elele a puni ka Pa@aina, oia kekahi hana naauao loa a na Luna Nui o ka Hui Aloha Aina Kuwaena o ka Pa@ina i hana ai, no ke koho ana i Moho, nana e rula i na manao o ka lahui, mailoko mai o kona puniu poo, a o kona l@, e hoolohe au@n@ kakou a pau, in ia ua ku@e me ko ka lahui makemake.

            I na e hoomau aku ana ka poe nana e hapai nei keia hana, alila, o na keiki no ia a kela Hipa Eleele o Maritigua, a o ko kakou pono wale no, o ka kipaku mai ia ano poe mai ko kakou poai kalaiaina mai.

 

KA MALAMA ANA I KA EEHIA.

 

            O ka malama ia ana o na anaina hoolaulea, i mea e hoolaulea ai i ka noho ana, he mea maemae ia, pela makou i ike iho ai ma ka paina a na keiki o ka Puali Puhiohe Lahui, i malamaia ma Apua i ke awakea o ka Paolima nei, Novemaba 28, ua ike ia ka huliamahi o na mea a pau e hele ae ma ia kahua no ka ike ana i na hana loea a ua poe keiki @a.

            He mea oiaio, o ke aloha a me ka lokahi, oia ke kumu nana i kono i ka lehulehu e hoopiha ae i kela kahua a oi aku mamua o na anaina maa mau mai kinohi mai.

            oia ka makou e kahoahoa ae nei, e malama ia ka inoa maemae o ka lahui ma na anaina a pau a kakou e malama ai, e ao mau auanei ia kakou na manao ulumahiehie o ko kakou mau enemi, ka poe, hoi nana kakou i hookumakaia me na olelo e hoowalania ai i ko kakou mau manoa aloha aina oiaio.

 

            O ka @ kai pani aku ma k@ka mokuahi Malu@ wahi oiai ka Malu@ @ noho ana no @ hoom@ ana.

 

@ LAHUI HAWAII.

 

@ kela pile mai ka hauw@ ke puhi manawale @ o ka Bana Lah@ ke Alii Aimoku Lil@ hiki iho la i ke kaka@ @ Poalua, (oia hoi keia la, @ no a mapopo io i ka lehu@ @ puhi io an lakou ma@ W@tonia Hale, ka home no @ o ka oiwi Lani a lakou @ @mailoko lilo mai o k@ lakou puuwai, e hiipoi Iaia m@ @ a pau i ku i kona hanohano a kapukapu alii mai ka po@ mai.

            Mamua ae o ke kani ana o ka @ 8 a. m. o kakahiaka, ua @ ae lakou ma ka pa o ka Hotele Hawaii, me ka @ mau ohe i uhi ia iho i na @ huluhulu moe kehau o Milolii, e kali ana, no ko lakou @au pono mai, a oia ko lakou wa a uniki ai i ka lakou mau @ i hoomomoa ai no ka hanohano o ua Lani Alii la, a lakou a me kakou i okomo pu ai iloko o ka makee a me ke aloha oiaio.

            Ua kahiko ia lakou me na lole hou o ka lakou oihana, a aia hoi na huapalapala o ko lakou mau papale a me na kuka, e ka kau mai ana me keia mau huaolelo maopopo: “R. H. B” a oia hoi ma ka hoomaopopo loa ana ae, ka Bana Alii Hawaii, i loaa mailoko mai o kela mau uluaoa a Wile Aleti ma i hana ai ma kekahi kulanakauhale o na mokuaina hikina o Amerika.

            He hapaha i hala ae o ka hora 8, ua hoomaka aku la lakou e ka-i no Wasinetona Hale, ke home noho hoi o Kalani alii a k@ Lahui, a mamua iho o @a home la, i uluwehi i ke kupaoa o na pua, i halawai aku ai lakou me Joe Heleluhe, ke kamaaina hookipa heahea ma ko ke Alii aoao, a malaila pu no hoi ko lakou Puuku kahi i kali mai ai @ kana mau keiki me ka naau makee, a ku i ke aloha oiaio.

            Mamuli o ka eleu o ko lakou Puuku mamua o ka akoakoa pau ana aku o na Opuu Rose o Hawaii, ua loaa iaia he manawa mua nona e hoolauna aku @i i ke Alii mamua hoi o ko lakou hoea ana aku, a ua loaa hoi he kahua no lakou e wehe ai i ka lakou mau hana, mailoko mai o ka lakou mau ohe a me ke kani o ko lakou mau kileo, ma na himeni a lakou i kaahale aku ai ma kela aina nui palahalaha o Amerika Huipuia, kahi hoi nana i hookiekie @e i ko lakou mau inoa, a @ ma ka papa ekahi o na p@a @puhiohe ma ke ao nei.

            I keia wa i alakai aku ai ka Pu@u, Joe Aea, i ua mau keiki aloha la a ka lahui, ma ka @ i ka laina, a no lakou hoi ka @uina o 30 a oi.