Ke Aloha Aina, Volume II, Number 46, 14 Nowemapa 1896 — KA HELU KANAKA. [ARTICLE]

KA HELU KANAKA.

Aole no i pau pono na kinaunau o ka Helu Kanaka o ka la 27 o Sepatemaba, o keia makahiki e hele nei, a hiki mai i keia la, a aole no paha e pau ana i ka hooponoponoia a pau keia makahiki, a i ka makou hoomaopopo iho, me he mea la, e hookomo kapulu ia mai ana ka helu o kekahi mau wahi e ae, i mea e loaa ai ka helu pololei, e like me ka lakou i makemake ai. Ua hoike ae ka nupepa Hoku, he oi hou ae ka nui o na kanaka ma keia helu hou ia ana iho la, i ko ka makahiki 1890, oia hoi he 20,000, a nona hoi ka huina nui i kohoia ma. kahi o ka 110,000. He nui maopopo keia a kakou e hiki ai ke hoomaopopo iho, he nui opala wale no ia, aole hoi he nui e hoohoihoi mai ai i ko kakou manao. Ma ko makou hoomaopopo maoli ana i ke ano o na olelo i hoopuka ia ae maloko o na papa konane ewalu a ka nupepa Hoku i mahele ai, ua ike ia ka manao o ka Luna Nui o ka Helu Kanaka, e hookaawale ana oia i ke ano o ka noho ana o na lahui i komo mai iloko o keia aina, a i hanau hoi ka lakou mau wahine i na keiki maluna o ka lepo o Hawaii, a i ole, o na kane paha i mare i na wahine Hawaii, a i hanau keiki hoi me ia, a pela aku. Ia wa kakou e ike pono aku ai i na mahele ana a ua Luna Nui la no ka pono o kana hana i lawelawe ai, a oia ka makou e ake aku nei e ike pono i kana hoike mai ka mua a ka hope, ina ia he hoike e waiwai ai ka lahui, e hoike koke aku no makou me ka hakalia ole, a ina he mea e hoopilikia ai, aole loa e hoohakalia ka makou makapeni no ka pono o ko makou lahui aloha, ko makou aina i hiipoi ia, a me ka maemae o ka inoa o ko makou mau alii hanau o ka aina. Nolaila, e hoomanawanui iki iho pela, a hoike aku makou, i ka wa e puka mai ai o ua hoike la. Ua haalele mai o Mr. Hammer i keia ola ana ma ke ahiahi Poaha nei, he 65 ona mau makahiki, a ua hoolewa ia aku kona kino wailua ma ka auina Poalima nei, hora 3.