Ke Aloha Aina, Volume II, Number 45, 7 November 1896 — Page 3
This text was transcribed by: | Joan Hori |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA, POAONO, NOVEMABA 7, 1896 3
A NO KE HALI IA LA NA KANAKA NO CUBA.
Nu loka, Oct. 19. Ua hoike @ ka mea kakau o ka Ahailono @acksonville, Fla., a wahi ana: @ai na Luna Kiai e liuliu ana @ hopu i kahi Dauntless, no ka @opae i na lako kaua mai Palm @each mai, no na poe kipi ma @ba he 10 la i hala ae nei, a @ paa mau hoi kona manawa @a ka hoopae ana i na lako @ua, na poka, a me na kanaka @o ka hoopuipui mau ana aku i @ kulana pale o ko Cuba poe @pi, ka mea nana i hoopahua @ akamai hookele o ka poe @epania.
Ua hoopae aku oia ma ka @a o kana huakai ma ka Poa@o ka pule i hala, a ua hoike @ ae no oia, eia oia ke liuliu @ei no ke kolu o kana huakai @ ka hoopae ana i kana @a @kana me ka maalahi, mai @ mana aupuni mai o Sepania.
Ehuehu maoli no hoi ka kana @ keia wahi moku hookalaku@ e kuekaa ae la ma na ka@kai o Cuba.
KA @ O@ KIPI O SAMOA.
Apia, Samoa, Oct. 7.O ka @ea e pili ana i ke aupuni o Samoa, oia no ka uku ana o @a poe hookaa auhau, iloko o@e Keena Waiwai i ka huina @ $3,000 a i hoolilo ia aku hoi keia huina dala no ka hoomahuahua ana aku i na alanui @ele o ka lehulehu, ma na pana a pau, kahi i uku ia mai @ o ia mau dala.
O na kanaka maoli, ka poe @oi i hoopaa ia lakou he poai @o ka poe kipi, eia no hoi la@ @ uku nei i ke Keena Waiwai, a o ko lakou mau Alakai, eia no hoi lakou ke @oohalike pu mai nei me ka poe e noho ana malalo o ke aupuni kumu, a ina aole e hiki @na ia lakou e loaa kekahi mau @ako kaua, e laa na pu a me @a poka, mailoko mai o ko lakou mau dala auhau, alaila, e @ai aku ana lakou i ka lakou mau bipi a me na puaa ma ke ala maoli.
O ke aupuni o Samoa, eia @au ia ma ke kulana kupikipikio mau, oiai keia puu dala @ keia poe e hoao mau ana e @ahu dala mawaena o ko lakou Puuku mlama dala, a me @a Peresidena a me ekolu Ka@ikela, e waiho aku ana lakou @ na koi ana a pau no ko lakou @ iloko o na lima o na K@ikela.
Mamuli o keia mau hana, ua @ele aku la kekahi o keia mau Keonimana, i ke kulanakauhale @ ka poe kipi a lawe mai la i @o lakou mau dala auhau, a ma@uli o na kukak@ka pu ana me @eila poe, ua maalahi loa na ha@e no ka hooponopono ana i na @kuku haunaele e ulu mau ana @oko o ka aina i kela a me @eia manawa, ua manaoia, ina @kou e ae pono ana i na manao o ka poe kipi no ke aupuni o Samoa, oia hoi, ina aole e lilo ana ke aupuni na lakou e rula, alaila, e hilinai no lakou maluna o na Kanikela, ma ke ano he poe Kahuhipa lakou e hoomahuahua mau ana i na pono alanui hele, mawaena o na aina o ka poe kipi.
Aka, o Tumua, a i ole, o ka poai o ka poe kipi, ua kamailio pu me na Kanikela, ua makemake lakou ina he mea hiki, e koho no lakou i alii okoa no lakou, nana e hooponopono i ko lakou kuleana ma ka hooponopono ana i ke aupuni, a na Malietoa no hoi e nana i kona aoao, a ina ae lakou e hana pela, alaila, ua pau ko lakou mau manao kuee, a loaa hou ka maluhia, maluna o ka aina, o ke dala a na poe kipi ua waiho aku lakou iloko o ka lima o na Kanikela.
NO NA AMERIKA MA KE KOI @OHO
O kela aina nui a ka poe Amerika i hoopii ai i ko lakou kuleana, nona hoi ka nui o na eka he 20,000, a i keia wa, ua loaa ka olelo hooholo mai ka Lunakanawai Kiekie mai o Samoa, oia hoi o Ide. He mau makahiki ae nei keia paonioni ana mawaena o Wellman, Neylan, Hobbs a me kekahi poe ae o Kapalakiko; a me Harris a me kekahi poe e ae o Nu Kilani. O ka waiwai io ma ka aoao o ka poe o Kaleponi, oia hoi ka aoao hoopii, he huina dala o $64,664.12, no na eka aina he 20,000 ma Samoa, ua manaoia e hoao @ ike ia ka mea oiaio no keia mau tausani dala.
O na poe hoopii, oia o Hobbs, he $6,958.55 kona kuleana; no ka Hui o Pomeroy, he $43,885.89; ko Neylan e loaa ana iaia he $e1,890.93; a o ke koena iho o $1,928.75 no na lilo ia o ka poe nana i ana i ka aina, na lilo Aha a pela aku.
Aia ke ku la ma Samoa, he man@wa Farani, nona ka inoa o Aube, a ua ku mai ma Apia nei no elua la, a holo hou aku no kekahi mau wahi okoa aku.
Ke hauwawa ia nei, e holo aku ana ka Lunakanawai Kiekie Ide no Amerika no ka hoolanalana a hooluolu ana i kona kino, no kekahi mau mahina kakaikahi wale no a huli hoi mai. O ka oiaio nae, aole i maopopo loa i keia wa.
KE HOKEIA AKU NEI.
Ua nee ae nei ka Puuku o ka Nupepa KE ALOHA AINA mai kona home a wahi n@ho mua hoi ma Mauna Kamala, a aia ma ka pa ma Waikiki iho e pili pu ala me Muolaulani ma Kapalama no, a malaila oia, ma kona home noho, e loaa ai ina poe a pau e makemake ana no ka mea pili i ka uku, a hookaa o ka nupepa.
KAHEA HALAWAI.
Ke kahea ia aku nei na lala o Ahahui Aloha Aina Kuwaena o Honolulu, e akoakoa ae ma ke Keena loio o Jas. K. Kaulia ma ke awakea Poaona hora 1:30 ‘p.m’ Nov. 7 1896 no ke koho ana i mau Elele no ka Aha Elele o ka Ahahui Aloha Aina e noho ana ma ka la 28 o Nov@maba 1896 no ke koho ana; na Luna Nui o ka Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina.
Ma ke Kauoha,
JAS. K. KAULIA.
Kakauolelo Nui o ka Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina.
UA NEE AE NEI MAKOU.
E loaa no ke Keena hana o ka nupepa KE ALOHA AINA ma keia hope aku, ma ke Keena maluna o ka Halepai o ka Press, kahi no hoi e pai ia nei ka kakou mau milimili elua, oia hoi KE ALOHA AINA puka la a me puka pule, Helu 109, Alanui Betela, mauka iki mai o ka Haleleta, a ma ka aoao hoi ma Ewa.
Ma keia mua aku, e loaa mau no makou malaila i na wa a pau, a o ka poe e makemake ana no na mea e pili ana i ka nupepa, e kipa ae malaila a e loaa no na kuka oluolu ana no na mea e pili ana i ka kakou wahaolelo.
Ua haalele a waiho aku makou i ko makou Keena hana mua me ka maemae o ko makou mau lima, no ko makou manao e pilipu na hana a pau i kahi hookahi, a i hoemi iki @a mai hoi ka auhau mai na lilo nui hewahewa ae no ka uku ana aku i kekahi rumi ku kaawale i pilipu ole me na hooponopono ana o ka pepa. Oia ke kumu o ko makou nee ana mai ke Keena mua, a i keia Keena hou iluna ma ka aiao ma Waikiki.
KA MAKAI NUI O KAUAI
Ma ka Mikahal o ke ahiahi Poalua nei, i holo aku ai ka Ilamoku Nui o ke Aupuni, no ka mokupuni o Kauai, i holo aku nei oia no ka hoonoho ana i pani ma kahi o L. M. Balawina i hoonee ia mai laila mai, no ka mokupuni o Maui, a me he mea la, e wae ia oe ana no paha mai ko laila mau moho ae no, aole hoi mai kahi e aku.
Aia ma ka huli hoi ana mai a ka Ilamoku ma ka la pule ae nei, e maopopo ai ka mea i hoonoho ia aku i pani no ia maka lua i hakahaka aku la.
________
E malamaia ana he heihei au i noa i na poe a pau ma keia mua aku, a e komo ana he elua mau haole kaeaea no Kalepono mai ma keia heihei no laua na inoa C. Mitchell a me J. Marshall.
KELA HIHIA HOEHA.
O kela hihia hoeha i hana ia ma ke kahawai o Nuuanu, mawaena o Ben Kaluna a me Mearn, kekahi haole paahana pu me ia ma ia kahawai i ke ahiahi Poakahi nei, a i keia kakahiaka Poakolu e hana ia ai keia hihia hoeha o ua haole limakoko la, ke ohuoh@ nae hoi ka mea i hoeha ia, a ina aole, alaila, e panee hou iki aku ana paha a no kekahi mau la hou aku.
KE KOHO PERESIDENA MA HONOLULU NEI
Elike me na hoolala ana a na poe Amerika ma Honolulu nei, no ka wae a koho ana i ka lakou Peresidena i makemake ai, ua hookaawale ia ka Halekuai Buke o Taramu, e ku nei ma ke Alanui Papu, @ wahi no na balota a na poe koho e hookomo ai i ka lakou moho i makemake ai, a eia iho malalo nei na balota i hookomo ia no kela a me keia moho i makemake ia.
Ma ka hora 7 o ke ahiahi Poalua nei, i pau ai ka helu ia ana o na balota, a he 548 ka nui o na balota i komo iloko o ka pahu balota, a penei iho ka hoonohonoho ana o na balota o kela a me keia moho i komo iloko o ka pahu mai ka hora 8 mai o kakahiaka, a hiki i ka hora 5 o ke ahiahi.
MaKinile me Hobata 313
Bryan me Sewall 203
Bryan me Watson 13
Palmer me Buckner 9
Levering 9
Huikau 1
Huina 548
O keia iho la ka hopena o na hana koho balota ma Honolulu nei, a ua maopopo, me he mea la, o Ma-Kinile, a i ole o Bryan paha ka mea i kohoia aku la i Peresidena no Amerika, no keia 4 makahiki ae e hiki mai ana.
UA LAWEIA AE I KA HALEWAI NO KA PUPULE.
Ua laweia ae he kanaka no na Paemoku Hema i ka po Paokolu nei no ka Halewai, no ka pupule. Ua hai ia mai ka ka lohe no kona ike mau ia i ka poala mau ma ke alanui Wyllie i na po a pau, i ka Halewai, a he mau hana hoomaka’uka’u kana i ko laila poe. Nolaila, ua hoouna ia o Lutanela Edwards no ka hopu ana iaia. I kona wa i loaa aku ai he kuka koa kona o ke au o ka Moi Kalakaua, aole he maopopo o kona inoa, a he olalau hoi kana kamailio ana.
OLELO HOALOALOHA
O makou o na poe aloha @ o Kalihiwaena ma o ko makou mau Komite la, no ka loaa ana mai o @, lono kaumaha ma@ o ka mokuahi Alameda e hai mai ana o Hon. Joseph Kahooluhi Nawahiokalaniopuu ua hala, ke kanaka i haawi i kona ola no ka aina ka lahui, ka Moi, a no na mea a pau.
Ua hoolohe oia i ka leo kahea o na makaainana mai Hawaii a Niihau, e hana i ka pono kaulike no ka aina, a no na makaainana. He kanaka hoopailua i na waiwai kipe, nolaila, ua holo@ kona naau a maemae me kekahi k@ aala loa, nolaila, i aloha ia ai kana mau olelo poina ole a kakou i ike pu iho ai mai kona waha mai, iaia hoi e waiho ana maluna o kona wahi moe i na hora hope o kona hanu ana i na ea o keia ao. Ua pane ae oia i keia mau huaolelo ku i ke aloha i kana mea aloha he wahine i ka i ana ae:
He wahine k@make oe ke hoi aku i ka aina, e hoi aku oe i kahi pokii a kaua a me na lei a kaua, aloha aku i kuu Moi, kuu aina, na makaainana. E kupaa i ke aloha i ka aina.
Oia aloha ka makou e paa nei, aole o makou wale, aka, o kakou no a pau, a no ka nui o ko makou aloha i ka mea i hala, nolaila keia mau wahi lalani mele:
Kanikau la he aloha,
Nou no e Kahooluhi,
Ua hale e aku la i ke ala hoi ole mai,
Huna na maka la nalowale,
O Kahooluhi ua hala e,
Ma Kaleponi kuu e kaluhi.
He uwe helu mai a o Aima,
Aloha ino kuu hoapili,
O ka ua kaulana o ka aina,
O ka ale kuehu o ka moana,
Pane mai ko leo e kuu aloha,
Kaua i ka nani o Kaleponi,
E huli i ke ola no kuu kino.
Hainaia ke puana ua ikeia,
O Kahooluhi no kou inoa.
E Mra. Emma Aima Nawahiokalaniopuu i hoonele ia i i ka hoapili ole he kane, a me na keiki i hooneleia i ka makua ole a me ka ohana no a pau, o ka mea a kakou i paulele nui ai ma ka la puka i haehae a ka welona ak a la i Lehua, luuluu wale.
A no olua no hoi kekahi aloha e na Lunahooponopono o kau Nupepa KE ALOHA AINA. O ka makou keia ia olua e kupaa i ka hana a ko olua mua e hele hoi ma ke alunui o ka pololei.
E like me ke kupaa o KE ALOHA AINA, pela makou e kupaa nei a hiki i ka hopena.
O makou iho na aloha aina oiaio o Kalihiwaena nei ma o ko maukou mau Komite la,
E.P. PELEUE,
I.KELIIKULOA,
S. KELIIKULOA,
J.M. KAUHI,
W.S. KALEPONI,
MOEHAO,
MRS. PELEUE,
“ PAKA.
Kalihiwaena, Nov. @, 1896.