Ke Aloha Aina, Volume II, Number 42, 17 ʻOkakopa 1896 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

Hoo@ no ka Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii

 

EDWARD L. LIKE,

           

Lunahooponopono

 

E. A. NAWAHI,

 

Puuku o KE ALOHA AINA

 

HONOLULU, OCT. 17, 1896.

 

UA @O MUA NO I KE ALOHA AINA.

 

            Mamuli o ka lawe ana ae nei o ka wahine kanemake a ka Lunahooponopono mua o ka kakou wahaolelo i ke kulana Puuku no keia pepa, ua loaa mai na mahalo ana he nui, mai ko loko iho nei o ke kulanakauhale a hala loa aku mawaho o na mokupuni, e haawi mai ana i ko lakou hilinai nui iaia, me ke aloha oiaio, me ke noi hou ia mai no e lilo no kona inoa i pani no ka hakahaka o ke kulana Peresidena no ka Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina.

            He hoike ana mai keia i ko ka lahui hilinai nui iaia, aole ma kona ano wahine, aka, aia no he uiki iloko o kona ipukukui i piha i ka aila o ka naauao a malia paha, malalo o kona noho kuho@ ana no ia kulana, e pau ai na manao uluku o kekahi poe e koi mai nei e lawe wahine ae no oia oa kulana, i wahi e ike ia ai na nanehuna o ka naauao, iloko o ka ipu waihona noonoo o na wahine.

            He hana nui hou no keia a ka lahui e hookau hou mai nei no maluna o kona hokua, me kona hoike aku no i kona manao imua o ke akea, aole i kupono ia kahua kakele no kona wahi ikaika hana.  A oia hoi ka makou i hooheno ae la mamua, ua eo hou no na manao o ka lahui maluna ona, a oia ka makou e hauoli nei, ke ike aku i kekahi wahine Hawaii @pao, e ku ana ma ka @oe o ka noho kalaiaina ana no ka pono o kona Alii, kona aina a me kona lahui aloha, @e noho kupaa mau a hiki i ka hopena.  O ke eo elua ana paha keia i KE ALOHA AINA, a mahope aku ka nui a me ka lehulehu.  Hooheno no hoi!

 

HE ALOHA AINA OIAIO ANEI OIA?

 

            Ua noi ia mai makou e ka nupupa Ka Makaainana e pane aku no keia ninau ae la maluna, nana i hoolilo i kona noonoo maikai, i mea e loaa ai i ka mai lolokaa, me ke kapa pu ana mai ia makou, “he kamalii i lihi launa ole aku ka naauao, a i kupono ole hoi e wehe i kona mau kamaa,” ma o kekahi ala o ko makou mau manao hoa@@@ pilikino aku i ko makou hoolaha iloko o ke koko hookahi.

            A ke waiho aku nei makou, na ka lehulehu e kaana iho @ paha, ua @ aku makou i @ olelo a oi aku mamua o ka @ kupono, e kue ana iala @ @ ano a pau, alaila, maluna @ noi iho no o ko makou @ ke koikoi oia @.

            Aole makou i haupu iki, ua hooniki @ aku nei o Antone Rosa i keia Aupuni Republika ka e ku nei ka @@@ ai me kona naau a @@@ i kona paa ana iloko o @ paa o ke aupuni, no @ @ i ka aina, ke aloha i ke @ me kona @@ mamua o kona holo ana aku nei e malama i ke K@ o ka @ Kaapuni o ka @ Hookolokolo Ekolu o ko Hawaii Paeaina, aka@i iho la no makou a ike maloko o Ka Makaainana, ua hoohiki ka oia e kakoo aku i ke aupuni ana i makawelawela ai, no keia wahi kau wale no a pau ae.

            Akahi no a moakaka ko makou kahua e pane aku ai i Ka Makaainana, oia hoi, ua pau kona kuleana iloko o ke apo o ke aloha aina, a aole oia e kapa hou ia aku ana ma keia hope aku, he aloha aina oiaio oia.  No ka mea, ua kumakaia iho la no oia i ka inoa maemae ana i paa ai, kokoe e piha na makahiki eha.

            O ka makou keia e hoike nei me ka oiaio, aole me ke ano hailiili, aka, ma ka ikemaka ana iho mailoko mai o Ka Makaainana, a ke hooki nei makou iloko o na manao maikai mai no ka makamaka i haule akula iloko o na lima o ko kakou mau enemi.

            He oiaio, he opiopio ko makou kulana ma ka hana, aka, o ke aloha aina oiaio i paa iloko o ko makou houpo, aole loa ia e hiki ke kuai ia e keia Aupuni Republika e ku nei a i ole, e ka Lunahooponopono o ka Makaainana, a hiki i ka hooluolu ana o ko makou kino.  Na ka lahui e kaana i ko Antone Rosa aloha aina oiaio.

 

KA POA HOOHAUNAELE

 

            Ua ulu ae he haunaele ma ka ma@ko o Koloa, Kauai, mawaena o kekahi luna hana, a me na Pake paahana @, i lawe ia no ka @@.  He 11 o na alakai i pau i ka @, a hookolokolo@ imua o ka Lunakanawai Apono, aka, mamuli o ka @ ole o ko lakou mea @@@ mokupuni o Kauai.

 

@

 

Ua aui a lehulehu @@@ makamaka i hoea mai @@@ mai ana ia makou @@@ mea kupono @@ i ka @@@ o ka makaloa o ka @@@ mai i keia ola ana me ka minamina nui ia.  Joseph K. Nawahi, ma ke ano i Alakai, i Kuhikuhi Puuone, a i Pukana @@ e hoolawa aku ka ho-@ o na hana i koe ma ko ka @ aoao, i inoa moho holo Peresidena no ka Hui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina.

Ua lilo keia i mea nui i ko ka lahui manao, a ke kau mai nei ko lakou mau maka, me ka iini nui i ka mea kupono nana e hoopiha iho ia makalua me ka hilinai nui ia, a oia hoi ka ma@ pahola aku nei imua o ko makou lahui aloha, i na inoa e @ ia aku ana maluna o lakou na apono ana a ka lauhi no ke kupono e pani ma kahi i hakahaka.

A penei paha makou e hoaiai aku ai, i hiki ai i ka lehulehu ke wae no lakou iho, mai Honolulu nei aku a hiki i Hawaii:

Oahu – J. W. Bipikane, J. K. Kaunamano, Jas. K. Kaulia.

Maui – Wm. White.

Hawaii – E. Kekoa.

O keia na inoa i pahola ia mai, aole ma ke ano, he poe moho ia na makou i wae ai, aka, ma ke ano, he hoaiai aku imua o ka lahui i na inoa kupono a lakou e wae ai, e like me ko Maui a me Hawaii i waiho mai la i ka laua mau moho no ke kulana i hakahaka ae la.

E hoike aku ana makou i na hoomahele ana no keia ninau e uluaoa mai nei iloko o ka puuwai makee io, a aloha ana oiaio o ko makou mau hoapili, kuwili pu, a aloalo pakana, malalo o keia inoa kamahao e kakou e lei nei mai na kane, na wahine a me na keiki, i komo a ulu ole ka anoano a Iuda, iloko o ko lakou mau kihapai waihona noonoo.

He mea oiaio, o ka pio ana o ke kukui o ko Nawahi noho ana i alakai, a i pailaka no ko kakou wahi lahui, i komo pono iloko o na halehale poipu o ka noho hoopilikia ia mai e ka poe nona ka mana e paa nei i keia la, oia kekahi o na puupuu ikaika loa ma ko ka lahui aoao, nana i hookupilikii mai i ko kakou mau manao maikai, a oia ka makou e panee aku nei i keia mau inoa maluna ae, a ke loaa ia makou ka manawa, e wehewehe aku no makou i ko lakou mau kulana pakahi.

 

Ua loaa mai ia makou ka lono mai Puna mai, e hoike mai ana no na mea e pili ana i ka @@@

@@@

He kanalua nui @@@ ka Luna Kanawai Kiekie @ hoike ana ae nei i keia @ imua o ke akea, @@@ e paa ana i @@@ no ke Aupuni, a i ka wa paha e hoea aku ai o kekahi hihia o keia ano imua o @ Aha, no ka hooponopono @@@ waena o na aoao @@@ anei e ulu mai ana @@ ma kekahi aoao, malalo o keia mau hoakaka ana a ka Lunakanawai Kiekie i kona manao ma keia “olelo a’o naauao”

Ke manao nei makou, pela ana no, no ka @, ua ike ia, aole he kumu e pakele ai, oiai, ua hoike e oia i kona manao imua o ke akea, maloko o kekahi nupepa Hawaii, kahi ana i manao ai oia @@ e @ ai iaia ke @@ imua o ke akea, me ka @@ ina nema ia aku e ka lehulehu.

@ oi loa aku @ ka pono ina oia i @@@ Nupepa Kuokoa, me @@@ iho i kona inoa @@@ nalo ka mea @@@ manao ai, aole makou i @ aku iaia ma ke ano @ aka, ma ke ano he @@ i kona inoa kilakila @@ oihana, a oiai hoi oia e noho ana ma ke poo o ka mana hookolokolo.

He mea pono iaia e noho ekema ole, a hiki i ka wa e makemake ia ai oia e pane @ keia olelo ao naauao, alaila, oia kona wa kupono e wehewehe mai ai i kona manao kanawai no keia hana a kekahi poe kuonoono e hana nei @na o ka lakou mau keiki.

O ka makou hoakaka keia no keia wahi olelo a’o naauao mai ka pulima mai o kekahi mea mana iloko o ke Aupuni e ku nei, a ua hoike @@ i ko makou manao @@ no ka pono o ia @@ no ka @ aku i ka ihiihi o ka mea nana ua olelo la.

 

Nowai ka hewa

 

            Ua hoea mai na lono @@ ko makou pakaukau @@ hoike mai ana, no ka pau@@ nalowale o kekahi mau @@ kanaka, mamuli o @@ ana o na poe @@ lakou mau pepa paiha@@ ma kahi kupono e hiki @@ i ka poe Komite helu@@, a me ko lakou mau @@ i ka wa e kii aku ai iloko @@ hale.

            Aka, e hoomanao iho @@ makamaka, me ke poo o @@kolu manao ana, e u-@@, a e hookolo ana i ka @@ o ka mea nana i hana @@ hewa, e hiki ai ke hooma@@pono ia ae imua o na ma@@ lehulehu, ma o na lono @@ lawe ia mai, a na makou e @@ ke aku, ma ke ano kaulike@@ he oiaio ia mau lono, @@ ko makou hoahewa nu@@ maluna o na Komite helu@@ a me ko lakou mau @@ lawelawe.

            I na la mamua iho @@ helu kanaka ana, ua ike @@ Aoounauna ke aupuni i ka@@ e lawe hele i na @@ maloko o na hale noho, @@ kuhiukuhi pu aku i ke a@@ ka lakou mea e hana ai, a@@ kauoha pu ia hoi o na @@ hale, ka poe hoolimelime @@ na rumi a ma ka hale o@@, e kii mai ana lakou @@ ka Poakahi ae, ka la mah@@ o ka helu kanaka ana.

Ua hoolohe na kanaka @@ pau i keia kauoha, a ua @@ kaawale ma kahi kupono @@ ke kii koke ia mai, E like @@ hoakaka maloko o ka @@haka lahui, i haawi @@ mai iloko o ko lakou mau h@@.

Ua kali kekahi poe, ma @@ mau wahi ponoi, no @@ akamai e kii koke aku ke @@ i ko lakou kuleana i @@ aku ai, a he mea oiaio, @@ ka makaala i kekahi @@ Komike, e like me na @@ o loko o ka lakou m@@ paihakahaka, me ka h@@ ole, e like me ka pap@@ kuhikuhi hana.

A oia poe, no kakou ka makou mahalo, no ka mea, aole lakou i imi i mea e hoopilikia ai i ka pono o ka lehulehu, @ awiwi lakou no ke pale ana aku @ hemahema e ulu mai ana ma o kekahi mau ulia @ makou e hoike aku nei, @ makou hoi i ninau ai nowai ka hewa.

O kekahi poe Komite oh@ pepa, ua hoohala lakou i ke ki@ ana i ka la mua, palaka i k@ elua, poina i ka la ekolu, a nalowale i na la mahope mai o @ i keia la, mamuli o keia ulolohi loa o ke kii ia ana aku @ pepa, ua pau kekahi mau pepa helu kanaka i ka nalowale, ua haehae ia kekahi e