Ke Aloha Aina, Volume II, Number 42, 17 ʻOkakopa 1896 — Page 2

ʻaoʻao PDF (918.64 KB)

This text was transcribed by:  Jon Geyer
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ma Ke Kauoha

 

Ke hoike ia aku nei ka iohe ina lala a pau o na Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina, ka Ahahui Kaiaiaina a me ka lehulehu a pau, mai Hawaii a Niihau e paa iho ina kahakahana kanikau ma ka lima a ma ka papale, i hookahi mahina mai keia la aku. E hoolohe i keia.

  Ma ke Kauoha,

    Jas. K. Kaulia.

Kakauoolelo Nui o na Ahahui

  Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina.

  Honolulu, Sept. 30, 1896.

 

 

E Hoolohe.

 

Ke kauoha ia aku nei na Lala a pau o ka Ahahui Kalaiaina e paa nei i na Lipine ulaula e omau ma ko lakou mau umauma no hookahi makahiki e hoomaka ana mai Sept. 14 mai i hala iho nei a hiki i Sept. 14, 1897, oia ka piha ana o hookahi makahiki o ka mea a oukou i hilinai ai.

  John Poe Kuoha.

Kakauolelo nui o ka Ahahui Kalaiaina Hawaii.

 

 

Ke Aloha Aina

@uopukaia no ka

Pumaikai o ka Lehuluhe, a ke Na pepa na ka Lahui Hawaii.

 

 

Edward L. Like

@@@@hooponopono

E.A. Nawahi,

Puuku o Ke Aloha Aina.

 

Honolulu, Oct 17 1896.

 

E Hoolohe Mai

 

Oiai, ke kokoke aku nei kakou i na la hope o keia makahiki, a oiai hoi kekahi poe no, e noho ana me ka hoomanao ole mai i ke ola o ka kakou wahaolelo nei ka mea hoi e hiki ai ke hoomau loa ia aku ke ku ana o ka lamaku o ke ola, ka mea nana e hoomalamalama mau aku i ke kulana o ko kakou noho lahui ana.

Nolaila, ke kauoha ia aku nei na Luna a pau. mai Hawaii a Niihau, he wahi koena aie ko lakou e koe nei i ka pepa e hookaa koke mai, me ka hoohakalia ole, a pela pu no hoi me ka poe lawe pakahi e hookaa koke mai, me ke kali hou ole aku no kekahi wa hou aku.

Ua ike no kakou a pau, he nui na wahi nana e hoopoino i ke ola o ka pepa, ma o ka hale la nana e pai, ke nele aku no, a o ka hoomaka koke mai la no ia o ke ano umalu, a o ka hope aku, he imi mai

 

 

i kahi e hoopoino ai i ke ola o ka mea a ka @@@@@ i aloha @@.

                O ka makou e haike aku nei imua o na makamaka holuholu, aole hoi o ka lawe me ka manao ino, aka, e lawe me ka ike iho, o kou leo no ia, a o kau puuhonua hookahi hoi ma @eia ao, nana e hoomaamama i kou uhane ma keia noho kino ana.

                Nolaila, o ka lohe oia ke ola, a o ke kuli, oia ka make, pela makou e nonoi aku nei i ko makou mau makamaka heluhelu, e maliu mai i keia leo kauoha.

                Ua pili like keia i Ke Aloha Aina puka la a me puka pule, a na akaka hoi ke kahua o ka poe lawe e hiki ai ke noonoo iho.

                Ma Ke Kauoha.

                Mauna Kamela, Oct. 15 ‘96

 

 

Ko Kakou Kulana

 

E like me ka hookumu ia ana o keia nupepa mai kinohi mai o kona @ana ia ana, no ka makee, ka minamina a me ke aloha i ka aina hanau, ka aina hoi i eha ai ka ili o ko kakou mau kupuna i na la i hala aku la, pela hoi makou i hoala ae ai i keia hana nui koikei, iloko o ka pohai o ko kakou lahui, no ka hoike mau ana aku ina manao hoolanala e kupaa mau a hiki i ka hopena o ko kakou ninau lahui e ku nei.

                He mea oiaio, ua nui a lehulehu na poe aloha aina oiaio i kua kakoo pu malalo o keia manao hookahi, e aloha i ko kakou Alii Aimoku, na ’Liianau o ka aina, a me ke aloha i ko kakou aina me ko kakaou naau a pau.

                No ia aloha i,loko o ka houpo, na lawe ae nei makou i ke kulana paa a ko makou mua i kukulu ai, a waiho iho mahope nei, i kuhio a i panana na makou e uhai aku ai mahope o kona meheu, me ka hoikeike mau aku, mai puni a kuemi hope mai ka manao, malalo o na pahele a me hoonuinui opelo ana a ka poe kue ia kakou.

                Ua hiki no ia kakou ke hoo maopopo iho, eia kakou ilona o ke kahua kaua hamama kahi i ku ai, e pale aku i ka noeau o na alakai o ka aoao kue mai ia kakou ma na ano a pau, a oiai hoi lakou ma ke kahua makolukolu o ka ikaika a me ka lawa pono e hiki ai ke pale i ko kakou heluna.

                Aka, pehe kakou e komo lanakila aku ai iloko e ia hihipea o ka manoanoa o ko kakou mau enemi? Aole anei o ko kakou kupaa mau, nee mau imua, i hookahi puuwai, a i hookahi ha@a, pela e loaa ai ka  lanakila?

                Ke manao nei makou, pela e loaa ai ia kakou ka lanakila, aole ma kekahi ano kahulihuli,

 

 

emi hope wale a kanalua wale @@@@.

                A hoomanao ia, o ko kakou kupaa mau, mai kinohi mai, ka@i ia aku na wahi hana e pono ai ko kakou noho ana, @@ lilo ia he laau lap@au e @@@kaakaa ai ina maka o ka poe nana kakou i hoinoino aku, he poe puni wale na kanaka Hawaii, ne poe hiki wale no ke kuai ia ko lakou mau poao me ke dala.

                He mau aolelo palaualelo keia no ka mea, ua hoike aku na kapaka Hawaii i ko lakou ano ma na mea liilii ano ole, a ma kahi o ka io o ka hana, ke kahua o ko lakou noho hale aupu i ana, ma ke ano kuokoa, aole ia iloko o ka umauma o ke kanaka Hawaii, o na hoao ana ma ka hoohuli ana mai i ka noonoo o ka lahui malalo o ka mana o ke dala,m aole loa ia e hiki ke hoohanaia maluna o ka hapanui o ka Lahui Hawaii.

                No ka mea, ia ewe ke aloha iloko, ua moni ia me ka manao io kupaa, e lokahi ka hana a pela e lanakila ai maluna o na hana hoolauwili he lehulehu wale.

                O ka makou ia e hauoli nei ma o ko ka lahui hilinai ana mai, o Ke Aloha Aina wale no ka ipukukui pio ole ina makani puahiohio o na enemi e hoao ai e hoopilikia ia kakou ma na ano a pau.

 

Na Kinaunau O Ka Helu Kanaka

 

                E like no me ka makou mea i hoakaka mua aku ai, o keia Helu Kanaka, oia kekahi o na mea ano nui iloko o ko lakou nei au hooponopono aupuni ana ka mea hoi a makou i lawe ponoi ae ai, a hoomaikeike akuimua o ko makou lahui, i ke kumu a me na aa i ulu ai o keia laau ano hou, ma ka hoololi ana i kona ano maoli, a i mea e hoopohihihi ai i ka noonoo o ka lehulehu.

                Ua hooia mai ka makou mau hoakaka ana mamua aku nei o kekahi mau kakoo ikaika o ka aoao e ku nei, ma kahi e pili ana i ka helu ia o na mea a pau, a komo pu me na holoholona, ko laua kumuwaiwai ponoi, oiai hoi kekahi o laua he Lunakula kana hana.

                Ua lawelawe ia mai nei ko laua hihia imua o ka Lunakanawai Apana o na Apana, kahi a laua i noho ai, a ua hoopai ia kekahi he $25, a ua hoohalahala loa mai nei imua o ka Aha Kiekie, a o kekahi hoi, ua hoopanee ia aku la a no kekahi wa hou aku.

                Ua nui no a lehulehu na kinanau o keia helu kanaka, aka, o ka oi loa aku nae, ma o ke poe mea waiwai @ui la, e like

               

 

 

me, @@@

@@@

@@@

@@@

keia na U@ @@@

 

Mai @@@

 

                Ua lilo i m@@ @@@ nui i ko makou @@@ @@ ike @@@ aku i kekahi a ko kakou mau keiki auka@ a holo @@@ @@@ o na @@@ @@@, na @@@ hole pilialua, na moku @@@, a maluna hoi kekahi o na moku kalepa, ka ike ana aku i ko lakou mau heleh@@, ua hele a ku i ka @oowahawaha @, @@ o ko lokou hoolako pono ole ia lakou ino me na aahu kopono nena, kana wahine a me kana ohana keiki.

                Aole i pili k@@@ olelo a makou e ao nei, a e hoike nei i ke akea, i mea e hoomaka e mai ai lakou ia makou, mamuli o ko makou hoike ana aku i ka mea oiaio, aole no ka manao e hoiao aku, aka, no ka hoopakele ana ia lakou mai na uhaai ana ma na mea an@ ole, aole a makou kamailio ana no na mea i hoolilo ia i ka aauhu, ka ai a me ka i’a, no ka pono o ka noho ana home, o@@@, he mau nana maikai ia @ @@@ ai ke mahalo ia aku e ka lehulehu, a pela no makou e h@@wi aku nei i ka mahalo no ia poe. No ka mea, ua aloha oia i kona kino ino, a me kona ohana p@.

                Aka, o ka poe a makou e kamailio nei, oia no ka poe e pipili nei maloko o na hale inu rama, me na lole lep@ hohon@ moku, me na huewai waina ma ko lakou mau lima, ua ohewahewa na maka, a ua pau aku la na wahi kenikeni i ka la ia, a@ ole i ka hoomalimali ia mai pa ha, a hiki i kou wa e olohelehe loa ai, kaomi iho la ka hoomalule ana a ka waiona, h@@ @ini a ano rama e ae paha maluna o kou kino, a moe aku la oe ma kapa alanui hapai ka makai ia oe a hiki i ka Halewai, moe malaila a pau ae ka ona, manao no ka hoi i kou home, e kali mai ana ka waihona o ka lehulehu no kou hookapu aku ilaila.

                He mea keia na makou e ike mau nei, i keia mau la koke no, ku mai la ka moku kalepa Aloha mai Kapalakiko mai, a kaluna o kona oneki kekahi kanaka Hawaii i holo maluna o ke okohola a ku ae i Kapalakiko a hoi mai nei no ke one hanau, o John Waihinalo kona moa, a me he mea la, he alua ae ne paha makahiki o kona kaawaleana mai ka aina nei aku, a o kana hana mua mahope iho o kona uhaai ana i kona hou o kela mau makahiki elua ana i hele ai i ke anu me ka hoomanawanni, iloko o na hale inu rama, me ka pohai o ka poe e pipili ana ma ia wahi,

 

 

a o ka hopena he nele a @@@ @@@ pu.

                E hoopau ia mau an@@@ loaa no ia oe ka noho ana@@@ kai me ka lawa pono, i ole@@@ e auwana hou maluna o @@@ o ka moana, no ka imi @@@ kela mau huahelu au i lu @@@ ko o ka pakeke o na @@@ kuai rama. E ao kanaka no hoi paha kakou e pono@@@

 

Loaa Pono Ka Opium@@@

 

                Wong Tai Poon a me @@@ kokoolua, ua paa ae laua hopu ia e Lutanela Cha@@@ lain, o ka Oihana Makai, po Poalua nei, no ka hew@@@ ma ama opiuma malalo @@@ laua malu, me ka ike ole@@@ na mea pau aka, e like me kela olelo kaulana a ka “o ka mea i hana ia ma @@@ malu, e hoike ia no ia m@@@ akea.”

                Ua hana ia keia hana e @@@ msu Pake me ka malu loa, @@@ lawe ae laua a hoolimali@@@ rumi hana no laua mahop@@@ o ka hale humu ili o Mr. C@ e ku nei ma ke Alanui M@@@ malaila no laua i hopu ia ai@@@ wa i loaa aku ai i na Mak@@@.

                O Wong Tai Poon, a o @@@ na hoi kekahi inoa ona, h@@@ kai kiu Pake oia e hele ai @@@ puhopu i na Pake puhi opi@@@ pepa, che fa, a pela aku, @@@ ka wa i kahuli ai o ke aup@@@ hiki iho la i kona hopu ia @@@ ia no keia hewa he malama @@@ uma.

                He mea pahaoho no @@@ i ke alo no ka ulu kahi i @@@ mili ia ai, eia nae, e hala @@@ ana no na pahuna i maken@@@ ia ai e loaa pono aku, a a@@@ ae la no a ahuwale ae la@@@ no a iwaho.

                Ua hookuu ia mai no mawaho nei, malalo o ka @@@ bona o ka mea hookahi. @@@ Luna Nui oia no ka Halea @@@ ka no kekahi wa loihi i ha@@@ nei, a o ka makumua loa il@@@ keia o kona ike ia ana he @@@ oia no ka poai hoopae opi@@ o loko o keia kulanakauha@@@.

                O ka hua keia i loaa mai @@@ poe hana a huna me ka ike@@@ ia, e hoopilikia wale ana i @@@ kahi poe e aku, no ke a@@@ loaa mai ke dala me ka maa@@@ a o ka hope a ka Mea M@@@ Loa i haawi mai la iaia, oia@@@ la keia, o kona paa ana he @@@ na ke aupuni.

 

                Nani a maemae ke kulana o ka @@@ Mele Hou i keia wa e ku nei.

                Ua ala hou ae ka h@moe o ka@@@ ne Pele, pela na lono i@oaa mai.

                E weheia ana he ahamele @@@ ka halepaikau o Ha@@oeipo, ma @@@ i ka la 31 o keia mahina.

                Ma ke kakahiaka Poaha nei, i @@@ mai ai ka mokuahi Monowai, ma P@@@@u mai o ka Hema, a ui ha@@@ aku la no Kapelakiko ia awakea.