Ke Aloha Aina, Volume II, Number 40, 3 October 1896 — Page 2

KE ALOHA AINA

POAONO, OKATOBA 4, 1896

 

UA HOOMANA PIHAIA.

----------------

            Oiai au e kaawale ana ma ka aina e, ua ili maluna o Edward L. Like ka mana piha o ka hooko ana no ka’u hana no ka Nupepa KE ALOHA AINA.      

                        Joseph Nawahi,

            Puuku a Lunahooponopono no ka Nupepa KE ALOHA AINA.

            Honolulu, Aug. 19, 1896.

 

KE ALOHA AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.

 

J. Nawahi.  Lunahooponopono a Puuku.

E.L. Like, Hope-puuku.

 

Honolulu, Oct 3, 1896.

 

MA KE KAUOHA.

            Ke hoike ia aku nei ka lohe ina lala a pau o na Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina, ka Ahahui Kalaiaina a me ka lehulehu a pau, mai Hawaii a Niihau, e paa iho ina kahakahana kanikau ma ka lima a ma ka papale, i hookahi mahina mai keia la aku.  E hoolohe i keia.

                        Ma ke Kauoha,

                                    Jas. K. Kaulia.

                        Kakauolelo Nui o na Ahahui Aloha Aina o ko Hawaii Paeaina.

                        Honolulu, Sept. 30, 1896.

 

HAPA KA HAE O ALIIOLANI HALE

 

            Ma ka Poakolu nei, ua hoohapa ia ka hae o ka Hale Aupuni o Aliiolani Hale, no ka haawi ana a ke Aupuni Repubalika Hawaii i ko lakou aloha no Joseph Nawahi, kekahi o na kanaka nui a koikoi e noho ana iloko o ka aina ma ke ano he kulana kona e hiki ai ke haawi ia ko lakou paulele ana nona.

            Ua kipa aku ke Kuhina o ko na Aina E ma ke home noho o ka wahine kanemake ma Mauna Kamala, ma ke kakahiaka o ka Poakolu nei, no ka haawi ana aku i ko ke aupuni mau manao maikai no ka mea i make.  Mahalo.

 

HE HOOMAIKAI NUI I KA LAHUI.

            Ke haawi aku nei, au i ko’u hoomaikai nui i ka lahui a me ka lehulehu a pau a kuu kane i aloha nui ai, ma ka haawi ana mai i na kokua he nui no ke kino wailua o ka mea a’u i aloha nui ai.

            No’u iho, ke haawi aku nei au i ko’u aloha a nui no lakou, a me ka poe a pau i haawi mai i na kokua aloha he nui no ka u kane i aloha nui ia.

            Owau iho no iloko o ka ehaeha,

                                    Mrs. Emma A. Nawahiokalaniopuu.

                                    Honolulu, Sept. 30, 1896.

 

HALAWAI AHAHUI EUANELIO O OAHU.

            E halawai ana ka Ahahui Euanelio o ka mokupuni o Oahu, ma Kaumakapili, Poakolu, Okatoba 7, 1896.

 

KAULUWELA HONOLULU

I ka H@ a Nawahiokalaniopuu.

 

            Mamua ae o ka wehewehe ana mai o kaiao o ke kakahiaka Poakolu nei, ua hookulukulu mai la na pakaua liilii noenoe o Kulanihakoi, me he mau waimaka la e haloiloi mai ana mai ka paia lani mai, me he mea la, e hoike mai ana i ko lakou aloha oiaio no ke kanaka Hawaii i kupaa mai kona wa i ikeia ai he hoa kakele kanawai iloko o ko Hawaii Ahaolelo Aupuni i ka wa o ke Aupuni Moi e ku ana, a hiki wale no i ka hookuu ana aku la o kona aho hope loa.

            I ka pahola ana mai o na kukuna o ka La maluna o ka paehumu o na kuahiwi, e hoonee ana ina ao polohiwa o ka olu kokolo e noho mai ana iuka, aia hoi ka lehulehu e holoke ana i o a ianei, me ka manao lokahi, e kaukolo aku mahope o ka huakai hope loa a ke kanaka i makia ia me keia mau olelo kauoha hope loa:  “Aloha aku oe i kuu Moiwahine, a me ka lahui a’u i aloha ai.”

            Ua kumu, a ua ewe aku la ia mau olelo kauoha hope loa ana a puni na Paemoku, a na ia mau huaolelo oiaio, i hoopuka ia mai, mai kona mau lehelehe mai, aole loa he waimaka e hiki ke paa iho ma kona wahi i hoopiha ia ai.

            Oiai, o kona leo, ua like ia me ke kapena e haawi ana ina kauoha i kona mau limahana me ke aloha ia, no ka mea, ua haawi oia ina kauoha me ka oluolu a me ke aloha, a na ia hana i hapai ae iaia, mai ke kulana haahaa, a hiki i kona kau ana i kaupoku o Hanalei.

            I ka panee iki ana ae o ka la ina hora awakea, aia hoi ka lehulehu o na Hawaii e kamoe ana no uka o Kapalama, kahi hoi o ke kino o ka mea make e waiho ana, o na kane, na wahine a me na keiki, no ke ake nui e komo pu iloko o ka papa kuhikuhi o na hana hoonohonoho a ke Komite hoolewa.

            I ke kokoke ana aku e kani ka hora 12 o ke awakea, aia hoi, ua piha pu o loko o ka pa o Mauna Kamala i ka lehulehu, e kali aku ana o ka hoea aku i ka wa kupono e malama ia ai o ke anaina haipule, ma ka hora 12:30 p.m. o ka wa no hoi ia i hoae ae ai o ke Kahunapule i kana apana bana, oia hoi ka Rev. E. S. Timoteo, o ke Ehukai o Puaena, ma ka haawi ana ae ina kahoahoa ana no ka mea i make, a i ka pau ana o ia mau hana haipule.

            Oia ka wa i kuene pono ae ai na mea a pau, no ka hoonohonoho ana i ka huakai hoolewa, malalo o na Komite Hooko o ka Hui Aloha Aina me Kalaiaina, a aia hoi ka mea hana pahu ke liuliu ala no ka hapai ana mai i ke kino o ka mea i make maluna o ke kaa kupapau e kali aku ana nona.

            I keia wa e liuliiu ia nei no ka hapai ana mai i kona kino lepo, aia hoi ke kaa kupapau, ua hookuene pono ia ae e ka Hui Kalaiaina, ka poe hoi nana e huki lima ana i ke kaa kupapau, a kupono i ke alanui pii, kahi a ka pahu kupapau e hapai ia mai ai a komo iloko o kona halelewa ma ka aina maloo.

            Aia na leo walohia o ka ohana a me ka lehulehu e paiauma ana me ka ehaeha, a ua hiki hoi ke ike ia aku na helehelena kaumaha maluna o kela a me keia kanaka Hawaii, me he mea la, o ko lakou makuakane ia.

            Ae!  Nani a walohia na hana a ka Haku, i kona haawi ana mai i ka manao lokahi no keia kanaka Hawaii makaainana, i pii ae mai ke anuu ilalo loa, a hiki i ke kulana maluna loa.

            Ehia la o na kanaka Hawaii i koe e ola nei, i hiki aku kona heluna helu o kona huakai hoolewa i ka 1,0@3, hookahi wale no haina, aole hookahi kanaka Hawaii, mawaho ae o na Alii Aimoku i like pu aku me kona.

            I ka pau ana o na hana a ka mea hana pahu, oia ka wa a ka wahine kanemake i haalele aku ai i ka rumi, kahi e waiho ana o kana kane, me na kulu hu’i waimaka walohia o ka ehaeha, e hiolo mai ana mai kona mau papalina mai, i kaukolo ia mai e ka Mea hanohano John L. Kaulukou, a kau iluna o ke kaa i hookaawale ia nona a me kana mau keiki makua ole.

            A o leia ka wa i hemo mai ai o ka pahu kupapau o

                        Lilii Lehua i Hopoe,

                                    E popohe mai la i ke pili,

                        E pili ke aloha me oe,

                                    Me ka ua kilihune o uka,

malalo o na hapai pahu J. O. Kaaka, Kewiki Kekona, (David Dayton) Kale Kaleikona, (Charles Creighton) R. W. Wilikoki, Jno. L. Kaulukou, S. K. Kane, W. C. Achi, F. J. Testa, E. K. Lilikalani, J. K. Kaunamano, S. M Kaaukai a me L.W. P. Kanealii.

            I ke kau ana aku o ka pahu iluna o ke kaa kupapau, oia no ka wa i haawi aku ai ka Ilamuku Nui o ka hoolewa Jas. K. Kaulia, i ke kauoha i ke Kakauolelo Nui o ka Hui Kalaiaina, John Poe, e hoonee aku i ke kaa imua, i loaa ke kowa no ka hoonohonoho pono ana ina kaa mahope koke iho o ka @

            Kaa o ka mea @ e huki ia ana e na lio @

            Ka Puali Mahui o Honolulu me Kapena Paka, me 38 lala.

            Puali Puhioho me 28 @

            Ka Hui Piwai o na Wahine.

            Ka Hui Aloha aina on n aWahine no lakou ka hulua nui o 376.

            Ka Hui Aloha Aina o na kane me 312.

            Ka Hui Manawalea o na Pukiki me 9 hoa.

            Ke Kaa o ke Kahunapule E. S. Timoteo me ka wahine.

            Ke Kaa kupapau, e huki lima ia ana e ka Hui Kalaiaina me 64 lala.

            Na Hapai Pahu ma ka aoao akau, he 6 ka nui, E. K. Lilikalani, r. W. Wilikoki, J. K. Kaunamano, S. M. Kaaukai, Chas. Creighton, a me L. W. P. Kanealii.

            Na Hapai Pahu ma ka aoao hema, he 6 ka nui.  David Dayton, J. L. Kaulukou, J. O. Kaaka, F. J. Testa, S. K. Kane, W. C. Achi.

            Kaa o ka Wahine Kanemake me ekolu keiki.

Kaa o ke kaikaina o ka Wahine Kanemake me 2 keiki.

            Na kaa o ka ohana o ka mea i make me na pilikana.

            Kaa o ka Peresidena o ka Hui Aloha Aina o na Wahine, Mrs. Kuaihelani Mamabala, me kona Hope, Mrs. Kahalewai Kamaki.

            Na kaa Waganete edolu, e huki ana i kekahi mau Luna Nui o ka Hui Aloha Aina o na Wahine.

            Na kaa o ka lehulehu i hiki aku i ke 48.

            A ke hui ia na mea a pau i komo ae iloko o ka huakai hoolewa, aole ia i emi iho malalo o ka 1.003 a oiai e komo huikau ana ka lehulehu ma na poo alahui, ua hiki aku ka huina phia i ka 1,200, me ka huina nui o na poe makaikai, aole i emi iho malalo o umi tausani.

            I ka wa a ke kaa kupapau e maalo ae ai mamua o ka lehulehu, ua wehe ae la kela a me keia i kona papale, no ka haawi ana aku i ko lakou mau manewanewa hope loa no ua kanaka nui la i haule aku la mai keia noho inea ana.

            Eia na leo kahea inoa o kekahi poe ke wawalo nei iloko o ka huakai, e like me ke ano o ka hana ia ana o na Alii Aimoku, a o keia hoi, he makaainana aloha alii i hapai ia ae e ka manao lokahi o ka lahui a kau ilina o kahi kiekie.

            I ka nana ana aku i ka huakai hoolewa, ua molulolulo kona naue ana, me na mana@ oia e hekau ana maluna o @ a pau, a me ia ano i hiki aku ai lakou i ka @ kahi a ka mokuahi Hawa@ e kali mai ana ma ka uapo o @dine.

            Ua kaa na hana hope @ mai ke kaa kupapau aku, @ poe hapai pahu, a na lakou @ manele aku mai ka uapo a @ kau iluna o ka moku no ka manawa hope ;pa. e ,a oa @ i haawi ia ai na hana ha@ le hope loa, a hookuu ia @ la ka lehulehu e noho ha@ aku ma ka uapo.

            Ma ke kauoha a ka wahine kanemake ia Jas. K. Kaulia @ haawi aku i kona aloha @ lahui, ua pahola ia mai ia @ na leo walohia mai ka @ aku, me na leo kumakena @ lehulehu e wawalo ana. A@ Aloha ia leo, i kukuni pa@ me ka umauma hookahi.

            Ke hoi la oe i Hilo Hanakahi @ ike aku i ka lehulehu, a @ aku.

            Aloha no oe e Nawahiokalaniopuu.

 

LOAA PONO KAU I KA PUNA@

 

            O Arthur Jones, oia ke@ o na limahana lawelawe o@ Halekuai Kamaa o D. @ Smith, e ku nei ma ke Ala@ Papu, ua loaa pono aku @ ia James Kelly, ke kuene @ o luna o ka Malulani, ma @ po Poakolu nei.

            O ka inoa hope, ua lohe @ huihui wale no oia no ka @ o kana wahine, me ka @ mua ae la, a i kumu e ma@ po ai ka oiaio o ia mau o@ ua noho iho nei oia i @ holo ana aku nei a ka M@ lani, me kona hoike ole @ i kana wahine, e noho @ oia.

            He mau la ae nei kona @ halua ana, ma kekahi @ okoa, a hiki iho la i ka po Poakolu nei, ka wa i loaa p@ aku ai o kana wahine e @ pu ana me Arthur Jones iloko o ka hale, a oia no kona @ i pepehi ai i keia komoh@ iloko o kona mahinaai laa@ uliuli na maka.

            Ua hoopai ia o Kelly no @ hoeha he elua dala imua o @ Aha Apana, a ua hoopii @ o Kelly, no ke komohewa i @ hai wahi me ke kuleana ole @ ka po.

            I keia kakahiaka Poalima @ noonoo ia ai keia hihia imua @ ka Aha Apana, a ia wa e @ opopo ai ke kulana o ka @ komohewa me ke kuleana @.

--------------

            Aloha oe e Nawahi.

            Ua holo hou aku ka H@ K@ a Gonzales no Hawaii.

            Ua hopuia o N@ no ka@ e kakau i ka pepa helu kanaka.

            Ma ka Poalua nei i hoopai @ Welau, he ekolu mahina hoopa@ me ka hana oolea no ke peku @ John K@.