Ke Aloha Aina, Volume II, Number 37, 12 September 1896 — Page 8
This text was transcribed by: | Rosemary Mccune |
This work is dedicated to: | Kaelene Ahu Rey |
KE ALOHA AINA POAONO, SEPATEMABA 12, 1896
=========================================
HE MOOLELO HOONI PUUWAI
NO KA
MAK'AIKIU RONADA.
-
Ka Kaeaea Huli Meheu o ke Alahele Pohihihi.
-
A I OLE NO
MAMUDELA.
-
Ke Kanaka Opio Kamana
-
MOKUNA II.
KIA PEPEHIKANAKA WELIWELI O KE AUMOE.
Mahope o ko laua puili aloha ana ae lalau aku la ua Minewa la i ka ipu kukui a hemo aku la iwaho me ke ki ana mai hoi i ka puka, no ka mea, aole oia i makemake i kana moopuna e hahai aku mahope ona.
Noho io la o Adele me ka naau hopohopo no kona kupunawahine e hele la, me ka haupu mau ana no hoi e halawai ana no oia me kekai poino, noilaila, hoopili aku la oia i kona mau pepeiao ma ka paia o ua rumi la, a hoolono pono aku lahoi i na kaupai o kona kupunawahine e hele la e halawai me ka kanaka nona na kapuai a laua i lohe ai.
Lohe aku ia oia i ka wili ana aku o kona kupunawahine i ka puka o ka rumi malaila na keena huna, a ia wa i hoopuapuanuia ae ai kona puuwai mamali o kona lohe ana aku i ke paha ana aku o kekahi mea iluna o ka papa hele o nahaha aku la.
Aole no hoi i liuliu mahope iho ua lohe hou aku ia oia i kekahi mea i ke pahu ana aku iluna o ka papahele a lohe koliuliu i ka leo o kekahi mea e e kahea ana i kokua.
Mahope iho la hoi o keia leo ana ilohe ei, ua meha iho la ka halulu ana i lohe ai, a o na kikiao makani hoi e pa lauwili ana oia wale no kana e lohe nei.
E kuu kupunawahine, e kuu Minewa hoi, hoaha ke mea i halawai aku la me oe, i kahea aku ai o Adele.
Aka, aole nae he wahi leo i puai mai mai kona kupunawahine mai, a ia wa i hoomaopopo iho ai oia ua poino kona kupunawahine.
Holo aku la oia ma ka ipuka aniani a kahea aku la i na poe ana e ike ana i ka maalo ae ma na huina alanui.
E kokua, e kokua, he pepehi kanaka ua hiki mai, wahi ana i hooho aku ai.
Kahea aku la oia a hiki ika hano ana o kona leo, aka, aole nae he wahi mea i lohe mai iaia, no ka mea, ua nalohia aku kona leo iloko ona kikiao makani e hele uluulu ana me ka ikaika.
Aka, hala ae la he mau o kona hoomaha ana, aia hoi, ike aku la oia i kekahi kanaka e auamo ana i kekahi mea eleele, nolaila, me ka leo nui kahea aku la oia me ka leo nui:
E ke kamahele o ka po, e kokua, e kokua mai ia'u ano.
A ia wa i ike aku ai, oia ua lohe ia kona leo, no ka mea, ua ike aku la oia i ua kanaka la e hele mai ana no kahi ana i ku ana.
I ka hookokoke ana mai o ua kanaka la, ma ka puka aniani, ua ninau uku la oia: E oluolu anei oe e hai mai owai la kou inoa e ka malihini o ke kelu aumoe?
O ko'u i@ a Mamudela, a heaha ka'u e hana aku ai nou? O oe no anei kela e Adela? wahi a ke kamahele o ka po.
Ae, owau no keia o Adele, e komo mai e Mamudela ano, ua powa ia paha kupu@wahine, wahi a Adele ma ka leo ha'uha'u a me na waimaka hoi e hiolo ana ma kona mau papa@.
E hoea aku ana au imua ou e Adele iloko o ka manawa pokele.
Ua paa ka puka oiaio i ke k@ ia, a pela hoi ko'u rumi e noho nei, wahi a Adele.
Mai hookuihe i ikou noonoo, no ka mea, eia no me a'u ka'u mau mea paahana kamana, a ua hiki loa hoi ia'u ke wawahi i na pahi puka me ka kakalia ole, i pane aku ai o Mamudela.
Hookuu io la oia i kana mea e auamo ana a wehe ae la hoi i ke pani oua mea la, a ikeia aku la, aole ka ia he mea okoa aku, aka, e kana pahu kamana no ia.
Lalau aku la oia i kekahi o kana mau mea paahana, a wawahi aku la i na pani puka o na rumi la, aole nohoi i liuliu keia wawahi anaua hemo aku la na pani puka o lalo, pii aku lahoi oia ma ke alanui pii, a hoea aku la ma ka puka e ka rumi a Adele e noho ana me ka wawai pu ana aku hoi i ua puka ia.
Nahaha ae la ke pani o ua puka la, a komo aku la hoi oia iloko o na rumi ia, ho-a ae ia oia i ke kukaepele me ka hoomalmalama ana ku ia leko o ua rumi ia,
a halawai nai la ho oia me na helehelena haikea o Adele; ike aku la hoi oia he ipu kukui e ku ana maluna oke pakaukau, a ho-a ae la hoi i ua kukui la.
Halawai ae la na helehelena o ua mau ui la, a iloko no hoi o keia manawa na komo koke io la no ko laua iini o ka makemake like iloko o ko laua mau puuwai.
O, e Mamudela ke hauoli nei au i kaou oea ana mai la, wahi a Adele me ka hiolo ana io o kona ma waimaka.
E hai mai heaha ka mea i halawai mai me oe? wahi a Memudela i ninau aku ai.
E hahai mai mahope o'u, no ka mea aole au i maopopo i na mea i halawai aku me kuu kupunawahine, i pane aku ai o Adele.
Hopu aku la hoi oia i ka ipukukui me ka ukali pu ana aku o Mamudela mahope ona, haalele ibo la laua iua runmi la, a naue aku ia no kahi i hanaia ai o ke karaima puuwai eleele.
I ko laua hiki ana aku hoi ma ka puka o ka rumi o nakeena huna, wehe aku la oia i ke pani o ua rumi lame ke ano hoomanenene, a i ka wa ihemo aku ai o ke pani puka, oia no kawa ipiiae aio ka okala o ko laua mau poo, a hehee iho la hoi o Adele, aka, mamua nae o kona pahu loa ana aku iluna o ka papahele ua paa aku ioa oia i ka hopuia e na lima wikani o Mamudela.
A hala ae lahe mau minute o kona maule ana, pohala ae la oia me ka nana aku i ke kino puanuanu o kona kupunawahine e waiho oni ole ana iluna o ka papahele, maluna hoi o kona hehehehena e kau ana na alina hoomaewawea a ke puuwai lokoino hilahila ole @.
Ma kona a-i hoi e kakau ana na manamanalima kakauha o ka powa, e hoike okoa mai ana no, ua halawai o Minewa me ka make mamuli o kona @mi i@ @. Aka, o ka mea nana i hanaia hana @ wai eleele, owai la ia.
-----o-----
PAU IA POE HANA O KA HALE DUTE.
-
Ma ka hora 9 a.m. o ke kakahiaka Poaono o ka pule i hala, i hoopau ia aku ai o Theo. P. Severin a me Thos. E. Cooke, a ma ia manawa hookahi no hoi i pau pu aku ai me C. J. Fishel, kekahi o na Luna Hana o loko o ka Hale Dute, malalo o ka hooponopono ana a ka Hope Luna Dute Nui, oiai hoi ka Luna Dute Nui aia no i na aina e kahi i auwana ai.
Ua maopopo no ke kumu e ko lakou pau ana, oia no ko lakou hookomo malu i ka opiuma, me ka ike ole i a e na mea a pau, a oiai hoi, ua manao no lakou aole he mea nana e ike i ka lakou mau haba poholalo, aka, aole nae pele ka mea oiaio, oia hoi, "o ka mea i hunaia ma kahi malu, e hoike ia no ia ma ka akea,"
a pewla i ahuwale ai ka hana a keia mau lima lawelawe o ke aupuni.
He mea no keia ua kuluma iloko o ka poai o na luna aupuni mai ka wa kahiko mai a hiki iho la i ka wa i pau aku la o kela ma Luna Aupuni, malalo o keia maunu hoowalewale o ka opiuma, ua like oia me ka pula kaumaka e komo ana iloko o ka poe e lawelawe ana i ka hana.
Aka, he mea maopopo no nae, ina ua loihi ka hana ana a keia poe malalo o kela hana hoopae malu, alaila, me he mea la, ua loaa no ia lakou ke kuonoono malalo o keia hana, a ua pono no hoi ko lakou pau ana mai ka hana aku, no ka mea, ua lawe lakou i ka waiwai pio malalo o keia hana, a o ka uku hoopai iho la keia i hoea mai maluna o akou, e like me ke ano o ka lakou hana.
Ua mahalo nui no hoi makou i ka mikiala o ke poo ma ia hana, i ka hoopau koke i ka poe apuka i ko ka lehulehu pomaikai, a pela e ili ai ka hoopa o ka nele maluna o lakou, a o ka makou e noi ae nei i na luna aupuni mai haawi hou i kekahi hana o ke aupuni iloko o ka lima o keia poe lima lepo, no ka mea, he poe lakou ua maa i na hana poholalo, a o ka hope, e hooi loa aku ana lakou i na hana ino mamua o ka ka wa i hala.
Aole i pili keia olelo ana a makou i ka poe ua hana ole ina maawe o ka hoopae opiuma malu,aka, maluna o ka poe i hana io i hana pela kela hana i hoike ia ae la i ke akea, a he hana pono maoli no kela, e ao aku ana i ka poe a law lawe ana ma ia hana, mai hoopa, mai lawelawea, o hahai auanei ka poino maluna o ke kino, e like ae la me keia poe i puehu ak la mai ka hana aku.
-
Na S. L. Desha o Hilo, i malama ke anaina haipule maloko o ka luakini o Kawaiahao.
================================================
[two columns wide: columns four and five]
L. B. Kerr, Alanui Moiwahnine
-----
Ribine o na Waihooluu a pau, mai ka 25 keneta o 18 i-a o ka pokaa.
Na Papale ona Kamalii a me na Lede, mai ka 25 keneta paka@
Na Lole Aahu Makalena Keokeo, Papamu, a Kahakahana he 15 i-a i @ Palua ka Waiwai.
---
Na Hainaka mai ke 35 keneta no ke kakini, ua humuia o hai.
Na Tawele mai ke 50 keneta o ke kakini.
Na Papale Mauu o na Kane a me Kamalii, ma ke 25 keneta pakahi.
Na Cretonne mai ke 10 keneta no ka i-a. Ma na wahi l-a ae, ua @ he 20 keneta no ka i-a.
Na Kakini e 5 paa no ke 25 keneta.
Na Pua, he 5 huihui no ka 25 keneta.
Na Hulu Manu Kinohinohi, ma ka 10 keneta pakahi.
Na Hainaka Silika, he hookahi dala no ke kakini
Na Lei A-i o na Keonimana, he hookahi dala no ke kakini
L. B. Kerr, Alanui Moiwahine, Honolulu
=================================
[column four]
E HANA AKU A IKE PONO.
-
(Kakau ia no Ke Aloha Aina).
Ua hauoli loa ka mea nana e kukau nei ina olelo ao a KE ALOHA AINA e paipai ana maloko oia kumu manao. E hana a ike maka ke hoi aku nei au me ka oiaio, ua hana wau me ka'u keiki i ka hana Poi, mai ka mahina o Ianuari a hiki i keia la a'u e kakau nei, o keia mahina hoi ka ewalu o ka lawelawe ana keia hana me ka hoomanawanui ana i ike po@ i ka pono o ka hana, a ua ike io i ka pono, a ke onbi nei no i ka hua o ka hoomanawanui ma ka hana.
Ua ai a lawa me na moopono, a he wahi dala no e waiho ana ma ka waihona me ka ike ole i ka pilikia, aole, hoi e like me ka wa i waiho wale aku na ka Pake wale no e hana oka pilikia wale no ka hapanui.
Nolaila, e hookanaka mai kakou e na makamaka, a e lalau like me ka hana, i ole kakou e uwe i ka piliokia, a'e hoao hoi e hapai like ma na ano hana a pau e pono ai me ka kanalua ole, e pale loa aku i na olelo palaualelo.
Eia hou keia manao o ka mea kakau no ka manao paipai e pili ana i na Poola. Owau no kekahi e makemake nei e hui pu aku me ia hana maikai, me ka hoolohe ole ina olelo a ka poe hohe wale me ka hana ole a ike pono, ke manaoio nei ka mea kakau, o na hana a pau i hana i me ka hoopono, e ohi ana no i na pomaikai o kana mau hana.
Oia mau no ka makamaka e hana nei, o kekahi o na makamaka, ua haawi mai i kahi hapaha no ka maua poi, a o ka hapanui no aole e apo mai. Aka, ua hoomau aku no, a ua noi aku i na oluo u o kekahi o ko kakou mau Alii e kokua mai ma ka waiho ana aku i ka ka Pake poi, a e ai hoi i ka maua poi, a ua ae ia mai me ka oluolu, pela iho la e hoomau ia nei, a ina e nui ka hana ana, nui mai no ka loaa, a uuku mai nooi ka hana ana, a uuku mai no hoi ka mea loaa. Aole nae he wa nele, a oia iho ia ka oiaio.
MRS. MALUPO
Alanui Liliha, Sepatemaba 4, 1896
---o---
[pointing finger] He kuai hoopau nui no 30 wale no la, ha ka Halekuai o Tracy, ke kihi o na alanui Papu a me Hotele. He haahaa loa ke kumukuu o na mea a pau, e hele mai e nana i ka makou kumukuai mamua o kou kuu ana.
====================
[column five-bad right margin]
KA LAAU HOOLA@ A KAMALE@
O MR. C. @ YONKER HE MEA @
ikeia ma ke ano he mea kuai laau no @
Green, Ohio ua hoike ae @na no ka @
Kunu Hoola @ Chamberlain, @
ana: Ua lawe ae aume ka manao ol@ @
ka haawi ana ak @ hoomaikai he @
ko'u ano he mea ua kamaaia i ke @
haawi ana aku a loaa ka oluolu. Ua k@@
a o mamua ae ona mea e ae i hoo@ @'
na a pau. Kuai ia e ka poe kauka a @
poe pa'ipa'i laau.
Benson Smith & Co.
Agena Nui. Honolulu @
-
O KA U WAHI KEIKIKANE @
i kona wa he elua kanui o kona mau @
ki, ua loaa io la oia i ka ma'i koko @
hooikaika iho lo au e hana i ka Laau @
Hi, Korela, a eha o ka Opu, a ua p@ @
loa, he wahi uuku loa no kaipau o ka @
Ua malama loa au me ka hana pono @
kuhikuhi i haawi ia, i mea e @
nawaliwali loa oia, aka,ua @
kona oluolu mai na hoop@ @
i loohia, i keia manawa @
ka ikaika. Aole hiki @
hoomaikai ana ae i keai loaa @
wale no oia mea kai hoo@ @
meha loa ia au no na mea @ ma @
no kolahou hoomapopo @
hana ai.
MR. @
Graha@sville, M@
Kuaiia e na poe hana laau a @ ka poe @
aku.
Benso Smith & Co.
Agena Nui Honolulu H@
-
MAHOPE MAI O KA MAKAHIKI @
ai he eiwa poe i loaa ika @k@ko ma na @
hi like ole o ka aina, a ua hana koke@ @
ou HOOLA HI, KORELA a me ka O@ @
Chamberlain, aia hoi ua hookeia a ua hoo@ @
ia hoi ka ma'i, he pomaikai nui keia i loaa @
ka hakoko ana i na kuhikuhi @ Laau. @
@ kikoko i ka wa i hoomaka mai ai ka na@ @
like me kolera Asia. Mamua @ , o ka @
oi loa aku o kapono ehooikaika mai ai, i @
ka mea nana e habna a hoopa@ loa @ ole @
poho makehewa ai ka lulu a @ ka h@ @
ka mea luku a hao wale. O keia laau lapa@ @
he hikiwawe ka hoola a@ ak@ home hiki@ @
ke hanaia, i ka wa e hoea @a a@ na @
lokoipo o ke pale aku, @ na@anaka @
a me na kamalii, malalo @ ka ho@ ana ma @
aelike, ua mapopop keia laau @ a p@ @
ke ao, i oi aku ke ano @
ma keia hana.
Benson Smith & Co-
Agena Nui, ma Honolulu, H@
_
MR. JACOB ESBENSEN, HE HAAH@ @
na no ka Hui Kuia Papa Kaka@ @ D@
Moines, Iowa, wahi ana: U@ aku @
i kekahi na laau lapaau ihope i k@ mak@
hine ma ko mana aina penoi @ au @
kekahi mea mai, oi aku ka p@
ia laau a pau no ka @ @a mai
ko'u ohaba no kekahi mau maialike lehulehu @
Ua kapaia he laau Honolulu @ ka@
mea ihana ai, he 50 keneta @
ka omole i kuai ia e ka po@ @ me @
poe kuai laau.
Benson Smith & Co..
Agena Nui Honolulu H@
-------------------------------------
HOOLAHA! HOOLAHA!
UA MAKAUKAU KA MEA NONA K@
inoa malalo iho nei e Oh@ i na @la A@ M@
Ka@ wai a me na Palapala Kuai @ Imi D@
la Hoale, mea Kuai ak a Kuai mai mai i n@
Waiwai Pea a Lewa, mea huli @ Kuleana
ma na Pae Aupani, me ka hookako ana i @
Moolelo o na Kuleana, me kuka a hoomaka@
kau i na ikema na Hihia C@ me Karai@
E lawelawe ia no na hana ke ka malu.
[pointing finger] E loaa ao au ma ke Keena e I. L. K@
ulukoa me ka kini o na Alanui Betela @
Moi.
C. I. Hopkins
Honolulu, Iune 22 1896