Ke Aloha Aina, Volume II, Number 26, 27 June 1896 — Page 2
This text was transcribed by: | Arnold Hori |
This work is dedicated to: | Hawaiian Historical Society |
KE ALOHA AINA
@ KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 27, 1896.
KE - ALOHA - AINA
Hoopukaia no ka
Pomaikai o ka Lehulehu, a he
Nupepa na ka Lakui Hawaii.
J. NAWAHI, Lunahoponopono
a Puuku.
E. L. Likle, Hope-puuku.
HONOLULU, IUNE 27, 1896
OLELO A'O AKU INA POE KAKAU
MANAO MAI.
He mea pono i na mea a pau e hahai i keia i mea e lauwili ole ai, a kuanui wale na kakau ana ai, a kuanui wale na kakau ana a hoopiha nupepa wale no
1. E kakau me na hua palapala mo kaka, na hopuna ole lo a m,e na kiko ana.; He mea ia e hikiwawe ai ka hoonoho ana i na hua kepau.
2. E hookupono i na wehewehe manao ana iluna o ke Poomanao i kukuluia. Mai auana i o a i nei. He hoopihapepa wale ia.
3. Ina e hoomaka ana e kuhikuhi i kekahi mau mea e akaka ai ka oiaio o kou manao. Mai huli mai ihope, a helu mai i na wahi pana o ka aina, i ka makani, i ka la, ka ua, a pela aku, he hoailonaia o ka hupo a me ka hoopiha nupepa.
Ua lawa ke aloha hookahi ana mai no ka Lunahooponopono, a mai kuawili mai e olelo ai, ia oe e ka mea mahalo.a. ka opu noonoo a me ka uila hoomalamalama o keia Paemoku. E waiho ia mau hana o ke ano kahiko i hala.
5. Mai helu wale. i na wahi pana o kou aina, mamau o kou hoomaka ana e kakau i kou manao, he hoike ana mai ia he ano kuaaina oe. Aole i hoonaauaoia ma keia mea.
6. Mai kakau elua Poomanao e hoohanaia i ka wa hookahi, koe wale no, na ka poe makaukau maoli.
7. Mai hookomo i na kanikau iloko o na kukulu manao o kapaeia e makou.
8 E kakau i ka inoa ponoi aole ka inoa kapakapa. No ka mea. o makou ke hoopiiia ana no kau mea i hana ai imua o ka Aha Hookolokolo.
9. I olelo Hawaii maoli, koe wale no ma na wahi he olelo malihini kai hookomoia.
JOSEPH NAWAIII.
Honolulu, Iune 25, 1896.
KA MANAO O KA NUPEPA.
Ma na aina malamalama o ka Hikina, kahi mua i laha mai ai ka hoolaha nupepa, kahi hoi i poha mai ai na hana hoopokole. i na kakaulima maoli, na buke o na au kahiko, a me ka hoolaha ana i na kope o ka baibala, ua ikea wale ia no kona mana ia wa maloko o na oihana hoomana a me na oihana aupuni, aka, ua kakaikahi no nae.
I keia wa o ke au naauao holomua, ua lilo o na nupepa kekahi mea nana e hoohuli holookoa ana i na kanaka o kekahi kauhale, a mahele aina, a mokuaina hoi. A i kekahi wa ua lilo holookoa ka lahui o k@kahi mau aina, mamuli o na olelo hoakaka o ka nupepa no ko lakou mau pono.
He mana kekahi mau nupepa o Enelani. No ke aha? No ka mea, he hoike mau lakou i na mea oiaio wale no, aole i na mea oiaio ole. Pela no a p@o ke ao nei, ua paulele nui ka lahui i kekahi mau nupepa no ko lakou hoike i na mea oiaio, malail@ wale no.
Pela makou i ake mau ai e loaa na mea oiaio kuloko, a kuloko, aka mae, i kekahi wa ua hoike na nupepa i ko lakou manao koho wale iho no, no na mea a lakou i lohe mai ai a i manao ai paha, a ma ia mea, aole i i manao nuiia ia mau mea.
He hoookahi wale no kumu mana u ka nupena o ka oiaio o na mea ana e hoike ae ai. No luna mai no ia haawina, no ka mea, aole he mana o na manao hoopunipuni i hoolaha ia no ke Satana oia, aole no ke Akua mai. O ka paulele ana aku maluna o ko ke A@ua mana, a me Kona ikaika, ne inea ia e loaa mai ai na ia'o maopopo ana i ke kanaka iloko o ka wa pilikia loa, a na ke Akua me ka maopopo e hoala mau i kona uhane aloha aina, e noonoo me ke akahele, a e kali ana i kana hoola hope loa.
O kela mana a ke Akua i haawi ai i ka Isaraela ma ke Kaiula, oia no keia mana i hoike la mai i ka Lahui Hawaii ma ka la 15 o Iune, 1896.
I ka wa e kahea ai ka Nupepa KE ALOHA AINA, e hoomanawanui, mai hopohopo, a pupuahulu, e nana aku i ko ke Akua aloha, alaila, pehea la? Ua hookoio ia no ia mea, a ua pau na mea a pau i ka hanaia no ka pono o ka Lahui Hawaii.
No ko ka Akua mana ia, a o ia no makou wahi e hilinai mau nei, no kahi e loaa ai ka pono i ko makou Lahui Hawaii. Ke mau nei kela manaolana no ka pono o Hawaii.
O KA HELU HOPE KEIA.
O keia ka Helu hope o na mahina mua eono o keia ma kahiki, a i anei e ikeia ai ka poe makemake e hoomau ia ke ola o ka nupepa, a me ka poe i manao ole ae no ia mea.
Aole a makou olelo loihi no keia mea, o ka mea i hoouna i kana dala, hiki aku no ka nupepa iaia.
Aole hiki ke manao mai e hiki aku ana ka nupepa, me ke kali aia a mahope, hoolalau a hookaa ole mkai a luhi wale makou.
Ina pau e na helu mau a nele aole no makou ia hemahema, no ka mea, ua kamailio mua ia me ka moakaka.
Ua paa ka rula, a mai hoao e wawahi ia mea. Aole makou e ae aku ia mea.
O na poe i hookaa mamua no keia eono mahina aku, a me ka poe e hookaa mai ana i keia wa e hiki aku no na pepa.
JOSEPH NAWAHI,
Lunahoopuki o KE ALOHA AINA,
Honolulu, Iune 24, 1896.
ME MEA KUPAIANAHA NO HOI.
O na poe lawe nupepa o KE ALOHA AINA o Kipahulu ma aole nana i na olelo hoakaka o ka nupepa, aka, makau loa a pau nui e hapala ina lima o lakou. Aka, heaha iho la ka hopena? Ua hoohilahila loa ia.
Pela hoi ko Puna poe mai Kamaili a Opihikao, iloko o ke ao ia aku e hoomanawanui, aka he ole ka nana ia iho o ia mea, a ua pau na manamana i ka hapalaia. A heaha iho la ka hopena? Ua hoopaiia anei oukou ? Hilahila ka poe auhee wale me ke kumu hoomanawanui ole !
Pela hoi ko na Kona poe (koe no ka hapanui) puni wale aku no ina hooweliweli wale ia mai. A pehea iho ia hoi? Ua kauo ia oukou e hoopaahao no ka ae ole e kakau i keia wa? Kupaianaha no hoi!
O ka hoolohe wale ina olelo a na poe Luna Aupuni, e olelo kikoo-la ana. A hoolohe aku oukou i ka olelo a KE ALOHA AINA pakele ae oukou i ke $50. Makehewa ka hoolohe i ka olelo a ia nupepa lalau.
Aka nae hoi, pehea iho la ua poe Luna Aupuni hookana la? Hilahila loa lakou, a hoka no hoi i ka paniia ana o na buke a lakou a me na Hale Oihana o lakou.
Ua hookeia mai ka oiaio a me ka pololei maoli o ka makou mea i hoi'ie ko ai, mamuii o ko makou paulele i ko ke Akua aloha.
I ka manawa i loaa mai ai ia makou o kekahi mau ninau e pili ana no ke kanawai kakauinoa, a penei na mahele ninau.
Ua olelo KE ALOHA AINA e hoomanawanui mau a hiki mai ka pono. (1) O ka hoomanawanui la pehea? (2) O ka hoomanawanui anei a paa i ka halepaahao? (3) A i ole he mea e ae paha e hoopau ae i keia pilikia?
Eia ka makou pane aku iaia. He nui kou hoomaloka, aole hoi he paulele i ko ke Akua Mana.
I anei iho nei ka mea nana keia mau ninau, a ike iho nei oia i ka hoola a ke Akua a makou i hai aku ai iaia, a ua pau kona kuhihewa, a ua ike ina mea a pau.
KA K@INA D@
Ma na @opeia o Kap@ na ikeia ae he @ ol@lo @ Kuhina Dam@, a m@ i hoike ae oia i koaa m@ o@ ka mea e pili ana ia V. V. Ahepoka.
Ua ae aku no oia, o@ ko@ mai no ke Aiupuni o Enelani ma ka aoao o V. V. Akipoka, e pili @ no kona hoi hou mai i Hawaii, a e nana hou ia kona hihia..
I ko Mr. Damon wa i lohi ai ina hooulaku no ko Akipoka hoi mai i anei maluna o ka mokukaua Enelani. e tike me na lohe hauwawa wale me kekahi mau nupepa, ua ae mai no oei e ke Aupuni Hawaii, a ua pakui mai oia ina olelo, ke hoao nei ke Aupuni o Dole e hoopau ina manao kuee mawaena ona iho a me na Mana Aupuni o na aina e, a e ake loa ane e noho hoaloha pu me na mea a pau, a e haawi aku i ka mea kupono ina mea a pau loa.
O ka nupepa wahaolelo o ke Aupuni ka P. C. Advertiser, i hoole loa mai i ka oiaio o keia ma na ano a pau, ano e pono oia e ku mai a wehewehe pono mai i keia mau mea e oleloia nei e kekahi o mau Kuhina.
KA HIHIA O V. V. AKEPOKA
(Mai ke San Francisco Bulletin mai.)
Ua ku mai ka mokuahi Australia i keia kakahiaka mai Honolulu mai, me kanaonokumaha ohua kapena a me kanaha ohua kaeleiki.
Mawaena o na poe kulana o ka mokuahi, oia ke Kuhina Hawaii S. M. Damon a me ka ohana. Ua hoike ae o Kuhina Damon, ua kipa mai oia ma keia aina ma kekahi oihana o ke ano malu loa e pili ana ma ke ano ponoiiho, aka o ka manao maoli nae i laula ha ae ae ma Honolulu, he hele peli oihana keia o ke kulana ano nui malalo o ke kauoha a ke Aupuni o Dole.
A no na mea hoi e pili ana i ka moolelo o ka nupepa Associated press, e pili ana i ke koi ana mai a Beritania Nui, e aeia aku o Volney V. Akepoka e hoi hou ma Hawaii, ua hoomaopopoia, ua puiwa loa ia ka aina panalaau o Dole, no ia mau olelo hoike, aka, o ka ka peresidena lunakanakwai o kahi aupuni repubalika uuku, ke hoopupu nei ma ke ano kukakuka oluolu aupuni, no ka hooponopono ia mea.
O ka nunou no ko Eneiani koi ana mai, ua pahaohao loa ke olelo ae, ma kona kulana mua loa ma Wasinetona D. C., a ua hoounaia aku la ma na poe kakau malu loa, no na nupepa o AHawaii a me kekahi poe e ae olaila.
O ka noho ana, ua @
@ ma keia mua aku, @
odlea maoli mai o B@
Nui i ke Aupuni Hawa@
ka aoao o Col. V. Ako@
O ke koi mai ua ho@
like me ka m nao i hoo@
ma ke ano Pili Luna O@
hoopukaia he kala pi@
aku ia Akepoka, alaila, @
aku oia e hoi hou aka@
waii me kekahi olelo @
ole o kekahi ano.
Ua hoikeia ae ma ke@
aole ka repubilika e a@
apono i ka Mana o ke @
Oihana Aina E o Berit@
keia hihia, e hoole a@
kala piha ana aku, a e @
hoi i na hoopai i kauia, @
ka pakui hou iho, ina @
Akepoka e hoolele ia m@
anei nei, malalo o ka B@
kauoha, ma kekahi a@
huoiia paha, a kokua a@
a hiki i ka manawa @
hou ia mai a no ka ha@
ana o ka hihia, a@ila, @
ke hanaia aku ana ma k@
test.
He manao kaulele @
no hoi kekahi mai na k@
liakai komohana mai, e @
ike ana no ko Hawaii @
aku ia Amerika Huipui@
kokua mai i keia mau @
paa e ulu nei.
Ua hoahewaia o Col.
Akepoka e ke Komisia@
kolokolo koa, no ke ko@
mu kipi. O ka olelo h@
ike oia me ka maopop@
uluaoa ana mai o ka h@
O kona hoopai he hoop@
no hookahi makahiki a @
uku pu i $1,000--Ui @
ia oia, a eia oia ke mai @
Mahope iho o kekahi@
pule ona maloko o kahi@
ke kanaka hoi nana i@
ka hanohano ia Hawa@
kapaeia ka hoopai a @
hoopaahao ana mam@
kahi manao aeike. e @
loa oia i kela aina, aole @
hou aku. A he m@a @
ano hoomaopopo mai ia @
hope loa aku o ka nal@
he wa loihi loa paha, @
aku ana no oia e hoi ho@
mamuli o kekahi @
ana mai.l
Ma na leta i Hawaii @
kupa Beritania, i hu@
o kela hooalu h@le @
kolokoloia ai. Ua hoi@
ko ka Moiwahine K@
Aina E i kona manao, @
Aha Hookolokolo Koa @
hawaii nei, he kue ia i ke @
kanawai. A aole loa @
kue i kekahi o ia ma@
koe wale iho no ko Al@
Ua hoikei ae o m@
hoike e kue ina ia Ab@
aole ia i lawa no ka ah@
Nolaila, ke minao nei @
Akepoka eia ka pon
@ hahai nei.
Eia ke Kuhina A@
Hawaii ke liuliu nei @
pane aku i keia koi ana@