Ke Aloha Aina, Volume II, Number 26, 27 June 1896 — Page 2

Page PDF (863.91 KB)

This text was transcribed by:  Arnold Hori
This work is dedicated to:  Hawaiian Historical Society

KE ALOHA AINA

 

@     KE  ALOHA  AINA,  POAONO,   IUNE  27,  1896.

 

KE - ALOHA - AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he

Nupepa na ka Lakui Hawaii.

 

J. NAWAHI, Lunahoponopono

a Puuku.

E. L. Likle, Hope-puuku.

 

HONOLULU, IUNE 27, 1896

 

OLELO A'O AKU INA POE KAKAU

MANAO MAI.

 

  He mea pono i na mea a pau e hahai i keia i mea e lauwili ole ai, a kuanui wale na kakau ana ai, a kuanui wale na kakau ana a hoopiha nupepa wale no

  1. E kakau me na hua palapala mo kaka, na hopuna ole lo a m,e na kiko ana.; He mea ia e hikiwawe ai ka hoonoho ana i na hua kepau.

  2. E hookupono i na wehewehe manao ana iluna o ke Poomanao i kukuluia. Mai auana i o a i nei. He hoopihapepa wale ia.

  3. Ina e hoomaka ana e kuhikuhi i kekahi mau mea e akaka ai ka oiaio o kou manao. Mai huli mai ihope, a helu mai i na wahi pana o ka aina, i ka makani, i ka la, ka ua, a pela aku, he hoailonaia o ka hupo a me ka hoopiha nupepa.

  Ua lawa ke aloha hookahi ana mai no ka Lunahooponopono, a mai kuawili mai e olelo ai, ia oe e ka mea mahalo.a. ka opu noonoo a me ka uila hoomalamalama o keia Paemoku. E waiho ia mau hana o ke ano kahiko i hala.

  5. Mai helu wale. i na wahi pana o kou aina, mamau o kou hoomaka ana e kakau i kou manao, he hoike ana mai ia he ano kuaaina oe. Aole i hoonaauaoia ma keia mea.

  6. Mai kakau elua Poomanao e hoohanaia i ka wa hookahi, koe wale no, na ka poe makaukau maoli.

  7. Mai hookomo i na kanikau iloko o na kukulu manao o kapaeia e makou.

  8 E kakau i ka inoa ponoi aole ka inoa kapakapa. No ka mea. o makou ke hoopiiia ana no kau mea i hana ai imua o ka Aha Hookolokolo.

  9. I olelo Hawaii maoli, koe wale no ma na wahi he olelo malihini kai hookomoia.

            JOSEPH NAWAIII.

  Honolulu, Iune 25, 1896.

 

KA MANAO O KA NUPEPA.

 

  Ma na aina malamalama o ka Hikina, kahi mua i laha mai ai ka hoolaha nupepa, kahi hoi i poha mai ai na hana hoopokole. i na kakaulima maoli, na buke o na au kahiko, a me ka hoolaha ana i na kope o ka baibala, ua ikea wale ia no kona mana ia wa maloko o na oihana hoomana a me na oihana aupuni, aka, ua kakaikahi no nae.

  I keia wa o ke au naauao holomua, ua lilo o na nupepa kekahi mea nana e hoohuli holookoa ana i na kanaka o kekahi kauhale, a mahele aina, a mokuaina hoi. A i kekahi wa ua lilo holookoa ka lahui o k@kahi mau aina, mamuli o na olelo hoakaka o ka nupepa no ko lakou mau pono.

  He mana kekahi mau nupepa o Enelani. No ke aha? No ka mea, he hoike mau lakou i na mea oiaio wale no, aole i na mea oiaio ole. Pela no a p@o ke ao nei, ua paulele nui ka lahui i kekahi mau nupepa no ko lakou hoike i na mea oiaio, malail@ wale no.

  Pela makou i ake mau ai e loaa na mea oiaio kuloko, a kuloko, aka mae, i kekahi wa ua hoike na nupepa i ko lakou manao koho wale iho no, no na mea a lakou i lohe mai ai a i manao ai paha, a ma ia mea, aole i i manao nuiia ia mau mea.

  He hoookahi wale no kumu mana u ka nupena o ka oiaio o na mea ana e hoike ae ai. No luna mai no ia haawina, no ka mea, aole he mana o na manao hoopunipuni i hoolaha ia no ke Satana oia, aole no ke Akua mai. O ka paulele ana aku maluna o ko ke A@ua mana, a me Kona ikaika, ne inea ia e loaa mai ai na ia'o maopopo ana i ke kanaka iloko o ka wa pilikia loa, a na ke Akua me ka maopopo e hoala mau i kona  uhane aloha aina, e noonoo me ke akahele, a e kali ana i kana hoola hope loa.

  O kela mana a ke Akua i haawi ai i ka Isaraela ma ke Kaiula, oia no keia mana i hoike la mai i ka Lahui Hawaii ma ka la 15 o Iune, 1896.

  I ka wa e kahea ai ka Nupepa KE  ALOHA AINA, e hoomanawanui, mai hopohopo, a pupuahulu, e nana aku i ko ke Akua aloha, alaila, pehea la? Ua hookoio ia no ia mea, a ua pau na mea a pau i ka hanaia no ka pono o ka Lahui Hawaii.

  No ko ka Akua mana ia, a o ia no makou wahi e hilinai mau nei, no kahi e loaa ai ka pono i ko makou Lahui Hawaii. Ke mau nei kela manaolana no ka pono o Hawaii.

 

O  KA  HELU  HOPE  KEIA.

 

  O keia ka Helu hope o na mahina mua eono o keia ma kahiki, a i anei e ikeia ai ka poe makemake e hoomau ia ke ola o ka nupepa, a me ka poe i manao ole ae no ia mea.

  Aole a makou olelo loihi no keia mea, o ka mea i hoouna i kana dala, hiki aku no ka nupepa iaia.

  Aole hiki ke manao mai e hiki aku ana ka nupepa, me ke kali aia a mahope, hoolalau a hookaa ole mkai a luhi wale makou.

  Ina pau e na helu mau a nele aole no makou ia hemahema, no ka mea, ua kamailio mua ia me ka moakaka.

  Ua paa ka rula, a mai hoao e wawahi ia mea. Aole makou e ae aku ia mea.

  O na poe i hookaa mamua no keia eono mahina aku, a me ka poe e hookaa mai ana i keia wa e hiki aku no na pepa.

                JOSEPH NAWAHI,

  Lunahoopuki o KE ALOHA AINA,

  Honolulu, Iune 24,  1896.

 

ME MEA KUPAIANAHA NO HOI.

 

  O na poe lawe nupepa o KE ALOHA AINA o Kipahulu ma aole nana i na olelo hoakaka o ka nupepa, aka, makau loa a pau nui e hapala ina lima o lakou. Aka, heaha iho la ka hopena? Ua hoohilahila loa ia.

  Pela hoi ko Puna poe mai Kamaili a Opihikao, iloko o ke ao ia aku e hoomanawanui, aka he ole ka nana ia iho o ia mea, a ua pau na manamana i ka hapalaia. A heaha iho la ka hopena? Ua hoopaiia anei oukou ? Hilahila ka poe auhee wale me ke kumu hoomanawanui ole !

  Pela hoi ko na Kona poe (koe no ka hapanui) puni wale aku no ina hooweliweli wale ia mai. A pehea iho ia hoi? Ua kauo ia oukou e hoopaahao no ka ae ole e kakau i keia wa? Kupaianaha no hoi!

  O ka hoolohe wale ina olelo a na poe Luna Aupuni, e olelo kikoo-la ana. A hoolohe aku oukou i ka olelo a KE ALOHA AINA pakele ae oukou i ke $50. Makehewa ka hoolohe i ka olelo a ia nupepa lalau.

  Aka nae hoi, pehea iho la ua poe Luna Aupuni hookana la? Hilahila loa lakou, a hoka no hoi i ka paniia ana o na buke a lakou a me na Hale Oihana o lakou.

  Ua hookeia mai ka oiaio a me ka pololei maoli o ka makou mea i hoi'ie ko ai, mamuii o ko makou paulele i ko ke Akua aloha.

 

  I ka manawa i loaa mai ai ia makou o kekahi mau ninau e pili ana no ke kanawai kakauinoa, a penei na mahele ninau.

 

  Ua olelo KE ALOHA AINA e hoomanawanui mau a hiki mai ka pono. (1) O ka hoomanawanui la pehea? (2) O ka hoomanawanui anei a paa i ka halepaahao? (3) A i ole he mea e ae paha e hoopau ae i keia pilikia?

  Eia ka makou pane aku iaia. He nui kou hoomaloka, aole hoi he paulele i ko ke Akua Mana.

  I anei iho nei ka mea nana keia mau ninau, a ike iho nei oia i  ka hoola a ke Akua a makou i hai aku ai iaia, a ua pau kona kuhihewa, a ua ike ina mea a pau.

 

KA K@INA D@

 

  Ma na @opeia o Kap@ na ikeia ae he @ ol@lo @ Kuhina Dam@, a m@ i hoike ae oia i koaa m@ o@ ka mea e pili ana ia V. V. Ahepoka.

  Ua ae aku no oia, o@ ko@ mai no ke Aiupuni o Enelani ma ka aoao o V. V. Akipoka, e pili @ no kona hoi hou mai i Hawaii, a e nana hou ia kona hihia..

  I ko Mr. Damon wa i lohi ai ina hooulaku no ko Akipoka hoi mai i anei maluna o ka mokukaua Enelani. e tike me na lohe hauwawa wale me kekahi mau nupepa, ua ae mai no oei e ke Aupuni Hawaii, a ua pakui mai oia ina olelo, ke hoao nei ke Aupuni o Dole e hoopau ina manao kuee mawaena ona iho a me na Mana Aupuni o na aina e, a e ake loa ane e noho hoaloha pu me na mea a pau, a e haawi aku i ka mea kupono ina mea a pau loa.

 

  O ka nupepa wahaolelo o ke Aupuni ka P. C. Advertiser, i hoole loa mai i ka oiaio o keia ma na ano a pau, ano e pono oia e ku mai a wehewehe pono mai i keia mau mea e oleloia nei e kekahi o  mau Kuhina.

 

KA HIHIA O V. V. AKEPOKA

(Mai ke San Francisco Bulletin mai.)

  Ua ku mai ka mokuahi Australia i keia kakahiaka mai Honolulu mai, me kanaonokumaha ohua kapena a me kanaha ohua kaeleiki.

  Mawaena o na poe kulana o ka mokuahi, oia ke Kuhina Hawaii S. M. Damon a me ka ohana. Ua hoike ae o Kuhina Damon, ua kipa mai oia ma keia aina ma kekahi oihana o ke ano malu loa e pili ana ma ke ano ponoiiho, aka o ka manao maoli nae i laula ha ae ae ma Honolulu, he hele peli oihana keia o ke kulana ano nui malalo o ke kauoha a ke Aupuni o Dole.

  A no na mea hoi e pili ana i ka moolelo o ka nupepa Associated press, e pili ana i ke koi ana mai a Beritania Nui, e aeia aku o Volney V. Akepoka e hoi hou ma Hawaii, ua hoomaopopoia, ua puiwa loa ia ka aina panalaau o Dole, no ia mau olelo hoike, aka, o ka ka peresidena lunakanakwai o kahi aupuni repubalika uuku, ke hoopupu nei ma ke ano kukakuka oluolu aupuni, no ka hooponopono ia mea.

  O ka nunou no ko Eneiani koi ana mai, ua pahaohao loa ke olelo ae, ma kona kulana mua loa ma Wasinetona D. C., a ua hoounaia aku la ma na poe kakau malu loa, no na nupepa o AHawaii a me kekahi poe e ae olaila.

 O ka noho ana, ua @

@ ma keia mua aku, @

odlea maoli mai o B@

Nui i ke Aupuni Hawa@

ka aoao o Col. V. Ako@

  O ke koi mai ua ho@

like me ka m nao i hoo@

ma ke ano Pili Luna O@

hoopukaia he kala pi@

aku ia Akepoka, alaila, @

aku oia e hoi hou aka@

waii me kekahi olelo @

ole o kekahi ano.

 

  Ua hoikeia ae ma ke@

aole ka repubilika e a@

apono i ka Mana o ke @

Oihana Aina E o Berit@

keia hihia, e hoole a@

kala piha ana aku, a e @

hoi i na hoopai i kauia, @

ka pakui hou iho, ina @

Akepoka e hoolele ia m@

anei nei, malalo o ka B@

kauoha, ma kekahi a@

huoiia paha, a kokua a@

a hiki i ka manawa @

hou ia mai a no ka ha@

ana o ka hihia, a@ila, @

ke hanaia aku ana ma k@

test.

  He manao kaulele @

no hoi kekahi mai na k@

liakai komohana mai, e @

ike ana no ko Hawaii @

aku ia Amerika Huipui@

kokua mai i keia mau @

paa e ulu nei.

  Ua hoahewaia o Col.

Akepoka e ke Komisia@

kolokolo koa, no ke ko@

mu kipi. O ka olelo h@

ike oia me ka maopop@

uluaoa ana mai o ka h@

O kona hoopai he hoop@

no hookahi makahiki a @

uku pu i $1,000--Ui @

ia oia, a eia oia ke mai @

  Mahope iho o kekahi@

pule ona maloko o kahi@

ke kanaka hoi nana i@

ka hanohano ia Hawa@

kapaeia ka hoopai a  @

hoopaahao ana mam@

kahi manao aeike. e @

loa oia i kela aina, aole @

hou aku. A he m@a @

ano hoomaopopo mai ia @

hope loa aku o ka nal@

he wa loihi loa paha, @

aku ana no oia e hoi ho@

mamuli o kekahi @

ana mai.l

  Ma na leta i Hawaii @

kupa Beritania, i hu@

o kela hooalu h@le @

kolokoloia ai. Ua hoi@

ko ka Moiwahine K@

Aina E i kona manao, @

Aha Hookolokolo Koa @

hawaii nei, he kue ia i ke @

kanawai. A aole loa @

kue i kekahi o ia ma@

koe wale iho no ko Al@

Ua hoikei ae o m@

hoike e kue ina ia Ab@

aole ia i lawa no ka ah@

Nolaila, ke minao nei @

Akepoka eia ka pon

@ hahai nei.

    Eia ke Kuhina A@

Hawaii ke liuliu nei @

pane aku i keia koi ana@