Ke Aloha Aina, Volume II, Number 21, 23 May 1896 — He Moolelo -NO KA- HOOKUMUIA ANA O HAWAII [ARTICLE]

He Moolelo -NO KA- HOOKUMUIA ANA O HAWAII

i kakauk » hoopoaopNioia t wamoli o*s li Hmii i paiia ma L*hftinahlft» i kaM. R 1838, auapaiia ahoo paopouo ia ma ka Fa£k* paia Aupuni m» Hoooinlu 1858. NOU ANA 1 KA HALK. O oa hale ma keia aaau. Paeaioa i ka kahiko, he nau hale pili «nUe no. Aok hoi ke haie iaao, a aole oo hoi he \ii&s pahaku ko ia wa i ikeia malaoa o keia Pa«ftina, e like me ko keia au a na kaole i hiki ra ai neL 0 kekahi mau kale, h* maikai n* bm ka haaūa ana, a be iaoiao 00 ka haoaia aoa o kekahi mau ha)e, a la« kou i kokulu ai i wahi no lakoo e haoa ai. I ka hocflteu ana e kukaiu ika haat »ua ke kahua a oiaikai, ke «a a «raiho like ke kahua, alaiia, haomaka ka *ii aaa ona lua, ama aa hia o aa pou kihi eah mua ai, a pao poeo aa jjuhi eha oke kahua oka hale, alaik, ku» kulu ibo oa pou kihi ma ka aoao oke kua e hoomaka ai e kana. Ike ku aoa o kela <nha pou elua alaila awe uai 1 kaula a hoopaa ae mai kekahi pou a i kekaki pmi kihi a e hoailooa iho i na loa o aa poo 9 waaaa koau, a pono keia haoa, alaila, eti aku a pau aa loa, a kukulu a pau na pou o la aoao, a hoohalikelike me na pou kihi, alaila, hoemaka ke kanu ana 0 ka lepo me ua pohaku llilli aaloko o na lua a pau 0 ia aoao. A pau ka hana aaa oia aoao, alada, hana ko ke alo e like no hoi me ko ka aoao ma ke kua, aiaila, kau ka lolehau mai kela kihi a keia kihī, a peia e hana •ku ai a paa na aoao elna i ke kau ia t ka Lohelau i hoopaa ia me ke kaula, ua pau ko ke alo a me ko ke kua, alaila mawaeoakonu o kekahi pnu kibi o ke kua a me ke alo, e eii iho i lua no ka pou hana, a pela no hoi kekahi aoao, a kukulu iho ina pou hana o kela a me keia aoao, a kanu a paa ika iepo ine na pohaku liiīii» alaila, kau i kaula mai kela pou-hana a keia pou-hana. 0 keia pou oka pou haaa, oia ka pou oi ae o ke kiekie maluna ae o na pou a pau i kukuiu ia, a e ku aoa keia mau pou eioa ma keia hakala keia hakala oka hale, a maiuna e kau iho ai ke kauhuhu, a maluna iho o ia laau e moe ana mai kela weiau a keia welau 0 na pou hana 0 na kala e kau iho ai ka huina 0 na o'a o ke al« eae ko ke kua, a hoopaa iho me ke kaul» a pau loa i ka hoopaaia. 1 ka haoa ana nae o na pou a me na 01 o- ke kua a me ke alo, he hana 1 na pou a kohu mai no ke kahe maiuna 0 ke poo 0 ka pou, a 0 ke oa hoi, e Hana no hoi a hamama ( ka waha 0 waena, i komo ae »1 ka mai 0 ka pou 1 hanaia i kumu e pahole ole ai ke 01 me ka pou.

I kap*a aaa ōm 0*« oka 'ms*9 l \ bU> ekMaiui ob Loh&«Uj «e k«ia ml oka p6*t i |Aoi : »tt!ate o ekauaaa «ahmkoiu kMlMiMikiMkAi awk**fcto, tlfr* li» kek»ta bo« ao i am po« qaa te luiao q««oao, •» eiea-i awa epu ilw ai ka bole sae na WUui i |ma i Mkkoiuia. ! IMi, •ka hoako ao ia oka haie» t wie miim ikekahi a»aa aho aiUMii JPwm>» aoia oa aho mna |e hoopaaal aae ka .mh ma na poii a I ioe na o\ aiaUa, heokonao ikui ah6 eae nfta«nkeia o ea abp p4eo| a kt*kttisi aku iaa ako ka'i, i kono e paa ai kep laaa aho i hookono ia ae k a» ke eowa o na aho Poeo, a p« aleu k«a aio koi a kau Aaaa o ke kaapokn. Pela e haoa ai a hiki i ka paa im o ka hale » ka hoaho ia, alaila, o ka hooaaki oo ia oke ako ana, a penei ke akoaea. E kukulu mua aku maioko a pili me ka aho ika lauhala, a i ole t ke akaakai a i oia hoi ia, he ha ko paha, ka ha puenak a hoopaa no hoi me ke kaula> Ika hookemo aoa nae o ke kaula ka o ka hako, a me na mea a pau i kukulu ia aku ia maloko me ke kaawele ae o kaht me kekahi hookomo ana o ke kauia ka o lalani auaoei a o ke koiu no ia o ka haie, a i ke poi aoa aku o ke pili ma«raho aku o ka ba-ko, lauhala a pela ako, ua pono mua ka haea ana o ki kaota ka o ka hale/ aoie • ioaa i |ka pilikia, oia ke kulu. ! Oka hookomo ana ona pupu piii j e hoopalahalaha ae ma ka hana aaa, a huki ii„u ke k«u!& ka a psa poo« ;k" ai ke piii, i ole ai e helelei «rate mai oo* ; : o:: "■ % ; * NO KX KAUPAKU ANA O KA HALE. Ua paa ka hale i ke ako ia, a o ke kaupoku ka mea i koe, a oia keia iaa* ialoiho. I ke kaopoku aaa, t keehi mua mai kekahi kihi a kekahi kihi, a paa i ke keehi, kau ke aho loi6, a e hoopaa i keia aho blo me ke kuaioie a i ole oo hoi, me keia kauia no hoi i ka ia ai ke pili, a hauhaa iho a paa i keia abo a kakou e ike ae la, alaiia,'ka oo hoi ke pili OM ke kua a me ke alo o keia ako loio, »e ke kukula iike oae i ka mauu, a like loa na jkjo, aoie hoopaeom ko kekahi om ko kekahi aoao. I ka paa ana o keia aho i ke ka la mai kekahi kihi a i kekahi kūhi, alaila, kau hou iho i ka lua o aa aho loio a hoopaa iho i keia aho me ke aho k>k> mua ike kauia a paa pono, a e ako no hoi i kr>ia aho hope me ka, mauu paa mai-kekahi kihi a kekahi kihl 0 ka baoa ana nae o keia aho me ka aole hana a-maooaooa loa ka mauu e like me ko ka aiaa hana ia aoa aka, he koelahilahi ka maua o keia aho. 1 ka paa ana o keia aho i ka mauu, alaila kau jho ka aho omli, oia ke aho e owili ai o ka mauu o \ekahi aoao me kekahi aoao tre ka huna i ke poo o ka j mauu o ka aho mai kekahi kihi a i ke> ikahikihi. I ka pau ana ika wili, aiaiia, hili mai, a pau 1 ka hili mai fcela kihi a keia kihi o ke kaupoku i ole ai e uiaa ia e ka makaai* Jka paa ana ika hiii, aiaiia, koii

®*t, ooa opala, kipiku kahi e haahaa iho ana, bearil »e ke pHi, a pela e haoa k]l paa aaa • ka hale tne ka na&H U|i ike ae la kakou, ot pofl l o ka hoi aku koe a aol» keoa malu, a hiolani ake, M i ka oiooa, alaila, o M ■laiaau, aiaila, o keiba abfl koe? ■