Ke Aloha Aina, Volume II, Number 19, 9 May 1896 — Page 3

KE ALOHA AINA

POAONO, MEI 9, 1896.

 

@ [first column unreadable partially cut off will try anyway]

 

@ Noeau a Countess Wachtmeister.

@MANAO – KA MAKE A MAHOPE AKU.

@ kanaka o ka Hikina, @ lakou makau i ka make; @mea, he manao@o ko la@ ka hoihoi hou ia mai o @ mua.  O na poe @ loa, he moe iho lakou @ make oluolu aku, e like @ la e hoi ana e hia@ na poe Atheist a me @ i wae ia, aole o lakou @ ka make.

@ poe wale no i manaoio @po, o lakou ke makau @.

@manao a pau loa, he @ lakou.  A oia mau @ounaia aku iwaho me @ nui, e mau ana lakou @nawa loihi loa.  Ua Charles Dickens e hana @mea i hanaia ma kana @ ma kona noonoo @ pu ana no oia me la@ mea hiki i ke kanaka @ mai i na kanaka @manao alakai ma ke@ ma ke ao nei nona @ a e hoopiha hoi me @ o kana mau hana @, ka makemake, ka @ a hoomanawanui @.

@oolelo e haiia nei i @ ana i ka @iua-po, @loa ia me ko na ma@anakolu i hala aku.  @ hoike mai ana i @ ka lua po e lilo @ wale no no ka @ na ekalesia. @ hoeueu ana @loko o ke ola @ hooilina, ka @ ma@ o ka uhane.  @auoli mau loa a me @ akali mai ana @ ka hana hou ia @ @mauia o ka @ole ia, o ke ku@ akau.

@ poe i hoomaopopo @ loa ana o ko lakou @; no ka mea, ke @ lakou iloko o ko @ iho.  E mau @ a nana e hoohana @ mai kekahi ma-@ mea e mau loa @.

@ Mageneta ke @ uhane (soul).  @hala aku o 10 a @iki.  Eia no ke @ poe e hooikaika @auna pu ana me @ hiki ia @aawale mai ia @ mai.

@ nei, he kula ao @pomakaukau ai @mao@.  @ia ka@ iloko o keia @ kookau iho @ mau manao @ kakou mau kino pono iho, a no ia mea, ua u@ku loa ko kakou wahi ike ana iho no kakou ponoi.

O na poe akamai maoli ma ke kulana o na ike hohonu, ka poe i hoomau he mau makahiki he 20 no na mea e pili ana ia loko o@ke kanaka, ua hiki no ke hookaawale ae i ka uhane mai ke kino mai no kekahi manawa, e noho ana ma kekahi kulana maluna’e o ko kakou, a e lawe mai ana e haawi mai ia kakou’i na ike no ia wahi.

Ma ia mea, ua houluulu mai na Theosophiests i na hoike mai na wahi mai a pau loa.  A mailoko mai o laila, ua hoike mai la lakou i kekahi mau kumu ano nui, i komo iloko o ka lakou a’o ana.

O ke a’o ana o ka hana hou ana (i ke kanaka), ua moakaka loa kona hoakaka ia ana maluna o na kumu ano nui ehiku, a oia keia:

1.  Ke kino maoli.  2. Kino ano koku.  3. Ka wai hehee o kea o holookoa e komo ana iloko o na mea kino.  4. Ke kahua o ka makemake.  5. Kamanao.  6. Ka noonoo.  7. Ka uhane ola.

O na mahele hope ekolu, ua nakii paa ia lakou he mea kolukahi, a e noho lanakila ana maluna o ka uhane iloko o ke kino o ke kanaka, ka mea e hele aku ana mai keia ola ana a kela ola ana aku, mawaena aku o ke ao mau loa, e hoiliili ana i ka naauao a ia hope aku e lilo ana oia he mahele o ka uhane o ke Akua.

Wahi a ka mea haiolelo, o ka uhane wale no ka mea i kaawale loa aku mai na mea pili i ke ao nei.

O ka makemake, e lilo ana ia i mea e alakai ai i ka poe a pau e hookupono ana ia mea,i kela kulana hemolele loa maluna ae, a i mea kokua i ka noho ana maikai loa mahope aku.

Aka hoi, ina i lilo ka makemake i mea e alakai ai ma na hana haahaa loa, alaila, e hal@ loa aku ana ko ke kanaka kulana malalo loa aku o ko ka holoholona, a e loaa ana iaia na poino, a me na pilikia e lilo ai ka make i mea makauia e ia.

O ke kaumaha no ka make ana he kumuhana hoopunipuni ia, a he kuko wale iho no.  O ka poe e makaukau ana e hele aku, aole o lakou kaumaha, aka he hookaulua wale iho, no, a hala aku la, me ka manao nui no e hoi hou mai ana no e ike i keia ao, ma-kekahi kulana okoa aku.

Ua olelo o Karisto: “He poe Akua oukou.”  Ina he mau olelo oiaio kela, alaila, heaha la ke kumu o ko kakou maka’u i ka make a mahope aku?  No ka mea, oia ko kakou kumu o ke ola nui, ola mau, a i ka wa pau ole.

O na poe i lawe maoli ae a pepehi maoli iho i ko lakou ola, aole o lakou wahi kuleana o keia ao aku, no ka mea, ua papa maoli mai ke Akua i na mea a pau, aole lakou e hana ia mea.  O ka poe e hana ana, he kue a he hoole maoli lakou i ka ke Akua kouoha.

Aole ia poe i make e like me ka poe maikai aka, ua apahu koke ae ola i kona ola ponoi iho, a ia wa no, aia kona uhane ke makaikai la I@ka palapala aina o kana mau hana mamua ae, oiai no nae e kupaka mai an@ no kona pauku kino ia mau minute iloko o na hakoko ana o na mea hana o loko o kona kino ponoi @ho.

Mai lilo oukou i poe hoopokole wale iho i ko oukou ola ana, o komo ole oukou iloko o kela nani mau loa, a ke Akua i hoomakaukau ai no ka poe hoolohe a hana @ Kana mau kauoha.

Hoohalike mai la ke Countess i ke ola, me he kaalio la, o ka uhane, oia ka hookele kaa o ka manao, oia na kaula kaohi a o na lio, oia ka noonoo.

O ka hoomanawanui, oia kahi a ka manao e kau nui ana ma ke alanui o ke ola.  E mau ana ka holo ana, mamuli o ka hoopaa mai me na lima makaukau i na kaula kaohi.  O ka holopono o ke kaa, oia ka mea nana e hoopakele ae i na kuia ulia wale, i ka hiki ana aku i ka pahuhopu o kona alahele.

O kekahi hemahema nui o na poe haiolelo (na kahu Ekalesia paha) oia ka hapa loa o ko lakou manaoio no ke ola ma-o.  Aohe I maopopo ia mea ia lakou a nolaila, ua malohaha ka lakou mau olelo imua o ke anaina.

Ua kuawili wale lakou no ka lua-po, i mea hooweliweli i ka manao o ke kanaka, aole nae i hoonui loa aku i ka haawina hoehoihoi no ke ola mau ma kela ae aku, i mea e hoolana mau ai i ka manao o ke kanaka alaila, ua lilo ka make i mea ole iaia.

E hooikaika kakou e hooko i na mea e pono ai kakou, alaila aole o kakou makau iki @ ka make.

 

Ua pau mai nei i kea hi ka Hotele Portland i ka auwina la o ka la 29 o Aperila, ma Cripple Creek, Colorado, a mai keia hotele hoi i palahalaha loa aku ai ka pauahi i ke kulanakauhale.

Ua lawe aku i ka auwina la o ka Pokolu nei no ka hoomakaikai ana o Mr. Dilinahama i ke Kuhina Dunn o Amerika Huipuia a me kekahi mau ohua e ae o ka mokuahi Kina no lalo o Waianae, a ua huli hoi mai lakou iloko o @ hora a me 6 minute.

O ka poe mahiko, ua kapaona ia lakou maluna o ka @ea kaupaona, a ua ike ko lakou mama ana, ma o ka uku piha ole @ ka waiwai @ ko lakou mau kumuwaiwai, aka, o na poe ilihune, ua kaupaonaia lakou a na ikeia ke kaumaha ana, ma o ko lakou uku piha ana i ko lakou mau aina.  Kupaianaha no paha keia mau hana.

 

OWAI KE UKU AKU ANA

Ua loa@ mai nei he lono ia makou ne ka ae ia o ke noi, e hookolokolo hou ia kela hinia koi poho a Cranstoun me Muller, ma ka aha mua i hoolohe mua ia ai ma Victoria B.C., mamuli o ke kauoha a ka aha maluna ae ia Mr. Drake ka Lunakanawai nana i hooholo kue i ke noi.

O ka hihia i keia wa oia ka noonoo ana i ka nui o ke poho e kauia ai.  Ua oleloia, ua hoohoihoiia na poe i kipakula, mai na poe mai a pau i ike @ ka hihia.

O ka ninau hoi.  Ina e hooholo ia ana he poho e uku ai ka Hui Mokuahi Canadiana i kela mau haole, alaila, huli mai lakou a koi i ke Aupuni e uku aku ia mau dala, alaila, owai ke uku aku ana?

O ka haina o ka Lahui Hawaii no @

 

HOOKUMUIA ANA O HAWAII

@ kakauia a hooponop@noia e Rev. j. F. Pokuea, mamuli o ka Moolel@ Hawaii i paiia ma Lahainaluna i ka M. H. 1838, a ua paiia a hoopnopouo ia ma ka Halepai Pal@pala Aupuni ma Honolulu 1858.

I ka haule hou ana iho o ke kuaua hou, kani ae la ka aka a ka mah@ a hele aku ia o@ e ako lau naia.

Eia na moa o na lau nala e ako ai o ka wa kahiko.

Ka Hualani, Kawelo, Kalapa, Likolehua, Piapia, Hokio, Ap’o a me ka Huamoa.

@ nui ana o ka ia@, moe aku a ala ae i ke kakaniaka nui poeleele wale, hemo ke po’i o ka umeke a me ka ip@kai, ai a maona, alaila, hoomaka ka hele ana o ka mea mahiai a hiki i ka makawela ana a puhi i kea hi, a i ole no hoi, ma kahi ana i mahi ai a maikai, alaila o ka hoomaka no ia o ke kanu ana.

I ka paa ana o ka mahinaa a ka mea mihiai i ke kanu, alaila, waiho aku a loihi iki no hoi e hoomaka ae ana e ulu ka weuweu, he mauu hoi i keia wa, alaila, hoomaka no hoi ka mahi ana, olaolao, kuehu aku, puepue aku, oo aku, he kumu hoi e hoowali pono aku ana i ka lepo o’ka pue i hua mai ka uala a nui o loko o ka pue hookahi a he mea hoi ia nana e hoohauoli mai i ka manao o ka mea mahiai no kana kihapai i mahi ai.

Ina e ike aku ka mea mahiai i ka iho ana iho o ka lau uala ilalo a hoomah@ e koholo aku, alaila, kii hou ka mahiai a wili mai i na ka e holo ana ma o a maanei o ka puepue.

I ka manawa i maopopo ai i ka mea nona ka waena ual@, ua oo ae ka ai, alaila, hoomaka kona uhuki an@ mai i kekahi mau kauna uala mua a hoomaka hou oia e kahea i ke Akua, a penei e kahea ai.

E kela ao nui eleele@ ka maka o k@ opua la o lalo iho, e malu, malu kiai, kiai oe i ko kaua waena nei la e e ke ao nui e, e malu ae i ko kaua waena mai kela kihi a keia kihi o ko kaua waena, mai kela iwi a keia iwi o ko kaua waena ponoi, mai malu oe i ko ha i waena, o pa oe i ka pohaku, i ko pani i ka l@, o @ ka waena.

E ke ao nui, e malu no oe i @ waena nei, malu no oe i k@ oe i ka @ ka kaua ai, i @ mai a piha ka pue o ko kaua @ i k@ uala.

E kea o nui e @ mal@ i ko ka@ waena mai uka a kai, mei na e a lalo, @ wale ua @.  Pau kou e ka no nui.

Alaila, h@ @ ae ia ke kanaka mahi@ a kah@ hou ae ia i kekahi akua hou o ka poe mahini o ka wa @ a pe@ ke ka@ hou ana i ua aku@ nei o ka poe ma@.

E Kanepuaa, e kua i@ kua i kai e kua i na-e, e kua @, e kua @ o ko kaua waena, e kua mai ke@ a ke@ kaika, mai kela kihi a keia kihi, ekuia, eku oe mai kela kihi a k@ kihi, eku oe mai keia iwi a kela iwi @ hua ai i ka mole, hua i ke kano, hua i ke a@ kolo i kawa, a hua aku i ka lala.

E@ mai eku oe i ko hai waena @ i ka pohaku, a pa, eha oe, a hou ia @ i ka @ ku, eh@.

E kane@ hoi mai no oe a ko kana waena nei la, eku ana.  Malama ne i ko kau@ waena, i ulu i @ i ola na ohua o ko kaua hale, @ hooulu ai, @ hoohua @

Pau ae la ke kapakapa ana @ Kanepuaa.  Alaila, @ aku la a hiki i ka hale, ho@ @ imu a @ ka uala me ka puaa a h@ ae ia ua mo’a a hoomake ka ai ana o @ hale a pau.

A mamua ae o k@ ai ana o @ me ka puaa, hoomaka hou @ ae i ke akua, a p@ ke kahea ana.

“E K@ ua moa ka ai, @ uaia hou, a ua mo’a pu me ka @, a eia ka @ a me ka puaa, e hoi e ai i ka ai a’u, @ mea ka mah@ nui, e ola ia’o a me ko’u mau ohua, ama@ la ua noa.”

Pau ka olelo ana no k@ mea mahia@ kula, a huli ae na mak@ e na makamaka o keia a@ hou a ike iho i ka ma@ ana a na kupuna kahiko, o kakou a pau ma ka aina wai, (Loi) Eia hoi kea no o ka mahiai ana o ka poe kahiko ma ka aina wai.

Hele ke kanaka mahiai a hiki ma kona loi, hoomaka ka hana me ka o-o laau no a kakou i ike mua ae nei maluna, kulepe aku i ka eka o ka loi a pau pono, alaila, waiho aku a pulupulu iho ka eka, alaila, kii aku ka wili e hoowali ana i wali pono iho no ke kali aku no ka wa e apo ai oia hoi, (puepue).

Ike iho la ka mahiai, ua pulu ka eka o ka loi ana alaila, kii aku la a kawili a hoomaka ka puepue ana a pau pono paha mai o a o o ka lo@, @, kanu ka huli a paa ka loi mai kela kihi a keia kihi, mai kela kaika, a @

H@ iki iho la ke kanaka mahia @ ka wai, @ kona loi a emi iki iho malolo o ka puepue, i ole paha e hemo na huli i kanu ia ma@ o ka puepue, ke kumu hoonui ana i ka wai, a ua hookolo loa mai no paha i@ ano hena a ko kakou mau kupuna a loaa kaku i keia wa.  Ea@ Ua ike pono no paha na keiki o ka aina wai i keia.

I ka wa e ulu ae ai ka mauu, alaila, hele aku la ka mea mahiai loi e au i kona loi i pau ka nehelehele o na huli e ulu maikai ae ana.

(E nana ma ka aoao ehiku)