Ke Aloha Aina, Volume II, Number 19, 9 Mei 1896 — Page 2

KE ALOHA AINA

 

2    KE ALOHA AINA POAONO, MEI 9, 1896.

 

KE - ALOHA - AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka

Lahui Hawaii.

J. NAWAHI, Lunahooponopono a Puuku.

E. L. Like, Hope-puuku.

HONOLULU , MEI 9, 1896.

 

KA AUHAU ANA.

  O ka hapai ana o kekahi aina i na auhau maluna iho o kona Lahui- No ka pono ia a me ka pomaikai o na mea a pau loa, ma ke ana kaulike.

  He mau kumu ko ka hapai ana i na auhau, a he kumu no hoi ko ka hoopau ana ia mea.

  O ka hapai ana i na auhau hou iho iloko o ka wa nele maoli a hune o ka aina, he hana haina ia, a he hoao maoli ana no e pepehi i ka Lahui e noho ana ma ia aina.

  O ka hookuu aku i na poe waiwai nui me ka auhau uuku ia, a o ka hooko ikaika ana ma na ano o pau loa, e loaa ka auhau piha pono ia maluna o na poe ilihune - he hana kapakahi la me ka hoopilikia wale a me ke kaulike ole.

  Ma ko makou hoomaopopo an i na mea e hanaia nei i keia wa, eia ke mau-a'e nei kekahi auhau maluna iho o kekahi, a ke komo ae nei kekahi laikini ana malalo o kekahi, a ke hookua nui nei na hana a na poe kaukanawai.

 

  Ua pololei ka olelo a Mr. Rycroft e i ana:  "Aole oia i ike iki i ka holomua o ka aina i keia manawa."  O na poe wale no i kuleana iloko o na mahiko, o lakou no paha kai ike i na pomaikai, aka, o na oe e ae, aole loa.

 

  Ina he wa keia o ka noho pilikia a ilihune, he mea pono anei i na Luna kaukanawai, ke anai aku i na poe e noho ana iloko o ka ilihune, e auhau ia lakou, i loaa na dala, na ka poe e kiloi wale ana ia mea iloko o ka moana.

  Ina e pau keia mau makahiki elua, alaila, hoea hou mai he mau haawina o ka pilikia, alaila, e kau hou no ina auhau hou maluna iho, a pela no ka lahui e hoolilo ia ai, he poe kauwa kuapaa no ka auhau.

  O ke kumu o ka pilikia, eia ke pulikiia nei, a ke au'a ia nei, a nolaila keia hapai ana ina auhau maluna o ka lahui i mea e loaa ai na dala, e kokua ai ina poe punahele a lakou.

  O ka hapai hou ana, a me ke kukulu hou ana ina oihana hou iloko o ka wa popilikia o ka aina, he hana ia e maopopo ai ka haina maoli o ka poe e paa ana ina mana o ke Aupuni.

  Aole e hiki ke hoole ia mai ka oiaio o keia mea a makou e olelo nei.

  Ua ike no na Lunahooko o ke Aupuni he wa pilikia maoli keia, aka, lawe mai na bila kanawai e auhau hou iho ai i ka lahui.  Aole no i lawa ia mea, hooholo iho la i Buro hou, e hiki ai ke hookoia ke Kanawai kakau-inoa!

  No keaha la ia manao ana e lawe papalua mai ina hoopilikia, maluna o ka lahui i  Aole kumu e ae, koe wale no no na hana hoopilikia i ka lahui.

  Aole no i pau malaila, eia no ke hoao nei e hapai i aie hou o $3,150,000.

  I mea aha la ia hana ana iloko o keia wa huikau o na pilikia?  aole i hoao ia e lawe ae i hookahi, a koe aku elua mahope aku.  Aole loa.

  Ina he wa nui keia o na loaa o ka aina a o ka lahui hoi, ina aole paha mea kamailio no ia mea, aka, o ka houluulu a ka manawa hookahi, alaila, kalele iho iluna o ka lahui ilihune, he mea ia na makou e manaoio nei, he mau hana hoopilikia maoli no ia i ka Lehulehu.

 

  Ua like ke ano o na hana ana me ka mea i oleloia ma ka moolelo o Ioba. - "Ia Ioba e noho ana i kekahi la, ua hoea mai la kekahi elele, a hai mai la:  O na bipi-kauo e palau ana, a o na kekake e ai ana, aia hoi, hiki mai la na poe Seba, a hao aku la a pau loa, a owau wale no koe e hai aku ia oe."

  Aole i pau ae kana kamailio ana, aia hoi, ku ana keia elele a hai mai la: - "Ua haule mai ke ahi mai ka lani mai, a ua hoopau iho la i na hipa a me na kauwa, a owau wale no koe e hai aku ia oe."

  Aole no hoi i pau ae kana olelo ana, hoea hou mai la kekahi, a olelo mai la: - "Ua lele mai la na poe Kaledea ekolu mahele a lawe aku la a pau na kamelo , a luku iho la i na kauwa a pau, a owau wale no koe e hai aku ia oe."

  Aole i pau kana olelo ana, aia hoi, hoea hou mai la kekahi a olelo mai la: - "O kau mau keikikane a me kau mau kaikamahine e ai ana a e inu ana lakou ma kahi o ko lakou hanau mua.  Aia hoi, pa mai la kekahi makani nui mai ka waonahele, a hoonee aku la i na kihi eha o ka hale, a haule iho la ia maluna o ka poe opiopio. a ua pau lakou i ka make, a owau wale no koe."

  "Alaila, ku ae la o Ioba, a haehae iho la i kona aahu, a kahi iho la i ka lauoho o kona poo, a haule iho la ma ka honua, a hoomana aku la."

  E ike me ka pinepine o ka hiki ana mai o na lono poino ia Ioba, pela oia i komo ae ai iloko o ke kanikau a me ke kuma kona no na mea a pau i hale aku, mamuli o na hoike i loaa pinepine mai iaia, kekahi mahope mai o kekahi.

  Pela na hana a ka Ahaolelo e hana nei.  Aole e hala ae ana ka Laikini Auhau, hoea mai ana he Kanawai Kakau inoa, aole hoi e liuliu aku ia, hoea mai ana ka aie $3,150,000.

  Aole no i emo iho, a hoea mai ana he mau koi poho!  Pela wale iho la no ka Lahui e noke ia ai iloko o na poino i hiki mai iloko o keia kau hookahi, e like me ka hiki ana mai o na poino ia Ioba iloko o ka la hookahi.

  Ua kanikau o Ioba!  Aole anei pela keia Lahui?

 

UA KAPAE IA.

  E like me ka makou mau hoakaka ana aku mamua aku nei, e pili ana i kekahi mahele i hoakakaia maloko o ka Bila kanawai Laikini, ma kahi o ka Oihana Hoaie Dala.

  Ma ke koho ana o ka Hale Makaainana inehinei Mei 6, na kue he 7 ia 6 apono, ma ia mea, ua loaa i na poe ma na kuaaina he wahi maha, e like me mamua aku nei, aole hoi e palua a pakolu hou iho na hookaumaha ana maluna o ia poe.  A mamuli o ka manao o ia kanawai, ua hiki ole maoli no i na poe Loio e paa ana i ko lakou mau Laikini, ke lawelawe aku e hana i kekahi hana hoaie dala, ina no no kekahi huina dala uuku loa.

  He kulana hoopilikia maoli no ia ina poe Loio, ina e hele mai ana kekahi mea dala e hoaie i kona dala ma ka moraki, a ma kekahi ano o ae paha.

  Ina hoi he aina ko kekahi e makemake ana e loaa he dala hoaie mai alaila, aole no oia e hiki ke hana i kekahi mea o ia ano , aia wale no a uku oia he laikini o $250, alaila hiki.

  o ka hoonele ana aku i kekahi mea i loaa kona laikini no ka hana pili ponoi i kana oihana he hana kolohe maopopo loa ia.  Aka, oiai, ua kapaeia ia wahi mahele mai ka Bila Laikini mai, alaila, ua pau ko makou kamailio ana aku ia mea.

 

  O na Pale a me na Iapana a ka mokuahi Kina i lawe mai ai na hooleleia aku no Kahakaaulana e hoomaluia ai.

  Ma kekahi mau hora o ka Poakolu nei, Mei 6, ua haalele mai i keia ola ana ma Kamoiliili ka wahine a Mr. Kulia, kekahi o na kalaiwa kaa busa.  Aloha no.

  Ma ke ku ana mai o ka mokupea Mohicani i ka Poakolu nei, mai Kapalakiko mai, ua lawe mai oia ke 10 lio he eono no ke Club Stables a he eha no ka Hui Inter Island.

 

  Ma ka holo ana aku o ka mokuahi Kina i ke ahiahi Poakolu nei, i kau aku ai o Kapena Iabester, me kona mau malamamoku elua a me kekahi poe e ae o ka mokuapea pauahi Centaur no Kapalakiko.

 

Ke Kumumanao Pili i ka X Rays.

  Ua nui ko makou hoakaka ana aku ia mau mea mamua aku nei, e pili ana no ka hiki ke ikeia o loko o ka i'a, ka rana, ma manamana lima hoi ma kekahi aoao mai o ka pauku laau a me na mea like e ae.

  A e like hoi me ka Mr. Edison olelo ana, e hiki mai ana ka manawa ma keia mua aku e hiki ai i na poe Kauka Lapaau ke nana iho ia loko o ke kanaka me na kukuna malamalama kupaianaha lua ole mai o keia mea paahana ano hou e hoao ia mai nei e ka poe ike la noeau o keia mau la, e like me ia e ikeia nei ma ka X. Rays.

  E nana a hoomaopopo aku i kela kii e kau ae la maluna.  He ekolu keia mau kii o ke kanaka i laweia iloko o keia mea paahana e kau mau nei.

  O ke kii mua.  E ku ana oia me kona paa lole piha mailuna a lalo, he 8 kapuai mai ka malamalama mai.

  O ke kii elua,  O ke kino ia o ke kanaka i weheia kona aanu a ku olohelohe mai, he 6 kapuai mai ka malamalama mai, a ina e nana pono aku ko oukou mau maka, e hiki no ke ikeia aku i na ano maoli o ka waiho ana mai o na mea a pau loa iloko o ke kino o ke kanaka, e like me na aa koko, ka opu, ka maau, ka puuwai, a pela wale aku.

  O keia ka mea a Mr. Edisona e hooikaika loa nei e loaa, a e paa ke kii i ke paiia maluna o ka paku o ka mea paikii.

  O ka ekolu o na kii, oia no ke kino Anetomia, o na iwi paakiki, mamua ae o ko ka io maoli, he 4 kapuai mai ka malamalama mai.

  Aia a holopono maoli na mea a pau loa e pili ana i keia mea hana alaila, ua loaa ke ki e hiki ai ke lapaau naauao ma keia mua aku, a ua hiki ke hoola hikiwaweia na mea ma'i o na ano a pau loa, e ka poe ike lapaau.

  Hookahi o makou kumu @  papau e wehewehe aku i @  mau mea, oia no ka manao @  ke ola o ka lahui e make @  nei.

  No keaha la i make wale @  i kekahi wa, aole he ike p@  o na kauka.  No ka ike n@  ole o na kauka i ke ano @  ma'i, nolaila, ua haawi naa@  wale aku oia i ka laau ma @  hoao wale no, a ina ola, @  iho la, a ina make oia iho @  no hoi.  aka, aole loa nae @  ma keia mua aku.

  He mea nui ka hoola a@  na poe ma'i akepau, hano, @  kii, hui o ke kino, aka, peh@  ike pono ia ai ia mau wah@  ke kumu o ka ma'i, no ka n@  aia iloko o ka pouli a me @  poeleele o ke kino o ke kana@  kahi i noho mai ai.

  o ke Kauka Lapaau o @  wa naaupo i hala aku la e @  mohamo wale iho ana no @  mawaho o ke kino o ke kana@  me ke koho lalau wale aku @  he mea, a he mea kou m@  Aka, pehea aku ana lako @  au naauao loa?  Ae,  Ua @  ka hupo, a ua moakaka @  mea huna a pau loa, iloko @  kahi poeleele loa o ke k@  holookoa o ke kanaka.

  Aole anei, he mea pomai@  nui keia no ke ao holooko@  pau loa?  Pela ka hoomaopo@  maoli ana aku, i ke ano o k@  au naauao e hu-mai nei ka @  kupaianaha.

  E hoomaopopo hoi na m@  a pau i kela hihio kupaiana@  launa ole i olelo ia, ua ikeia @  kahi palapala, iloko o ke ku@  ma ka aoao maloko mai, a @  hiki ke ikeia na huaolelo nu@  loa o ka palapala, a mahope @  powehiwehi a nalowale aku @ 

  O ka malamalama kupa@  naha ano e o ka X Rays@  komo maloko o ka mekini pe@  hana, mamua ae o ka lele a@  o kekii iluna o ka pahu pai @  Oia wale no kahi ahailono k@  paianaha i ikeia ai iloko o @  mea huna a ke Alii Davida @  lawe la.