Ke Aloha Aina, Volume II, Number 1, 4 January 1896 — Page 2
This text was transcribed by: | Lawrence Gersaba |
This work is dedicated to: | Judith Nalani Kahoano Gersaba |
KE ALOHA AINA
2 KE ALOHA AINA, POAONO, IANUARI 4, 1896.
KE - ALOHA - AINA.
Hoopukaia no ka
Pomaikai o ka Lehulehu, a he Nupepa na ka Lahui Hawaii.
J. NAWAHI, Lunahooponopono a Puuku.
E. L. LIKE, Hope-puuku.
HONOLULU, IANUARI 4, 1896.
Aole Makou e Haalele i ko Makou Kahua mua.
Ua maopopo i KE ALOHA AINA kona manao a me kana mea e hana ai, e pane aku ai, a e hoole ai paha. He kahua kona i kukuluia maluna o na mea hiki ke hooia ia, aole ma ka ole lo wale nai, a ma ka manao koho wale.
Ina he manao pili lahui a pili kalaiaina paha, pela no KE ALOHA AINA e hoomakaukau e pane aku no na mea o ia ano.
A ina hoi he mau ninau maluna o ka ke Akua olelo, alaila, he hookahi wale no wahi e hoopau ia ai ia hemahema o ka olelo a ke Akua.
Aole o KE ALOHA AINA manao hookiekie, a haakei, a hooioi, a keha wale aku, aole loa No ka mea, ua maopopo no i KE ALOHA AINA ka hupo a me ka hoohilahila ia ke hana oia pela.
O ka poe heluhelu manao, o lakou ke ike i na mea a kela a me keia nupepa e hoike ana. Ia lakou e loaa mai ai ka mea pono a pololei ma na kalai manao ana.
He mea hiki ole ke wehewehe hou aku i ka mea i maopopo loa kona oiaio, oiai, ua loaa ka oiaio.
O ko makou kahua, aia no maluna o ka oiaio, a me ka hoopono. He mea hoopau manawa wale no ka pane ana i na kamalii noonoo ole, a he mea waiwai ole ka le-lele wale aku o na kahua hana i o a ianei, me ke kupaa ole maluna o ke kahua mua i kinohi.
He hoailona ia le-lele wale i o a ianei, o ka hoka wale, a me ka nele manao.
Aole he olelo kuamuamu iki o KE ALOHA AINA mai mua mai. Aole loa!
O na huaolelo aia a me ani-karisto, he mau huaolelo Baibala ia ua pili ia i ka mea hoole Akua, a me ka mea hoole ia Karisto.
"I iho la ka aia iloko ona, aohe Akua."
O ka mea e hoole ana aole o Karisto he Akua, he Anikaristo oia.
No ka nele o Ka Leo i na manao pili i ka makou mea i kamailio ai, nolaila, olelo wale mai, e hele ana ka KE ALOHA AINA e hoohiki i keia aupuni. Ua aha ia la ke ano o na poe kakau o ia nupepa? Ua like no me ka mea i olelo ia. "O ka leo, o ka leo no o Iakoba, a o na lima, o na lima no o Esau."
Aohe Hoohui-aina !!
Pela mai owai? Pela mai no o Peresidena Cleveland, a pela no KE ALOHA AINA e hoike mau nei; a pela mai nei no hoi ka hoike a ka nupepa P. C. Advertiser o keia kakahiaka Dec. 30, ka wahaolelo hoi o ke Aupuni Repubalika o Hawaii nei.
Aole anei i hoopuka mao aku KE ALOHA AINA i kona manao hoole, aole loa e ae ana o Cleveland i ka manao hoohui aina?
A heaha ka mea i hoea pololei mai imua o kakou i keia wa? He hoohui aina anei e like me na olelo ana a ka nupepa Kuokoa? Aole loa!
Aia o Kuhina F. M. Hatch ke okuu la ma Wasinetona me kana maunu ekaeka pakalaki e paa la ma kona lima, oia ke kuikahi hoohui aina, a hoomalu aupuni o lakou, e kuko mau nei e hooholo ia.
A pehea na mea i olelo ia no ko Cleveland manao? Eia no ia:
Wasinetona, Dec. 13. - Aole loa o Peresidena Cleveland e ae ana i ka hoohuiaina o na Paemoku o Hawaii. O keia maoli kona manao i hoike ae ai ma na ano a pau loa, e na poe ma ke kulana e ike ai i kekahi mea no kona manao e pili ana i keia mea.
He mau pule mamua aku nei, ua hoounaia he mau palapala mai Wasinetona mai, i na poe hoolaha nupepa, e olelo ana.
"Ua hoololi hou ae o Cleveland i kona manao e pili ana i ko Hawaii komohewa ana." A makana hoike ana hoi imua o ka Ahaolelo Lahui, e hoike aku ana oia i ka manao koi aku no ka hoohuiaina ana o na paemoku. Aole he manaoio ia o keia mau manao iwaena o na poai Luna Aupuni, e hoohana ana oia ia mea. Aole loa no i manaoio iki ia e kokua ana oia ia ano hana ma keia mua aku.
O keia mau lono no kona hoololi ana i kona manao, aole loa he kahua oiaio no ia mea. O kahi no i hiki mai ai o keia mau lono mai Hawaii mai no ia.
Nolaila, ke ike mai la no kakou e ka lahui, eia no ka mai Hawaii aku nei no ia mau manao hoopunipuni i hoouna ia ai i na nupepa o Amerika, i mea e manaoia mai ai e ka poe heluhelu, no Cleveland ia manao i hoolaha ia ina Amerika.
Pau ole no hoi na hana hoopunipuni a lakou nei! A heaha iho la ka hopena? Eia iho hoi ua hoole loa ia mai la ka hoohuiaina a lakou nei. Lolo iho la no nae.
Ua holo aku no Hilo i ka Poakahi nei ma ke Kinau ka hui keaka lio.
Nuhou o na Aina E
NA HOOLELE HAULI KAUA MAWAENA O BERITANIA ME
AMERIKA HUIPUIA.
Huikau ka Honua Holookoa iloko o na Manao Pihoihoi no keia
Manao Kukalakaua o Enelani
Pau i ke Auhuiihia na Oihana Imi Dala o
Amerika iloko o na Hora Pokole wale
No he Ehiku, Mahope iho o ka pae
Mua ana mai o ke Telegarapa e pili
ana i na Kuleana hana a ka Aha
Kalepa Nui o Ladana e pili
ana i ke kaihi ana mai i ka
Lakou mau Dala Gula mai
Amerika mai.
Ma ke ku ana mai o ka mokuahi Kulanakauhale o Pekina i ke ahiahi o ka Poalima o ka pule i hala, Dekemaba 27, i loaa mai ai ia makou kekahi mau mea hou mai na aina e mai, a hiki i ka la 21 nei o Dekemaba, a no ka pomaikai hoi o ko makou poe heluhelu, ua lawe mai makou i na nu hou ano nui, a oia ka makou e panee aku nei imua o oukou.
He hookahi no nuhou ano nui maloko o na nupepa mai o Kaleponi, oia no ka lono no ke kaua o Beritania Nui me Amerika Huipuia, mamuli o ko Beritania hoole ana mai nei i ko Amerika Huipuia kuleana, e komo mai ai e uwao, i kela hoopaapaa palena aina, mawaena o Beritania a me Venezuela.
Ua lilo keia i mea hoopio-o loa, i ke Kulanakauhale poo o na Mokuaina Huiia, oia o Wasinetona, mamuli o ka lona i loaa mai i ke Aupuni o Amerika, ua hoole mai la o Haku Salisbury i ko koi ana a Amerika, e waihoia kela ninau hoopaapaa, na kekahi Aha Uwao e noonoo mai.
Aole o keia wale no; aka, ua hoea e mai la ma Amerika na hiohiona poino loa, mawaena o na poe Lawelawe Oihana Hoopukapuka Dala, me na Hoopaa Waiwai ana aku ia Enelani, no na Dala Gula a na poe Amerika i aie aku ai.
A oiai, iloko o keia wa o ka lono kaua, ua hoopuka koke ia na kauoha, e na poe Ona Dala o Enelani; e unuhi koke ia mai ka lakou dala a pau loa, a i ole ia, e papalua hou iho a oi aku na waiwai Amerika e hoopaa aku ai no na dala i lawe mua ia.
Iloko o ka la nua i hoea aku ai ka hoike a ke Aupuni o Enelani, e hoole ana i ke noi a Amerika Huipuia, aia hoi, ua uluku me ka pihoihoi na mea a pau loa ma Wasinetona a ma Amerika holookoa no hoi a pau.
Ua aa mai la kekahi poe Amerika, a ua hoopuka mai la i na manao no ka pono e kaua aku ia Enelani, a i mea e a o ia ai oia i ka hopena o kana mea i hana ai.
Olelo hoi kekahi poe. Aole pono ke ae aku i ka manao hakaka me Enelani no ka mea, aole he hana paani ano kamalii ka Enelani ke hana mai oia.
Eia no hoi kekahi. Auhea ka kakou dala? Ina kakou e alakaiia aku ana a ku ma kekahi pali nihinihi loa; alaila, mahea e loaa mai ai na kokua ana. O ka maluhia a me ka hooikaika huli i ka waiwai o ka aina, ua oi aku ia mamua o ka hookahe wale ana i ke koko o ka lahui, no ka pono o kekahi lahui okoa loa.
Nui na poe hoole i ka manao pupuahulu no ke kaua ana aku me Enelani.
He hui no hoi na poe aa mai me na akena ana ua hiki ia Amerika ke kupaa a e malama i kona hanohano iho, me ka hooko ana i na kumuhana a Monoroe.
Oiai, he mau manao nupepa keia a kakou e ike nei, koe wale no ka hoomaka kaua maoli ana. Malia paha e like ana no keia mau lono me na hu'ahu'akai o ka moana, a mahope iho, ua lilo i moana kai lana malie loa. Na ka mokuahi Auseteralia ae o ka la 3 o Ianuari, e hoike mai i ke kulana no ia mau Aupuni ikaika, ina io ua kukalakaua ia, a ke hoomaka nei na hana a laua.
HOOHOLOIA KA BILA KOMISINA.
Ma ka halawai ana o ke Senate a me ka Hale Ahaolelo Lahui ma ka la 20 nei, ua hooholo like ia mau Hale i ka bila kanawai, e apono ana i ke kohoia i komisina e holo ai e nana pono i na wahi e hoopaapaa ia nei mawaena o Venezuela a me Guiana Beritania. E hala ana paha he eono mahina, mamua o ka loaa pono ana kiai o ka hoike pololei a ua Komisina nana aina la.
O keia hooholo awiwi ana o ke Congress, he kumu no ia no na anuu poino e ulu nei a puni ke ao holookoa. Oiai, i keia lohe kokeia ana aku nei no o keia lona kaua, ua like me he hekili la mai ka lani mai, ke kuia ana o na oihana imi waiwai ma na aina a pau loa o ke ao nei, a ua hoikeia ae no hoi, ua loaa koke aku no ia poino ia wa ia Venezuela, mamuli o ka hoopaa ana mai o na makeie dala o Enelani, aole e haawi hou mai i kekahi dala e kokua ai i na oihana lawelawe ma Venezuela.
Ua ikeia na nohoia na aina a pau loa, na aupuni paha a pau loa o ke ao nei, e na dala o ke Aupuni o Beritania, a i ka wa e hoopukaia ai o ke kauoha pili aupuni no na na a na poe mea dala o Enelani e hana ai, aia hoi ua loaa iho la na aupuni a pau loa i keia mai ahui@ ua aie i ke dala a Beritania@
Ua oleloia he nui hewa @ ko Amerika dala a me @ waiwai o na ano a pau lo@ paha aina e ohai aku m@ ona ma ia mea he lako@ keia wa ke aie hoi o Amerika@ na poe mea dala e Enelani@ na huina dala ki @ he@ biliona ($8,000,000,000) @ Aole no i kana mai na@ dala o Enelani.
NA HOA O KE KOMISINA @
Ma ka hoike a ka m@ The Sun o New York @ 20 o Dekemaba nei, o na@ inoa a ka Peresidena e@ kohu ai no ia oihana e pili @ i na palena hoopaapaa ma@ Venezuela, oia no o George @ Edmonds o Vermont, o @ drew D. White, ka Peresi@ mua o ke kula nui o Con@
a me Edward Phelps ke @ hina mamua i Geremania @
O Mr. Edmunds a me @ he mea laua ua maamaal@ na mea pili kanawai lahui @
HANA KE AO A ME KA PO, A@
MANAWA E HAULU MA KA @
HANA PU O KA AU@
MOKU @
E hoike ana ka nupepa @ bune o New York, uu loaa @ he kauoha malu mai Wasin@ na mai, e olelo aua na lohe @ luia, he mau kauoha kai ho@ kaia mai ke Keena Aum@ Kaua e kauoha ana e hoo@ ia na poe haha po, ma ka @ ana i na pukuniahi ma @ hana. I ka po o ka Poa@ ka puulu kanaka mua i law@ ai e hana. Hoomaka lako@ hana mai ka hora 8 o ke al@ a pau i ka hora 6 o ke kal@ aka.
E hoomauia ana ka hana @ a pau pono na hemahema o@ kauoha.
He mau kauoha no hoi @ ka hookau ana ae i na pu @ iluna o ka moku kaua Mas@ seta i paa koke iho nei no l@ kukuluia ma ka pa kapili n@ o Cramp ma, ma Piladel@ Ua hai ia mai ua aneane @ kaukau loa ia moku no ka l@ ko ana aku i na kauoha.
O na pu hoi o ka moku @ Oregona i hoounaia mai ai @ palakiko i na la mamua aku @ ua hoihoi hou ia aku i kahi @ na pu ma na kaa ahi holo @ ma koa, iloko o umi la, a i @ waenakonu paha o Ianua@ kau ai iluna o ka moku.
O ka pa-kaua o ka @ kaua Inediana ua koke l@ makaukau loa na mea a @ no ka hoohana ana aku.
NA LONO MAHUI @
Ua hiki mai kekahi ho@ ke Keena Kaua o Amerika @ olelo ana penei:
Ua hoomaopopo mua ia @ na makahiki loihi loi, ua @ makaukau mau o Enelani @ ke kaua me Amerika Huipu@ O ko Enelani mau Luna O@