Ke Aloha Aina, Volume I, Number 17, 14 September 1895 — Page 8
This text was transcribed by: | Diane Poche |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
8 KE ALOHA AINA, POAONO SEPT. 14, 1895.
Ka Makai Kiu
O KE
Keena Waihona Buke o
Nu Yoka.
SALIUKA OPIO,
A O
KE KAPENA MAKAI HAWADA.
KE PIHI I NA-HA-HA.
MOKUNA XIV.
HUIPU I KAHI HOOKAHI.
Mahope iho o ka oili ana aku o ke kahunapule a me kana wahine no waho o ka luakini.
Ua loheia aku la kekahi kana poha mai kekahi pu-panapana mai, a ku aku ia o Belepigoa, a hehee iho la ilalo no kona hopena mau.
I ke ku ana mai o Belepigoa i ka pu mai ka pu mai a ke kahunapule, ua hauoli loa iho la o Rasetona no ke ku ana.
No ia mea ua ku aku la o Rasetona me ka helehelena wiwo ole o ke koa a me ka maka'u ole no kekahi mea e hele mai ana imua ona.
Iloko o keia aw a Rasetona e ku ana, ua kaupono mai la o Saliuka Opio i kana pupanapana ma ke poo o Rasetona, a pane mai la:
He pio oe na'u i keia wa ano, ina oe e hoao ana e hana i kekahi mea e kue ana i ka'u maju olelo.
Alaila, o ko'u mau hora hope anei ia e ike ai i ka mehaua o ka la, a hoi aku oe mao.
No keia mau olelo a Saliuka Opio ka weli o na hana karaima o na poe haihai kanawai.
Ua akaaka ae la o Rasetona o na poe haihai kanawai.
Ua akaaka ae la o Rasetona ma ke ano hoohenehene no keia mau olelo a Saliuka Opio, me he wahi keiki la oia imua o Rasetona.
Ma ka eleu nui, ua emi hope ae la o Rasetona ma ke kua o ke kaikamahine me ka hopu ana aku iaia a hoopili mai la iaia mamua o kona alo, me he pale kaua la.
I kona ike ana ua loaa iaia ke kulana maikai no ke pale ana i kona ola mai ka make mai.
Ua akaaka hou ae la oia me ka leo nui me ka pane ana aku ia Saliuka Opio:
Ina hoi, e aha ana ka hoi oe e lohi mai nei, e ki mai hoi, ea!
E wiki mai oe e lohi mai nei, o hala auanei ka wa pono no ke ki ana mai ia'u.
Now! ki mai hoi, eia au ke kali nei nou i na manawa a pau o keia po no kou ki mai.
No keia mau olelo hoonaukiuki a Rasetona ia Saliuka, ua lele koke mai la oia no mua kahi a Mauda e ku ana me ka paa no o kana pu ma kekahi ima, a hiki aku la oia ma ke anuu o kekuahu.
I ka wa a Rasetona i ike aku ai i ka lele ana aku o Saliuka no kahi a laua e ku ana, ua kuemi aku la oia ihope me ka paa no nae, o Mauda iloko o kona lima, a lele aku la mahope o ke kuahu a puka aku la, me ka ahai pu ana aku i ke kaikamahine.
Me ka eleu nui, huli ae la oia a holo pololei aku la no ka puka e hemo aku ai iwaho o ka luakini, me ka hii pu ana aku no hoi i kana ukana makamae me ia.
I ko laua hiki ana aku ma ka puka o ka luakini, e kau ana no ke ki, a puka aku la laua no waho, a papani mai la i ka puka.
A ahai aku la ka pupuhi i ka i'a o ukoa no ka naele o ke kula loa o Kalihi a loaa iho la ia Saliuka kahi laau a kekuaokalani o hoolehelehekii a me ka hoaa.
I ka hiki ana o ka makai kiu ma ka puka a ke kolohe i puka aku ai, i wehe aku ka hana, eia ka @ ai a ka paa, ai a ka lakaia ka puka e hemo aku ai iwaho, a nui loa iho la ka pilikia o kahi makiu kiu no kona hoohoka mau ia ma kona alahele.
Nolaila, ua nui loa iho la kona hoonaukiuki no keia mau hana hamabasa wale a na poe powa iaia.
Aole oia i houlolohi loa iho iaia ma ka hoopau manawa ana, aka, uneune ae la oia i ka puka, aohe wahi mea a mahole mai.
No ka hemo ole me kona mau lima punahele, ua haawi aku la oia he hookahi peku mahanahana ma ke kikala o kela puka a (open wide) hamama aku a, a i kona kiei a halo ana aku mawaho ua hala mua ke kolohe me kana manu, aia i ke kai hohonu.
Iaia e noke ana i ka halo ma o a maanei o ka luakini, aole he wahi mea a loaa iki, a no ia nele ua hoi mai la oia no ka hui pu ana me kona maju hoahele o keia kula loa a lakou i naku hele mai ai.
Iaia i hoea aku ai a hui pu me kona mau hoa o ka alo ana mai i ke ehuehu o ka huli meheu.
Ua noke iho la o Saliuka Opio i ka nauki no keia mau hana hamabaga a na poe limakoko a pakaha i ka waiwai o hai.
No kekahi mau minute liu wale keia kukahalake ana o Saliuka Opio, ua hoi pono mai la kona mau noonoo kanaka me ia.
No keia mau mea, ua kukakuka iho la bia me kona mau hoa no ka mea pono a lakou e hana aku ai.
Hooholo iho lakou e ukali aku mahope a na meheu o Rasetona ka puuwai i piha i na hana karaima o ka hohewale.
Hoomakaukau iho la lakou i ka lakou mau mea paahana, oia hoi na ipukukui a lakou ma o ko lakou ho--a ana a a.
Oili mua akju la o Saliuka Opio a ukali aku la hoi mahope ona kona mau hoa.
I ka Makai Kiu no e noii hele ana ma o a maanei me kona mau hoa, ua loaa aku la ia lakou ka meheu a Rasetona i ahai ai k apuhuhi i ka i'a o ukoa.
Nolaila, ua hookomoia ka hauoli a me ka manaolana no ka loaa o ka lakou mea e huli nei iloko o keia pouli e aaki nei.
Ia lakou no hoi e apa wale ana no ua hiki aku la hoi o Rasetona ma kekahi ana kupanaha, a ka lima kanaka i hana ai, a ma keia ana hoi e waihoia ai na pahu kupapau o kela a me keia ano.
E hoomanao iho no hoi na poe he uhelu, o keia no ke ana o Mauda i lawe ia ai e B elepigoa, a waiho ia ai ma ka aoao o ka pahu kupapau o Magarita.
Ia Rasetona i hiki aku ai ma kapuka o ka hale kupapau.
Ua komo aku la oia iloko me kana ukana makamae a pani mai la i ka puka me ke ki ole mai a paa i kumu e hemo ole ai, mamuli no ia o kona pupuahulu.
Komo hou aku la oia ma na aoao o na pahu kupapau, a wehe mai la i kekahi pani kupanaha i hanaia me ka noeau o ka noonoo e hiki ole ai ke loaa mana wahi a pau.
Ia Rasetona i poholo aku ai iloko o ua ana kupanaha la.
Aia hoi, ua hoea nui aku la ka Makai Kiu a me kona mau hoa mawaho o ua hale la.
Iloko o kela wa i wehe aku ai o Saliuka Opio i ka puka a komo nui aku la.
Ia lakou i komo akju ai, ua komo iho la ka haohao iloko o na hoa o Saliuka Opio no keia mau pahu kupapau e waiho nei.
Aka, no ka kakou hiwahiwa ka Makai Kiu, ua lewa iaia na wahi huna a pau, mai na poopoo a hiki i ka luahuna o na powa.
Ua ho-a ae lakou i ka lakou mau ipukukui a malamalama ae la oloko o ua wahi keena la.
Hele huli ae la lakou ma o a maanei aohe he wahi hoailona e hoike mai ana no kahi o ka loaa he puka hou e komo aku ai.
No ka nui noii loa no o ka Makai Kiu, ua ike iho la oia i kekahi meheu kapuai powehiwehi e kau ana a malaila oia i hookolo aku ai.
No kekahi mau minute pokole keia noii ana a Saliuka Opio i ka puka, ua loaa aku la iaia ka puka a Rasetona i poholo aku ai me kana ukana waiwai nui oia o Mauda.
Kahea aku la oia i kona mau hoa, e o'u mau hoa, eia ka puka e komo aku ai.
Akoakoa mai la lakou, a kauoha aku la ka Makai Kiu e wehe ia ka puka.
Eia nae kahi mea apiki, aole he mohole aku o kau wahi o ka hemo ia lakou.
Nolaila, lalau mai la ka Makai Kiu i ke poheoheo o ua pani puka kupanaha la, a wehe ae la e like me ka wehe ana o ke poheoheo o ka pahu hao dala.
Iloko o ke 77 o kana wiliwili ana, ua hemo ae la ua puka kupanaha la, a komo aku la lakou no loko o ua keena la.
Ia lakou i komo aku ai, ua halawai aku la na kiionohi o ka Makai Kiu me Rasetona e ku mai ana ma kahi mamao loa aku.
E paa ana hoi oia ia Mauda ma kekahi lima, a he pahi oilua ma kekahi lima me ka makaukau loa e hoohana aku i na wa a pau e kue ia mai ana e kona enemi.
E ku ana kekahi ipukukui ma kona kapuai, a he elua a oi aku ka manao o kekahi mau laina uwiki i hoomoeia a kupono malalo ae o ka moe a ka wahine hapa negero e moe ana, a ua piha hoi he 12 mau barela me na uwili pauda no ka hoohana ana.
I kona ike ana mai ia Saliuka Opio e ke aku ana, akaaka hoahenehene ae la oia me ka leo nui, a pane mai la ma ke ano hoonaukiuki:
Ha! Ha!! Ha!!! O oe mai la ka ia e kahi keiki hookano a haakei o ka hohe wale?
Heaha mai la kau oonei i hele ma la e kena mahaoi?
Aole anei oe i ike, eia he make nou me au i na wa a pau e oni ai o kuu kapuai?
Nolaila, e kahi ilio kawau hohe wale e ku oe a hele aku mai keia wahi aku me kou mau hoa?
Aole loa au e hookaawale aku mai keia wahi aku, wahi a ka Makai Kiu i pane aku ai.
Alaila, i kii mai nei oe ia'u e kena wahi keiki, ea?
Ae, wahi a ka Makai Kiu i pane aku ai.
Alaila, aole no oe e lanakila ana maluua o'u.
No ka mea, e haule like ana no kakou i ke sekona hookahi i ko'u wa e kauoha ae ai i ka'u mau iloio bulu hae.
I kou wa e ki mai ai i kau pu, o ke kaikamahine no ke make e ana ia oe ke ki mai oe.
oiai, i ka wa e oni ae iai o ko'u mau kapuai mai keia kulana au e ku nei, oia auanei ka wa e a ai ka uwiki e moe nei a loaa kau na bareala pauda he 12 i piha pono.
No keia mau olelo, ua kuemi hope aku la ka puali makai, a koe wale iho la no o Saliuka Opio ma kona kulana mua.
Akaaka hoohenehene hou ae la oia i ka wa a na makai i kuemi hope aku ai a hiki i ke pani puka e pili ana ma ka paia o ke keena waiho o na pahu kupapau.
Uwi ae la na papaniho o ka Makai Kiu, kaomi ae la kekahi lima ona ma ka umauma, oiai oia e ku ana no ma kahi i kokoke aku ia Rasetona, a e kau pololei aku ana no hoi i kana pu imua o Rasetona me ka makaala ana e loaa kekahi wa kupono iaia e ki aku ai ia Rasetona.
Kau mai ia no hoi o Rasetona @ ke kaikamahine mamua pono o kona umauma e like me ke ano o ka pale kaua.
Oiai, i kela manawa, ua makaala like na aoao elua no ke sekona hope loa o ka make.
Kaomi malie iho la ka Makia Kiu i kona umauma, ike aku la oia i ka oni ana ae o kekahi o na wawae o Rasetona mai kona kulana mua e ku ana.
GOLDEN RULE
BAZZAR,
W.F. REYNOLDS, -- Ka Ona.
Ua lako oia me na MIKINI HUMUHUMU LOLE o na Hale Oiahan a me na Home.
na Mikini (Wili Lima) Humuhumu mai ka $8.50 a ka 12.
Na Pila Gita, mai ka $4 a pii aku iluna.
Na Pila Auto Hapa a me na Hamonika Puhipuhi he nui wale.
Na lako Pila Gita me na Violina a me na lako kinipopo he nui wale.
Ua piha a ku ka piala o na lako kakau a me na buke o na ano a pau he nui wale. he oi aku ka makepono o ke kuai ana maanei mamua o ko na wahi e e.
E hele nui mai e kuai a ike i ka ou kou mau mea e makemake ai ma ka
HALEKUAI Helu 417.
Alanui Papu.
[Column 5 unreadable on right margin.]
Na Hookaau o ka @
MEA @
[paragraph unreadable on right margin.]
[paragraph unreadable on right margin.]
[paragraph unreadable on right margin.]
[paragraph unreadable on right margin.]
[paragraph unreadable on right margin.]
[paragraph unreadable on right margin.]
[paragraph unreadable on right margin.]
Hawaiian HARDWARE
KAUKA
Yong Kam Pung.
(APANA.)
Helu 306, Alanui Maunakea.
Ke Kauka Loea o ka Aina Pua
Ua hiki ke hoola ia kela a me keia ane
ma'i, mai ko na kane, wahine a me
na keiki liilii. O na ma'i ha-no
ua hiki loa ia ke hoola ia me
ka maalahi. A o na ma'i
e pili ana i ka maka
pau pu ia i ke
ola. Ke ho-
ike ia aku nei.
eia ke ola ia nei, me
ka oluolu pu o kahi au-
hau. Ka poe pilikia hanau
keiki a hele nui paha o ke koko
a pau a lohi paha ka hanau ana, pa
paha o ka waiu, e hele nui mai i o'u nei.
E KIPA mai e ka poe i hooluu
lau ia me an haawina pilihana a ka ma'i,
a na'u oukou e hooluolu aku.
KAUKA YONG KAM PUNG.
HOOLAHA
[section unreadable on right margin.]