Ke Aloha Aina, Volume I, Number 17, 14 September 1895 — Page 4

KE ALOHA AINA

 

4          KE  ALOHA  AINA,  POAONO,   SEPT.   14,   1895

 

KE  ALOHA  AINA

Hoopukaia no ka

Pomaikai o ka Lehulehu, a he

Nupepa no ka Lahui Oiwi.

 

T. NAWAHI, Lunahooponopono a

             me Puuku

L. L. LIKE, Hope Puuku.

 

HONOLULU, SEPT. 10, 1895.

 

Ka ke Akua Mau Hana

 

  Ke hoomaikai aku nei makou i ka ke Akua mau hana ma ka Honua nei, a ma ke ao holookoa, a ma ko Hawaii nei Paemoku no hoi, e like me ia e ike ia nei i keia wa.

  O ke kumu o ko makou mahalo aku, a me ko makou hoomaikai aku i ke Akua, no ka mea, Oia no ka mea nana i hana i na kanaka a pau loa, a Nona no na mea a pau loa, aole loa he kuleana o kekahi mea e kaniuhu a e hoohalahala i Kana olelo hooholo, i Kana hoopai ana, ma ka aina, ma ka moana, a ma na wahi a pau loa o ka Honua nei, mamuli o ka wi paha, a me na mai'i ahulau, a ma o kekahi ulia e ae paha.

  Mai ka wa kahiko mai, ua ike na lahuikanaka a pau i ka ke Akua mau hana, a pela no i keia wa, aole he mea i hunaia mai ko kakou ike maopopo ana ina hana a ke Akua.

  O keia ma'i luku mawaena o kakou i keia mau la, he leo a he manao kailoko o ia mea, aia a weheia na olelo iloko o keia leta mai ke Akua mai, a hoomaopopo ia kona manao, alaila, e hiki no ke ike aku i ka manao o loko o keia mea, he ma'i ahulau a he ma'i luku hoi iwaena o kakou.

  I ka manao hoopohala o ka poe aid, he mea ole ka noonoo ana i ko ke Akua hana me keia mea, aka, i ka poe noonoo oiaio, a aloha i ke Akua, aia no he mea a ke Akua e hana nei iwaena o kakou e ko Hawaii i keia la.

  Ma ko makou hoomaopopo ana aku ma na helehelena o na kanaka, a me na hana; ua maopopo loa, he hoole Akua maoli ke ano o keia mau la e hana ia nei.

  Ua hoolilo nuiia, ka la Sabati, i la no na hoohana makaukau pili aupuni. Ua papaniia na luakini, kahi e hiki ai i na poe popilikia ke komo aku e waiho imua o na kapuai o kahi hoano o ka Mea Kiekie Loa, i ka pule haahaa a Kana poe kauwa, no ke noi ana aku i Kona aloha a me Kona lokomaikai, e ka law ale mai ia kakou, a e hoopakele ae mai na poino a ka wi, ka mai ahulau a me ka make.

  Aole mai mua mai o Hawaii nei, aole ma na Aina Hikina i i loaa mai ai ka hoomalamalama ana, i paniku ia ai na luakini i na la Sabati, e like me ia ma Hawaii nei i keia au.

  Me he la, ua pau ka manao ana aku, o ke Akua ka mea kuleana nui ma ka hana hoola, a kokua e hoopio i keia ma'i ahulau e laha nei; no ka mea, ua hoolilo ia na mea a pau loa; ma na hana a ke kanaka wale no, a no ia mea, ua paniia na ipuka o na Halepule, kahi i waiho ia-i puuhonua no na poe a pau loa, mai na alii a ka poe haahaa, e halawai aku ai me ko ke Akua ahonui a me Kona aloha.

  He mea ole ka ke kanaka mau hana, a me kona hooikaika ana e kini i keia ma'i laha ke ole ko ke Akua kokua ana mai.

  O keia ka mea i maa mai ka wa kahiko mai. Pela o Davida i hana ai, i ka wa i lukuia ai ka Iseraela, a hoopakele ia o Ierusalema mai ka luku ana o ka Anela, oiai ua hoolohe ke Akua i ka pule haahaa ana o Davida.

  O ka hana mihi a hoohaahaa imua o ke Akua, oia ka maa o ka Iseraela; a pela e hoopau la ai ka ma i luku, ka wi, a me na poino a pau loa ia wa. Aole ia mau mea i ikeia i keia wa. Aole he mau kuahaua ana o ke Aupuni no ia mea, aole no, aole loa!

 

NA HANA ALOHA WALE.

 

  Ua maopopo i na mea a pau ke ano o na hana aloha, a kokua manawalea aku i na poe popilikia. He mau waiwai ia i haawiia me ka manao aloha oiaio. Me ka manao ole e panai hou ia mai ka mea i ho@liloia aku.

  O na dala, o na lole, o na lako wahie, o na lako ai, o na lako a pau loa o kela a me keia ano i hoahuia, a i kuaiia a i haawi makanaia mai, i mea haawi wale aku no ka manao oiaio o ke aloha, i na poe nele, na poe ilihune, ua konio ia malalo o na hana aloha wale.

  Ona hoakaka ana mai o ka Baibala, no ke ano o ka haawi manawalea, ua kulike loa ia me ka makou e hoike aku nei. Mai hoike ka lima akau i ka mea a ka lima hema i hana ai. Mai kukala wale aku, a mai hooioi wale aku i ka oukou mau hana no ka manao e hoike akea ia hai, a i ikeia mai.

  Ona hana a pau loa, e hana me ka malie, me he wai nehe malia la e kahe mau ana, ke aloha, ka lokomaikai, ka manawalea, ka haawi ana, a pela aku.

  E laweia a e inuia, a e aahuia na makana aloha oiaio me ka pumehana o ke aloha o na ilihune, a me na popilikia.

  Na ke Akua e hoopoomaikai i ka poe haawi me ka manao aloha io, a e hoolilo i na haawina aloha i mau makana e hooluolu ai i na mea a pau.

 

LAWE OOLEA KO HILO POE.

 

Kaa ka Mokupuni o Hawaii

Malalo o ka Lima o ka Lahui.

AOLE KA MANA O KA PAPA OLA.

 

Nui ka Huhu o ko Hilo i na Hana

a ka Papa Ola ect.

 

  Ma na hoike i hoea mai maluna o ka mokuahi Malulani i ka la pule nei, ua hoikeia mai, ka hoi nele ana mai o kana huakai me ka paoa, no ka mea, aohe ae o ko Hilo poe e lele aku kekahi ohua a ukana hoi, (koe wale no ke ekeleta) maluna o ka lepo o Hawaii. Ua malamala ae maloko o ka Hale Hookolokolo ma Hilo he halawai makaainana, a ua hooholo lokahi lakou e kokua i ka manao o ka Hope Makai Nui Williams e hoole loa i ka hoolele i na ohua a me na ukana o ka Malulani ma Punaluu, ma Kau, a me na awa e ae. O ka poe mahiko wale no ka poe kokua ole.

  I ka wa i ku aku ai ka Malulani i Punaluu, ua telepone mai ka Hope Makai Nui mai Hilo mai ia Mr. Yates Hope Makai Nui o Kau, aole loa e ae aku i na ohua a me na ukana o ka Malulani iuka o Punaluu.

  Ia wa ua haiia aku ka lohe ia Williams ma Hilo, ua lele na ohua me ka ukana ma ka uapo.

  I ka wa i hiki aku ai o keia kauoha, aia hoi, ua pae aku la na ohua o ka Malulani, aia lakou maluna o ka uwapo kahi i ku ai. I keia wa ua hoike aku la o Kapena Elena i ka palapala hoike a ka Papa Ola no ka apono ana e hoolele i na ohua a me na ukana o ka Malulani.

  Ia wa i hiki hon mai ai ke kauoha oolea loa ia Mr. Yates Hope Makai e kauoha ia lakou e hoi koke iluna o ka moku, a ina aole e ae, e lawelawe aku me ke oolea a pau lakou i ka hoi aku. Nolaila, ua hoi hou mai ka papai i Honolulu nei.

  Eia ke kope o ka palapala kauoha a ka Hope Makai Yates ia Kapena Elena (Simerson) o ka Malulani.

 

Punaluu, Sept. 5th, 1895.

Kapena Simerson, maluna o ka

mokuahi Malulani, (Hall.)

                Aloha oe:--

 

     Mamuli o ke kauoha oolea loa a G. H. Williams, Hope Makai Nui o Hawaii, ke kauoha koke aku nei au ia oe o kana mau kauoha, aole loa oe e hoolole i kekahi ohua a ukana noi maluna o ka mokupuni o Hawaii.

                   Me ka makalo,

                         W. L. YATES,

                         Hope Makai o Kau.

 

WELA  KA  INAINA.

  He nui ka inaina o ko Hilo poe i na hana a ka Papa Ola, no ka hoouna ana aku nei i na poe pake limahana ma ka mokuahi Kilauea Hou  Ina lakou i lohe mua ina ua hoole loa lakou i ka hoolele ana aku i na poe pake a ka mokuahi Belgic maluna o ka lepo o Hawaii.

  Ua lohe no ko Hilo poe, ua hooholo na poe mahiko, e noi mai i ka Papa Ola. e ae aku i ka mokuahi Hawaii e lawe aku i na ukana mea ai no na poe paahana. Nolaila, ina e holo io aku ana kekahi moku lawe ukana no na mahiko, alaila, e halawai ana oia me na poino e pale ia mai ai, e ka poe o ka mokupuni o Hawaii.

  O ka makou mea e ike aku nei, o na lako kaua a ke aupuni i hoolako aku ai mamua aku nei, i mea e pepehi ai i kona poe enemi; eia ke laweia mai nei i keia wa o ka mai kolera, i mea kue mai i na kauoha a ke Aupuni, a i mea pepehi mai paha i kana poe kauwa!

  He mea kupaianaha loa keia! Aka, na ke Akua mai no nae keia hana.

 

Ka Ahahui Hawaii Manawalea.

 

  Ma na mea i hoolaha, ia ae ma na nupepa. Ua hoohui ae kekahi poe wahine Hawaii ia lakou iloko o kekahi Ahahui, e kokua ai i na poe Hawaii nele a pilikia maoli, iloko o keia mau la a ka ma'i e laha nei.

Eia na Luna Nui o ka Hui.

   Mrs Kulamanu, Peresidena,

   Mrs. Kekaaniau Pratt, Hope Per.

   Mrs. Emalia Makapoiona, Puuku.

   Mrs. Ema M. Nakuina, Kakauolelo,

Mrs. Kuaihelani Campbell   }

Mrs. Mele Monheau             }  Na Alakai

Mrs. Uluiani Haalelea          }

NA HOA LALA.

  Mrs. Kahuila Wilikoki, Mrs. Kaumana Wilimana  Miss Kapahukui Beckley, Mrs Kaniau Evans, Mrs. Kaikilani Graham, Mrs. Kaili Freeth, Mrs. Kiki Lui, Mrs  Kamake@ Fairchild, Miss Olie Wilimana, Mrs  Mele Kaaka, Mrs. Numana, Mrs. Minnie Aldrich, Mrs. Lilia Auld, Mrs. C. N. Arnold, Mrs. Kauaki Jaeger a me Mele Po ka.

KO LAKOU KAHUA OIHANA.

  Aia ko lakou Hale Poo Oihana makai koke iho no o ka Mere Kolaunu; a mauka iho no o ka Halekuai o Kakela me Kuke ma Alanui Betela.

  O na poe ilihune a nele i loaa na palapala mai na luna mai o na mahele anpana, kahi i noho ai o na poe popilikia, o lakou ke loaa i na haawina kokua aloha mai keia hui aku.

 

  He mau wahi kakahiaka puanuanu loa keia o ke kulana kauhale nei, a e aho no nae ia mamua o ka ikiiki mau o ka'la.

 

  E lawe nui i KE ALOHA AINA i ike pono i na poe a pau loa o ko oukou lahui i poino, a i make, a i loa, a e lapaau ia nei.

 

Ko Emma M. @

 

Aole he ku @

Hawa@

 

  He mea mi@

kou ka hooi uka @

manao pine @

kahi wahine @

hoonaauao kiek@

he wahine Luna @

ni no ka Repub@

nei, a i manao @

nei oia he wahi @

de Hawaii mawa@

hui.

  Aka, no ka @

ana aku o na o@

ui oi a Emma M@

mua o ka mea ka@

lede e olelo ai @

Nolaila, ua hiki @

kou ke noho ha@

e hoolaha akea@

nao koho wale @

hooili ia ai na @

luna o ko maka@

  O ke kilow@

M. Nakuina i @

ia ahi o ka p@

lera ma 1 wile @

koko ana, e like @

na au i hala e ni@

kino make make@

Kahakaaulana@

papau ole @a pa@

  Ua koho w@ino@

M. Nakuina, o k@wahi@

ai ma kahi ho@

ma Kahakia @

ua onou wale @

ma Kahakaa@

komo oleia @

  No keia wa@

kino o kela @

hele na papai @

na ohiki, e a@

kino make i ka@

auana ae lako@

kahi hapalu@

drus) hanai a @

aku la ia K@

poe wahine law@

a opae; a oia ma@

i kela kino m@

kolera, ua law@

paina luau a @

nolaila mai ke@

ke apa i ke @

ma Iwilei.

  E ninau ak@

Emma M. N@

anei ia oe he m@

ua kanuia k@

ka pake i m@

ma Kahkaa@

kupapau ol@

  Ina he oi@

ho, ua kanuia @

ua maopopo @

pa Ola e hana @

na hana a kip@

i nele loa m@

lamalama @

ana. Ua @

Peresidena @

O. Smith? @

hoa o ka P@

pela, e kanu w@

ke o na poe @

me ka paha k@

o keia mau la@