Ke Aloha Aina, Volume I, Number 9, 20 July 1895 — Page 1
This text was transcribed by: | Nathalie Coelho Da Silva |
This work is dedicated to: | No ku'u Ohana |
KE ALOHA AINA
‘‘UA MAU KE EA O KA AINA I KA PONO.’’
@ I. HONOLULU, POAONO IULAI 20, 1895 HELU 9.
@ Makai Kiu
O KE
Keena Waihona Buke o
Nu Yoka.
SALIUKA OPIO,
A O
KE KAPENA MAKAI HAWADA.
KE PIHI I NA HA HA.
MOKUNA VII.
NA HANA WELIWEL@
Ha make oia i ko’u wa opio @
Ae ua ike no au ia mau mea @, a ke hoomaopopo loa nei @
Wahi a ka wahine hapa nika i pane mai ai me ka hoomau @ mai :
@ makemake loa o Mado, e @ oe me Ralston.
@ nae, aole loa @ hiki iaia @ pela.
@mo pono aku la keia mau @ @io hoolana manao iloko o @ kaikamahine, a oia kana i @ mau mai ai:
E kokua mai a@a anei oe i pakele wau ?
Ae, e kokua ana au ia oe e k@ k@ki
E @ hoi ha kaua i keia @?
Luliluli ae la ke poo o ka wa hine ilika a hoopuka mai la me ka leo nahenahe:
Aole keia o ka wa kupono e ke keiki. E kali kaua i elua a ekolu paha la, alaila, oia ka wa @pono e pakele ai.
O ka mea apiki, e hookikina @ ana oia ia’u e mare me ke@ kanaka powa helehelena h@ ole.
@ hiki, ina oe e loaa i ka @ hiva.
Na@ aku la o Maud me ke pahao@ no kela mau olelo a @ la:
H@aha kou manao ?
O ko’u manao, e loaa io aku ana oe i ka ma’i fiva i kou wa e inu ai i kekahi laau i mea e ano e ai o kou poo.
Aole nae oe e poino, he mea no ka‘u e hoopau ae ai ia ano e ou i ka wa a’u e makemake ai e hoola.
Alaila, ia wa auanei au e makaala ioa ai no ka hoopakele ana ia oe.
Ma keia mau hoakaka ana o ka wahine, aole he wahi hilinai iki o Maud:
No keaha la oe i manao ai e hoopakele ia’u?
Aa aku la na maka o ka wahine me ka weli nui loa, a pane aku la :
No ka mea, e haawi ia, mai ana ia’u ka hoopai a’u e kali nei no 4 makahiki.
Na Mado anei ?
Ae.
Aole anei e apuhi mai ana oe ia’u?
Aole. E hana ia aku ana e like me ka’i hai mua aku nei ia oe.
Mamua ae o ko Maud pane ana aku, hemo koke mai la ka puka a ku iho la o Mado iwa enakonu.
O kona nanaina, he ku i ka weliweli, oiai ua lohe oia i na mea a pau i kamailio ia, a pane mai la me ka leo oolea.
O oe ka ke kumakaia a me ke kipi.
Wahi ana me ka nee ana mai imua o ka wahine.
Ku ae la ka wahine iluna me ka uwe ana, a haule aku la iluna o ka papahele a waiho oni iho la.
Ia wa, huli ae la o Mado a olelo aku la ia Maud:
Ke ike nei anei oe i ka hopena o ka mea e hoao ana e hoomahuka ia oe?
I hele mai nei au no kou pane mai, e anei oe e mare me ke keiki a kuu hoahanau.
E make mua wau e pono ai !
Aole i ae ia e make oe.
Ua ike anei oe i ka nika mawaho loa o ke ana ?
Ae.
Oia no ke kane mare a ka wahine a’u i kipu iho nei, a e makemake ana oia i wahine mare hou nana.
Ano, ke haawi aku nei au i hapalua hora nou e noonoo ai, no kou ae mai e mare me kuu keiki, a i ole ia, e mare me kela nika?
I ka manawa o Mado i kamailio kikoola ai, ina o Saliuka opio e ola hou mai ana, e hoolilo aku no oia i kona ola nona, o ka pane a ka makaikiu aole ia he mea paani wale.
He mea oiaio, i kona wa e kamailio ai no kekahi mea, ua komo loa ia iloko o kona noonoo, a e hiki mai ana he wa no ka hookoia.
O ka hupo nui ma ko Mado aoao, oia ka hoole ana i ke koi a kekahi poe powa o kona auna aole e nakii i kona mau lima a paa.
I ka wa a na kunaka i hookuu aku ai iaia iloko o ke kai, ua ume koke ia kona kino e ke kaumaha o na paona hao i hoopaa ia malalo ona ilalo o ka papaku e hiki ole ai i kekahi mea hanu ke pakele.
I ka manawa no i hoomaka aku ai na kanaka e kiola iaia, oia no kona wa i nanao iho ai i kana pahi pelu iloko o ke eke o kona kuka.
A me ka hikiwawe oia i oki iho ai i na kaula e paa ana ma kona mau wawae, a haule aku la na paona hao ilalo o ka hohonu.
Pii ae la oia iluna a okioki ae la i ke eke a me na kaula i hoo paa ia ai.
Aole no nae i hololea kona manao no ka pakele o kona ola, oia, he loihi loa kahi e au mai ai no ka aina.
He pouli haalele loa ia po, a aia la mahea kahi kupono ana e pae ai.
Hooholo iho la oia i kona manao, e lana malie no oia a na ke au no e lawe iaia ma kahi ana e kauwo ai.
Ua hiki no iaia ke ike aku i ke kukui o ka moku kiakahi e holo ana mamua.
He hapaha hora paha a oi kona lana ana pela, hoomaka mai la oia e maeele.
I ke iho la ia, e make koke ana oia ina aole e hoohana aku me kona ikaika au.
Ia wa hoomaka iho la oia e au me ka hooikaika, ike aku la oia i kekahi mea e hohola ana me he eheu la no kekahi manu keokeo.
Aole i liuliu iho, ike pono aku la ia he pea no kekahi waa pa.
Ia wa, hoomaka aku la oia e kahea me ka leo nui:
E ka waapa e ! E kokua !!
Aka, aole he leo pane i loaa mai no keia kahea ana a ka ma kaikiu.
Koe wale iho no ka u-ha mai a na ale a me ka nunulu a ka makani, ke hoomau la no ka waapa i ka holo imua.
Hoomaka hou aku la oia e kahea me ka leo ikaika:
A hoe ! A hoe !! E kokua e!!!
Alaila, hoolono aku la oia no ke kahea ia mai.
Aole i liuliu mahope iho, pae ana ka leo kahea mai ka waapa mai :
A hoe ! Aia mahea ?
Kuhea hou aku la oia me kona leo kohu oooe mokuahi, lohe aku la na poe o luna o ka waapa a hooiho pololei mai la no kona wahi e au aku ana.
Kaalo ae la ka waapa ma ko ianei aoao, hapai ia iho la keia e na lima kokua a kau aku la iluna.
Aole e hiki iaia ke pane koke aku no ka maluhiluhi, a ua like kona kino me kekahi pauku hau.
Haule iho la oia ilalo a hooluolu iho la.
Aka nae, pane mai la na kanaka o luna o ka waapa me keia mau olelo :
Mai halawai maoli oe me Joe Jones, ko onei kupueu ?
Ae. Ina aole oukou i lohe mai nei, ina ua hoi io wau ilalo lilo e noho pu ai me ia i keia manawa.
Aole au e hoole aku i kena mau olelo.
Wahi a kekahi kanaka i pane mai ai me ka leo oluolu o ka hoaloha.
Aka, wahi hou ana, e kamau aku oe i keia wahi mea, i ikaika ae oe.
Alaila, haawi mai la oia i kekahi wahi omole wiseke, a inu ae la ia, hoomaka mai la e pumehana kona kino.
Pane iho la oe ?
Ano pumehana ae la au.
Pela io no, wahi a kekahi i pane mai ai.
E owili ia oe iho me ke kapolena a noho iho ma ka aoao, alaila, hahai mai i kou moolelo no keia ulia poino.
Nalu iho la ka makaikiu iloko ona no kona hilinai ole mai i kana mea e olelo ai.
Aka nae, he kanaka no oia ua aoo, a me he la, o ke kai kona home noho mau ma ka nana aku.
Hooholo iho ia oia i kona