Ke Aloha Aina, Volume I, Number 5, 22 Iune 1895 — NA OLELO PANE –A– Liliuokalani, Imua o ka Ahahookolokolo Koa ma ka Hale Alii. Feberuari 7, 1895. [ARTICLE]

NA OLELO PANE –A– Liliuokalani,

Imua o ka Ahahookolokolo Koa ma ka Hale Alii.

Feberuari 7, 1895.

! (r>.. k.ī pnniaik"! r > k Etiikoti | fx !f n«:luheiu mat ka A-dvertiser ■ ■ i . mai 51 i'Vb 1895.-)

! I K. .. k « !iuk;i'fiki a 'īia kn ia' [ 14 n Lin'uin, mamu'ū >\ ke koi ana a |k 1 o k.i Lihui H-«wiii, a maiou'i <» kf a<> r»na tnai, a n«r k<i apom> .in « a Ko'ii Ah«» Kuhma, ua Au «: hin t k t 'k<hi <u!ftj honVi!i am ih ko ■ o kn Kuimikanawai o fee Aupuni Ha «•rfn, t ho'»maopopo )<• mai la'n, hr t!s». j a r\< k*t hooh<i'o mna ana. a rne ka t»on<> o k<> A»i]ji.n), na kn{>a a nv& na j>oe e iioh » ana. k. iy mau hool -li i manaoia, ao'e ia.i i < he niea e ia at na-pono, d m.; na ku'eana o na e o r.a aina e, 1 i«>aa ia Lkou malalo o kf Kumukrv in*..i 'u ki A, 1). 1887, i k ikala ia e k) M > Kaiiikaua, a me Kona Aha Kuiima me ka ae ole, a apono o!e hoi ii ka 'ahiii M»a ke koh" hil ta ana Mi ka niiin wa hope !oa, ua hoololi ae l,i K A: »nau Kuhina i k > iakou manao, a koi mai 'a īa'n, i' hoopau i ke Kumukanawai; a ua ae aku 1a Au \ k t 1, k ui ao ana mai, i mea e h/okoia a k.t har,a, inau<ti!i o ke wji e nu; na kanawal pu hoi. J*aia hapa m ku 0 ka poe haole, i hookuia i Ka'u hana, mamu!itj ka hook ihnlna &n4 o ke Aupuiii Moi, me ke kok'ia ana hoi o ka Mana Aum<»ku K<ma M ana o Aunnka Huipuia, i kukului-i ai ke auj>uin hou Aole ioa Au i 3e aku » ke kuku!u ia ana o ke Aupuiū Ku<k wa; J<iie no hoi 1 k t kaht Mana Aupun» » rt; »o!e h< i 1 kci»ai.i mea t* kue «i i ka <uafeemake o Ko'u lahui a _me k 1 nani o' K«?'u am<». ; i 0 ka m-kem.iki' o K< ! >! a ile' no ia 1 k k.iia, oLi ka 'iuh ana o ke Au-i l)uni, e wa'e no nae. o ki p> e i !av£e-j Lwe k pi ku< t k< \ 'puni Kums kinaw;n, S.,u ;,i < k *ho fisaluna o ka ni ] nj::, i.; r< 'k.. h iimau i ke A"pu«-t *! a »»<> k.< i-le p^h^. 1 mta e paltta faku ai ka !jockih<.ia i ;i' : 1 l} : " r '% : - L:

; ana o ke koko o Ko'u lahui aloha, na I poekamaaina ame na haolē pu. Ua \ kue Au i ka lele kaua ana aku, a haawi \ aku la o kaua i lawe ia I mai e kue i Ko'u Nohoalii. me kf ! waiho pu ana aku na ka Noho Luna Uwa?» ana o ke Aupuni o Auu'O'ea Huipuia. e hooholo »>ai ho Ko'u'mau liiiileana, a me ko ka Lahoi Hawaii hoi. Mai ia wa mai, »» hke me ka mea i 1 ikeia e na mea a pau, ua hoomau Au 1 ma ke o ka nuUihia, a me ka i.launa kuka. uliiolu ana, aole hoi ma ka i ho»>ulu haunaele ana O ke A'.puni u Anurika Huij;uia feai kam m:ia loa mai i ka poe oke Aupuni i h A)r ma ke o !ka hoi>tim hook«Atih aupuni, ka mea iupono na ka poe oka Lahui Hawaii wiie nu e i ke ano aupuni a la kou i makeiiiiik'. n > lakou. O keia £ohr ana. ua k'ie ia 4 aua keakea ia e ke Aiipuni Kmkawa, ka mea. ia'ia ka ana > k j Mana-Koa, a me ka MsnaMaka; o ke Aupuni. .K j mea nana i ke«kta i ka Mana-Koho, i ioaa'oie a: kj hoik*,r f Si»nakila ana no ko ; lakou'makemāke . ia e ka poe e kue ana īa lak Mamuli o Ka'u kauoha, a me ke ao ana aka )na kinok-». maoli > ,;r mt ka poe )ixt; n.e lak-. u; pela i kaohi ia ai lak >w, ke ah ana m&i, e kue 3 Ke Aupuoi e noho mana nei. '• Oka hana ? hoouluia ai e na poe Hāwau iloko & ka mahma i hala aku> i>a hana ia.no ia n>f Ko'» ike ole, kuka oie, ae ole 5 a koktia ut' aku e -Au po' noi. a ira Ka'u k paha O keia ka mea oiai:# i -;t e ku poe a pau i jkomo ilnko o ra hana. Ao'e i !<>aa la'u iha hoike: ma; kekahi inai pili an» no ■ na b,k > kaus« s 1 ■av. ii., a t- toisa"it)ai 1 paha, ao!e h«i k(.k>rsi p.»<* kan.ik.i i Ih ( »a, a ehoe.kikina ana [■paha, e hni pu iloko o k«.kahi hoala ha[unaele ana e like «ie ia.* Anle au i ike i ke kumu i hunA'k > m ai keiq mea koe wa'e no, ms!ia t no Ko'u ptli kino, a i ok-, i o!e |hoie huikau pu h »lo*ko o laila, Ao!.e loa ia nia Ko'n kokua afia aku, a ua 'hii-i I.ī'u im<iu oukou e na o keia Ko ni.iin-, ō«a .h'*.), ina no au i hoomanpupo mua i kekahi manao pela, aole no Au e ae.iiku 'ina haiia o iā an<i. Aka, ke huipu aku nei Au, ua ike Au, o ka Lknu mau me.a huna, he kul ke no ia tne K /v, »fea, ua huonalo >a me ka «malo loa, . Ua noonoo au e hooluli i Kou Aha Kuhina, a e ho< iohu hoH kikahi mau lu?\a o ke Auj)uni i k.i wa O'u e hoihoi hou ia ai. Ke.ae aku nei Au; aka, Owau nei.la, a i ole ia t ok< kahi mea t ae i ike niaī la'u, e hooia hapa, a h'oola holoukoa ana paha no ke kukulu ana i Aupuni hou, aoie loa ia he mea oiaio, Mamua aku oka 24 0 lanuuri 1895, ka la i koiia ai Au e haalele i Ko'u Kuleann Aupuni;,a kahea aku ai h'.i i Ko'u leihui, e ike mai i ki* Re puhalika 0 Hawaii, ke Aupuni ku i ke Kanawai 0 keia ,msu . niokupum,. a e kakoo aku hoi i ua Aupuni Ja. Ke koi aku nei Au, hekuleina Ko'u € wae i kekahi Aha Kulfpna, a na na mook'lo ona Aupuni e'aku, e kokua" mai i keia kuleana O'u. Aole ioa Au i makau, A'u i waihoakuaii ke Aupur-i, aka, hahai ;<ku !a Au i ke kuhikuhi una a na hoaloha oluolu, a rae ka poe i makem;ike io i ao mai oiiiWk.no ka hiHUk $ t loaa ai o ka maluhio, me ka oluo.lu mawaena 0 Ko'u Uhui e piīi ana i ka hi»lo!pua. a. me ka uoho kuonoono ana 0 na mokupum, a e hoo mauia aku ai ka laweiawe an* g ke Aupuni, e hana me ka Qluoto. iuc ke akahai.'a me ke a'fha; melea ho\>man.iwanui.hoi i na poe i ta»dawe ina inea no k 1 hoohio ? o ana ike Au poni i kukuLiia a< # ka hoi avle p lakou.leo, a<<l£ hoi o !ak u m<ma. Ka (Yua hi'i a lakou i ike jxyio ua kukuluia ma ka limaīkaikA a me ka mana 0 na mea kiua,

Ua hana Au e like rnc Ko'u manao kuokoa, a ke makemake nei e ike mai ke ao holookua, aoierloa Au i nonoi aku i kekahi pono No'u ponoi, aole no hoi I koi (plead) pale akuj no Ko'u w;»iho ana aka i kc aupuni, me he la, he p«lapala nonoi no ke.-aJ.oha ia mai. O Ka'u mau hana ma O'u Iho, ua hookoia ia mamuli ō; ka manio iini maoli no ka pono o ka aina A-'u > aloha n,ui ai, a e hoomaina ae ai hoi i oa kuUna a me na luuluu o na pueenolio hauoli de nei t .a i hapai ina unta kaaa me ka ole, i hoihoi hou ia mai . ai ka ntrho kuokna ana, ka mea a lakou i manao ai ua kaili ia mai ia fakou aku me ke tuteana kupono ole. A oiai oukou (ke Komisina hookolokolo) e hana aku ana me lakoU poe piq kuleliaina), pela hoi au e pale nei;—O ke, Akua Mana Loa ke pu me oukdu, liloko o na hora o ka otjknn hr«ikqlok;oto ana. ' "' --l ! Ua mfti3mina nui Au, no r>a mea| i oleloia ana i ka poino e hooweli ana ina wahine haole ame kamalki pu, a no na hana hookahe ltoko hoi a na Hawaii, a we rta t)ana pono ole e hoouluia ana e lakou, ina I«»kt.>u e !a~ nakila ma ka hookahuli a'na i ke Aupuni Repubalika. Oka poe i kamaaina i ka wa inaipa a m.e ka wa ukiuki o ka, poe Hawaii, ua ike lakou, aohe kahua o ia makau ana Ona manau aluha oka poe fcfpi (kr*Uiaina) i na poe haole i hopu pio «a ai a houpaa ia, ua J)->ike niai no |ia t . aoleīoa he manao iL'ko u ka puuo na joc īfawaii, He kiumaha m,toli, ma pa|ha oia ka hua ,o ke a'o na Makua, .*f ikihele "K n ~mē ka laleōu - " fnau injw.M c \\s mek^la hn* ma k;: V'Juna, i 5-4l}!e āi nu la hi H*po *\>z\r-4. . . *| K-? aku nei A'i i ko oukou ieana e houku-ukoio mai ai ima ano t ame kd A'ia i hoonohpia a> obkou f>-t ken* •Iv»n«i. !• MaAt f uli oka-obk->u huna poooi ua jho i ko oukou' mukanawaipōnoi a oa kaiuwai |>u* k.ī me'a hōi e Jf„a »et he Kuinukanawai a me r>a kanawa) no'ka aina j kda 'la. Ata no ilok') tHto oukou lunaikehala He Palapa!& Hoopii boahtwa no ka pukuu me« i h*.na ai, ka .mea e hoea oiai j»a i kona wra kup'ong. Akā, aole |oa e ls-aa ia oukou la ano Pahpala hoahe. wa ma na āina i ho&oia e ka uialauia " iama Kafistiafto. % ; 0 m -poe a pāu e kokua atii p«nou ma keia bana kanawai e hpawahawaha a e ,Uiai. ana kkwu i Ka'u olelo, ska, o ka 'līewa o ka* u'hīki ana a me ka ana ae' no kekahi luimo,. i na kanawai 6 ko oukou haa.ele i ka hoopono a me ka |juiuic«, ,c, Ji<o ta lakou a me pu, he Kaawina e minamma.pui ai mo ka hauoli ole. Ke honoi aku nei Au ia oukou, e noonoo iho i kūa, aia ko oiikou Aupu ni imua o ke au malamalama holuokoa kaht i hookolokoloia ai, a i &i hoi me ka. oukuu. bana a tue ka oukou ana, e afalai ia ai 6ukou e noonod. Oka pon<f a 'me ka pOma>kai o Hawaii, aia no iā iloko - a ko oukou Hma mai keia vra aku» piai he poe e hoomalu _ f Jp>e hoomaks"v nei ouko.u l)e ira' ma kona moolelo. ' Na ka Mea Hemolele Kiekie Loa e hafewt ia oukou i ka naauao, e alakai i ka lahui ma ke aU o ka hoomanawauui a me ke ja me ka uukhU* a e huop#a a t hoohui ae i lahui toookah| e havhao oltj h al fea ho!ōtftua aia ke alanui o ka ms!a--malāma i hotikahua h ena Makua o ka Lanakila a me ka hoom*ua< , 4 \ L 1 k* hcw>sau ana i Ka'u hoike tpa nao, fee hoomaikai iku nei Au ia o t u~ kou, no kā oluolu i hoikeia mai la*u, f'ole ano lie MotA-ahine Au no onk&u mamua, s>k»» m» ke ano he niak«H(Utto« ba*bj»a. Au uo keioioa, e like hoi me Ve'<4hi w.iihiae» Ke p*»ufe!e aku r>c{ u oukou, be ks fr»aftao e ho<>ko pono ana oukou I ka owkou bana «o ka pooo o ka leKelehu. I Aoie U>a Au e Uwe, aiai i kekahi rrta|na»kue < hoino ai u oukou t no ka oukou mea e hōoholo ai. I f MUUOKAIANi