Ke Aloha Aina, Volume I, Number 5, 22 June 1895 — Page 7
This text was transcribed by: | Wendy Tokumine |
This work is dedicated to: | Awaiaulu |
KE ALOHA AINA
KE ALOHA AINA, POAONO, IUNE 22 1895.
@ALEMANAKA
IUNE 1895.
S M T W T F S
1
2 3 4 5 6 7 8
9 10 11 12 13 14 15
16 17 18 19 20 21 22
23 24 25 26 27 28 29
30
@UHOU KULOKO.
@ we nu ii Ke Aloha Aina, i ike @ hou kuloko a kuwaho.
@ i make ka Pupukanioe, eia mai @ e Kauakukalahale—ke Aloha
@ hala no Molokai, o George Rice, @ keiki a Kapena Rice, no ka @ lepera. Aloha wale oia.
@ ma ka puka aniani o ka Hawai. @ Hardware kekahi kaa hehihehi wa@ hooniniu ia ana e ka uwila.
@ mau mai lepera kai lawe ia aku @ mokuahi Kilauea Hou, a iwaena @ he hookahi keiki hoehoe waa @ makai ae nei o ka @wape a Bu@ Aloha no lakoa.
Aia ma kekahi puka aniani o ka ha @ buke o Reynolds, ke kii kaha @ kala o ka hoolewa o Kamehameha @ he ku i ke aloha kona mau h@ ke nana aku.
Ua haawi ae na keiki puhiohe lahui Hawaii, he anaina puhiohe nui maloko @ kekahi luakini o Oakland Cal., ma @ o ka la 31 o Mei, a he nui ke @ ia e ka lehulehu i hike kino ae @.
@ 21 ka nui o na ohua a ke Copito @ mai nei, a eia lakou ken oho @ ka Hotele Hawaii. E hele loa @ ana kekahi poe o lakou no kalua @ kahi i kaulana a puni kea o i ke @wa.
@ lohe ia mai e malamaia ana he @ heihei waapa i ka la 4 ae nei o @ mawaena o na keiki o ka uwapo, @ kekahi poe e ae e aa mai ana ia lakou. Eia hou na lealea e kauluwela @ o aina o na moku i ka paapu 1 na @.
@ lilo aku ka nupepa namu “Bule@ i ka hui hoolaha nupepa haole independent,” i ka Poaono nei. Ua @ ka hoolaha hou ia ana o ka “Independent” ma ia wahi, a ua lilo ae ia pepa ia Ed. Norrie ma. E hoopukaia aku ana no paha ma ia inoa mua, a i ole @ ma kekahi inoa e aku.
@ Poloai!—He leo kanaenae @ ia oukou e o’u hoa i ka wai uhi@ o Kapapala. Ia Pahala @ aina lepo haaheo in a maka, ia @ hoi la, e kole ana ko waha i ka punalua; ia Punaluu la, auau ana i ka wai ohu o Kauila, a ke Kaikauhaa ia, haa ana ka malihini i ka ehukai, @ la ppau kaua i kea hi a ka wahi@ moku kakou i ka ohe, kai okia ka@ o na ‘lii. Nolaila, ma keia ke @ ia aku nei ko oukou oluolu e @ koke mai hoi in a dala elua @ o ka oukou mau nupepa Ke @ Aina. Mai kakali no keia leo @ Hoko nei o Iune kakou a pau @ mai ai e hookaa. Ke hoi nei ke @ o ka uwahi pi o ka wao o na pali @kaiau. Owau iho no me ka haa @ oukou kaawa hoolohe.
S. K. KAUAKAULAAU
IUNE 5, 1895.
“KAI KA HAULE ANA O KA POE IKAIKA.”
Ma ka nupepa Advertiser o ka la 17 nei, i ike iho ai mekou in a manao hoakaka o na nupepa o Amerika e pili ana ia Colonel McLean, no kona holo ana ma ii Hawaii nei, e noho poo ai maluna o ka pualikoa o ka Repubalika o Hawaii. Ua pono no oia! Ua hike mai hoi!
Ua oleloia ae (aole paha he oiaio) he pilikana oia no kekahi kanaka koikoi e noho nei ma Honolulu nei, a oia no ka mea i pololei aku la ke kii ana a ka pili papakole.
Eia nae ka mea kupaianaha loa! Maloko o keia mau la iho nei, ua hooliloia ke Colonel i mea palupala haalele loa, e kela enemi ino ka waiona. Ua lilo he mau la iloko o ka noho paahao ana o keia Luna Koa Aupuni kaulana. Aohe pane o na nupepa haole pilikana no keia mea i hana ia ia mea e pakuia ia iho a ii ka mea i hoolaha ia mai nona e na nupepa o na aina e.
O keia ka makou e olelo ae nei: “Kai ka haule ana o ka poe ikaika.”
OILI PULELO KA NUPEPA “KE ALOHA AINA.”
E MR. LUNAHOOPONOPONO,
Aloha oe:--
Ua lana hakukoi mai ko’u manao no na mea hou o ka nupepa Ke Aloha Aina, ka wahaolelo hou o ka lahui Hawaii.
Ua kilohi au mai ka mua a ka hope he nani wale no na kalaimanao ana. Ma ia kumu au i pahola ae a ii na hoomaikai in a lani e loihi ke ola ana o ka wahaolelo hou o ka lahui Hawaii, malia aia ma na kalaimanao ana e ikeia ai ke a u nui a me ke a u iki. Imua o kuu lahui aloha e noho ana i ka la puka i Haehae ka aina hanau o ka Luna Nui o Ke Aloha Aina, a me ka mea e kakau nei a maua like ia kulana hookahi, “Ka Aina Paiaala i ka Hala.”
A i ka mole olu aku hoi o Lehua, e ku e kilohi e nana ina ono o keia papaaina hou o ka lahui makee i ka aina, i ka Moi, me ka lahui aloha i ke one oiwi ou e Hawaii ponoi. No lakou na umauma i lalapa ia e ke aloha i ka aina
kulaiwi, kahi i hanau mai ai, aole hoi o ka haawi aku no hai, ka poe aole i hanau ia maluna o ka lepo momona ou e Hawaii nani, a lakou ne ii kilohi ai, a makaleho i ka momona. I na hoi o na poe main a Aina E mai, ina la hoi e aho ia.
Aole ka auanei o ka io a me ka iwi no ou e Hawaii, ka mea nana i kumakaia. Eia au ke ku ne ii keia la maluna o ko’u aina hanau a haule main a lani. Ma o Kona aloha la e like me ka inoa e o nei o keia nupepa “Ke Aloha Aina,” pela auanei e mau ai kona oili ana ma na ipuka hale o na hoa o kaua e aloha ana ia oe i ke keiki hanau hou mai kak opu mai o ka makuahine.
Nolaila, o kela moto, “Oili Pulelo ke Aloha Aina” ma ke kahua ma’i nei, ua nui ke ohohia no keia keiki hanau hou, a aia paha a omo iholi ka waiu, alaila, nui na omo waiu e kii ia ai na ka bebe hou (nupepa). Ma keia wahi au e hooki ne ii na hunahuna mea hou ma kou kino lahilahi, ka nupepa ahailono o ka lahui.
Ua lawa au maanei me ke aloha, me ka welina pu i na keiki lima kiani o ka papapa’i.
J. B. M. KAPULE
Kalawao, Iune 6, 1865.
Ka Haawina Kula Evanelio
NO KA
Lalu Ekalesia o ka Ekalesia o Iesu Karisto no na Poe Hoano o na La Hope Ne ii Hoonohonoho Hou ia.
LA O KA HAKU, IUNE 30, 1895.
HAAWINA KULA—OUIANA 2@ 35-40
2@ - 30
KUMUMANAO—Ka Paulo olelo pale waa.
NA MANAO NUI—1. Ka Paulo olelo hoike no kona huli ana i Karistiano. Na mahele nui iloko o keia manao: (a) Kona hoonaauaoaia ana i ka wa opio, (b) Kona hoomaau ana i ka Poe Hoano; (c) Kona halawai ana me ka Haku Iesu; (d) Kona hoi hou ana i Ierusalema; (e) Kona kaheaia ana e paa hana mawaena o na Genetile; (o ko@na aina e). 2, Ko na Iudaio hoohaunaele ana; 3 Ka Paulo olelo no kona kula na makaainana Roma.
PAUKU GULA—Oihana 22:15.
PAUKU PAANAAU.—Oihana 22:25.
NA HOOHALIKE PAUKU BAIBALA.
Baibala Hawaii—A ike ka luna lau sani, he roma ia, makau iho la no ia, njo kona hoopaa ana iaia. Oihana 22:29.
Baibala i Unuhiia e Iosepa Kamika—A makau iho la nohoi ka luna tausani (luna koa nui) a hookuu aku la oia iaia mai kona hoopaaia ana, mahope iho o kona ke ana he Roma ia, a oiai hoi nana oia i hoopaa Oihana 22:29.
WEHEWEHE ANO
Pauku 35 Na anuu; Aia ma ka aoao hikina o Ierusalema ke Kakela o Anetonia, ma ke kahua akau hoi o ka luakini, a he alahele lanai ke kamoe ana mai keia wahi aku a i ka luakini. He ioweia ma kona mau kihi eha, a ua pale ia ua wahi la e na pa pohaku me na auwaha oli. Kukulu hou ia keia Kakela e Herode ka Nui a neaia ma ka inoa o Mareko Anatoni. Hai pine pine mai o Iosepu no keia mea. Mai keia wahi i holo mai ai na koa e hoopakele ia Paulo main a Iudaio mai, iloko o ka luakini; a mai kona alapii ma ii haiolelo aku ai o Paulo. O ke alapii e kamoe ana mai ka pa hale aku o ka poe Genetile a i ke alahele e hoea aku a ii ka hale Kakela o Anatonia. O “na puka” i hoikeia ma ka pauku 30, oia paha na puka ma waena o ka pahale o ka poe Genetile ame ka pa hale o na wahine. O na koa i holo mai ai e hoo pakele ia Paulo, he poe koa kiai lakou i ka luakini. Ka’ika’i ia aku la ia; laweia aku la ia e na koa, ma ka hapaiia ana ae iluna, mamuli paha keia o ka nui loa o na kanaka, a i ole, no ka nui loa paha o ka haunaele. 36. E, e ka’i aku iaia; E lawe iaia e make. Olelo mai o Wheedon no keia hoowahawahe ia ana o Paulo e na Iudaio: “Iwaenakono o keia uluaoa ana o na inaina o kanaka, ua hoea mai la ka hoopakele ana a ke Akua. ua ike e no o Paulo, o kana misiona oia no ka hele ana i Ierusalema, a mahope iho, e hele aku ai oia i Roma. Ano, eia oia i keia wa i Ierusalema, a o kona hele aku i roma koe; eia nae, aole paha oia i manao mua a i ike mua, aia mamuli o kona komohia ana iloko o ka pilikia e ko ai kona makemake. Eia ka, na ka lima oolea o ka mana o roma e lawe iaia, a malalo o kona (ko roma) mau lilo ponoi e hoea ai iea (Paulo) i roma, aka, ua komo nae o Paulo iloko o na eha welenia a ko’iko’i loa e lilo ai ia i kumu alakai no ka Ekalesia in a wa apau, no ke kupaa a wiwo ole mamuli o Karisto, 37. E pono anei ia’u ke kamailio; Nonoi i Paulo i ka luna tausani e loaa mai iaia he wa kupono e hoike aku ai oia nona iho. ua ike anei oe i kak olelo Helene? Ua Akaka mai ka pauku 28 o ka mokuna 22 mai, aole ka luna tausani he kanaka roma ma ka hanau ana. Me he mea la o ka olele Helene, kana olelo oiwi a kamaaina. Oia ka ole lo e kamailio nui ia ana ia wa; aka nae, e kamailio ana ka poe Iudaio i ka olelo Suria-kaladea. Ua a’o o Paulo i ka olelo Helene ma Tareso. 38. Ka Aigupita: Me he mea la, ua hoala ia he haunaele kipi iloko o kahi mau la mamua aku ma ia aina, a, he kanaka Aigupita ke alakai, he mea i olelo iaia iho, he Kaula. Hoike mai o Iosepu, he kakau moolelo Iudaio kaulana no kekahi kanaka Aigupita i hoala ae i ka hauhaele kipi, me ka hai ana aku in a kanaka i hahai iaia e hoike aku aua oia ia lanou mai luna mai o Mauna Oliva i ka hiolo ana o ka pa o Ierusalema, a maluna aku o ia mau pa i hiolo e komo aku ai lakou iloko o ke kulanakauhale. ua pakele nae keia kanaka Aigupita. ma ka waonahele: He wahi naele ino loa keia, mawaena o Ierusalema ame ka muliwai o Ioredane. Hoike mai no o Iosepu, alakai aku no keia kanaka Aigupita i kona poe kanaka i Mauna Oliva, eia nae ma ke alahele mai lakou o ka waonahele. 39 He kanaka Iudaio no wau, no fareso: Kilikia: He Iudaio o Paulo ma ka hanau ana, Tareso: He kulanakauhale kaulana keia no ka nui o ka maauao i hoikeia malaila. I kekahi wa, ua lilo ia i hoa paonioni no aa kulanakauhale o Alekanederia a@ne Atena. O ke kulanakauhale o Tareso, he kulanakauhale ia nona ponoi iho no kona mau Luna Aupuni, a pela kona mau Kanawai, aole i hoonohola na koa roma inalaila. Eia nae, ua kauohaia lakou e malama aku i ka mana o kalahui Roma, a e kokua ia lakou ma na wa kaua. He kulanakauhale kuokoa keia; a oioai ua hanauia o Paulo malaila, nolaila, ua kuleana o Paulo i keia mau pono. 40. Peahi mai la ka lima e: E hoomalu nan kanaka i loheia ai kana mau olelo ma ka olelo Hebera: Oia ka olelo a na kanaka Iudaio.
Mokuna 22. 1. E na kanaka, na hoahanau, amen a makua: Like keia me ka Kepano i hoomaka mua ai e olelo. Oih 7:1. Ka’u olelo hoakaka, ka’u olelo pale. Ua hoahewa ia oia no kona ao ana ma na wahi a pau in a mea kue i ka poe Iudaio, ko lakou iuakini am eke Kanawai. 3. Hanai ia ai: Ma Ierusalema i hoomahuahua loa ia ai kona hoonaauaoia ana ma ke Kanawai. ua aoia au mamuli o ke Kanawai ikaika: Ke hoike nei o Paulo i kona ike pono ana i ke Kanawai. Mose: Ikaikia loa no hoi au: Ua hoike o Paulo i kona ikaika mamuli o ka hoomana Iudaio, ma o kona malama ana i kana mau hana a pau ame ka hoomaau ana i kela a me keia e kue ana ia hoomana 4. Ko keia aoao: Ka aoao Karistiano. O ko Paulo aoao ia i keia wa. 5. Ke kahuna nui: Koi o Paulo e lilo ke kahuna nui ame ka ka papa holookoa o na lunakahiko i kapaia ke Sanehederina, e lilo lakou i poe hoike no ke oolea o kana kue ana i ka Ekalesia ana e ku ana ia wa, a e kakoo ana hoi. I hoike o Paulo i keia mau mea, i ike ai lakou, aole he kumu liilii wale no ka mea i huli ai oia i ka aoao karistiano, a haalele i kona hoomana makua. Na lakou ka’u palapala i loaa mai ai: He palapala keia mai ka Aha Sanehedarina mai e haawi ana iaia i ka mana e hopu in a oe Iudaio i huli i Karistiano. Oih. 9:2. 6. Ko’u hele ana: mai Ierusalemma a i Damaseko, he 40 mile. I ke awakea: E nana Mok. 26:13. 9. Aole lakou i lohe i ka leo: Ma ka mokuna 9 pauku 7 o Ohi. hoikeia: “Ua lohe no lakou i ka leo.” Ma ka Baibala i unuhiia e Iosepa Kamika, ua hoikeia, aole i lohe na kanaka e hele lpu ana ma Paulo i ka leo, ma keia mau pauku 2.
Ke Au o ka Manawa.
O ke au o ka manawa, ka mea nana e lawe mai a waiho iho imua o ko kakou mau kii onohi maka, in a hana o kela a me keia ano, kela a me keia aupuni, kela a me keia lahuikanaka e noho kaawele ana maluna o ka ili o ka honua.
He nui na mea i hanaia, aka, he uuku nae na mea i hookoia ma ke kahua o ka hoopono a me ka pololei. ua nui na lono no ko kakou kulana i paholaia aku mawaho o na aekai o Hawaii, a ke hoihoi mai nei ke au o ka manawa i ka pane ana no ia mau lono.
Ua ninauia kekahi luna aupuni i kona makaukau no kona wahi e noho ai, o kana pane ana: I na e hike ke hoomauia aku keia aupuni. Ina e hike e hoomauia aku keia aupuni, alaila, ua hike iaia ke hele aku a noho. Na ke au o ka manawa e hai mai ia kakou, ina paha e hike ana iaia ken oho?
E hoike ana ke kula o Sana Lu ii ka Poakahi o keia ule ae, a e hoomau ia ana ka hoike no ekolu ia, e pau ana i kak Poakolu, Iune 26. Ma ka auina la Poalua hora 3, 3 maiama ia ana he anaina puhi ohe maloko o ka pa kola. Ua ae ia na poe a pau i makemake e hele ae ilaila.