Ke Aloha Aina, Volume I, Number 4, 15 June 1895 — KA AHAOLELO REPUBALIKA. [ARTICLE]
KA AHAOLELO REPUBALIKA.
Ua oiaio a pololei na mea i ike ia aku e pili ana i ka hoau mua loa ana o ka Ahaolelo o ka Repubalika, oia hoi ua panoonoo a pamalo na hiona a puni ke nana aku. O na ohohia ana a na kanaka i maa iloko o na au i hala aku, aohe ia i keia la, ua neoneo na alanui, ua mehameha hoi i na anaina makaikai e haiamu ana me ka hookeke e loaa o na wahi e nana a ike lihi aku hoi. Mamuli o na lono oiaio loa mai na poe pili aupuni mai, ua olelo ae kekahi, he oi keia o ka wehe ahaolelo maloohaha loa, aole nui o na makakanaka i kipa ae, a ua like me he la he hookahi hapahaneri wale no o ka wehe ana o kekahi ahaolelo o ke au moi ka nui o na poe i hiki ae. I ka ninau ia ana aku, ua ike anei oe i ke kumu i ohohia ole ia ai? Ae. Ua ike no au aole he pohihihi no ia mea. Ua like ole ka manao o ka lahui no keia hana, aole keia mai ka lehu lehu mai o ka lahui. O ka mea ano nui maloko o ka Haiolelo a Mr. Dole, oia (1) ka manao hoohuiaina, {2) na kuleana noho liilii, (3) a me ka uwea moe moana. O ka hoomaka ana e hooko aku i ka mahele mua, aia ia mawaho aku o ka 1897. O ka lua hoi, ua hoomaka ia no ia i ka wa o ke aupuni moi iloko o ka 1884. O ka ekolu hoi, ua hala aku la ka puulena aia i Hilo, ua imi aku la ia Papalauahi.