Ke Aloha Aina, Volume I, Number 4, 15 June 1895 — KE KI E WEHE IA AI. [ARTICLE]

KE KI E WEHE IA AI.

O ka hoopae limahana, oia ke ki nana e wehe ae i na mea huna e waiho peemalu nei, mawaena o ka poe makemake i ka hoohui aina a me ka poe makemake i ka repubalika o Hawaii e ku nei. O na limahana emi a makepono, oia ka puka, ka pono a me ke ola o na poe mahiai-ko ma Hawaii nei. A oia maoli ko lakou makemake maoli; aole loao lakou makemake i na poe limahana pii o na uku hana. Aole keia he mea noonoo wale, a he mea koho wale, aka,, oia ka oiaio maoli ma na ano a pau loa. O ka poe hoi e makemake ana i ka hoohui aina, ua maopopo loa, ke ae ia ka hoohui ana me Amerika, alaila, aole noho ana i koe o na kanawai limahana ma Hawaii nei. E kuokoa ana na poe limahana e like me ko Amerika mau kanawai, a i oi loa aku hoi i na poe Asia e noho nei maanei malalo o na aelike ano kauwa kuapaa e olelo ia nei. O ka ninau e ulu mai ana, oia keia: E ae ana anei ka poe mahiko o Hawaii nei i ka hoohui aina e like me ka lakou olelo ana he makemake lakou ia mea? Oiai hoi, ua hoolana ia ka manao o ka poe hoohui aina ka olelo o na poe mahiai ko pela. A ina lakou e hoole, alaila, heaha hoi ka manao o ka poe hoohui aina e kokua nei i ke aupuni Repubalika o Hawaii? E mahae ana anei keia mau aoao elua. 1. O ka poe mahiai ko e kokua ana i ka Repubalika. 2. O ka poe hoohui aina hoi e kakoo nei i ku ai ka Repubalika. O ka mana dala, aia i na poe mahiai ko. O ka mana lako kaua, aia i ka poe hoohui aina, no ka mea, o lakou ka hapanui o na koa iloko o ka oihana koa maloko a mawaho o ka poe limahana aupuni. O ke dala, oia ke akua o lakou a pau loa. Ina e loaa na dala, alaila, ua haule wale na manaolana ake hoohui aina, a ua lilo no i poe kue i ka hoohui aina. Ina aole loaa ke akua dala, alaila, ua pii koke ae la ke ooloku a kue koke aku la i ka mana a lakou e hookauwa ana. E ike aku ana kakou i ka hopena o na poe o ka Ahaolelo mamuli o ke koho ana no ia ninau limahana. Ia wa kakou e ike ai, owai la ka mana oi ae iloko o ka aina. Ina he 5 paona pepa, a he 5 no hoi paona kepau, owai o laua ka i oi o ke kaumaha? O ka lio nana i uhai ka manawa holo o Angle, he 1,45 1/2, oia no o Amarino, ka makani puahiohio o ke kuluaumoe. Ma ka Poakolu nei ka hoomaka mua ia ana o ka ahaolelo o ke aupuni Repubalika e noho. Aohe muimuia ia aku e like me na la i hala. O ke peku a me na puupuu lima ka kekahi poe makaikiu e ao nei i ko lakou mau lio. Oia paha ka mea e lohe ai.