Ke Aloha Aina, Volume I, Number 2, 1 Iune 1895 — Aole Hiki ke Hoohui-Aina. UA HOIKE AE O V. V. ASHFORD I KA MEA OIAIO "E Haule aku ana ke Aupuni e Ku Nei a e Hoi hou ana ke Aupuni Moi. [ARTICLE]

Aole Hiki ke Hoohui-Aina.

UA HOIKE AE O V. V. ASHFORD I KA MEA OIAIO

"E Haule aku ana ke Aupuni e Ku Nei a e Hoi hou ana ke Aupuni Moi.

(Mai ke Call mai o Mei 16.) Ua hiki mai o Konela V. V. Ashford mai Hawaii mai i nehinei. Ua noho mua oia he Luna Nui no ka pualikoa Alii ma ka Paemoku o Hawaii, a mahope mai huli a lilo he kokua ikaika loa no ka aoao hoohui aina. Ma ia hope mai, hoopauia oia mai ke Aupuni mai, a ma keia wa hope mai nei, hopuia no ke komo pu ana iloko o kela hooulu haunaele mai nei hookolokoloia, a hoopaiia e ke Komisina Koa, no hookahi makahiki hoopaahao, a me $1000 hoopai pu. Ua emi mai kona ola kino maikai i kona paa ana iloko o ka hale paahao, a ua hookuu ia mai oia, mamuli o kekahi aelike ana, e haalele oia ia aina. Ua pau loa kona manao no ka hoohui aina, a ke manaoio nei i ke kukulu hou ia ana o ke ano Aupuni Moi, ma ka Paeaina o Hawaii. A ua manao hoi oia, ua hoopai hewa ia oia ma ka mea pili i ka hoohaunaele aku nei. Ua olelo hou ae oia: "Aia he poino maopopo loa e hookau mai ana maluna o na pae moku. Aia na poe hoohalua ma na wahi a pau loa. Aole e hiki i na kanaka ke kamailio akea ae ma ko lakou mau hale ponoi iho. Aia ma na wahi a pau loa, he manao hopohopo no ka poino e hooneoneo ai e hoea mai ana. O ka poe i makemake i ka hoohui aina, ua hooholo lakou, he mea hiki ole ia ke hookoia. O na Misionari, e like me ke kapaia pela, o lakou ka nui iloko o ka aoao kalaiaina o ka mana aupuni, i hoike ae i ka makemake i ka hoohui aina, aka, aole nae ia o ko lakou manaoio maoli. Ua poho ko lakou manao hoohui aina i keia wa. A no ka wa hoi e hoea mai ana, alaila, o ka hoohui aina ana, he mea hiki ole loa ia, a ua like ka manao o na mea a pau ma ia mea. Ua hoi aku o Kakina i Hawaii, a ua olelo akea ia ae, aia oia ke manao nei i ka hoihoi hou ia o ke ano Aupuni Moi me Kaiulani maluna o ka Nohoalii. He mea kupono ole ka Repubalika, oiai, o ka hapa nui o ka lahui, aole loa i hiki ke hooponopono no lakou iho. Oiai e hiki ana i keia ano aupuni i kapaia, he Repubalika ke uku i na pualikaua i mea e hoopio i na poe hoohaunaele, aka, ua kokoke mai ka hopena, aole loa oia e mau aku ana. O ka lakou mea e kamailio nui nei i keia wa, oia no ka noho hoomaluia mai e Amerika Huipuia. Ke makau loa nei lakou ia Iapana, a ke makemake nei i kekahi mana hoomalu e pale aku ai i na hooweli ana mai na aina e mai. Alaila, o ka mea io maoli aku no i makemake ia, oia ke Aupuni Moi. O na poe Hawaii, aole loa lakou i hoopau i ko lakou manao mamuli o ka haule ana o kela hooulu kaua ana aku nei. Ua hauoli loa lakou ke hoea hou mai he lele kaua hou ana. Aole au he Aloha Alii ma koʻu kahua manao, aka, mamuli o na ano a pau e hana ia nei malaila, ua manao au, oia wale no ka mea kupono. O ke ano Aupuni Moi, oia wale no ka mea e lokahi ai na Hawaii ponoi a pau loa, a e ikeia mai ai hoi e na Mana Aupuni a pau o na aina e. Ua hopu ia o A. Myers ma ka Poakahi nei no ka hoeha i kekahi haole ma ka inoa o Claessens me ka pahi pelu, a ua hoopaa ia ma Kalakaua Hale.