Ke Alaula, Volume VI, Number 5, 1 ʻAukake 1871 — Page 18

18 KE ALAULA.

KE ALAULA
He Nupepa Hoikeike Kii,
Hoopuka mau ia ma Honolulu, i kela malama keia malama e ka PAPA HAWAII, no na Kamalii Hawaii.

                25 keneta ka uku no ka makahiki no ka pepa hookahi; 20 keneta pakahi ka uku no na pepa he iwakalua a oi aku paha ma ke ope hookahi, ME KA HOOKAA MUA IA MAI.
L. LAIANA, Luna Hoopuka.

NA DUTE O NA KAMALII.

                Heaha ka dute? He mea ano auhau, wahi a kekahi keiki. Ae, oia no kekahi ano; a me ia no ke ano elua. Ua auhau na keiki me na kanaka makua. Ua kau kekahi mau dute maluna iho o lakou.
                E Mahoe, ea, he kaikamahine oe, ua ike anei oe i ka heluhelu palapala? Ae, ua ike au. Ke lawe nei anei oe i ke Alaula? Ae, he Alaula no ka'u. Ina pela, eia na dute e kau ana maluna ou:
                1 —E heluhelu pono mai mua a hope.
                2—E hoopaa, e hoomaopopo, a e malama i na mea i kakauia maloko.
                3—E malama pono i kela pepa i keia pepa, i ole e ekaeka a pau i ka haehaeia.
                4—E hookaa i kona uku, oia ka hapaha.
                Eha ka dute no ka lawe ana i ke Alaula. Ae, a hewa oe ke hana ole ia mau mea eha.
                E Keanaaina, he keiki kane oe, ua ike anei oe i ka heluhelu? Ae; ke lawe nei anei oe i ke Alaula? Aole. Eia kou dute, e lawe i ke Alaula; a lawe ole ua hewa oe. Pehea la oe e ike ai i na mea maikai he nui wale i paiia ma ke Alaula ke lawe ole oe ia? Nawai e ae e hai waha aku ia mau mea ia oe? Ka, he keiki ilihune au, aohe o'u hapaha. A no ke aha kou nele i ka hapaha ole? Hele mai oe maanei, a na'u e kuhikuhi aku i ka mea e loaa'i, i lako oe i ke Alaula. He dute ia nou e imi i ka hapaha, ma ka hana paha, imna ka hoounaunaia paha, he mau lima kou, he mau wawae hoi, hiki ke hana, hiki ke holo, mai molowa, mai makau, a hilahila i ka hana, i ka hele. A ninauia, e Keanaaina, heaha ka nuhou iloko o ke Alaula? A hoole oe aole au i ike, aole au i lawe i ke Alaula. Hilahila, ea!
                E na makua, na kahu ekalesia, na kumu a kahu kula Sabati, ua hoolakoia anei na keiki o ko oukou mau ohana, mau ekalesia, a mau kula Sabati i ke Alaula? Ae, ua hoolakoia kekahi, aka, o ka nui aole i hoolakoia. Ae, pela no, ua ike au, he luna wehe eke leta au, a i ka wehe ana i na eke leta, haohao au no ka ike ole i na ope Alaula, he mau ope uuku loa ka ikeia.
                Eia ko oukou dute, e hoolako i na keiki i ke Alaula, e imi i ka mea e hoolakoia ai, mai olelo ka, poho na hapaha, loaa ke Alaula i na keiki, aole lakou e heluhelu, aole malama, ko oukou dute e kena ia lakou e heluhelu, e malama, a e heluhelu pu no hoi.
                A hewa oukou ke hana ole pela. Ea, e Mahoe, ua akaka paha ke ano elua o ka huaolelo, dute? Ae, oia no ka lawelawe i na hana, a hana no, a hooko e lawe i ke Alaula, e heluhelu, e malama e hookaa.
                Ae; ua paanaau ia oe. Aka, he nui wale na dute; mahope hai hou aku au.

                "A hiki mai ka haaheo, alaila, hiki mai ka hoowalewale. Me ka poe naau haahaa hoi ka naauao."

KA HANA HINAI ANA.

                Aia ma Enelani he mau keiki makua ole. Toma-lana me Mele. Ua make ka makuakane, a o kana oihana ka hana hinai. Makemake o Toma e ike ia hana. Ma kona wa uuku hoomaka oia e ao i ike.
                A iaia e ao hana ana, kamailio iaia kekahi makamaka no ka oihana hinai; a penei kona wehewehe ana: He oihana kahiko loa keia; aole nae akaka ka manawa, ka makahiki i hoomaka ai. Ua maopopo no ia i ka wa ia Iosepa. Ia Iosepa i hoopaaia ai iloko o ka halepaahao, (Kinohi 40:16), ua loaa ka moe i ka luna ai a Parao, e kau ana maluna o kona poo he mau hinai palaoa keokeo ekolu, i hoopihaia i na mea i kahuia na ke Lii. Ua lohe hoi oe no kela wahi waa kome liilii i waihoia ai o Mose e kona makuahine i hoopakeleia oia e ka make. (Pukaana 2:3.) He ano hinai no ia waa. Pomaikai ka makuahine no kona ike i ka hana hinai. Pakele no kana keiki i ka make a lilo oia i mea nui.
                Ke hoomanao nei paha oe e Toma i kekahi kauwa a ke Akua, i hookomoia iloko o ka hinai, a hookuuia mawaho o ka pa a hiki ilalo i ka honua, a holo, a pakele i ka make mai ka lima o na enemi. Owai la ia kauwa? (Oihana 9:25.)
                He oihana kahiko loa keia ma Beretania. Ua hanaia na hinai i ka wa naaupo o kolaila poe kanaka e aahu ana i ka ili e pale i ke anu, a pena inoia na kino e like me ke kakau uhi o kanaka Hawaii. Ma ke ano hinai i na hale; a pela na waa e holo ana ma na muliwai. Ua uhiia na wa i ka ili a paa i komo ole ka wai. A eia kekahi hale i hana ano hinaiia, he hale nui a kiekie. Ua like kona ano me ke kanaka. Ua ike paha oe i kona kii. (Ua ike no na kamalii Hawaii.) Ua hoopihaia ua hale hinai nei i na kanaka i lawe pioia ma ke kaua ana. He manawa naaupo ia, aole ike lakou i ke Akua oiaio, aole ike ia Iesu ka Mea Hoola i ka poe hewa, he poe hoomanakii lakou e like me ko Hawaii nei mamua.
                A piha ka hale i na kanaka, i na kamalii, hoopuu lakou i ka wahie maloo, a i ka opala a puni ua hale hinai nei, a hoa i ke ahi a wela ka hale a pau pu me kanaka i ke ahi iwaena o na uwo a me na auwe he nui wale. Aloha ino.
                E Toma, akaka ea, ke ano o ka poe hoomanakii. Pomaikai oe no ka lohe i ka ke Akua olelo, a no ka ike i ke Akua oiaio, me Iesu ka mea e ola'i. E ao oe a akamai i ka hana hinai. E hana i na hinai, e kuai aku a loaa mai ke dala i hiki ia oe ke kokua i ka hoolaha aku i ka ke Akua olelo i na aina naaupo.

HALAWAI HUI MA KAUMAKAPILI.

                Ma ka po Sabati, Iulai 16, 1871, ua wehe akea ia ae he halawai hui o na ekalesia o Kawaiahao a me Kaumakapili maloko o ka luakini o Kaumakapili, no ka hoolohe ana i na leo hope o na misionari e lawe aku ana i ka lama-ku o ke ola ma na aina pekana, ma keia holo ana aku a Hoku Ao hou i na pae aina o Maikonisia. E like me ka ka Haku i kauoha mai ai i kana poe haumana, "E hele aku oukou i na aina a pau, e hai aku i ka euanelio i na kanaka a pau." (Mareko 16:15.) Ua hoopihaia ka luakini me ke anaina nui, a ua hoomakaia na hana penei:
                Na Rev. J. F. Pogue i heluhelu i ka hapa o ka Mokuna 13 o Oihana, a me ka Himeni 297 a meleia mai e ka papa himeni. Na Rev. M. Kuaea ka pule, mele houia ka Himeni 300, a mahope o laila ka haiolelo na W. Nehemia Lono, oia kekahi misionari e holo ana i ka pae aina o Kilipati. No Kona Akau, mokupuni o Hawaii mai oia. Nana no i alakai ma na mea e pili ana i ka oihana misionari, a pau ia, he haiolelo na H. P. Naimu. Oia kekahi misionari e holo ana. No Hilo, Hawaii, mai hoi oia. A i ke kuu ana iho o kana, ku mai o Iosepa. No Apaiana, Kilipati mai oia. Nana no i hoike mai i kona ano, he keiki pekana, he kanaka paluplau, a e noi nui mai ana oia i na haipule o Hawaii nei, e pule aku i ke Akua nona. O ua Iosepa nei, he hua ia no ko ka Haku kihapai ma Apaiana, he mea e lana ai ka manao o na haipule ma Hawaii nei, aole i poho ka kakou hana.
                A pau kana kamailio ana, na Rev. J. F. Pogue i paipai pokole i ke anaina, a hookuuia ka halawai me ke mele ana i ka Himeni 313, a me ka pule a Rev. H. H. Pareka. A o ka pau no ia, a hoi aku la ke anaina me ka malu.

PELA ANEI?

                Ua hoonohoia e ke Akua iloko o ka makuahine ke aloha i kana keiki. Aole he aloha ma ka honua nei e like me ke aloha o ka makuahine ka nui a me ka hohonu. Ma ka hanai ana i ka ai, ma ka hoaahu ana a me ke kiai ana, ua hoike ka makuahine i kona aloha. He nui wale na mea ana i hana'i i mea e pomaikai ai ke keiki.
                Ina make ka makuahine, pilikia ke keiki, pilikia maoli aole pilikia a koe aku. Malia paha no ka halawai ole o na kamaliii heluhelu Alaula me keia ano pilikia, nolaila aole lakou i manao no ia mea. Aka, he ike maka ko'u i ka pilikia ana o ke keiki uuku.
                I kekahi la aku nei, ua laweia mai ma kuu hale kekahi keiki hou. He keiki Hawaii no. He elua hebedoma wale no ka loihi o kona ola ana mai ka la i hanau mai ai. Eia nae, ua make ka makuahine, a ua make emoole no. Iloko o ka manawa pokole ua laweia aku kona ola, a ua hoonalowaleia kona kino iloko o ka lepo. Pilikia iho la ke keiki i ka waiu ole, a i ka makuahine ole.
                Aloha ino ke keiki! Aka nae, he pilikia keia i pili i ke kino wale no. O ka pilikia uhane ka pilikia o na keiki hoomaloka a haipule ole.
                Auhea oukou e na kamalii, e hoomaopopo oukou i ko oukou pilikia uhane, a e hele aku io Iesu la i ole oukou e haule ma ka hope waa a nele i na pomaikai o ka lani. He makemake ko Iesu ia oukou, a he aloha hoi. Ua oi aku kona aloha i ko na makua kanaka.