Ke Alaula, Volume III, Number 11, 1 February 1869 — Page 43
KE ALAULA. 43
Pinepine loa ka ikeia o na keiki e mihi ana, a hoi hou a hana hou no e like me mamua. Aole he kaumaha io ko lakou, aole he mihi io.
Aole loa no e lawa ke kaumaha ana no kekahi hewa, e mihi, a e hoohiki pu e haalele loa ia hewa ma ia hope aku. Oia ka Alana i hana ai—e noonoo nui ana e paa ma kona naau, i ole poina hou i ka olelo a kona makuahine. Oia ke keiki e manao lana ai, oia ka mea e hele ana imua. A malama pono ia na olelo-ao a na makua o ke ao nei, alaila e malamaia na olelo a ka Makua ma ka lani.
1. Kulu wai liilii la,
Huna one no.
Hui i moana.
Me na aina pu.
2. Pela na minute,
Na sekona pu,
Lilo i wa loa
O ke ao mau no.
KUHIHEWA NA MAKUA ALOHA KEIKI.
Ke ike nei makou me ka ehaeha o ka naau i ke kuhihewa o ke alakai ana o kekahi mau makua minamina keiki i ka lakou mau mea i aloha ai. Eia ua kuhihewa nui nei a kekahi mau makua. Manao lakou, "o ka loaa ana o ka olelo Beritania oia ka mole o ka naauao," a mai loko mai o ia mole e ulu mai ai na pono a me na pomaikai a pau loa no ka lakou mau keiki. Mamuli o ke alakaiia e keia manao kuhihewa nui, ua lawe kekahi mau makua i ka lakou mau keiki mai na kula Sabati, a me na home maluhia o na kuaaina, a ua hoonoho aku ia lakou ma na kaona nui e aoia ma ua "olelo hoopomaikai" la.
O kekahi o na keiki a makou i ike ai ua laweia mai ka poli pumehana o na makua haipule, a ua hoonohoia aku ma ke kaona me na makua hanai i hoopouliia na naau i ka hoomana ana ia Maria. O kekahi mau keiki hoi ua hoonohoia aku me na makua hanai aia a hoomaloka loa, e hele i na kula la e aoia i ka olelo Beritania, a i ka la Sabati ua hookuu wale ia ua mau keiki la e auwana hele ai ma nawahi hoowalewale - aole e hele i ka hale o Iehova a i na kula Sabati e like me ka maa ma na home ponoi a lakou, ma kahi a lakou i hele mai ai. Pela e hookuu wale ia na keiki a lakou ma kahi o ka hoowalewale ikaika, a i pepehiia ko lakou mau uhane makamae i mea e hoopihaia'i na poo i ka ike i ka olelo o ka aina e.
A ina e nui ae keia mau keiki a lilo he poe kanaka hoowahawaha i ka hale o Iehova, malama ole i kona la hoano, hehi maluna o na kanawai o ke Akua, a me na kanawai o ka aina, he mau keiki hookiekie a hoomaka e mai i na makua ponoi a lakou, alaila no wai la ka hewa? Maluna no o na makua ka hewa no ka hookuu ana i ka lakou mau milimili palupalu me kanaka hewa e noho ai; aole i puliki paa ia lakou a alakai aloha aku i a lakou i ke kula Sabati, a hoolauna aku ia lakou me Iesu.
He nui no na miliona kanaka i ike i ka olelo Beretania e noho poino loa nei ma ka ili honua. Aole i like k lakou pomaikai kino a me ka pomaikai uhane me ko ka lahui Hawaii, no ka mea ua hana ko lakou ike a me ka malama i ko ke Akua kanawai. Ina e loaa i ka oukou mau keiki ka olelo Beritania me ka loaa pu hoi o ka hoowahawaha i ko ke Akua la a me kona kanawai, auwe ko lakou poino, a o ka hewa aia no ia maluna o na makua i alakai hewa i na keiki. O ka ike ana i ka olelo Beritania me ka malama pu i na pono uhane he mea pomaikai no ia, aka, aole pela ka loaa ana o kekahi poe keiki a kekahi mau makua e imi nei ia olelo.
O ka ike ana i ka olelo Beretania, aole ia ka mole o ka naauao. "O ka mole o ka naauao oia no ka makau ia Iehova." Ma ka malama ana i kona kanawai, he nui wale ka waiwai.
KA HUA O KA MIHI ANA.
Ma kekahi kulanakauhale ma Amerika i ka hooilo o ka makahiki 1830 he nui ka makaala iwaena o na kamaaina, a nui na mea huli mai ko lakou hewa mai me ka mihi a me ka manaoio ia Iesu. Iwaena o keia poe he loio, o Kealohaopio kona inoa. He ano apiki no kona mamua, aole pololei ma ua hana a pau; aka i keia wa, ua hele mau i ka pule ma na Sabati, a ma na la e ae no hoi. Ua makaukau oia ma ka pule a ma ka paipai ana iloko o ua halawai hoahanau.
I kekahi ahiahi komo aku la o Mr. Olipana, he hoahanau, ma ka hale kuai e kuai i kekahi mau mea, a ninau mai la ka mea hale kuai ina ua lohe ia i ke huli ana mai o Mr. Kealohaopio i ka pono.
"Aole au i lohe," wahi a Olipana. "Pela io no anei?"
Pane aku la ka mea hale kuai. "Pela no ka olelo a kanaka. Ke olelo nei lakou ua hoohanau hou ia oia ma na halawai o ka Halepule Helu Elua."
"Pela paha," wahi a Olipana; "aole nae au manao pela."
"Aole oe manao pela? Ka! o oe wale no ka i kanalua iaia. He pono paha ia oe ke hele a lohe i kana pule ana a i kana mau olelo paipai."
"Aole o'u kanalua i kona akamai i ka pule ana a i ka paipai ana, no ka mea he olelo pahee kona; aole nae manao au ua hanau hou ia oia."
"Ke manao nei au," wahi a ka mea kalepa, "he aloha ole kau. Ina paha ma kou halepule keia mau halawai, ina paha ua loli kou manao."
"Aole pela, ea; aole pela. I ka nana ana'ku o kanaka ua huli mai no paha oia; a i kana manao iho no hoi. Aka ina ua huli io mai o Kealohaopio, ina ua 'hanau hou ia,' e maopopo ana ma kana mau hana. 'E ohiia anei ka hua waina no luna mai o ke kakalaioa, a o na fiku hoi no luna mai o ka pua kala? 'Nolaila hoi ma ko lakou hua e ike aku ai oukou ia lakou.' Oia no ka olelo o ka Baibala. Ke kali nei au i ka hua au i manao ai."
Pau kona kuai ana, hoi kauo ua o Olipana la i kona hale; a pau ka inu ti ana, noho iho oia e heluhelu i ka nupepa. Aia no kana mau maka ma ka nupepa, aka e noonoo ana ia ma na mea ana i lohe ai no Kealohaopio.
Ma ia ahiahi Poaha no he halawai ma ka hale o kekahi o ua hooikaika. Ilaila no au. Komo mai o Mr. Kealohaopio a noho kokoke mai. Pau aku la ka himeni mua, ala mai la ia a haalele aku i ka hale.
Aole i pau ko Mr. Olipana heluhelu ana i ka nupepa, kani mai ana ka bele liilii ma ka puka. Wehe ae la ke kuene i ka puka, a aia no o ua o Mr. Kealohaopio la e ku ana, a ninau mai la no Mr. Olipana.
Pane mai la ke kuene, "Aia no iloko."
"E noi aku iaia e hele mai."
Hele mai la o Mr. Olipana.
Pane mai la o Kealohaopio, "E Mr. Olipana, e, ua haalele au i kekahi halawai e kamailio me oe."
"E kamailio mai no paha," wahi a Mr. Olipana.
"Ua poina ole paha ia oe kekahi hana a kaua?"
"Aole no i poina ia'u," wahi a Mr. Olipana.
"Ua poina ia'u i keia mau makahiki i hala iho nei; aka i keia ahiahi hele au i ka halawai, a heluheluia mai ka moolelo no Zakaio, i kana olelo pa ha ka'u mea e uku ai iaia.' E like me he uila la ka ala ana mai o kuu hewa imua o'u. Haalele iho la au i ka halawai, a ke hele mai nei e noi aku ia oe e kala mai i ua hewa la, a e hoihoi pono aku ka mea a'u i lawe hewa ai. E hai mai oe ka'u mea e uku ai ia oe."
Pilikia iho la o ua o Mr. Olipana la, aneane hiki ole ke pane aku. O ka paakiki nae o kona naau ua pau, a lalau iho la ia i kona lima, a pane aku la. "Oiai ke hoike mai nei oe i keia ano, aole au e kau aku i uku kuwala e like me ke kanawai, o ke kumu-paa no kau e hookaa mai. Aole no au e pilikia ke emi mai kou hookaa naa mai; aka i maopopo ia oe, 'Ua oi aku ka pono o ka hoolohe ana mamua o ka mohai,' oia no kau e hookaa mai."
Wehe ae la o Kealohaopio i kana waihona dala a haawi iho la ia Mr. Olipana kekahi mau bila dala, a olelo aku la, "ua pau pono anei i kou manao?"
Pane aku la o Mr. Olipana, "Ae, ua nui loa. Ua lohe no hoi au i keia ahiahi i kou hoomaka ana i ka hahai ma kekahi alanui hou. Na ke Akua e hoopomaikai mai ia oe, a hoolilo ia oe i kauwa ikaika iloko o ka Haku."
"Ke aloha aku nei au ia oe. He mau hoahanau no kaua i keia wa," wahi a Kealohaopio.
Hoi aku la o Kealohaopio i ka halawai, a hai aku la i ke kumu o kana haalele ana i ka halawai. Hai aku la ia i kona manao paa e hana i ka mea pono imua o ke Akua, ina no he mea pilikia a kaumaha loa. Wahi ana, "ua pau ka pouli o kuu naau, ke hauoli nei au iloko o ke Akua."
Pau ke kanalua o kekahi poe nona, no ka mea ua maopopo kona hoohaahaa ana iaia iho; ua maopopo kona mihi io ana; ua hoohua mai i ka hua maikai.
Pela no, ina he "oiaio" ka hanau hou ia ana o kekahi mea, e makemake no ia e hoihoi i kana mea i aihue ai, a i kaili wale ai paha.
Aia a hoohua mai kekahi mau mea i komo iloko o ka ekalesia i na hua i kupono i ka mihi, alaila e maopopo ia'u ua hanau hou ia lakou.
O ka mea hewa, he hana mea kana; o ka mea lulu i ka pono he uku oiaio kona.—Solomona.