Ke Alaula, Volume II, Number 7, 1 October 1867 — Page 26

26 KE ALAULA.

hoopaakiki keia keiki. Hoopai aku na makua a huhu loa ae la. Ao hou aku, a hoopai hou aku no me ke aloha, a pau kona huhu a hoolohe pono mai i ke kauoha a na makua. No keia ao pono ana o na makua a hoolohe ke keiki, nolaila mai ka noho pono ana a me ka hoolohe ana, a lilo ia i mea i mahaloia e ka lehulehu a pau o Hilo. Ina i hookuu waleia me ka hoolohe ole i ka na makua, ina aole no i ulu na ano maikai, ina no ua loaa i ka hopena ino a me ka poino. E ao pono aku, e na makua, i na keiki a oukou, i hoolohe lakou i na kauoha a oukou.

KA AAHU-KAUA.

                Heaha la keia kapa komo e uhi nei i keia mau kanaka a me ka lio, me he unahi ia la i ka nana'ku? I ka wa kahiko, ike ole ia ka paula a me ka pu; ka pololu, ka ihe, a me ka pahi-kaua, oia na mea kaua. Ia wa hookomo na koa i ka pale-unahi, i mea e pale aku ai i na ihe a me na pahi ke hou mai na enemi ma ka houka kaua ana. Pela no hoi na lio, ua uhiia kekahi i ka pale-unahi.

No ka Pilisetia Nunui.

                Ua haiia mai ka paa ana o kela kanaka nunui o ko Pilisetia, o Golia ka inoa; i ka pale-umauma unahi, he elua haneri paona ke kaumaha o kona pale keleawe, a he mau pale keleawe ma kona mau wawae. No ka paa loa o keia Pilisetia nunui i ka pale kaua, aole wahi e hiki ai ke hoeha aku iaia; nolaila ua makau loa ka Iseraela iaia. Akamai no hoi kahi keiki a Jese i ka wiliwili ana i ka maa, a lele ka ala a pa pono ma kona lae, a naha ka lae o ua kanaka nunui la.
                No ia ano pale-kaua ka hopu ana o Paulo i kana mau olelo hoohalike, e i ana, "E kakooia ko oukou puhaka i ka oiaio," me he kaei la e hoopaa ana i ka aaha; pela ka oiaio, he mea e hoopaa ai i ka uhane a me ka hele ana o ke kanaka. "A pulikiia oukou i ka pale-umauma o ka pono." Oia paha ka pololei a me ka maemae o ka noho ana. "E lawe hoi i ka aahu-poo o ka manaoio, i mea e hiki ai ia oukou ke kinai iho i na ihe wela a pau o ka mea ino." He mau ihe wela anei kekahi e lele mai ana io oukou la? Oia paha na hoowalewale, na olelo haumia, na kuko ino i hoalaia e na kanaka ino ma ke kamailio mai a me na kuko a ke diabolo i hoala ae iloko o kakou. O ka manaoio i ke Akua ka mea e kinai iho ai ia mau "ihe wela." E lawe hoi i ka mahiole o ke ola a me ka pahi-kaua o ka Uhane, oia no ka olelo a ke Akua."

Ka Pale-Kaua i Hanaia no Napoliona.

                Mahope mai nei, i ka wa i loaa na pu a me ka paula, he nui hou no ke kaua a he make mai ke kanaka ma kahi loihi loa mai i ka lele o ka poka. I kekahi wa kena aku o Napoliona Akahi i kekahi amara akamai loa, e hana oia i aahu pale-kaua nona, i hiki ole ka poka o ka pu kaupoohiwi ke hoopuka aku. Olelo no ua kanaka la he hiki no iaia ke hana. Haawi o Napoliona iaia ka uku nui, he mau tausani dala ke hana oia a paa. Hana ua amara nei a paa, e lawe aku i ke alii. Nana no o Napoliona a pau, a ninau mai i ka mea nana i hana, "Ua maopopo loa anei ia oe aole e puka keia aahu i ka poka?" Ae no kela, "Ae, ua paa loa." I hou mai o Napoliona, "Ina pela, e hookomo iho oe, a na'u e ki pu aku ia oe, i ikeia ka paa o kau hana." Makau no ua kanaka nei; aka hookomoia, a ki pu mai o Napoliona a ku, aole nae i puka, aole hoi i eha ke kanaka. Alaila uku mai o Napoliona i na dala i olelo mua ia no ka hana ana i ua aahu-kaua la, a he mau tausani dala hou iho no kona hoao ana ka paa o ua pale-kaua la ma kona kino iho a ikeia ka paa.

NANI NA PILIKIA O KA OHANA A KE KANAKA INU RAMA.

                Aia ma kekahi Kula Sabati he keiki, o Kale kona inoa. He keiki i hele mau i ke kula, a ua olioli kona kumu no kona makaukau loa ma kona haawina iloko o ka Baibala, a no kona hoolohe pono i na mea i aoia. I kekahi Sabati aole o Kale ma ke kula. Ua maopopo i kona kumu ua hiki mai kekahi pilikia maluna ona; nolaila hele oia ia la e imi iaia. Auwe! aia o Kale iloko o ka hale mai. O ka makuakane o keia keiki, he oihana kana mamua a ua hana oia i kela la i keia la i lako pono ai kana obana; aka ua haule oia iloko o ka inu rama—ua lilo kana oihana, a no ka ilihune, haalele lakou i ko lakou hale maikai, kahi a lakou i noho olioli ai mamua, a i keia wa e noho ana lakou iloko o kekahi mau keena uuku. Ua lilo loa ka makuakane i ka inu rama, aole hana iki oia e kokua i ka loaa ana o kekahi mea no kana ohana; nolaila pilikia lakou, a ua holoi lole ka wahine, i loaa kekahi dala, i hiki iaia ke kuai i mea ai no kana mau keiki liilii. Ua kokua nui o Kale i kona makuahine ma ka lawelawe ana, ma na hana iloko o ka hale, a ma ka malama ana i kona mau kaikaina a me kona wahi kaikuahine uuku. I kekahi la, oiai e kokua ana oia i kona makuahine i ke kaikai ana i kekahi kapu wai kaumaha, ua pahee kekahi wawae, a ua haule keia kapu kaumaha maluna o kona wawae, a haki ino loa. Ua laweia oia i ka hale mai, a malaila okiia kona wawae; nolaila lilo oia mai ia manawa aku he muumuu, me ka hiki ole ke kokua hou i kona makuahine. Nani maoli no paha na pilikia i ili mai maluna o ka ohana no ka inu naaupo ana o ka makuakane i ka rama.

O JEAN, KE KEIKI MAKAU OLE.
HE MOOLELO NO FARANI.

                I kekahi la ua haalele ko Jean makuahine iaia me kona mau kaikuahine elua ma ka hale. Aole no ona makau i ka waiho wale iaia, no ka mea ua manao ia he keiki malama pono ia. He wahi keiki oluolu, kokua pono i kona makuahine, a he aloha loa i kona mau kaikuahine. Aole ona e haalele ana ia laua.

Hele i ka Ululaau.

                Mahope hiki mai ka manawa e hoa ai i ke ahi, a e hoomakaukau i ka aina ahiahi no kona makuahine. Ua manao oia e waiho i na kaikamahine ma ka hale aka, koi ikaika laua e hele pu me ia; nolaila ae iho la oia, a haele pu aku la lakou me ka olioli. Elua mile ke kaawale aku o ka ululaau. A hiki aku lakou ilaila, hoomaka oia e oki i kekahi wahie. O kona mau kaikuahine nae, paani laua malalo o na laau, a ohi i na pua.

Ikeia he Iliohai.

                I kona hana ana puiwa iho la oia i ka lohe ana i ko laua uwe ikaika ana i ka makau, a nana aku ia he iliohae nui e hoomaka ana e lele maluna o laua. Aole hiki iaia ke ku a kanalua. Lele koke aku la oia e pale aku i ua iliohae nei, a hahau ikaika aku la iaia me kona koi. Ina ua oi aku kona ikaika, ina ua make koke ua ilio la, aka, no ka eha, lele ikaika mai la oia me ka huhu loa. He paio weliweli no ko laua, no ka mea he ikaika ua iliohae la, a he mea nui keia, a ua huhu loa no ka pololi a me ka eha. O Jean nae, oiai e paio ana no kona ola a me ke ola o kona mau kaikuahine, he keiki wale no--aole nui kona ikaika. O ke Akua, ka mea i kokua ia Davida i kona pepehi ana i ka liona a me ka bea, ua kokua no iaia nei.

Make ka Iliohae ia Jean.

                E kahe nui ana ke koko o ua iliohae nei, a ua nui na eha o Jean. Aole nae i manao oia i ka eha; e emi ana nae kona ikaika, a hina iho la ilalo. Nani kona pilikia! Aka, i ka lele ana mai o ka iliohae, hooikaika loa oia e hailuku aku iaia. Hoi hope iho ua ilio la, hina ilalo, a me ka leo weliweli, kupaka ae la a make. Pau iho la ka pilikia, ua pakele lakkou. Me kona eha nui a nawaliwali, haawe iho la oia i kekahi o kona mau kaikuahine ma kona kua, a hoi koke aku la i ka hale. Nui ka  mahalo o kona makuahine iaia no kona makau ole, oiai ua oleloia o ka oi ia o na iliohae i ikeia ma ua wahi la.
                Laha aku la ke kaulana o ia mea, a mahope lohe iho la ka Moi, o Napoliona. Kena aku la oia i ko Jean makuakane e hele aku io na la e kamailio no ua keiki makau ole la. A ua hookomoia o ua o Jean iloko o ke kula e ao i na mea pili i ke kaua. Na ka Moi no i uku no ke kula ana. A o ka hopena o ua keiki ilihune la, ka mea i hoolohe pono i kona makuahine, a pepehi i ka iliohae i pakele kona mau kaikuahine, ua lilo oia i alihi kaua, he generala, ma ko Napoliona puali koa, ka puali kaulana o Farani.

IKE MAI KUU HAKU IA'U.

                Komo aku o Kauhane iloko o ka hale kuai a pane aku ia Piko: "E, ua hala kou haku, aole ia e ike mai; ho mai i mau hua waina maloo na'u." Pane mai o Piko, "Aole i hele kuu Haku; eia mau no ia me a'u, a ke ike mau nei no ia ia'u." Hilahila o Kauhane, a haalele koke ia Piko.