Ke Alaula, Volume II, Number 6, 1 Kepakemapa 1867 — Page 24

24 KE ALAULA.

 

HE WATI GULA NO LOKO MAI O KA EKE WAIHO WELU.

                Ma Amerika ua waiwai na welu pulupulu a me na welu lilina o kela ano keia ano; no ka mea, o na welu na mea i hooliloia i pepa o kela ano keia ano. Nolaila ua mau na wahine o Amerika i ka malama i na welu. Ina paha e helehele ana kekahi wahine i mau palule, he mau lole wawae paha, he mea e ae paha, ua malama pono no ia i na wahi koena welu a pau. Ina hoi i weluwelu kekahi lole no ka loihi o ka aahu ana, aole no i kiolaia, a hooliloia paha i mea hoa i ke ahi baka, aka ua holoiia a waiho pono ia iloko o kahi eke. A piha ka eke, ua kuaiia i na mea kalepa. Pela no kekahi wahine i malama ai i na koena lole liilii i kona wa i helehele ai i na palule keokeo, no ka mea oia no kana oihana, o ka humuhumu palule. A i kona malama pono ana i na dala i loaa no ia mea, ua lawa na dala e kuai i wati gula.
                Nolaila, e na hoa kamalii, e malama kakou i na mea liilii, a e lilo no ia i mea nui. Mai hoowahawaha i kekahi mea no kona ano liilii. Ma ka hui ana o na mea liilii e loaa ai na mea nui.

KE KANAKA I HANAIIA E NA MANU.

                E noho ana kekahi kahuna ma kekahi aina ma ka hikina, a olelo mai kela me ke ane mana a ma kona ano kahuna, "Ma ke ola o ke Akua imua ona e ku nei au, aole e ua ana, aole hoi he hau i na makahiki ekolu, ma ka'u olelo wale no."

Wi ka Aina.

                Ma ia olelo ana o keia kahuna, paa io no na lani, a ua ole mai hoi ka ua, a pilikia loa ua aina la i ka wi, a maloo loa na mahinaai a pau, a maloo ka mauu o na kula hanai holoholona. No ka pilikia loa ana o ka aina mamuli o ka olelo a keia elemakule, he hiki ole iaia ke noho iwaena o ka lehulehu o na kanaka, no ka huhuia mai. Manao na 'lii a me na kanaka na keia kanaka i hoopilikia mai i ka aina o lakou, a oki loa i ka wi.

Holo kela e Pee.

                Nolaila haalele keia kanaka i ka noho ana iwaena o ka lehulehu, a hoi oia ma kekahi waoakua, i ike ole mai na kanaka iaia. Ilaila ia i noho mehameha ai a loihi loa ma kapa o kekahi muliwai. Inu mau oia i ka wai o ka muliwai, aka o ka loaa mai ana o ka ai iaia he mea kupanaha loa. Aole i lohe ia he hoi, a he ki, a he pala, a uhi ulu wale paha, ma kela waonahele. Aole hoi i mahiai kela malaila. Penei i ola ai ua kaula la: I kakahiaka a i ke ahiahi halihali mai he mau manu nui eleele i berena a i ai nana e ai ai, a inu oia i ka wai o ka muliwai. Elua no ai ana i ka la.

O ke ano o kela mau Manu.

                Ua like ke ano o keia mau manu i halihali mai i ka berena a me ka iu i na kahuna la me na alala o Kona, Hawaii, ka manu i ikeia ma na ululaau o Napalilua. Me he moa eleele uuku a me ka nuku oioi loihi, e hoopau nei i na maia a me, na hua momona e ae i hoouluia e na kanaka. I kela la keia la aole i poina na manu i ua kanaka nei. Lele mai ana kekahi, e paa ana no ma kona nuku ka berena, a lele pu mai no ka ua o na manu e paa ana i ka ia; a waiho mai no imua o ua elemakule nei, haalele iho a lele aku. Eia ka mea pohihihi ia kakou - kahi i loaa mau mai ai ia laua keia berena a me ka ia.

Pilikia hou ua Kahuna la.

                Hala paha kekahi mau mahina i ka noho wale o keia elemakule ma kela wahi kanaka ole me ka hanai mau ia i ka ai e na manu, a loaa mai iaia ka pilikia nui. No ka ua ole, maloo mai ka aina, a maloo iho na punawai a me na poo wai, a maloo mai ka muliwai kahi a ua kanaka nei i noho ai. Oia ka pilikia nui e pau ai kona noho ana ma ia wahi.

Hele kela e noho me kekahi Wahine.

                No ka pau o ka wai o ka muliwai, hele na kahuna nei a noho ma kekahi kulanakauhale ma kahi e loa aku ai kekahi wahine kanemake a me kana keiki. He wahi koena palaoa uuku loa ko kela wahine. Ekolu o lakou i ai iho i kela wahi koena palaoa uuku ma ka pahu, a emi ole iho ka palaoa. Pela i malamaia lakou me ke kupanaha i ka wa wi. A hala na makahiki ekolu me ka ua ole, olelo ua kahuna nei e ua mai ana. Owai la ua kanaka mana nei ?

KULA POKII.

SABATI I.

1. Pehea mawaho ae o ke kulanakauhale o Betelehema?
He mau kula hanai holoholona.
2. Owai ke kiai ana ma ia mau kula i ka po i hanau ai o Iesu ?
He mau kahuhipa e kiai hipa ana i ka po.
3. No keaha la i kiai lakou i ka po a hiamoe ole?
O pau auanei na hipa i na iliohae a me na liona.
4. I ka wa hea e imi ai ia mau holoholona e pepehi i na holoholona liilii?
I ka po.
5. Heaha ka mea a na kahuhipa i ike ai ia po?
He malamalama nui.
6. Heaha ae?
He anela mai ka lani mai.
7. Pehea la ka manao o na kahuhipa ?
Makau loa lakou.

SABATI II.

1. Pehea mai ka anela i na kahuhipa?
"Mai makau oukou; he mea maikai a he mea e olioli nui ai na kanaka a pau ka'u e hai aku ai ia oukou."
2. Pehea hou mai lakou?
"Ua hoouna mai ke Akua i ka Mesia, ka Haku."
3. Ua hanauia oia mahea?
"Ua hanania mai oia he keiki liilii, aia ma Betelehema," wahi a ka anela.
4. Pehea ke kapa o ke keiki ?
"Ua wahiia, i ke kapa keiki, a e moe ana ma kahi hanai holoholona."
5. Heaha ka na kahuhipa i ike koke iho ai ?
Ike lakou i ka lehulehu o ka puali anela o ka lani.

SABATI III.

1. Ehia la anela i ikeia e ua kahuhipa?
He lehulehu loa lakou.
2. E aha ana ka puali anela?
E hoonani ana i ke Akua.
3. A pehea ka lakou olelo?
"E hoonaniia ke Akua ma na lani kiekie loa, a he malu hoi ma ka honua ; he aloha no i kanaka."
4. A hoi aku na anela, koe owai?
Koe na kahuhipa.
5. Noho aku anei lakou me na hipa?
Aole ; haalele lakou i na hipa a hele e ike i ke keiki a ke Akua i hanauia.

SABATI IV.

1. Holo aku na kahuhipa ihea?
I Betelehema, i ka hale hookipa.
2. Heaha ka i loaa ia lakou ?
Loaa ke keiki e moe ana ma kahi hanai holoholona.
3. Owai ke noho mai ana?
O Iosepa laua o Maria.
4. Pehea mai na kahuhipa?
Olelo lakou; "O ka Mesia keia, ua hai mai na anela ia makou i keia po.
5. Pehea na kanaka o Betelehema i ka lohe ana i na mea a na kahuhipa i hai aku ai ia lakou?
Kahaha nui lakou?

HOOLE MEA ONA MA KA BAIBALA.

                N. Ua haiia mai anei ma ka Baibala kekahi poe pono i hoole loa i na mea ona a pau?
                O. Ae; o Samesona ke kanaka ikaika; o Samuela ke kanaka pono; o Ioane Bapetizo – oia ka i oi aku mamua o ke kaula; - he poe hoole loa i ka wai ona lakou, e hoike ana i ka makemake o ke Akua i keia hoole ana.
                N. He mau ahahui hoole wai ona anei ma ka Baibala?
                O. Ae; o ka poe Nazarita (Nahelu 6:2-4), a me na Rekaba (Ier. 35: 5-11.)

KA MEA E PIHA AI O KAWA.

                He nui na kanaka aihue e noho nei ma ka hale paahao ma Kawa, a he pinepine ka loheia ana, ua lilo ko mea dala, a o ko mea lole, a ua komoia ko mea hale e ka aihue. No hea keia mau kanaka aihue he nui wale e noho nei? Ua ao pono ia anei lakou e na makua a me na kumu kula i ko lakou wa kamalii e makau i ke Akua a e hana ma ka oiaio? Ua piha o Kawa i na kanaka i ao ole ia a i alakai hewa ia i ka wa kamalii. Nolaila, ea, he mea pono ia oukou, e na makua, ke kiai a malama pono i na keiki a oukou i ka wa opiopio, i lilo lakou i mea minamina no oukou i ka wa e hina ai ko oukou mau poo.

KE ALAULA.
He Nupepa Hoikeike Kii,
Hoopuka mau ia ma Honolulu, i kela malama keia malama e ka PAPA HAWAII, no na Kamalii Hawaii.

                25 keneta ka uku no ka makahiki no ka pepa hookahi; 20 keneta pakahi ka uku no na pepa he iwakalua a oi aku paha ma ke ope hookahi, ME KA HOOKAA MUA IA MAI.
O. H. KULIKA, Luna Hoopuka.