Ke Alaula, Volume I, Number 6, 1 September 1866 — Page 22

22 KE ALAULA.

HOKU AO HOU.

                O ka Hoko Ao mua oia ke alanui i holo aku ai ka malamalama o ka ke Akua olelo mai Hawaii aku nei a i na lahuikanaka pegana e noho ana ma na wahi a Satana i noho alii ai i na kau he nui wale.
                I ka hoouna ana'ku o na ekalesia Hawaii nei i ka berena o ke ola i kela poe, ua lilo lakou i mau makua no ia mau lahuikanaka.
                I ka lilo ana o Hoku Ao mua i moku elemakule, ua kuai lilo ia'ku, a ke kapili ia nei he moku hou i oi aku ka maikai, a i oi aku ka nui i ko ka Hoku Ao mua. Na na keiki no o na Kula Sabati o Amerika i haawi i na kime a lakou i paa ai ka moku mua. A ua kokua pu no hoi kekahi o na keiki Hawaii i ka puu dala e paa'i ua moku mua la.
                Pela hoi i keia wa, ke houluulu nei na keiki Kula Sabati o Amerika i na kime a lakou e hoopaa ai i keia Hoku Ao Hou.
                Pehea la oukou e na keiki o ka malamalama, ka poe e ike nei i ka wehe ana o ke Alaula? E lawe anei oukou i kuleana no oukou iloko o keia elele hou o ke Ao?
                E ake anei oukou e lilo i mau makua no na keiki e noho la me ka poino iloko o ka make o ko Maikonikia po, a me ko Nuuhiwa pouli.
                Ua hoopuka ka Papa Hawaii, he mau Palapala Hoike Kuleana, a e haawi ia kekahi, o ia palapala i kela keiki keia keiki e lawe ana i hookahi mahele hapawalu iloko o ka moku Hoku Ao Hou.
                Ua pai ia ke kii o ka moku me ka inika po-lu maluna o ka Palapala Hoike Kuleana. Ina oe e ke keiki. Ina e haawi oe i hapawalu, e helu pu ia oe me na ona liilii o keia moku hou i hoikeia ke kii nani.
                He pono i na Kumu Kula Sabati a pau e hooala i ka manao o na keiki no keia mea.

KA HOKI HIHIU O KA WAONAHELE.
(THE WILD ASS OF THE DESERT)

                He holoholona maikai keia i ka nana'ku e holo kiki ana me ka lele iluna. O kona wahi e noho ai, aia ma na aina o Palesetina a me na aina o ka Hikina, oia hoi na aina ma ka Hikina aku o ke Kaiwaenahonua. O ka nui o kona kino, ua oi iki aku i ko ka piula o Hawaii nei, aka, ua oi loa aku kona mama i ko ka piula. Hele pu-a lakou e like me ka hele ana o na lio ma na kula. Hookaawale loa aku keia holoholona iaia iho mai kahi o kanaka aku, a he aneane hiki ole i ka hoolakalaka ia e ke kanaka. He holoholona ikaika, he mama, a he maikai i ka nana'ku keia hoki hihiu, aka, he waiwai ole i ke kanaka no ka nui loa o ka huhu.
                O ka piula maoli he holoholona haahaa no ia o ka manao, he akahai, a he akahele hoi kona hele ana. He holoholona keia e pomaikai nui ai ke kanaka. Nana no e lawe i na ukana kaumaha me ka owala ole, a me ka hoomanawanui. O kona mau wawae he oolea loa; aole me ko ka lio ka palupalu, a he maikai i ka hele ma na wahi ino paheehee a aa.
                Ua manao nui loa ia ka piula i ka wa kahiko ma ka aina o Palesetina, a o na'lii o ia aina, ua holo maluna o na piula keokeo. I ka hoi ana mai o na Iudaio mai ka lawe pio ia ana i Babulona, he 6,720 ka nui o na piula ma ka huakai hele, e halihali ana paha i na keiki a me na ukana. Ezer. 2:67.
                O kekahi inoa o ka piula, he kekake, a ma ka Baibala Hawaii, ua kapaia hoi ka piula, he hoki. Huikau hoi na inoa o keia wahi holoholona pepeiao loloa.
                E like me ka waiwai ole o kanaka i ka hoki hihiu, ka holoholona ikaika mama a maikai i ka nana'ku; a me ka pomaikai nui o na kanaka i ka piula hele akahele, holo peki, me kona helehelena ino, pela e pomaikai ole ai ko ke ao nei i kekahi poe naauao a hanohano i ka nana'ku, no ko lakou huhu, hookiekie a launa ole mai. Ua pomaikai maoli nae ke ao nei, i kekahi poe haahaaha, akahai, hana akahele i manao nui ole ia no ka nani ole o ka helehelena.
                Penei ka olelo a kekahi haku mele:
                                "Owai la ka i hookuu wale aku i ka hoki hihiu?
                                Owai hoi ka i kala ae i na mea paa o ka hoki hihiu?
                                O kona hale o ka waonahele a'u i hana'i,
                                A o kahi panoa kona noho ana.
                                Akaaka no ia i ka haunaele o ke kulanakauhale,
                                Aole ia e hoolohe i ka wawa o ke kahu holoholona.
                                O ka mea i loaa o na mauna, oia kana ai,
                                A imi no ia i na mea uliuli a pau."

O NELI A ME KA MOA.

                He ohana moa ka Neli Raika, he mau moa keiki hanai nana. Eono ia mau moa keiki, a he inoa okoa kana i kapa'ku ai i kela mea keia mea o lakou, no kona makemake loa ia lakou. O Lilinoe kekahi, a ua poina ia'u na inoa o kahi mau moa. Ua hanaiia lakou a nui, a aneane like me ka moa makua ka nui.
                Hele aku la o Neli i ka hanai moa i kekahi la o Aperila, loaa iaia o Lilinoe e waiho ana ilalo, aohe no i hiki ke hele, no ka mea, ua hai ka iwi wawae.
                Olelo mai la ka makuakane, "E pepehi paha iaia, aohe no e ola ana kona wawae."
                "E papa e, mai pepehi i kuu moa, na'u no e malama a ola paha. Aole au e ae e pepehi i kuu Lilinoe."
                Kii aku la ia i wahi hinai, a ho-o iho la i wahi mauu maloo iloko, a ilaila kahi i hoomoeia'i ka moa, me ka minamina a me ka uwe liilii o Neli. A i na la he nui wale, ua malama loa a hanai pinepine kela i kahi moa ana, a ina he la malie, lawe aku la ia i ka hinai moa iwaho e hoopumehana ai i ka la. Pela no kana hana mau me ke aloha hoomanawanui. Aole nae i ola loa ua moa la, a hala he mau malama make no, o ia o Lilinoe. A uwe loa o Neli i ke aloha a me ka minamina iaia.
                A mahope, hele aku la o Neli i ke kulanakauhale i ka imi hana. Komo aku la ia iloko o ke keena, kahi i kali ai i ka poe imi hana, a hele mai la kekahi kanaka waiwai, e imi ana i mea lawelawe ma kona hale, i mea malama i kana mau keiki liilii. Koi aku la kela ia Neli e hele me ia. I mai la ke Kupakako, "Aole kela i maa i ka malama keiki, aole paha kupono ia oe kela kaikamahine."
                Ninau nae ua kanaka la ia Neli, "Nohea mai oe?" Hai mai la ia i kahi o kona mau makua. Ninau hou aku la ke Keonimana, "O Neli Raika paha oe?" "Ae." "O oe paha ke kaikamahine nana i malama i ka moa i hai ai kona wawae." "Ae, owau no."
                "Ka, ua ike au ia oe, he kaikamahine ano aloha, ano lokomaikai oe, o oe no ka mea kupono e malama i a'u mau keiki."
                A loaa koke aku la ka oihana a Neli, me kahi ola no, a me ka home maikai, no ka mea, ma kona malama ana i ka moa i eha, ua maopopo kona ano aloha i na mea a pau. Pela paha kakou e noho ai me ke ano lokomaikai.

UA AO IA OIA E HAKAKA.

                Ua liia ma Kapalakiko mamua aku nei, he haole, o Keke (Casey) kona inoa, no ka pepehi kanaka. I ka wa e hoomakaukau ia ana ke kaula e hoopuni i kona a-i i mea e kaawe ai iaia a lawe i kona ola, ua kamailio pokole mai kela penei.
                "O ke kumu o kuu loaa ana i keia hopena poino loa, oia kuu ao hewa ia i kuu wa liilii. Ua ao ia wau ia wa, e hoopai koke aku me kuu mau lima i ka mea i hoino mai ia'u; a mai kuu wa opiopio mai, ua maa wau i ke kui aku i ka mea i hana ino mai ia'u. Pela no ka'u hana a hiki i keia manawa. He makuahine luahine palupalu no ko'u, a e kaniuhu no ia i ka lohe i ka hopena ino a kana keiki kalohe nei."
                Aloha ino ia wahi keiki i ao hewa ia! Aloha ino na keiki a pau i ao ole ia, a i ao hewa ia!
                Auhea kakou e na makua mea keiki a me na kumu ao; mai ao aku kakou i na keiki e hana ino i ka poe i hana ino mai, a e inaina aku i na enemi. Mai olelo aku a ao aku ia lakou e kuikui aku i ko lakou mau hoa i kue mai, me ka olelo aku pela e ike ia ka ikaika, a me ke ano koa, a me ke ano kanaka makua, a pela e mahalo ia mai ai.
                He hewa loa ke ao ana'ku pela. Eia ke ao pono ana e like me ka Iesu i ao mai ai ia kakou, "E aloha aku i ko oukou poe enemi, e hoomaikai