Home Rula Repubalika, Volume I, Number 11, 6 Ianuali 1902 — Page 5

Home Rula Repubalika
KA WAHAOLELO O KA LEHULEHU
BUKE I  HELU 11  HONOLULU, T. H., POAKAHI, IANUARI 6, 1902  KOPE HOOKAHI 5 KENETA

Owai na Hoaloha o ke Kanaka Hawaii?
(Hoomauia)

                I ka hoomau ana aku i keia kalai manao, ke ake nei makou e huehue i na pohaku a pau, e like me ka hiki, i koe ole ai kekahi wahi mu nana e akiaki nei i ka manao o ka Lahui me ke kaulai ole ia ae i ka malamalama a me ka wela o ka la. A i mea e ko ai o ia iini, ke haawi nei makou i ko makou mau hoomaikai ana i na makamaka nupepa, "Ka Lahui Hawaii," no ka haawi ana mai i kekahi mau kokua ana, me na manaolana aole ia e pauaho mai ana i ke ku pale ana mai ma kona aoao, me ke kokua pu ana mai hoi a ka unihipili "Kuokoa" a me "Ke Aloha Aina" hookeekee.
                Aole o makou makemake e kuawili mau aku i na mea i kamailio mua ia malalo o keia poo manao, aka, oiai aole e hiki ia makou ke hoomanao mau i ka makou mau mea a pau i kamilio mua ai, i hui pu ia mai no hoi e na kalai manao kuawili ana o ko makou mau makamaka, nolaila, ke noi nei makou i ka lehulehu e kala mai ia makou e haule pu ana iloko o na pohihihi o ia ano e like la me ia a ko makou mau makamaka kakau nupepa e kuawili mai nei.
                A i mea hoi e kulike ai me ka makou i hoakaka mua ae nei, i hookoe ole ia ai kekahi wahi lihi kanalua iloko o ko makou mau makamaka heluhelu, ke makemake nei makou e kuekaa malalo o keia ninau, Pehea ke kanaka Hawaii e hoomaopopo ai i kona mau hoaloha?
                Ua hoomanao mua mai kekahi o ko makou mau makamaka nupepa ia makou, ma ka hana e ike ia ai ke ano o ke kanaka.
                Aka, o ka makou e ao aku nei i ka poe e makemake ana e lawe aku i ka makou mau ao ana, aole wale ma ke ano o ka hana, aka, me ka hopena pu o ia hana. Oia hoi, ina e hanai ana kekahi kanaka i ka puaa, e manaoia, he hana maikai kana e hana ana; aka, i ka hiki ana mai o ka manawa i kupono i ka makemake o kona kahu hanai, ua pepehiia iho la ua puaa la a make. Aole e hiki ke oleloia he hoaloha kela kanaka no ka puaa ana i hanai ai mahope iho o kona pepehi ana iaia. A pela no me ke kanaka i ke kanaka. Aole e hiki ia kakou ke paulele koke aku i kekahi kanaka e hana mai ana i kekahi mau hana maikai ia kakou, malia paha, he mau hana apuhi wale no kana, a hiki mai ka wa kupono i kona makamake e lele mai auanei oia a uumi mai i ko kakou kani a-i. Ua pili keia mau olelo uwao no na kanaka malihini. Ina he mea pono i ke kanaka Hawaii e kunana a e kali me ka noonoo mamua o kona haawi ana aku i kona hilinai a me ka paulele i ke kanaka malihini e hana mai ana i kekahi hana maikai iaia a hiki i kona ike ana i ka hopena o ia hana mamua o kona apo ana aku iaia ma ke ano he hoaloha, aole anei he mea oi loa ae o ke kupono no ke kanaka Hawaii e pale, kapae a ka make loa i ke kanaka i ikeia ka hopena awahua o kana mau hana. Aole makou e kamailio ana no ke kanaka hookahi, aka, no kekahi hui, pohai, a aoao kalaiaina paha.
                Iloko o ke kau koho balota o ka makahiki 1900, ua hele aku na aoao Kalaiaina Repubalika a me Demokarata imua o ka Lahui me na hoahaaina ana, me ke dala, a me ka waiona, i mea e aha ai? I mea e ko ai o ko lakou mau iini, oia hoi ka hoonele ana i ke kanaka Hawaii i kahi pono i koe iaia mahope iho o ke kapae ia ana o kona Moi, ke kailiia ana o kona aina a me kona kuokoa.

KA MAKEMAKE O AMERIKA.

                O ko makou manao no ke Kanawai kulana ame ke Kanawai kulanakauhale he Kanawai Mahiai keia no ke alanui hele Hookumu Amerika.
                Aia a kukuluia keia mau Kanawai ma keia Panalaau alaila e manao ia ua hele na hana Aupuni a me ka noho ana lahui o keia Panalaau maluna o na kahua o Amerika Huipuia e like me ke kuamoo hahau papahele o ke Kalai Aupuni i hookumu ia e ko laila poe kalauaina, aole i like me ko keia mau la a kakou e ike nei oia no ka mana o na hana Aupuni ma ka lima o ka mea hookahi he mea maikai ka lilo o ka hooponopono Aupuni ma ka lima o ka lehulehu a mahope aku ka mokuaina, alaila na kakou e koho ke kiaaina ame na Luna Aupuni e ae nolaila e lana ka manao.
                Oiai a ia ko oukou Elele ahonui ma Wasinetona e kiai maila i ko oukou pono ame ko kakou pu.

UA IKE IA KA HOME RULA REPUBALIKA.

                Ma na leka i loaa mai nei ia makou ua ike ia ka Home Rula Repubalika, a ua kakoo ia mai nei e ka aoao Repubalika o Amerika Huipuia.
                Ua lilo ko kakou Elele i mea nui ma Wasinetona.
                Aole e hookohu ia kekahi kanaka no no Oihana ma Hawaii nei ina aole e apono ia oia e ka Elele o Hawaii nei, nolaila ua wela no ka hoa i ka Home Rula Repubalika.
                Kani ka pupu! E ka lau uwala aole i hua? Ea, o ka nana wale aku no ka hoi la.

MA KE KAUOHA.

                Ke kauoha ia aku nei na lala apau o ka Home Rula Repubalika e akoakoa ae ma Poka Hale i ka ahiahi o ka Poaha, hora 7:30 Ianuari 9, 1902; no kekahi mau kumuhana nui i manao ia. Hele mai no apau.

O Keia wale no ka Halekuai
E LOAA AI IA OE
NA PALULE LAKEKE

Ilaila oe e wae ai, pau ko makemake, no ka mea, aole he wahi hou ae e loaa ai ia oe ka nui a me ka lehulehu o na Saila like ole.
MA NA WAI HOOLUU LIKE OLE
Aohe mea hoohalahala a ka ua naulu, Ianei oe la, hewa ko maka, i ka ua mea o ka nani. Aohe nupepa ma Hawaii nei e pau pono ai ko makou mau waiwai i ka helu papa aku. Eia ianei ko lei nani, Kinamu holo lio welo i ke one; na Silika like ole hewa i ka wai—Na Keokeo ui anapanapa—Pela wale aku, a nui wale aku.
A ina hoi o
NA LAKEKE KEOKEO
wale no kou iini, e hai aku au a maliu mai oe, Aohe oi ae ma Honolulu nei a puni. Ua hanaia na pihapiha me ka lihilihi. Na limalima, na ai-kala a me na pulima o na ano hou loa.
He emi loa ka makou mau kaki e hiki ole ai ia oe ke hoohalahala hou iho.
WHITNEY & MARSH
(LIMITED)
Alanui Papu