Hawaii Holomua, Volume I, Number 48, 8 Kekemapa 1894 — NA MEA NUI O KE AO [ARTICLE]

NA MEA NUI O KE AO

'I ' He man Hunahuna Hui- ; kau rna na Ano apau. O ka hale keaka nui loa o ‘; ke ao nei e malama 5a ai o na i hana lealea, oia no ka hale kei aka helu ekahi o ka nani, ka ; Hale Opera Hou o Parisa, i i kukulu ia maluna o ke kahua - aina o ekolu eka. He 4,287,- ; 000 kapuai paailiona kona nui, i|he 1,000,000 ilala hapaha Fa- >' rani na lilo o kona kukulu la * ana mawaho ae o na lilo paku > i pena, na lako mekini hoouwai l 1 a me na ipukukui. * O ka uwapo uwai nui hoo- ’ kahi i kapili ia o ke ao nei, oia ; | no ka uwapo uwai o Buruka1 lina, e kau kehakeha nei ma1 waena o na kulanakauhale nui I elua oNu loka me Brooklyn. 0 ka loa o ka uwapo hoohui o 1 ; ka aoao hookahi, he 1,595 kaI I puai me 6 iniha. O ka loa o 1 ka uwapo holookoa mai kekahi } kihi a i kekahi, he 5,980 ka- ' puai, a he 135 kapuai ke kiekie maluna ae o ka iliwai. Ua hoemaka ia ke kapiii ana o keia uwapo i ka 1870 malalo o na * hookele ana a J. RoebIing, a i ka 1883 no i paa pono iho nei i 1 ka hana ia. O na lilo a pau no ka hana ana a ke aupuni i uku a', aole no ia i emi iho malalo o ka puu huahelu nui o $15,000,000. U i O ka luapele kiekie loa o ke i ao nei i kau iluna o kekahi kahua aina, oia no ka luapele o Popotafela, i kapaia ma kekahi a inoa o Kuahiwi Puhipaka, he 35 mile ma ka aoao hema o ke kulanakauhale o Puehala, Mea kiko. He 17,748 kapuai ke e kiekie maluna ae o ka ilikai, he a ekolu mile ke anapuni o ka lua, a a he 1,000 kapuai ka hohonu. a O ke alahele luaeli holo kaaa mahu loihi o ke ao uei, oia no o ke aiahele oki luaeli o Sana 3 Gohada, o ke alahao kaamahu i- e holo nei mawaena o na kulaa nakauhale o Lukeana me Mailana, Europa. O ke kiekie o

ke alaoki malalo iho o ka iliaina o ke kiekiona o Avadamuta. he 900 kapuai. a he 0600 kapuai hoi malalo iho o ka piko lalani kuahiwi o Kaletona. He ‘26| kapuai ke akea o ke alaoki, a he 1S kapuai me 10 iniha ke kiekie mai ke alahao ae a ka palelaau o luna o ka pi’o. O ka loihi o ka lua e holo ai kc kaamahu, a e hele wawae ai koi kanaka a puka ma kekahi aoao. he 9i mile iloko o ia poeleele nui e uhipu ana. O ke kumulaau nui o ke ao nei, oia no kela kumulaau hookalakupua a kahiko e ulu ne l ma ka mokuaina o Kaleponi. He 276 kapuai kona kiekie, he 108 kapuaike anapunio kona kumu i ka honua, a he 176 ka* puai ke anapuni mai ke kiekie ae o ka honua i ka 12 kapuai. O ke keena waiho buke nui o ke ao nei, oia no ke Keena Waiho Buke Lahui o Parisa i kukulu ia e ka Moi Lui XTV., a e puka nei hoi o kona moolelo ma ko kakou pepa. He 1.400.000 ka huina nui o na buke, me 300,000 ka huina o na buke liilii moolelo. He 165.000 ka huina o na pepa i kakauia, 300,000 ka nui o na pepa kii palapala aina, me 150,000 ka huina o na dala a mc na meeiala. O ka huma o na kii kaha me na kii pai, he 1.300.000, me 100,000, i hoo- ' kaawale ia iloko o na buke he ! 10.000, a e pulama nui ia nei i hoi no na poe makaikai e kipa ■ aku ana ma ia kulanakauhale Moiwahiue a piha holomua o Europa Waena. O ke kula one akea nui o ke ao nei, oia no ka waoakua nui o Sahara ma Aferika Akau, e hoomaka ana mai ka moana Atelanika mai ma ka aoao komohana a i ke awawa o Nile ma ka hikina, he kowa loihi o 3.000 mile ka loa, me 900 mile ka laula, a nona hoi ka iliaina akea o 2,000,000 mile kuea o t ke kula oue waoakua. He mea malihini loa ka haule ana o kekahi kuaua i kela me keia manawa iloko o ke kuanea o 5 — 10—15—a me 20 makahiki. Iloko o ke kau mau o ka maluhia, he ikaika loa ka wela kikiki o ka la maluna o ke kula one waoakua, a he anu mai hoi a ka launa ole ke uhi mai ka po e like la me ka hau anu o ka moana Arika. O kahi hohonu loa o ka moana ma ke ana-moana-hohonu, he 25, 720 oia hoi, he 4, 620 anana. O ka averiga 1 hohonu o ka moana mawaena o na dfgere 60 akau me 60 degere hema. he 3 mile a oi iki. 1 O ke aupuni nui loa o ke . ao nei nana e hoomain nei ma- „ lalo o kona mana i kekahi mau aina a puni ka honua. oia no ke aupuni o Beritania Nui, nona ka ili aina o 8,557,658 mile } kuea, he oi aku o akahi hapat ono (1-6) mamua o ka iii aina 2 o ka poepoe honua holookoa. a - he hookahi hapaono (1-6) no - hoi o ka huina lahuikanaka o 3 na lahui a pau o ke ao uei.

HE LEO POLOAI. Oiai komo aka nei kasou i k.i hapa hope o keia mak.ihiki e hele n?i. Eia ka !eo paipai ia oukoa t- o'u m.ia makamaka !awe i ka nupepa Holomua. mai k* Ua pehipuahinalo a ko kai pii o M.ikapala; e hookaa koke mai i ko oukou raan aie ika pepa. Oka poo- be nuu koena aio i ka lakou nu{x»pa no ka hapa mna, o hookaa hookaa koko mai lakon ia’u ka Luna pepa. a i olo ia e paa ia ka oukou mau pepa. He nku mai ko keia hapa hopo, aohe lomi ka popa i hoaie. D.vvis Koo, —Luna Pepa. HELEOPOLOAIKEIA. Ke hele aku nei kakou e komo i ka hapa-hope o keia makahiki e naue nei; a eia ka’u l.eo kauoha ia oukou e o’u mau Haku heluhe* lu Nupepa o ka HawaO Holoki’a; mai keia la 6 aku o Oct. 1S94 e hele nei a mau loa aku; aole o loaa kekahi Nupepa i ka mea hooi kaa mua ole, aia wale no i ka mea e Oiokaa mua mai ana ia Kalakaua poepoe, iaia wale no e loaa’i ka Nupepa. GEOBGE. K. KEOMAKA