Hawaii Holomua, Volume I, Number 45, 9 April 1894 — Pehea Keia? [ARTICLE]

Pehea Keia?

Wahi a Kakina a me Emekona i haiolelo aku noi i Amerika e pili ana i ko kakou ninau lahui—‘“Ua lawa no na kanaka Hawaii i ka poi a me ka i a, a ke piha ko lakou mau opu a maona, aole o lakou manao nui no na mea pili hookele aupuni." O keia na olelo popopo loa a me ka pilau no kekahi Elele Komisina i ko na aina e, a i kokua ia hoi e kekahi kahunapule hoopunipuni o ke ano pegana, he lahui naaupo loa ka o Hawaii i ka hiki ole ia kakou ke ike pono iho me na maka nunui i keia mau hana poholalo a na kakao o ke aupuni | pi gi e wahahee nei i Amenka, a e aku hoi kakou ma ko kakou ano lahui e hele laula keia mau olelo hoopunipuni me ka pane ole ia. O ka manawa keia a kakou e hoike ai i ko Hawaii makee i kona mau pono a me na kuleana pilipaa o ka nohona lahui, a hoike aku i ko aupuni pi gi a me na Elele Komisina o na mana lahui e, aole i apono ka lahui Hawaii i keia kumuhana onou poo kanaka a na pi gi no ke koho balota a me ka ahaelele hana kumukanawai, oiai ka ninau Hawali imua o ke aupuni Amerika. He makehewa ka olelo ae. aia he ninau hoohiki kanaka o ke kakauinoa a me ke koho elele hana kumukanawai imua o Amerika, ina aole lakou he poe kanaka makapaa o ka hupo haalele loa e like me Buki, Nawahi, Pua. a me kekahi poe kakaikahi e ae o ka hui aloha aina e kukala mai nei, no ka pono ole o keia halawai e malama ia ana. O ko kakou hamau a puai leo ole no keia kumuhana, ua like loa ia me ko kakou ae maoli ana aku i keia hana kakauha a ke aupuni pi gi e onou mai nei imua o kakou, a e maoli aku ana kakou i na manawa a pau ma keia mua ino, e hana mai

lakou i na mea a pau o hihia ai |ko kakou mau pu-ai iloko o kekahi kipuka-kaula, a oia ko kakou hopena ma keia mua iho e mihi ai no ko kakou kuo ole i kiuohi i ka minute mua loa a ke diabolo e hoao ai no ka hoowalewale, a e loaa ai ia lakou he hilahila e kuni i>aa iu ai no ko lakou au hookele aupuni o hookahi makahiki, aole lakou i ohohia ia e ka lahui Hawaii a apono ia me ka lokahi ma ia kulana hoomalu lahuikanaka 0 ka hilinai, a pela lakou c hoao nei ma ka hapai ana i na kakauinoa no ke koho elele hana kumukanawai, he maunu wale no e hoowalewale ana ia kakou e komo aku a kokua i ka hana hewa e hiki koke mai ai ko Hawaii hopena, a e lilo na mikanele hoopunipuni a me hapuku aina i mau haku maluna o ka lahui Hawaii, a e holoi pu i.i ai hoi kona inoa lahui ma keia mua aku maiuuli o ko kakou hoohemahema ika wa c niniu ana o ka huila no ka lele 1ka pali, ako kela mau huaolelo kahiko—“I ke alo iho la no ka Ulu, a o ka hala no ia.’ —• — - — ■ ■ — ——