Hawaii Holomua, Volume I, Number 13, 31 March 1894 — Ka Hoa’loha Hoopunipuni o na Pe-Gana. [ARTICLE]

Ka Hoa’loha Hoopunipuni o na Pe-Gana.

! , O kekahi o na olelo haahaa loa a ke kanaka e ku ana maluna o ke kulana hanohano o ka hana kaukanawai i ike ole oia i kona kii jx>noi iho imua o kekahi aniani kilohi, e hoike ana i kona manaoio hookamani 0 ka hoopunipuni—aole ia he wahahee, oia no ka haiolelo ( elua alelo a Senetoa W. F. Fn-e o ka mokuaina o Maine, ke alakai a me ke kanaka haiolelo maluna o ka ninau o Haj waii no ke kakoo ana i ke kumuhana hoohui aina a Kuhina Xui Elaine o ka j>aj>a j kuhina o Hankona i pau — Koraisina Kiwini ohumu malu i i jx*ku ia mai nei e Kalivalana ] — Kuhina Kakina e hooikaika mai la i ka lakou mau hana j>oholaIo ma Wasinetona—a me Peresidena Dole o ke aupuni Pi Gi e ku noi iloko o keia la, oia ka makou e hoike aku nei i ka lahui Hawaii i ka olelo kaj>akahi ekaeka loa o ka wahahee i kujxmo ole no kona kulana wahaolelo no kela mokuaina e lilo i Senetoa iloko o ko Amerika aha kaukanawai, a na kela a me keia kanaka Hawaii e haawi i kana olelo hooholo no ke kujxmo loa e hoouna koke ia kela Senctoa no ka halepaahao o Kawa e ai 1 ke kamano a me ka raiki, a eia kana mau olelo j>ale iloko o ka Hale oiai e haiolelo ana i ka mea pili i ka hoolele ia ana inai o na koa Amerika o ka uhaki kanawai lahui no ke ka1 koo i ka hana kipi a Komisina . Kiwlni & Co„ a eia iho kana ! mau olelo e akaaka ia mai ai | e kela jx>oniga maluna o ka 1 j>a, jxnei: “Ua hele aku o Komisina Ealaunu imua o Akoni Rosa, a ua hai aku o Akoni Rosa iaia (no na mea e pili ana i na p. g. a me ka lele kuleana ole ana mai o na koa Amenka), i ka inanawa i kukala ia mai ai kela Kuahaua Pakaha a keia aupuni Pe-Gana mai ke alapii inai o ka hale lupuni, e j>aikau hookahakaha ana na pualikoa Amerika me ko lakou mau i lako kaua o na pukuniahi a me !

na pu raifela mamua pono aku 0 Aliiolani Hale. Ua maopopo mua ia Komislna Ealaunu 1 kela wa a Akoni Hosa i hoike mai la ma ia mau olelo, aole io j no he hookahi k'oa Amerika ei ku kokoke mai ana ma kela kahua o ka Hale Aupuni. Ua loaa keia mau olelo oiaio (a ka I ; lapuwale) loa mai a Akoni | Rosa mai." I O keia ka olelo kapakahi a ! ka pupuka ino haalele loa i ike j ole ia kona helu elua iloko o ka moolelo aupuni o ke ao nei. j e kamailio lauwili ana e like ' me keia ke ano, a he Senetoa nae kona kulana kalaiaina iloko o ka aha kaukanawai o'kela aupuni mana nui a ikaika, aka, aole makou e ahewa ana no , kana qjau olek» ike ole i ko

kakou ano lahui a me na mea ! i h&na maoli ia a hooko ia mai maluna o kakou me ka lima kakauha a kekahi poai uuku o ka ohumu. mamua o ko kakou ahewa aku i keia poe mikanele na lakou na hoopunipuni i onou aku iloko o kela Senetoa, a oia kana i hai aku la maloko ! o ka Ahaolelo i keia mau olelo hoopunipuni ino loa e koho hou ole ia ai oia ina he koho balota ma Hawaii nei, he kanaka hiki wale no oia ke kuai ia e haku i na olelo hoopunipuni haahaa o ka wahahee, e hoino mau ia ai kona inoa a me ka inoa maemae o kona aupuni • iloko o keia ao a me ke ao pau-ole o na diabolo mao.